ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΛΟΓΙΟΙ

«βέβακε δ΄ ὅρκων χάρις͵ οὐδ΄ ἔτ΄ αἰδὼς [ἀντ. Ἑλλάδι τᾷ μεγάλᾳ μένει͵ αἰθερία δ΄ ἀνέπτα.» («Κανείς δεν σέβεται τους όρκους και εις την ένδοξον Ελλάδα δεν απομένει πλέον εντροπή. Επέταξεν εις τον ανέφελον ουρανόν») Ευρ. Μήδεια 439 - 440     Άνδρας με εξοπλισμό οπλίτη κραδαίνει το ξίφος του και καταβάλλει άοπλο καλλιτέχνη. Το ξίφος είναι το μακρύ, επίμηκες όπλο του 5ου αιώνα π.Χ. (Πηγή: Περιοδικό Panzer, τεύχος 23, Κωνσταντίνος Παπαδημητρίου, άρθρο «Το αρχαίο Ελληνικό ξίφος», σελ. 55)

1.	ΠΟΙΗΣΗ, ΔΡΑΜΑ, ΚΩΜΩΔΙΑ
2.	ΛΥΡΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ   Η Σαπφώ
3.	ΣΑΤΥΡΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
4.	ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ
6.	ΝΕΟΠΑΓΑΝΙΣΤΙΚΕΣ ΑΠΑΤΕΣ       ΛΥΤΡΩΤΗΣ ΘΕΟΣ ΤΟΥ «ΠΡΟΜΗΘΕΑ ΔΕΣΜΩΤΗ» Ο ΗΡΑΚΛΗΣ (Γεώργιος Τσαγκρινός & Μιχάλης Καλόπουλος, Alter, 09/04/2005)   ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ ΠΡΟΦΗΤΕΥΕΙ ΓΙΑΧΒΕ, ΘΕΟΔΟΣΙΟ, ΑΛΑΡΙΧΟ, ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟ (Παντελής Κοντογιάννης, περιοδικό Ιχώρ, τεύχος 59, σελ. 41)   Ο ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ ΔΙΩΚΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΣΕΡΡΕΣ (Γεώργιος Τσαγκρινός, περιοδικό Ιχώρ, τεύχος 47-48, σσ. 5-6)   ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ ΑΦΟΡΙΣΜΕΝΟΣ & ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΕΤΣΙ ΣΤΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ (Μαρία Τζάνη, Τηλεοπτικός Σταθμός Alter, Σάββατο 05/11/2005) (Δ. Ιατρόπουλος, Περιοδικό Ιχώρ, τεύχος 62, λόγου χάριν, σελίδα 83)   ΑΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΟΙ & ΑΜΑΘΕΙΣ ΣΥΚΟΦΑΝΤΗΣΑΝ ΤΗΝ ΣΑΠΦΩ (Λάδα Ταξιαρχούλα, περιοδικό Δαυλός, τεύχος 268,  Σελ. 19496)   ΑΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΟΙ & ΑΜΑΘΕΙΣ ΣΥΚΟΦΑΝΤOYN ΤΗΝ ΣΑΠΦΩ No2 (Δημήτριος Λάμπρου, σταθμός Alpla, «Καλημέρα σας», Βήμα, 12/06/08)
7.	ΑΠΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ   Συγγραφικά αίσχη
8.	ΠΗΓΕΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ

 

 

 

 

Η ΛΥΡΙΚΗ ΠΟΙΗΤΡΙΑ ΣΑΠΦΩ

 

Περίφημος εκ Λέσβου λυρική ποιήτρια, ή και άλλως αιολιστί ονομαζόμενη Ψάπφα. Γεννήθηκε λήγοντος του Ζ΄ αιώνος π. Χ., πιθανότερο στην Μυτιλήνη, όπου παιδεύθηκε και έζησε και καθ’ όλες τις ενδείξεις πέθανε άγνωστο ακριβώς πότε, πάντως όχι πέρα του πρώτου ημίσεως του ΣΤ΄ π. Χ. αιώνος. Η παράδοση την σχετίζει και με την άλλην πόλη της Λέσβου Ερεσσόν, η οποία νωρίς χάραξε στα νομίσματα της την εικόνα της ποιήτριας. Κατάγονταν εξ οικογενείας αριστοκρατικής αν όχι πλούσιας και εξαετείς έμεινε ορφανή πατρός. Ούτος ονομάζονταν καθ’ Ηρόδοτο Σκαμανδρώνυμος, παρά τους μεταγενέστερους όμως, εκ συγχύσεως με συνώνυμους της, φέρεται με διάφορα πατρικά ονόματα, απαριθμούμενα υπό του Σουΐδα. Γνωρίζουμε τρεις αδελφούς της, τον Χάραξο, ο οποίος μετέρχονταν την εμπορία οίνου, όπως και πλείστοι άλλοι Λέσβιοι κατά την εποχή εκείνη, στην Αίγυπτο, όπου κατασπατάλησε την περιουσία του δι’ εταίρα τινά Ροδώπη ή Δωρίχα, η οποία ήταν δούλα και απελευθέρωσε, τον Λάριχο, ο οποίος εκτελούσε καθήκοντα οινοχόου εις το πρυτανείο της Μυτιλήνης, υπούργημα συγχωρούμενο μόνον εις ευπρεπείς και ευπατρίδες νέους, και τον Ευρύγιο, περί του οποίου ουδέν είναι γνωστό. Ήταν σύγχρονος του Πιτακού και του ομοτέχνου της Αλκαίου, με τον οποίον συνεδέθη ή ποιήτρια δια χαριεστάτου επεισοδίου. Εκ τούτον έχουμε την εισαγωγή ερωτικής εκμυστηρεύσεως του Αλκαίου προς την Σαπφώ και την έξυπνη και αποστομωτική απάντησή της.

Η Σαπφώ άκμασε σε χρόνους πολιτικών ανωμαλιών και κοινωνικών ταραχών τής πατρίδος. Την απώλεια του Σιγείου διαδέχθηκαν εκτάκτως φανατικές συγκρούσεις μεταξύ αριστοκρατικών και δημοκρατικών και η ποιήτρια, καθ’ όλες τις ενδείξεις, συμμερίσθηκε την τύχη της ηττημένης μερίδας των ευπατριδών.  Ακαθόριστος όμως τυγχάνει η διάρκεια και ο τόπος της εξορίας της. Αναφέρεται εις το Πάριο χρονικό ότι έφυγε στην Σικελία, όπου μάλιστα, κατ’ άλλους, νυμφεύθηκε
κάποιο πλούσιο Άνδριο Κερκόλα, από τον οποίο απέκτησε και θυγατέρα την εν τοις ποιήμασί της συναντημένη λατρευτή της Κλείδα, όνομα αποδιδόμενο και εις την μητέρα της ποιήτριας.

Η εξορία αυτή της Σαπφούς μας μεταφέρει στο ζήτημα της θέσεως της γυναίκας στην λεσβιακή πολιτεία. Αι προς τούτο μαρτυρίες και ενδείξεις, ανεπαρκείς και συγκεχυμένοι μέχρι τούδε, είναι ικανές πάντως να μας πείσουν ότι η γυναίκα κατά τους χρόνους της Σαπφούς στην Λέσβο μετείχε του πολιτικού και κοινωνικού βίου και απόλαυε ελευθερίας και δικαιωμάτων, ων όμοια δεν γνώρισε έκτοτε η γυνή σε καμία εποχή. Ενταύθα, κατ’ εξαίρεση εξ όλης της Ελλάδος, η γυνή έτυχε αγωγής και παιδείας και αφέθηκε ελεύθερη στην ανάπτυξη των ατομικών της δεξιοτήτων. Βρίσκουμε θιάσους γυναικών αριστοκρατίδων με σκοπούς και με δράση μορφωτική, κοινωνική και καλλιτεχνική. Η Σαπφώ φαίνεται ανήκουσα και ίσως ηγουμένη τοιούτου τινός ομίλου γυναικών, του οποίου γνωρίζουμε εκ της ποιήσεώς της και τίνας μετόχους, την Ατθίδα, την Μεγάρα, την Τελέσππα κ.ά. Ανάλογη ήταν και η επιμέλεια δια την μόρφωση της γυναίκας. Λειτουργούσαν στην Λέσβο σχολές  μουσικής, ποιήσεως και ορχηστικής, που παρείχαν και ευρύτερη μόρφωση κοινωνική στις μαθήτριες τους. Κάποια τέτοια σχολή καταφαίνεται διευθύνουσα και η Σαπφώ, την οποίαν συναγωνίζονταν οι της Ανδρομέδας, Γοργούς κ. ά. Η φήμη της σχολής αυτής ήταν διαδεδομένη σε όλη την Ελλάδα· έρχονταν μαθήτριες όχι  μόνο από τις άλλες πόλεις της Λέσβου, άλλα και από την Φρυγία, την Λυδία και λοιπή Μικρασία, την Σαλαμίνα, Αττική κλπ. Εκατόν κατ’   Όβίδιον ήσαν αι τρόφιμοι της σχολής της Σαπφούς, εξ ων γνωρίζομε μερικά εκ των «ποιημάτων της, όπως την Αναγόρα την Μιλήσια, την Γογγύλα Κολοφωνία, την Ευνείκα Σαλαμινία, την Κυδνώ, Ανακτορία κ.ά. Ως μαθήτριές της αναφέρονται και η Δαμοφίλα η εκ Παμφυλίας, η οποία μιμήθηκε την Σαπφώ στην ποίησή της, και η Ήριννα απίθανης όμως.

Τα ποιήματα της Σαπφούς, που διαιρέθηκαν από τους Αλεξανδρινούς σε 9 βιβλία, ήσαν καθαρώς λυρικά, ωδές και ύμνοι προς την Ήρα, την Αφροδίτη, κλπ., επιθαλάμια και υμέναιοι, επιγράμματα, από τα οποία σώζονται υπό το όνομά της δύο και ελεγείες άγνωστοι αλλού. Εκ τούτων δεν διασώθηκαν μέχρις ημών εκτός από ικανά αποσπάσματα και μερικές ωδές, από τις οποίες μόνο μία άρτια.

Οι Μούσες τίμησαν την ποιήτρια «τὰ σφὰ ἔργα δοῖσαι» και το δώρο να υπηρετεί αποκλειστικά και μόνο αυτές στο «μουσοπόλῳ οἴκῳ» της, όπου θρήνοι και οι βαρυθυμίες είναι απαγορευμένες και δυσπρόδεκτες. Η απασχόληση αυτή με τις μούσες είναι η μόνη σταθερή αξία της ζωής. Χωρίς αυτή τίποτα δεν ισχύει ο πλούτος και το κάλλος, τα οποία είναι πρόσκαιρα εις τον άνθρωπο τον «εἰς ὕστερον ἔρωτα», την υστεροφημία.  Σαρκαστικώτατα ταλανίζει κάποια άμουσο πλούσια και επιφανή γυναίκα, η οποία παραμελεί την «τῶν ἐκ Πειρίας βρόδων». Κάθε μεμουσωμένης ψυχής ο έρως είναι το μόνο και κάλλιστο εντρύφημα· αυτός έρχεται άλλοτε βίαιος και λαύρος, άλλοτε ήπιος και λυσιμελής και αναπτερώνει την ψυχή της· ενώπιον του αδρανεί το λογικό και η ανθρώπινη καρδιά είναι πάντοτε εύκαμπτος. Η Σαπφώ ερώσα «ποθήει καὶ μάεται κατὰ στάλαχμον», περιπίπτουσα εις παντελή απραξία και ψυχική αμηχανία, κατά την οποία «οὐκ οἶδ’ ὄττι  θέω· δίχα μοι τὰ νοήματα». Πολλάκις δεν ευρίσκει ανταπόκριση και παραπονείται ότι «ὅττινας γὰρ εὖ θέω, κεῖνοι με μάλιστα σίννονται» εις την εγκατάλειψη και την μόνωσή της, όταν η σελήνη και η πλειάς έχει δύσει, παρέρχονται δε κενές οι μεσονύκτιες ώρες, επικαλείται την Αφροδίτη να έλθει ως βοηθός και σύμμαχος της, όπως και άλλοτε. Η επίκλησή της φαίνεται να εισακούγεται από την θεά, διότι ο έρως προσήλθε μεγαλοπρεπέστατα «πορφυρίαν περθέμενος χλάμυν» και δρόσισε την ψυχή της, την «καιομένη πόθῳ». Ο έρως αυτός, πάντοτε φλογερός και με όλες τις  διακυμάνσεις ενός ισχυρότατου αισθήματος, από το χαρούμενο παιχνίδι μέχρι το παράφορου πάθος, αναφέρεται ως επί το πλείστο εις τις περί αυτού γυναίκες. Τον ερωτά της προς την απούσα Ανακτορία παραβάλλει με την του Πάριδος και Ελένης και νοσταλγεί βαθύτατα να επανειδεί την διάχυτη λαμπρότητα της μορφής της και το ερατό βάδισμα της, θέαμα απολαυστικότερο δι’ αυ-
τήν και της μεγαλοπρέπειας των λυδικών πολέμων. Αυτή όμως λησμόνησε την ποιήτρια και την ωραία ζωή των, όταν έτρεχαν μαζί και συνέλλεγαν άνθη και στεφανωμένες χόρευαν. Αντιθέτως, η Αριγνώτα, κατά την ποιήτρια, πνίγεται από τον αλγεινό πόθο της Σαπφούς και των φίλων της, και στεντορείως από την Λυδία τις προσκαλεί πλησίον της, αλλ’ η νύξ δεν μεταδίδει την φωνή της. Κατά τρόπον απροσδιόνυσο, δι’ ημάς, μια γυναίκα, εκφράζει το ερωτικό της αίσθημα προς την Αγαλλίδα, με ζηλοτυπία και πάθος και περιγράφει την επί τη θέα της κατάστασή της, καθ’ την οποία την καταλαμβάνει αφασία, νευρική υπερδιέγερση, διανοητική συσκότιση, εφίδρωση, ρίγη, ωχρίανση προσώπου και τελεία κατάπτωση σωματική και ψυχική, ώστε «τεθνάκην ὀλίγον πιδεύῃς». Αλλαχού διαπιστώνει ότι είναι συνεπής προς τις σχέσεις με τις μαθήτριές της, εις την μετ’ αυτών δε αναστροφή επικαλείται την Αφροδίτη να οινοχοήσει «ἄβρως ἐν χρυσίαισιν κυλίκεσσιν» και να δεχθεί το θύμα του «λευκοῦ τράγου» των εύθυμων συμποσιαστριών, δια να ευδοκήσει, στους αγώνες του κάλλους, την επιτυχία των. Εις την ομήγυρη ταύτη η ποιήτρια άδει υποκρούουσα τα υπ’ αυτής «κασπολημένα μέλεα» και εξάρχει του προ του βωμού της Ήρας «πολιγηθέος ὀρχηθμοῦ».

Με ψυχολογία αυτόχρημα μικροαστική παρθένου με αυστηρές οικογενειακές παραδόσεις αναμένει στην προς Νηρηίδας ωδή της την επάνοδο του Χαράξου εξ Αιγύπτου, τον οποίο αλλαχού αυστηρότατα επιτιμά δια την ερωτική του περιπέτεια, εσεμνύνετο δε δια την θέση και διαγωγή του Ααρίχου, τον οποίο εξυμνεί και υπερεπένει στα ποιήματα της.

Στα επιθαλάμια, εκτελούμενα διαλογικώς υπό χορών παρθένων και νέων, υμνεί τους νυμφίους, την προσέλευση του γαμπρού, την παρθενία, τον υμέναιαον κτλ.

Τα μη διασωθέντα ποιήματα της Σαπφούς είχαν ως θέματα τον θάνατον του Αδώνιδος, την εξύμνηση της πολιούχου Ήρας, τους Έρωτες του Ενδυμίωνος και της Σελήνης, τους μύθους της Νιόβης, Θησέα, Προμηθέα, τον Απόλλωνα συγχορεύοντα με Μούσες και με Χάριτες και τον μυθολογικό δαίμονα της συνοδείας της Αφροδίτης, ο οποίος έτυχε ως δώρο της, την αιώνια νεότητα και το άφθαστο κάλλος.

 

Η περί της Σαπφούς Παράδοση

 

Εκ των μελών τούτων της Σαπφούς προς Φάωνα, γνωστών μόνον εκ πληροφοριών των αρχαίων συγγραφέων και πεποιημένων με την ζωηρότητα και ενάργεια της τέχνης της, έδωσαν κάποια αφορμή να πλάσει η αττική κωμωδία τους ρομαντικούς θρύλους του περιφρονουμένου προς τον Φάωνα, πραγματικό πρόσωπο, έρωτος της και του συνεπεία τούτου και με σύγχυση προς την αποδημία της εις Σικελία άγνωστου δ’ εκβάσεως πηδήματος της από την πέτρα της Λευκάδας, το οποίον άλλως φαίνεται θρησκευτικό εξιλαστικό έθιμο και κοινός ποιητικός τόπος της αρχαίας λυρικής ποιήσεως. Οι όψιμοι αυτοί θρύλοι προσέδωσαν στην ποιήτρια μυθολογικό χαρακτήρα και χρησιμοποιήθηκαν δαψιλώς και ποικιλοτρόπου και από την αττική κωμωδία και από την μεταγενέστερη ποίηση και τέχνη. Του Μενάνδρου, του Διφίλου και ετέρων τέσσερις ή πέντε κωμωδίες παρωδούν το θέμα αυτό, από το οποίο εμπνεύστηκαν πολλοί των νεωτέρων, ως ο Ιταλός Giovanni  Meli  εις το αριστουργηματικότατο ποίημα του «La morte di Saffi» (μετ. Στ. Δάφνη, «Αττική Ίρις» 1898), ο Fr. Grillparzer στο δράμα του «Σαπφώ» (μετ. Εμμ. Δαυΐδ, 1926), ο Λαμαρτίνος, ο Φώσκολος, Λεοπάρδης κ.α., εκ των ημετέρων ο Δημ. Καλαποθάκης, εις δράμα του «Σαπφώ» κ.α., και εις το μελόδραμα οι Empis-Keicha (1822), ο J. Papini (1942), ο Em. Augier (1851) κ.α., πλείστοι δε εις την καλλιτεχνία. Κατά όμοιο τρόπο, παρερμηνευμένα χωρία της ποιήσεως της Σαπφούς γίνηκαν αφορμή να της αποδοθούν από τον Δίφιλο ερωτικές σχέσεις με τον Ανακρέοντα, Ιππώνακτα κατά πολύ μεταγενέστερούς της.

 

Αριστερά: Μαρμάρινη προτομή του Μουσείου Βατικανού θεωρούμενη ως προτομή τής Σαπφούς. (Πηγή: Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος Κα΄, σελ. 549)

Δεξιά: Σαπφώ και Αλκαίος. (Παράσταση επί ερυθρόμορφου κρατήρα εξ Ακράγαντος του Ε΄ π. Χ. αιώνα. Μουσείο Μονάχου.) (Πηγή: Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος Κα΄, σελ. 549)

 

Ζήτημα όμως απασχόλησαν μεν ενωρίς τους αρχαίους (Χαμαιλέοντα, Δίδυμο, Καλλία) και ποικίλως αντιμετωπισθέν υπ’ αυτών, δημιούργησαν δε κατά τους νεότερους χρόνους ολόκληρη φιλολογία, απετέλεσαν οι εκ των συλλήψεων της αττικής κωμωδίας και του χαρακτήρα της ποιήσεως της Σαπφούς κατηγορίες επί εταιρισμό, ανηθικότητα και ομοφυλοφιλία. Αυτές, διακονισθείσες από τους μεσαιωνικούς συγγραφείς και συντελέσασαι εις την απώλεια των ποιημάτων της, επιστεύθησαν και υποστηρίχθηκαν από του ΙΕ΄ αιώνος υπό πολλών φιλολόγων (Domitius, Galderinus, Britanius, Lambinus, Belloch κ. ά). Το ζήτημα τούτο, λαμβάνοντας  ποικίλες μορφές, κατέληξε εις την παλαιά και ήδη από τον Σουΐδα υιοθετημένη λύση, της παραδοχής δηλαδή και δεύτερης Σαπφούς, η οποία επιφορτίσθηκε όλα τα κακά της μιας και μόνης, έως ότου ο Γερμανός Welcker και ο Γάλλος Reinach έθεσαν τις βάσεις νέων απόψεων. Έκτοτε άρχεται και η πολυμερής μελέτη της ποιήσεώς της, πλουτισθείσης και υπό νέων παπυρολογικών ευρημάτων της τελευταίας τεσσαρακονταετίας και η αποκατάστασή της ως μεγάλης ποιήτριας.

Η Σαπφώ αποτεινόμενη, πράγματι, προς τις μαθήτριές της μεταχειρίζεται την αυτή γλώσσα και τρόπο έκφρασης με τον του Αλκαίου προς τους Εφήβους.  Είχε ακμάσει ακόμη εις εποχή μεγάλης γυναικείας εξελίξεως και κινήσεως, καθ’ ην η γυνή διεκδικούσε τις επιδόσεις και τα δικαιώματα του ανδρός. Το ηθικό και κοινωνικό περιβάλλον, το οποίον ήγαγε τον Πλάτωνα αργότερα να επινοήσει το ομώνυμό του έρωτα, υπήρχε ήδη τότε εις την Λέσβο. Προς τους θιάσους των ολιγαρχικών εταίρων και συμποσιαστών, εις τους οποίους λατρεύονταν το κάλλος και η αρμονία των εφηβικών σωμάτων, βρίσκουμε στην Λέσβο ανάλογους γυναικείους, συμμετέχοντας εξ ίσου με τους των ανδρών εις την κοινωνική ζωή και αναμφισβήτητα διαπνεόμενους από τις αυτές ηθικές αντιλήψεις. Άλλωστε η λατρεία του σωματικού κάλλους κατά την εποχή εκείνην στην Λέσβο είχε αποβεί αληθής ψύχωση, με θρησκευτική δικαίωση και καλλιτεχνική μορφή. Ο Μάξιμος ο Τύριος παραβάλλει τις σχέσεις της Σαπφούς με τις μαθήτριες της προς τις του Σωκράτους και των μαθητών του. «δοκοῦσι γάρ μοι τὴν κατὰ ταὖτὸ ἑκάτερος φιλίαν, ἡ μὲν γυναικῶν, ὁ δὲ ἀρρένων ἐπιτηδεῦσαι· καὶ γὰρ πολλῶν ἐρᾶν ἔλεγον καὶ ὑπὸ πάντων ἀλίσκεσθαι τῶν καλῶν· ὅ,τι γὰρ ἐκείνω Ἀλκιβιάδης καὶ Χαρμίδης καὶ Φαῖδρός, τοῦτο τῇ Λεσβίᾳ Μύριννα καὶ Ἀτθὶς καὶ Ἀνακτορία· καὶ ὅ,τι Σωκράτει οἱ ἀντίτεχνοι Πρόδικος καὶ Γοργίας καὶ Θρασύμαχος καὶ Πρωταγόρας, τοῦτο τῇ Σαπφοῖ Γοργὼ καὶ Ἀνδρομέδα». Με τις προϋποθέσεις της διαφοράς γλώσσας και τρόπου εκφράσεως, δραματικού ή
επαγγελματικού χαρακτήρα, της ποιήσεώς της, η Σαπφώ εξέφρασε τα προς τις μαθήτριες της αισθήματα χωρίς πρόσχημα και προκατάληψη, αφελώς και ελευθέρως, πάντως εντός των κοινωνικών αντιλήψεων και της ηθικής ανεκτικότητας των συγχρόνων της, οι οποίοι την χρησιμοποίησαν ως διδάσκαλό τους και ως ποιήτρια των γαμήλιων και θρησκευτικών εορτών των, την τίμησαν δε και ζώσα και θανούσα διά νομισμάτων φερόντων την εικόνα της και άλλων τιμών. Η δε άλλη κλασσική αρχαιότητα ουδέν γνώριζε περί των κατηγοριών των μεταγενεστέρων. Ο Σόλων ακούσας ζήτησε να διδαχθεί τα μέλη της, ο Πλάτων την αποκαλούσε  «δεκάτην Μοῦσαν», ο δε Στράβων, απηχών ίσως αρχαιότερης αντιλήψεις, την αποκαλεί «θαυμαστὸν χρῆμα» και μοναδική στον κόσμο γυναίκα.

 

Η τέχνη της  Σαπφούς.

Η Σαπφώ βρήκε και προήγαγε επιτόπια καλλιτεχνική παράδοση, καλλιεργηθείσα και αχθείσα σε προσωπική τέχνη, από των θρησκευτικών και οργιαστικών προλυρικών μορφών, θρακικής πιθανότατα προελεύσεως, υπό μακρές σειρές μουσικών και ποιητών. Αναφέρεται ότι εφεύρε την πυκτίδα και την μιξολυδιστί αρμονία, ο δε φερώνυμος στίχος της, αν δεν είναι δημιούργημα της, είναι πάντως μετρική μορφή καλλιεργηθείσα και επιβληθείσα υπ’ αυτής. Η ποίηση της Σαπφούς είναι καθαρώς λυρική- εκφράζει και πραγματώνει αισθητικώς εσωτερικές καταστάσεις, εξ αντιδράσεων ή επιδράσεων του ανήσυχου κοινωνικώς και ευεπίφορου προς τον λυρισμό περιβάλλοντος της. Κινείται ως βάθος αισθησιακό και αφορμάται από την πραγματικότητα της ζωής της μεταξύ των νεαρών φίλων της. Αλλά είναι πάντοτε αισθητική προβολή στα αποτελέσματα της πραγματικότητας ταύτης, τις λεπτότατες και λεπτομερειακές ψυχικές καταστάσεις, και ουδέποτε κατέρχεται στην εξυπηρέτηση των αφορμών της. Διασώζεται διά τούτο στα ποιήματα της μόνον η απώτερη και ευγενή απήχηση ενός ζωηρότατου αισθησιακού οργασμού, προεκτεινόμενου σε ψυχικές καταστάσεις και εκδηλωμένου μόνον στα μέσα της εκφράσεως των, την σύγκλιση και πυκνότητα της συνθέσεως, την δύναμη της διαθέσεως, την χρήση της γλώσσας, η οποία ουδέποτε διασπάται υπό ξένων διαλεκτικών στοιχείων και έχει την εκφραστικότητα και το αισθητικό βάρος της μητρικής γλώσσας, την ανάγλυφη γραφικότητα και υποβλητικότητα των εικόνων και μεταφορών και αντιθέσεων, αλλά προ παντός την ζωηρότητα και ευρηματικότητα των παρομοιώσεων· η σφοδρότητα του έρωτος παραβάλλεται με «ἄνεμον δρυσὶν» εμπεσόντα, η υπεροχή της Αριγνώτας μεταξύ των γυναικών της πατρίδος προς σελήνη μεταξύ των άστρων, ο γαμβρός προς ραδινό βλαστό κ. ά. Ουδέποτε θηρεύει τον κόσμο και την περίσσεια των επιθέτων, απαιτούντων νοητική συμμετοχή και ικανών να διασπάσουν την ρέουσα ενάργεια της εκφράσεως της· τα χρησιμοποιούμενα επίθετα της είναι απλά, κοινά και ως επί το πλείστον ενεργητικά- η θάλασσα είναι αλμυρά, η νυξ πολύωτος, ο έρως λυσιμελής και αλγεσίδωρος, η αηδών ιμερόφωνος, οι φίλες της αγαύες  και ροδαλές και ουδέν πλέον. Διά τούτο η ποίηση της διαφέρει της των άλλων λυρικών, συγχρόνων και μεταγενεστέρων· δεν έχει την βαρύτητα και διανοητικότητα της πινδαρικής, το εξεζητημένο και περίτεχνο της του Βακχυλίδου, την διάχυση και τον στόμφον της του Ανακρέοντος και άλλων λυρικών. Είναι καθαρά λυρική στην σύλληψη της, αφελής και ζωηρότατη στην έκφραση  της, πνευματική και απέριττος, πάντοτε δ’ υποβλητική και αξιωματική στην διάθεσή της, αυστηρή και σχεδιασμένη στην σύνθεσή της, τείνουσα στις κορυφώσεις, «τὴν σύνδεση πρὸς ἄλληλα εἰς ἑνότητα τῶν ἄκρων καὶ ὑπερτεταμένων παθημάτων» κατά Λογγίνο. Ο Διονύσιος Αλικαρνασσεύς την κατατάσσει μεταξύ των διδασκάλων του ρέοντος και μελωδικού ύφους. Διά τούτο ενωρίς είχε εκτιμηθεί η τέχνη της· την μιμήθηκε ο Θεόκριτος και ο Οράτιος και την μετάφρασε ο Κάτουλλος.

 

Εκδόσεις

Οι πρώτες και πλείστες εκδόσεις της Σαπφούς μετά του Ανακρέοντος: Ερρίκου Στεφάνου (Paris 1556), Zongepierre (162) , Volger (Lipsiae 1810), C. H. Weise (1804), Wan Reenen (1807), Ant. Moebius (Gotha 1826), Fr. Egerton (Paris 1815), Chr. Fr. Neue (Berlin 1827), Ed. Sobel (Oxford 1915), Diehl A.L.G., Bergk P.L.G. και άλλες ανθολογίες.

Ξένες Μεταφράσεις

Γαλλική : Μme Le Fevre (Paris 1691), Mme Dacier (Amsterdam 1699), Sans Fard (Francois Ganon, Rotterdam 1712), De Clairfon (1773), S. Victor και F. Didot (Paris 1835), Marie Meunier (Paris1911) κ. ά.

Αγγλική : F. Fawkes (1832), J. O Hara (Postband 1924)

Ιταλική : Bart. Corsini (Neapoli 1700), Erist. Pilengo (1794), F. De Rogari (Colle 1783), G. Caselli (Firenze 1819), Giov. Latini (1914)

Γερμανική : An. Moebius (gotta 1826), C. H. Weise (Lipsiae 1804), Wilamowitz (πεζή), P. Brande (1905), Steiner (1907), W.Walter(1914).

Σκανδιναυική : Al. Jugman (1900).

Ισπανική: ΤT. Meabe (Paris 1913).

Νεοελληνικά: Σίμου Μενάρδου «Στέφανος» (Αθήναι 1924), Δ. Γ. Βερναρδάκη «Ψάπφα» (Αθήναι 1923), Ομ. Μπεκέ «Λόγος», (Κωνσταντινουπόλεως 1923), Ηλ. Βουτιερίδη «Αρχαίοι λυρικοί» (Αθήναι 1931 κτλ.).

 

Βιβλιογραφία

01. F. Welcher, Spapho, befreit (Gottingen 1816)

02. L. de Hauteroche, Not. sur la courtisabe d’ Eresos («Societe Asiatique» 1822).

03. Plehn, Lesbiacorum liber (Berol. 1826)

04. Schoeue, Das Leben der Sappho (Leipzig 1867)

05. Arnold, S. (Berlin 1871)

06. Th. Warton, S. (London 1887)

07. Ι. Παυλίδου, Σ. η Μυτιληναία (Ερλάγγη 1888).

08.Cirolino, Saffo (Milan 1890)

09. P. Brandt, S. (Leipsig 1905)

10. B. Steiner, S. (1907)

11. Th. Reinach, Pour mieux connaitre S. («Acd. des insc. et beiles-lett es» c. r. 1911)

12. J. M. F. Bascoul, La chaste Sappho et Stesichore (1913)

13. Του αυτού, La chaste Sappho (1911)

14. M.M. Patrick, Sapho abd Lesbos (1912)

15. J. M. Edmonds, Sappho in te added light of the new fragments (1912)

16. Wilamovitz, S. und Simonides (Berlin 1913)

17. Του αυτού, Neue Lesbische Lyrik (1914)

18. Δ. Γ. Βερναδάκη, Η δεκάτη Μούσα («Ημερολ.» Μεγαλ. Ελλάδος» 1927)

Γραμματολογίες

19.  Christ, A΄ 270

20. Croiset II, 226

21. Wilamowitz, Griech, Liter 1912

22. Του περί Σ. μετ. Αρ. Δελλή εν «Χαραυγή», Μυτιλήνη 1911) κ.α.

 

Πηγή: Γ.Μ. Βαλλέτας, βιβλιοφύλακας του Φοιτητικού Αναγνωστηρίου της Πανεπιστημιακής σχολής, Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος Κα΄, σσ.548-550

 

 

 

 

 

ΝΕΟΠΑΓΑΝΙΣΤΙΚΕΣ ΑΠΑΤΕΣ

 

 

ΠΡΟΣΟΧΗ: Στο τέλος κάθε σελίδας του Ανώνυμου Απολογητή θα παρουσιάζονται νεοπαγανιστικές και αθεϊστών (δήθεν ελληνιστών) απάτες που έχουν σχέση με το θέμα της σελίδας. Αυτές οι απάτες δεν έχουν σκοπό να βάλουν τα περιοδικά στα οποία εμφανίζονται τα νεοπαγανιστικά ψεύδη, εφόσον ούτως ή άλλως παγανιστές συγγράφουν σε διάφορα ανυποψίαστα εξ αυτών και αυτά δεν εκφράζονται από τις απόψεις των αρθρογράφων, αλλά σκοπό έχουν:

1. να καταδείξουν τον κρυφοπαγανιστή αρθρογράφο ώστε να γίνει γνωστός και

2. είτε ο κάθε ενδιαφερόμενος που αναγιγνώσκει εκ νέου άρθρα του να θέτει τον εαυτό του εν εγρήγορση και να ελέγχει θαρρετά τα ψεύδη του κρυφοπαγανιστή (δήθεν ελληνιστή), αν είναι μελετημένος και έχει πρόσβαση σε πρωτογενή βιβλιογραφία

3. είτε εάν δεν έχει πρόσβαση σε βιβλιογραφία, να μην δείχνει πλέον εμπιστοσύνη στον αρθογράφο εφόσον γνωρίζει πως εκφράζει ψεύδη για να σπιλώσει τον Χριστιανισμό υποστηρίζοντας θέσεις παγανισμού, που όμως δεν είναι σχεδόν ποτέ ξεκάθαρες, αλλά που παρουσιάζονται ως «ελληνικές» μιας και η πλειοψηφία των νεοπαγανιστών ντρέπεται να ομολογήσει δημοσίως την θρησκεία που ακολουθεί και προτιμά να καμουφλάρεται με κάτι οικοιότερο, τον πατριωτισμό, που όμως αρρωστημένα έχει μετατραπεί σε ένα παγανιστικό εθνικισμό.

ΕΞΑΙΡΕΣΗ: εξαιρούνται τα προσωπικά βιβλία του κρυφοπαγανιστή αθρογράφου ή τα έντυπα με καθαρά νεοπαγανιστικό προσανατολισμό, ανάμεσα στα τόσα που κυκλοφορούν στην Ελλάδα.

 

ΛΥΤΡΩΤΗΣ ΘΕΟΣ ΤΟΥ «ΠΡΟΜΗΘΕΑ ΔΕΣΜΩΤΗ» Ο ΗΡΑΚΛΗΣ

(Κατά: Γεώργιου Τσαγκρινού & Μιχάλη Καλόπουλου, Alter, εκπομπή Οι Πύλες του Ανεξήγητου, Σάββατο 09/04/2005)

 

Αριστερά: Σέργιος Δημήτριος, Νομικός Συγγραφέας (Πηγή: Alter, εκπομπή Οι Πύλες του Ανεξήγητου, Σάββατο 09/04/2005)

Δεξιά: Γεώργιος Τσαγκρινός, Φυσικός, Διευθυντής Περιοδικού Ιχώρ (Πηγή: Τηλεοπτικός Σταθμός Alter, εκπομπή Οι Πύλες του Ανεξήγητου, Σάββατο 19/11/2005)

Βίντεο: Μέγεθος: 140 Kb - Διάρκεια: 1΄02΄΄

Σέργιος Δημήτριος:

-Και να πω το εξής... όπως είναι γνωστό κ. Χαρδαβέλλα στον Προμηθέα Δεσμώτη ο Αισχύλος παρουσιάζει έναν κακό θεό... ένα κακό θεό

Τσαγκρινός Γεώργιος:

-Αυτό πάει στον Δία... γι’ αυτό ο Προμηθέας πάει στον Όλυμπο;

-Σας παρακαλώ... παρουσιάζει

-Εσείς όταν σας κατηγορούν για την θρησκεία σας...λέτε κάτι...

-...παρουσιάζει...

-σας παρακαλώ και γω κύριε...

-...κύριε Χαρδαβέλλα...

-... ακούτε;...

-είπα να κάνω μια αναφορά...

-...αναφορά;...

-Στην τραγωδία λοιπόν....

-Η εξουσία ... η εξουσία της Εκκλησίας και το Χριστιανιλίκι...

-Ο Αισχύλος παρουσιάζει έναν κακό θεό...

Χαρδαβέλλας:

Δεν ακούγεστε...

-Εγώ ακούγομαι...(!).. η εξουσία από το Χριστιανιλίκι το ισοπεδωτικό, έχει ισοπεδώσει ναούς, έχετε ισοπεδώσει τα πάντα, και τολμάτε να μιλάτε επειδή έχετε την αβάντα της εξουσίας, και τολμάτε να μιλάτε τώρα, εμείς δεν μπορούμε να μιλήσουμε, όχι ότι έχω κάποια...

-Δεν με ενδιαφέρει η εξουσία κύριε...

-Μου μιλάτε εσείς και μου λέτε κύριε...

-Κύριε Χαρδαβέλλα, βλέπω ότι έχετε στραφεί στον κ. Τσαγκρινό, ο οποίος, ο οποίος χωρεί να τον αφορά αυτό που λέω...

-Δεν με αφορά όταν λέτε για τον Προμηθέα;

Ο Σέργιος Δημήτριος δεν πρόλαβε να τοποθετηθεί ως προς την προφητεία του Αισχύλου εκείνη ακριβώς την στιγμή διότι διεκόπη από τον δημοσιογράφο. Προς το τέλος της εκπομπής [δεν παρουσιάζεται αυτό εις το βίντεο ένεκα ατυχής απώλειας του αποσπάσματος], όταν του παρουσιάζεται η δεύτερη ευκαιρία το πράττει και παρουσιάζει τα προφητικά λόγια του Αισχύλου ως αναφερόμενα εις την ενσάρκωση και γέννηση του Ιησού Χριστού. Ο Γεώργιος Τσαγκρινός αφού του επιτίθεται και πάλι με πάθος φραστικά, όπως άλλωστε έπραξε σε άλλη περίπτωση αναγκαζόμενος στο τέλος της εκπομπής να ζητήσει συγνώμη, του αναφέρει κυριολεκτικά μαινόμενος πως ο λυτρωτής του Προμηθέα Δεσμώτη είναι ο Ηρακλής και όχι ο Χριστός. Μάλιστα εις την παραδοχή αυτή τον συνεπικουρεί ο Μιχάλης Καλόπουλος που αναφέρει πως από την εποχή του έργου του Αισχύλου μέχρι την γέννηση του Χριστού, δεν είναι 13 γενιές, όπως αναφέρει στο «Προμηθέας Δεσμώτης» ο Έλληνας τραγικός.

 

Μυθοπλάστες: Γεώργιος Τσαγκρινός & Μιχάλης Καλόπουλος

Απάντηση: Στην σελίδα με τις προφητείες

 

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ ΠΡΟΦΗΤΕΥΕΙ ΓΙΑΧΒΕ, ΘΕΟΔΟΣΙΟ, ΑΛΑΡΙΧΟ, ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟ

 

Ο Αριστοφάνης από ΤΟΤΕ το καυτηριάζει και με το δικό του ιδιαίτερο τρόπο, σαν «προφήτης μαντεύει» ότι αυτή η διχόνοια, αυτός ο αλληλοσπαραγμός θα κάνουν την Ελλάδα να χάσει την αίγλη της. θα την κάνουν να ξεπέσει ηθικά, πολιτικά, πολιτισμικά.

«-Και για τίνος το φταίξιμο μετακόμισαν οι Θεοί;

-Ωργίσθησαν με τους Έλληνες. Έφυγαν και στην δική τους θέση εγκατέστησαν τον πόλεμο και σας παρέδωσαν σ’ αυτόν,

γι’ να σας κάνει όποια χοντροκοπιά γουστάρει.

Αυτοί δε, μετακομίσανε στα ψηλά επίπεδα,

από όπου να μην φαινόσασθε σαν σφάζεστε ο ένας απ’ τον άλλο,

ούτε και να μαθαίνουν νέα σας.

-Πες μου, καλέ, γιατί μας ξηγηθήκανε τοιουτοτρόπως;

-Γιατί είσθε κολλημένοι με τον πόλεμο και την αντάρα,

μ’ όλο που αυτοί τόσες μεσολαβήσανε φορές να υπογράψετε ανακωχή» (ΕΙΡΗΝΗ, στιχ. 203-212)

Πέρα από τις αστειότητες για αυτήν την σκηνή στα «ανεβάσματα» των παραστάσεων, ο υπαινιγμός είναι τόσο σαφής, όσο και αποκαρδιωτικός. Ο ποιητής «προφητεύει» ότι η θεία οντότητα της Ελλάδας θα εγκαταλείψει τους Έλληνες, επειδή με τον εμφύλιο σπαραγμό αποδεικνύονται ανάξιοι αυτής της ίδιας της ανωτερότητάς τους. «Προφητεύει» ότι ο κύκλος, μέσα στον οποίο η Ελλάδα μεγαλουργούσε, θα κλείσει. Οι Έλληνες θεοί (με ότι αντιπροσωπεύουν) θα φύγουν, για άλλα, ψηλότερα αιθερικά επίδεδα, και στην θέση τους θα αφήσουν μια άλλη οντότητα ξένη στους Έλληνες, που θα ισοπεδώσει τις πόλεις με τον πολιτισμό τους και υλικά και νοητικά. Αυτό είναι ή δεν είναι μια «προφητεία» που βγήκε αληθινή; Διότι βέβαια θα πρέπει να προσέξουμε ότι ο Αριστοφάνης στο έργο αυτό κάνει σαφή αναφορά σε μία άγνωστη μέχρι εκείνη την στιγμή θεότητα. Δεν μιλά για τον θεό του πολέμου, τον ʼρη. Ο ʼρης εκπροσωπεί την ανδρεία, την γενναιότητα, την μεγαλοφροσύνη, την θυσία για την υπεράσπιση της πατρίδας, όταν απειλείται από ξένο εισβολέα.

 

«ΙΤΕ ΠΑΙΔΕΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΤΕ ΠΑΤΡΙΔΑ»

 

Ο ʼρης ενσαρκώνει υψηλότατα ιδανικά. Ο εμφύλιος όμως πόλεμος είναι ότι πιο ανόητο εγέννησε ο ανθρώπινος νους, και γι’ αυτό ο Αριστοφάνης ενσαρκώνει ως «προστάτη» του αυτή την ανατριχιαστική και συνάμα γελοία φιγούρα του «θεού πολέμου», που σύμφωνα με το έργο θέλει να βάλει στο γουδί τις ελληνικές πόλεις και με το γουδόχερο να συνθλίψει και αυτές και την ιστορία τους. Ο Αριστοφάνης λοιπόν κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Το αδελφοκτόνο μίσος θα φέρει την καταστροφή. Η επιστήμη, η Φιλοσοφία, οι Τέχνες θα χαθούν και την θέση τους θα πάρει η ισοπέδωση, ενσαρκωμένη από μιαν άλλη θεότητα, που δεν έχει καμιά σχέση με την Ελλάδα. Μια προσεκτική ματιά στους Συμβολισμούς είναι αρκετή για να ταυτίσουμε τον θεό-πόλεμο του Αριστοφάνη με τον Γιαχβέ και τον βοηθό του Τάραχο με τον Κωνσταντίνο, ή τον Ιουστινιανό, ή τον Θεοδόσιο, ή έστω τον Αλάριχο (Πηγή: Παντελής Κοντογιάννης, περιοδικό Ιχώρ, τεύχος 59, άρθρο «Αριστοφάνης, ο αρχαίος του 20ου αιώνα», σσ. 40-41)

 

Μυθοπλάστης: Παντελής Κοντογιάννης

Απάντηση: Σελίδα περί θεάτρου.

 

 Ο ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ ΔΙΩΚΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΣΕΡΡΕΣ

(Γεώργιος Τσαγκρινός, περιοδικό Ιχώρ, τεύχος 47-48, σσ. 5-6)

  

Γεώργιος Τσαγκρινός, Φυσικός  Μαθηματικός, Διευθυντής περιοδικού Ιχώρ (Πηγή: Τηλεοπτικός Σταθμός Allter,Οι Πύλες του Ανεξήγητου, Σάββατο 19/11/2005)

 

 

ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ ΑΦΟΡΙΣΜΕΝΟΣ & ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΕΤΣΙ ΣΤΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ

(Κατά: Μαρίας Τζάνη, Τηλεοπτικός Σταθμός Alter, Σάββατο 05/11/2005)

(Κατά: Δ. Ιατρόπουλου, Περιοδικό Ιχώρ, τεύχος 62, λόγου χάριν, σελίδα 83)

 

Αριστερά: Μαρία Τζάνη, Καθηγήτρια Παιδαγωγικής Πανεπιστημίου Αθηνών (Πηγή: Τηλεοπτικός Σταθμός Alter, εκπομπή «Οι Πύλες του Ανεξήγητου», θέμα «Ο χορός των δαιμόνων και οι εξορκισμοί», Σάββατο 05/11/2005)

Δεξιά: Δ. Ιατρόπουλος. Έντονες αντιδράσεις για τον Ροκ Σατανιστή (Πηγή: Σταθμός Alter, απογευματινό δελτίο ειδήσεων, Σάββατο 11 Ιουνίου 2004)

 

Βίντεο. Μέγεθος 16 Kb. Διάρκεια 13΄΄. Το δεύτερο που θέλω να πω και το θεωρώ ιεροσυλία πραγματικά κ. Χαρδαβέλλα, ένας Καζαντζάκης που αφορίστηκε και παραμένει αφορισμένος, από τον Χριστιανισμό. (Πηγή: Μαρία Τζάνη, Alter, εκπομπή Οι Πύλες του Ανεξήγητου, Σάββατο 09/04/2005)

 

 Ο Νίκος Καζαντζάκης (Πηγή: http://www.medialab.panteion.gr:8080/papaki/archive/culture/aforismoi0305)

 

«ΜΙΛΗΣΑ» ΜΕ: τον Νίκο Καζαντζάκη:

Διάβασε ετούτο το κομμάτι από την «ΑΣΚΗΤΙΚΗ» μου. Και μετά, πες μου, ήτανε ποτέ δυνατό να μη σε αφορίσουνε οι παπάδες; Ήτανε ποτέ δυνατό να μη με ρουφιανέψει το τότε κατεστημένο στους Σουηδούς για να μη δώσουνε το Νόμπελ Λογοτεχνίας; «Ο Θεός μου δεν είναι πανάγαθος. Είναι γιομάτος σκληρότητα, άγρια δικαιοσύνη, και ξεδιαλέγει, ανήλεα το καλύτερο. Δε σπλαχνίζεται, δε νοιάζεται για ανθρώπους και ζώα, μήτε γι’ αρετές και ιδέες. Όλα ετούτα τ’ αγαπάει μία στιγμή, τα συντρίβει αιώνια και διαβαίνει. Είναι μία δύναμη που χωράει τα πάντα, που γεννάει τα πάντα. Τα αγαπάει, τ’ αγαπάει και τ’ αφανίζει. Κι αν πούμε: ο Θεός είναι ένας άνεμος ερωτικός που συντρίβει τα κορμιά για να περάσει, κι αναθυμηθούμε πως πάντα μέσα στο αίμα και στα δάκρυα, ανήλεα εξαφανίζοντας τ’ άτομα, δουλεύει ο έρωτας, τότε λίγο πιότερο προσεγγίζουμε το φοβερό του πρόσωπο». Να γιατί με κυνηγήσανε. Γιατί αυτός ο θεός ο δικός μου, είναι πολύ πιο κοντά εις τον Δία απ’ ότι στους δικούς τους ψευτοθεούς. Γιατί ο Θεός μου, είναι ερωτικός θεός, Έλληνας και μάλιστα αρχαίος! (Πηγή: Δημήτριος Ιατρόπουλος, Περιοδικό Ιχώρ, τεύχος 62, λόγου χάριν, σελίδα 83)

 

Μυθοπλάστες: Μαρία Τζάνη & Δημήτριος Ιατρόπουλος

Απάντηση: Εδώ

 

ΑΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΟΙ & ΑΜΑΘΕΙΣ ΣΥΚΟΦΑΝΤΗΣΑΝ ΤΗΝ ΣΑΠΦΩ

(Κατά: Λαδά Ταξιαρχούλας, περιοδικό Δαυλός, τεύχος 268,  Σελ. 19496)

 

 

Σαπφώ: Το αιώνιο πρότυπο γυναίκας

ΛΑΔΑ, ΤΑΞΙΑΡΧΟΥΛΑ

Σαπφώ η παντοτινή. Η θρυλική μορφή που με την ποίησή της και κυρίως με την προσωπικότητά της γοήτευσε τον αρχαίο κόσμο, που δικαίως ο Πλάτων την ονόμασε δέκατη Μούσα. Αδιαφορώντας για τις επιταγές της εποχής της πρωτοστάτησε στη δημιουργία ενός γυναικείου προτύπου με τη δυναμική της, τις απόψεις της, την ίδια της την ζωή. Μία τέτοια μορφή, της οποίας «τα λόγια ήταν ανακατεμένα με φλόγες», όπως λέει ο Πλούταρχος, δεν θα μπορούσε να μείνει αλώβητη από εκείνους που στερούνταν πνευματικής καλλιέργειας και γνώσης, μη μπορώντας έτσι να κατανοήσουν, αλλά και να συναγωνιστούν το έργο της, μα κυρίως από χριστιανοκρατικές αντιλήψεις του τύπου «Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα», πλάθοντας σενάρια περί ομοφυλοφιλικής ζωής. Η Σαπφώ είναι γνωστό, ότι έχαιρε πανελλήνιας αίγλης για πολλούς αιώνες, αλλά αργότερα συκοφαντήθηκε για τις ερωτικές της προτιμήσεις, παρόλο που αυτοκτόνησε από τον έρωτά της για τον πλοίαρχο Φάωνα. Η δυσφήμηση διαιωνίστηκε από τον Χριστιανισμό και μεταδόθηκε παγκοσμίως, ταυτίζοντας δυστυχώς ατεκμηρίωτα το όνομα αλλά και τη γενέτειρα της μεγάλης ποιήτριας, την Ερεσό της Λέσβου, με την ομοφυλοφιλία! (Πηγή: Περιοδικό Δαυλός, τεύχος 288, Σελ. 19496)

 

Μυθοπλάστης Λαδά Ταξιαρχούλα, Δαυλός

Απάντηση: Αυτά αναφέρει ο Δαυλός σε μια παράγραφο στην ηλεκτρονική του σελίδα (http://www.davlos.gr), που δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια σειρά απίστευτων ψεμάτων μέσα σε μια σειρά τόσο λίγων γραμμών. Τα συμπεράσματα που μπορούν να εξαχθούν από αυτή την μικρή παράγραφο είναι ουσιώδη για το περίγραμμα σε βασικές γραμμές του νεοπαγανισμού. Καθένα πράγμα όμως με την σειρά του ξεκινώντας από το τέλος προς την αρχή:

 

...ταυτίζοντας δυστυχώς ατεκμηρίωτα το όνομα αλλά και τη γενέτειρα της μεγάλης ποιήτριας, την Ερεσό της Λέσβου, με την ομοφυλοφιλία!

Σύμφωνα με τον καθηγητή της ιστορίας της ιατρικής Κούζη Αριστ. Π., η γυναικεία αυτή ομοφυλοφιλία (τριβαδική ασέλγεια) δεν οφείλεται εις τις διαδόσεις περί Σαπφούς όπως νομίζει λαθεμένα η αρθρογράφος του Δαυλού, αλλά οφείλεται εις τις ομοφυλόφιλες γυναίκες για τις οποίες οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι ήσαν Λέσβιες εις την καταγωγή. (1)

 

...συκοφαντήθηκε για τις ερωτικές της προτιμήσεις, παρόλο που αυτοκτόνησε από τον έρωτά της για τον πλοίαρχο Φάωνα...

Ο Φάωνας ήταν μυθολογικός δαίμονας και όχι υπαρκτό πρόσωπο, που η ποιήτρια το έθεσε μέσα στα ποιήματά της ως υπαρκτό (2) και με την σειρά τους οι αττικοί κωμικοί το σατίρισαν και έτσι πέρασε ως «πραγματικό» γεγονός, με αποτελέσματα που φαίνονται ακόμη και σήμερα στα «διαφωτιστικά» και «επιστημονικά» άρθρα του Δαυλού.

 

...δεν θα μπορούσε να μείνει αλώβητη από εκείνους που στερούνταν πνευματικής καλλιέργειας και γνώσης,...

...μα κυρίως από χριστιανοκρατικές αντιλήψεις του τύπου «Η δε γυνή να φοβείται τον άνδρα», πλάθοντας σενάρια περί ομοφυλοφιλικής ζωής...

Εδώ βλέπει κανείς την κατακλείδα της νεοπαγανιστικής εμπάθειας που βασίζεται επάνω στην αμάθεια. Η ταύτιση Σαπφούς και ομοφυλοφιλίας οφείλεται πρώτα και βασικότερα στα ποιήματά της (3), κατόπιν στο ότι η νήσος Λέσβος είχε το «προηγούμενο» της γυναικείας ομοφυλοφιλίας από τους ίδιους τους αρχαίους Έλληνες και όχι «...κυρίως από χριστιανοκρατικές αντιλήψεις...».

Όμως το τραγικό του νεοπαγανιστικού ψυχορραγήματος βρίσκεται πραγματικά αλλού, όταν η «συγγραφέας» του Δαυλού κατηγορεί τους συκοφάντες της Σαπφούς ως «...εκείνους που στερούνταν πνευματικής καλλιέργειας και γνώσης...». Ασφαλώς δύο τινά συμβαίνουν: ή τα ρολόγια των αρθρογράφων του Δαυλού δείχνουν ακριβώς 12 την νύχτα ή δείχνουν 12 το μεσημέρι, αλλά που το αντιχριστιανικό μίσος σκοτίζει ως βράδυ, μιας και όλοι εκείνοι οι «στερημένοι από πνευματική καλλιέργεια» είναι οι εξής λόγιοι: «Εκ των μελών τούτων της Σαπφούς προς Φάωνα, γνωστών μόνον εκ πληροφοριών των αρχαίων συγγραφέων και πεποιημένων με την ζωηρότητα και ενάργεια της τέχνης της, έδωσαν κάποια αφορμή να πλάσει η αττική κωμωδία τους ρομαντικούς θρύλους του περιφρονουμένου προς τον Φάωνα, πραγματικό πρόσωπο, έρωτος της και του συνεπεία τούτου και με σύγχυση προς την αποδημία της εις Σικελία άγνωστου δ’ εκβάσεως πηδήματος της από την πέτρα της Λευκάδας, το οποίον άλλως φαίνεται θρησκευτικό εξιλαστικό έθιμο και κοινός ποιητικός τόπος της αρχαίας λυρικής ποιήσεως. Οι όψιμοι αυτοί θρύλοι προσέδωσαν στην ποιήτρια μυθολογικό χαρακτήρα και χρησιμοποιήθηκαν δαψιλώς και ποικιλοτρόπου και από την αττική κωμωδία και από την μεταγενέστερη ποίηση και τέχνη. Του Μενάνδρου, του Διφίλου και ετέρων τέσσερις ή πέντε κωμωδίες παρωδούν το θέμα αυτό, από το οποίο εμπνεύστηκαν πολλοί των νεωτέρων, ως ο Ιταλός Giovanni  Meli  εις το αριστουργηματικότατο ποίημα του «La morte di Saffi» (μετ. Στ. Δάφνη, «Αττική Ίρις» 1898), ο Fr. Grillparzer στο δράμα του «Σαπφώ» (μετ. Εμμ. Δαυΐδ, 1926), ο Λαμαρτίνος, ο Φώσκολος, Λεοπάρδης κ.α., εκ των ημετέρων ο Δημ. Καλαποθάκης, εις δράμα του «Σαπφώ» κ.α., και εις το μελόδραμα οι Empis-Keicha (1822), ο J. Papini (1942), ο Em. Augier (1851) κ.α., πλείστοι δε εις την καλλιτεχνία. . ...

...Ζήτημα όμως απασχόλησαν μεν ενωρίς τους αρχαίους (Χαμαιλέοντα, Δίδυμο, Καλλία) και ποικίλως αντιμετωπισθέν υπ’ αυτών, δημιούργησαν δε κατά τους νεότερους χρόνους ολόκληρη φιλολογία, απετέλεσαν οι εκ των συλλήψεων της αττικής κωμωδίας και του χαρακτήρα της ποιήσεως της Σαπφούς κατηγορίες επί εταιρισμό, ανηθικότητα και ομοφυλοφιλία. Αυτές, διακονισθείσες από τους μεσαιωνικούς συγγραφείς και συντελέσασαι εις την απώλεια των ποιημάτων της, επιστεύθησαν και υποστηρίχθηκαν από του ΙΕ΄ αιώνος υπό πολλών φιλολόγων (Domitius, Galderinus, Britanius, Lambinus, Belloch κ. ά).» (4)

 

 

ΤΑΣΟΥΛΑ ΛΑΔΑ & ΝΕΕΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ

 

Μάλιστα, και εδώ έγκειται η τραγικότητα της δαυλικής φαυλότητας, η ιδία Τασούλα Λαδά, σ’ επόμενο τεύχος (αρ. 315), σε μια νέα προσπάθεια «αποκαθαρμού» της Σαπφούς από την κατηγορία περί ομοφυλοφιλικών τάσεων, στο άρθρο που τιτλοφορείται «Η προσωπικότητα της Σαπφούς από την άποψη της Επιστήμης», ρωτά τον Δόκτορα Κλασσικής Φιλολογίας, Αθανάσιο Φραγκούλη: «Δ: Νομίζετε, πως οι ισχυρισμοί διαφόρων εναντίον της Σαπφούς, ότι δηλ. υπήρξε ομοφυλόφιλη, ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα;» για να λάβει την εξής απάντηση: «Παρ’ όλο ότι η διαμάχη για την πραγματική φύση της Σαπφούς, που αναφέρεται κυρίως στον σεξουαλικό της προσανατολισμό και την επαγγελματική της ιδιότητα, συνεχίζεται μέχρι σήμερα, μπορούμε να υποστηρίξουμε πως η άποψη αυτή θεωρείται πια ξεπερασμένη. Έτσι σήμερα γίνεται λόγος για «τον ανελέητο εκχυδαϊσμό, τις ομοφυλοφιλικές φοβίες και τον άκρατο μισογυνισμό», που επηρέασαν τόσο τους αρχαίους όσο και τους νεώτερους μελετητές του έργου της Λέσβιας ποιήτριας (Winkler), που θεωρούνται «φιλόλογοι... όλο ανοησία» (ΜBarbard).» (Πηγή:  Ταξιαρχούλα Λαδά,  Η προσωπικότητα της Σαπφούς από την άποψη της Επιστήμης, τεύχος 315, σελ. 22290)» ...

Ασφαλώς σ’ αυτή την κατηγορία προς εκείνους τους φιλολόγους που είναι  «...όλο ανοησία», οι νεοπαγανιστές του Δαυλού δεν φαίνεται ν’ αντιλαμβάνονται εκτέλεση «Επίθεσις εναντίον του «Έλληνος λόγου» - προσπάθεια εξοντώσεως τής Ελληνικής Γλώσσης» και «απαξία της γραμματικής ακριβείας: «Ἀρχὴ τῆς φλυαρίας ὑμῖν γεγόνασιν οἱ γραμματικοί»!», όπως αντιθέτως αντιλαμβάνεται ο νεοπαγανιστής Π. Μαρίνης. (Πηγή: Παναγιώτης Μαρίνης, Περιοδικό Τρίτο Μάτι, τεύχος 109, ένθετο «Θα αναγνωρισθεί επίσημα η Αρχαία Ελληνική Θρησκεία;»)

 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

 

1. Ενώ ο νεοπαγανισμός κλαψουρίζει γιατί η Εκκλησία δεν παίζει στο προαύλιό της έργα του Αριστοφάνη, τα οποία υπερασπίζει με κάθε μέσο εφόσον «Αξεπέραστοι μέσα από την αιωνιότητα συγγραφείς σαν τον Αριστοφάνη και τον Αισχύλο...» πρέπει να έχουν  «...χώρο για να προσφέρουν την αιώνια πνευματικότητά τους στα ίδια τους τα χώματα...» (5) , αντίθετα σε αυτή την περίπτωση η συκοφαντία προς την Σαπφώ από συγγράμματα τέτοιων αιώνιων αξεπέραστων συγγραφέων θίγουν «Το αιώνιο πρότυπο γυναίκας» και «παντρεμένα» με Χριστιανούς «μισέλληνες» βάλλονται στο πυρ το εξώτερο. Βέβαια δεν παραμελεί ο Γεώργιος Τσαγκρινός να αναφέρει πως «άλλο τα έργα του Αριστοφάνη που έχουν μια ιδιαιτερότητα». Αγαπητέ κύριε Χριστόδουλε, αυτή η λέξη «ιδιαιτερότητα» όλοι λίγο πολύ ξέρουν ότι «τσούζει» αρκετά, ιδιαίτερα τους ανθρώπους του κλήρου», αν και θα μπορούσε κανείς να συμπληρώσει πως αυτή η ιδιαιτερότητα της τέχνης, του να μην καταγράφει πάντοτε την πραγματικότητα, ««τσούζει» αρκετά» αυτή την φορά τους νεοπαγανιστές «διδασκάλους» περί της αρχαίας γραμματείας ασελγούντες.

2. Ενώ ο νεοπαγανισμός υποστηρίζει διαρκώς την σοφία των αρχαίων μύθων, εδώ ο μύθος των αρχαίων «αξεπεράστων συγγραφέων» που θέλει την Σαπφώ ομοφυλόφιλη, στιγματίζεται «...πλάθοντας σενάρια περί ομοφυλοφιλικής ζωής..» και γι’ αυτό αποδίδονται ευθύνες και σε Χριστιανούς που θέλουν την  «γυνή να φοβείται τον άνδρα»· διότι η Σαπφώ «φοβείται την γυνή» στα ποιήματά της και κάτι τέτοιο δεν «άρεσε στους Χριστιανούς», που αυτοί «κυρίως» με τις αντιλήψεις τους την συκοφάντησαν. Δηλαδή με άλλα λόγια ο Χριστιανισμός φταίει για τις κατηγορίες προς αυτή την ερωτική ανωμαλία και όχι οι σύγχρονοι της Σαπφούς ή η επιστήμη της βιολογίας. Πραγματικά το νεοπαγανιστικό δημοσιογραφικό μάτι είναι παντελώς «καθάριο» και «αμερόληπτο». Θα έλεγε κανείς πως χρησιμοποιεί κάθε πληροφορία κατά του Χριστιανισμού, εφόσον πρώτα την διαστρεβλώσει, ώστε να αρμόζει στα μάτια των οπαδών του.

3. Ενώ ο νεοπαγανισμός επί στόματος Δ. Ιατρόπουλου, υποστηρίζει την τέχνη επί παντί μέσω και τρόπο εφόσον «Η Τέχνη είναι η σημαντικότερη μορφή συνείδησης του ανθρώπινου πολιτισμού. Είναι και πρέπει να είναι απολύτως ελεύθερη.» και «... Είναι απαράδεκτο για τα κάθε λογής ιερατεία να μπαίνουν στην μέση και να απαγορεύουν ή να επιτρέπουν την ομαλή διεξαγωγή του καλλιτεχνικού φαινόμενου. » (6), αντίθετα εδώ ο νεοπαγανισμός ως ιερατείο εθνικιστικό και ελληνιστικό-ειδωλολατρικό «μπαίνει στην μέση» και κατηγορεί το καλλιτεχνικό φαινόμενο της αττικής κωμωδίας ως γέννημα από «...εκείνους που στερούνταν πνευματικής καλλιέργειας και γνώσης..».

4. Το κύριο συμπέρασμα που ρέει μέσα από αυτές τις λίγες γραμμές του Δαυλού, είναι πως το νεοπαγανιστικό κίνημα δεν έχει πυξίδα και ταξιδεύει μέσα σε μια θυελλώδη έρημο την οποία γέννησε η δική του αντιπάθεια προς κάθετι που δεν μπορεί να έχει για τους καραβανάδες αρχηγούς του, τον γενικό τίτλο του «ελληνικού» και όπου ο κάθε αμμόλοφος που εμποδίζει το διάβα του παγανιστικού καραβανιού, ταυτίζεται και «εξηγείται» πάντοτε δια μέσω του «μισελληνικού» ή «ανθελληνικού» Χριστιανικού δαχτύλου, που ενίοτε είναι Εβραϊκός. Ακόμη περισσότερο ουσιώδες είναι πως κάθε τέτοιος λόφος βαπτίζεται «πνευματικά ακαλλιέργητος και αμαθής», απλά και μόνο επειδή δεν βρίσκεται μέσα εις την νεοπαγανιστική πορεία προς το άγνωστο με οδηγό την Τύχη και πλοηγό τον μεθυσμένο Διόνυσο. Άλλοτε με ευκολία αμαθείς καλούνται οι διαφωνούντες Χριστιανοί, άλλοτε ως είδε ο περίεργος εις την προκειμένη περίπτωση, αμαθείς αποκαλούνται αρχαίοι και σύγχρονοι κωμικοί, καθώς και πλειάδα ποιητών και φιλολόγων.

5. Κανείς δεν θα πρέπει να υποτιμά τους νεοπαγανιστές. Μπορούν και παράγουν πολύ περισσότερο ψέμα από όσο νομίζει ο καθείς. Κάθε τους λέξη πρέπει να περνά από κόσκινο και τίποτα να μην γίνεται δεκτό πριν διασταυρωθεί, ειδικά για εκείνο το τμήμα της παιδείας για το οποίο στολίζονται, δηλαδή το αρχαιοελληνικό. Ουαί και αλίμονο σε κείνους που διαβάζουν τα περιοδικά αυτά λες και βλέπουν στο σινεμά κάποια βαρετή και γνωστού θέματος ταινία καταναλώνοντας πασατέμπο και ρουφώντας μια πλήρης ζάχαρης πορτοκαλάδα που αποκοιμίζει. Γιατί αυτό το «φιλμ» μπορεί να το έχουν ξαναδεί, εφόσον αυτή η εθνικιστικού τύπου προπαγάνδα διασχίζει την ελληνική κοινωνία πλέον της δεκαετίας, αλλά εκείνο που αλλάζει είναι το τέλος, που μπορεί να μην είναι καθόλου ευχάριστο («Happy end -  Bitter end») για τον καθένα ξεχωριστά.

 

 

ΤΟ ΚΕΡΑΣΑΚΙ ΤΗΣ ΤΟΥΡΤΑΣ

 

Αριστερά: Εταίρα: Το υπέροχο θήλυ της ελληνικής αρχαιότητας. (Πηγή: Περιοδικό Δαυλός, τεύχος 264, σελ. 17229)

Αυτό το διαπιστώνει κανείς μόλις 4 τεύχη νωρίτερα, όταν ο αρθρογράφος του Δαυλού Μάριος Μαμανέας, διατείνεται πως το «υπέροχο θήλυ» της αρχαιότητας είναι η εταίρα, αλλά που στην προκειμένη περίπτωση, δηλαδή 4 τεύχη αργότερα και επί ευκαιρίας της Σαπφούς διαφαίνεται πως αυτή η τελευταία, «Το αιώνιο πρότυπο γυναίκας» κατηγορήθηκε, όπως είδε ο αναγνώστης παραπάνω, από τους αρχαίους Έλληνες «επί εταιρισμό, ανηθικότητα και ομοφυλοφιλία», κατηγορίες ουσιαστικά ισοδύναμες γι’ αυτούς. Η έκπληξη όμως δεν σταματά εδώ. Διότι η ίδια η Σαπφώ, «Το αιώνιο πρότυπο γυναίκας», κατηγόρησε τον αδελφό της Χάραξο για την κατασπατάληση της περιουσία του, που αποκόμισε  ως έμπορας οίνου, με μια εταίρα την οποία απελευθέρωσε (7).

 

Σημειώσεις

1.  Τριβαδική ασέλγεια (Ιατροδ ]. Διαστροφή του γενετησίου αισθήματος γυναικών, κατευναζομένου δια ασελγών πράξεων εκτελουμένων επί ομοφύλων. Αυτή εκλήθη τριβαδικη εκ του τρίβω (λατ. fricare), εξ ου παρήχθη και το όνομα των περί τους παρά φύση τούτους έρωτας επιδιδομένων γυναικών, οι οποίοι εκλήθησαν τριβάδες (λατ. frictrices) ή άλλως ἑταιρίστοιαι (Πλάτων. Συμπόσ 191 Ο), η διεταιρίστριαι (Ησύχιος). Κατά τις κρατούσες παρά τους αρχαίους Έλληνες ιδέες, το πάθος αυτό απαντάτο ιδίως στην Λέσβο, διό και λεσβίος έρως εκλήθη (amor lesbicus, λεσβιασμός, lesbische Liebe Kraft-Ebinh). Αυτός ο Λουκιανός παρουσιάζει τινά τούτων, Μεγύλλη τ’ όνομα, ως Λεσβία, καίτοι και άλλη τινά Λευκαδία, την Φιλαινίδα, αναφέρει (πρβλ. και Πλουτ. Λυκουργ. 18). Δυστυχώς, παρεξηγηθέντων μερικών ποιημάτων της Λεσβίας Σαπφούς, κακώς αποδόθηκε και σε αυτή η μομφή ότι υπήρξε εκ των τοιούτων γυναικών, υπό τίνων δε μάλιστα και το πάθος εκλήθη σαπφισμός. Η διαστροφή αυτή αναφέρεται είτα και εν Ρώμη (Ορατ. Epod. 5,41), ιδία δ’ υπό σατυρικών συγγραφέων (Μαρτιάλ. VI, 67,68. Ιουβεν. II 47-49 κ. ά.)· ο Σενέκας δε μάλιστα αναφέρει (Contr. 2), περίπτωση ζηλοτυπίας συζύγου δια την φίλη της γυναικός αυτού. Οι ακόλαστες πράξεις συνίσταντο είτε εις προστριβή, λείξιν, εισαγωγή επιμηκυνθείσης κλειτορίδος, ιδίως ο ανδρογύνου γυναικός (Λουκιαν. Έταιρ. Διάλογ. 5), είτε τέλος εις χρήση τεχνητού φαλλού (ὄλισβος, βαυβών· πρβλ. Αριστοφ. Λυσιστράτ., στιχ. 108-110., Κρατίν., αποσπ. 344 Ηρώδν. Μιμίαμβ. 6 και εικονογραφίες εν J. Bloch, Der Ursprung d. Syphilis II, σελ. 596). (Πηγή: Τριβαδική Ασέλγεια, Κούζης Αριστ. Π., Καθηγητής της Ιστορίας της Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ακαδημαϊκός, Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος Κγ΄, σσ. 295-296)

2. Το Φάωνα ως μυθικό πρόσωπο εξύμνησε εις τις ωδές της η Σαπφώ, παρουσιάζοντας αυτόν ως αγαπημένο έμμονα από κόρη, η οποία τον ακολουθούσε καθώς έφευγε, αλλά επειδή δεν την αγαπούσε αυτός, αυτοκτόνησε ριφθήσα από τον Λευκάδα, βράχο της Λευκάδας, εις την θάλασσα. Εκ των ποιημάτων αυτών της Σαπφούς, κατά παρανόηση και παρερμηνεία, έλαβε αφορμή η νέα αττική κωμωδία να πλάσει τα μυθεύματα ότι ο Φάων είναι πραγματικό πρόσωπο και ότι ο μυθολογικός και ποιητικός, κοινός και σε άλλους λυρικούς, τόπος του Φάωνος αναφέρεται σε ερωτικές περιπέτειες της Σαπφούς. (Πηγή: Γ.Μ. Βαλλέτας, βιβλιοφύλακας του Φοιτητικού Αναγνωστηρίου της Πανεπιστημιακής σχολής, Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος Κγ΄, σελ. 872)

3. Κατά τρόπον απροσδιόριστο, δι’ ημάς, μια γυναίκα, εκφράζει το ερωτικό της αίσθημα προς την Αγαλλίδα, με ζηλοτυπία και πάθος και περιγράφει την επί τη θέα της κατάστασή της, καθ’ την οποία την καταλαμβάνει αφασία, νευρική υπερδιέγερση, διανοητική συσκότιση, εφίδρωση, ρίγη, ωχρίανση προσώπου και τελεία κατάπτωση σωματική και ψυχική, ώστε «τεθνάκην ὀλίγον πιδεύῃς». (Πηγή: Σαπφώ,  Γ.Μ. Βαλλέτας, βιβλιοφύλακας του Φοιτητικού Αναγνωστηρίου της Πανεπιστημιακής σχολής, Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος Κα΄, σσ.548-550, περισσότερα)

4. Σαπφώ, Γ.Μ. Βαλλέτας, βιβλιοφύλακας του Φοιτητικού Αναγνωστηρίου της Πανεπιστημιακής σχολής, Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος Κα΄, σσ.548-550

5. Γεώργιος Τσαγκρινός, Περιοδικό Ιχώρ, τεύχος 47-48, Σημείωμα Διευθυντή, σσ. 5-6

6. Δημήτριος Ιατρόπουλος) (Πηγή: Σταθμός Alter, απογευματινό δελτίο ειδήσεων, Σάββατο 11 Ιουνίου 2004)

7. Γνωρίζουμε τρεις αδελφούς της, τον Χάραξο, ο οποίος μετέρχονταν την εμπορία οίνου, όπως και πλείστοι άλλοι Λέσβιοι κατά την εποχή εκείνη, στην Αίγυπτο, όπου κατασπατάλησε την περιουσία του δι’ εταίρα τινά Ροδόπη ή Δωρίχα, η οποία ήταν δούλα και απελευθέρωσε... Με ψυχολογία αυτόχρημα μικροαστική παρθένου με αυστηρές οικογενειακές παραδόσεις αναμένει στην προς Νηρηίδας ωδή της την επάνοδο του Χαράξου εξ Αιγύπτου, τον οποίο αλλαχού αυστηρότατα επιτιμά δια την ερωτική του περιπέτεια... (Πηγή:  Σαπφώ, Γ.Μ. Βαλλέτας, βιβλιοφύλακας του Φοιτητικού Αναγνωστηρίου της Πανεπιστημιακής σχολής, Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος Κα΄, σσ.548-550)

 

ΑΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΟΙ & ΑΜΑΘΕΙΣ ΣΥΚΟΦΑΝΤOYN ΤΗΝ ΣΑΠΦΩ No2

(Δημήτριος Λάμπρου, σταθμός Alpla, εκπομπή «Καλημέρα σας», Βήμα, 12/06/08, σελ. Α30)

 

Αριστερά: «Αίτηση Λεσβίων (από την Λέσβο) κατά "Λεσβίων" (ομοφυλοφίλων)». (Πηγή: Περιοδικό Δαυλός, τεύχος 313, εξώφυλλο)

Μέσο: Δημήτριος Λάμπρου, εκδότης περιοδικού Δαυλός, «τέλος στον όρο Λεσβία». (Πηγή: Περιοδικό Δαυλός, τεύχος 314, σελ. 22151)

Δεξιά: «Παγκόσμιος Σάλος για τη λέξη Λεσβία». (Πηγή: Περιοδικό Δαυλός, τεύχος 314, εξώφυλλο)

 

Μέσα σε όλα αυτά κι ένας κάποιος Δημήτρης Λάμπρου, εκ Μυτιλήνης, ο οποίος έχει βάλει στόχο της ζωής του να αποκαταστήσει την φήμη της Σαπφούς και του νησιού του απαγορεύοντας τη χρήση του όρου λεσβία για τον χαρακτηρισμό των ομοφυλοφίλων γυναικών. Βγήκε, λοιπόν, στην εκπομπή του Γεώργιου Αυτιά για να καταγγείλει ότι οι ομοφυλόφιλοι «υπέκλεψαν και σφετερίζονται την ταυτότητα χιλιάδων Μυτιληνιών» και για να δηλώσει «ειπώθηκε από κάποιους (;) ότι η Σαπφώ ήταν ομοφυλόφιλη. Η ιστορία όμως λέει ότι αυτοκτόνησε για έναν άνδρα. Πώς είναι δυνατόν, λοιπόν, να θεωρείται ότι η γυναίκα αυτή ήτα ομοφυλόφιλη;» (Πηγή: Κοσμάς Βίδος, On Air, Εφημερίδα Το Βήμα, Πέμπτη 12 Ιουνίου 2008, σελ. Α30)

 

Μυθοπλάστης: Δημήτριος Λάμπρου

Απάντηση: «Οπότε, λέω εγώ, η.... κατασυκοφαντημένη από τους γκέι Σαπφώ μπορεί και να ήταν μπαϊσέξουαλ!» (1). Αυτό υπαινίχθηκε ο αρθρογράφος του Βήματος ως μέση απάντηση για να περάσει τον σκόπελο του Δαυλού. Τί δεν έχει καταλάβει όμως ο αρθρογράφος του Βήματος, που αλλού επιτίθεται κατά του «σκοταδιστικού Χριστιανισμού» σε μια συζήτηση γύρω από ένα διαφορετικό ερωτικό θέμα; Δεν έχει καταλάβει πως η Σαπφώ για την κοσμοθεωρία του Δαυλού, «συκοφαντήθηκε» από τον Χριστιανισμό, όχι από τους «γκέι» ή από «κάποιους (;)». Μα ούτε καν δεν γνωρίζει πως ο Δαυλός και ο Δημήτριος Λάμπρου πλέκουν ένα καίριο ψέμα για να στηρίξουν την «εθνικοφροσύνη» τους. Στο ψέμα πως η Σαπφώ είχε ερωτευθεί έναν άνδρα. Αυτά τα δύο κεντρικά σημεία δείχνουν για ακόμη μια φορά πως ο αστικός τύπος είναι το ακαταλληλότερο μέσο που δεν φείδεται από του να ασχολείται πολλές φορές και με σημαντικά θεολογικά ζητήματα, πλανώντας και πλανώμενος.

Πράγματι, ο Δαυλός, υπάκουο πνευματικοπαίδι του εκδότη του Δημήτριου Λάμπρου, από πλειάδας τευχών πλάθει το προαναφερόμενο ψέμα ανακατεύοντας την ελληνική μυθολογία και τις αρχαίες παραδόσεις, προσπαθώντας με χίλιους τρόπους να αποδείξει ότι η Σαπφώ δεν ήταν λεσβία.

 

ΝΕΟΠΑΓΑΝΙΣΤΙΚΕΣ «ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ» & ΥΠΟΚΡΙΣΙΕΣ

Ο λόγος μια τέτοιας αγωνιώδους προσπάθειας είναι πραγματικά «άγνωστος». Διότι αν και από την μια ο Δημήτριος Λάμπρου, και ο εκτελών τας διαταγάς του «εικονογραφημένος» Δαυλός, παρουσιάζουν εμμέσως την τριβαδική ασέλγεια ως κάτι το «ψυχικά ανώμαλο και έκρυθμο» (2), εφόσον οι ενάγοντες του Δαυλού είναι εκείνοι οι «ψυχικά ομαλοί και εύρυθμοι» που επαφίενται στις διατάξεις περί «ανθρωπίνων δικαιωμάτων», χωρίς να διαφαίνεται ότι και οι λεσβίες εις τις σεξουαλικές προτιμήσεις μπορούν να επαφίενται ομοίως, από την άλλη μεριά ο νεοπαγανισμός στην Ελλάδα υποστηρίζει με όλα τα μέσα την θεϊκή υπόσταση του «έρωτα», εις τον οποίο ανήκει και η τριβαδική ασέλγεια. Διότι όταν θεοποιείται ο έρωτας δεν είναι δυνατόν μια μεριά του να είναι «θεϊκή» και η άλλη όχι, δεν μπορεί μια μεριά του να είναι «ψυχικά ομαλή και εύρυθμη» και η άλλη μεριά να είναι «ψυχικά ανώμαλη και έκρυθμη» και να στιγματίζεται σε όσους την ακολουθούν παρασάγγας.

Η υποκρισία επίσης κρύβεται καλά στο ίδιο αυτό σημείο. Στην ερώτηση του δημοσιογράφου Χάουκε Γκους του γερμανικού περιοδικού «Der Spiegel» στις 25 Ιουνίου 2008 «- Αν κατάλαβα καλά, εσείς δεν έχετε κανένα πρόβλημα με τους ομοφυλόφιλους και τις σεξουαλικές τους προτιμήσεις και συμπεριφορές, αλλά πιο πολύ θέλετε να ξεκαθαρίσετε την διαφορά της έννοιας, της γεωγραφικής και της άλλης. Είναι έτσι;», ο εκδότης και ενάγων του Δαυλού Δ.Λ. απαντά: «- Όχι μόνο της γεωγραφικής, αλλά και της ιστορικής και της πολιτισμικής.» (3). Αλλά ποιος άλλος τον πιστεύει πέρα από το Γερμανό, τον εαυτό του και τους πιστούς αναγνώστες του;

 

Αριστερά: Ο Χαμένος Διόνυσος. Η «τυποποίηση» της ζωής σκότωσε την χαρά και τον έρωτα. (Πηγή: Περιοδικό Δαυλός, τεύχος 200-201, εξώφυλλο)

Δεξιά: Ο διωγμός του Έρωτα. Από την Αφροδίτη εις τον Βαλεντίνο. (Πηγή: Περιοδικό Δαυλός, τεύχος 277, εξώφυλλο)

 

ΠΑΛΙΑ ΜΟΥ ΤΕΧΝΗ ΚΟΣΚΙΝΟ

Ποιά όμως είναι η παλιά τέχνη του Δαυλού; Δεν είναι άλλη από εκείνη του πλεξίματος της παραμυθίας για την Σαπφώ, σύμφωνα με την οποία η τελευταία «σημειωτέον, αυτοκτόνησε από έρωτα προς έναν άνδρα» (4), ο οποίος δεν ήταν τίποτα άλλο παρά ένας δαίμονας (5) που εμφανίστηκε συγγραφικά σε ένα από τα ποιήματά της· ένα μυθικό πρόσωπο (βλ. ανωτέρω απάτη), το οποίο διαιώνισαν στις σημειώσεις τους, ως τάχα πραγματικό, οι αρχαίοι φιλόλογοι. Είναι μια φιλολογική παράδοση, παρά ιστορία, την οποία όμως οι νεοπαγανιστές ευχάριστα και ευκόλως αποδέχονται, αν αντιθέσει με την χριστιανική παράδοση για την ζωή του Ιησού Χριστού, για την οποία απαιτούν αυστηρά πάντοτε μαρτυρίες «ιστορικών».

 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

«Παγκόσμιος Σάλος για τη λέξη Λεσβία» (6), διατείνεται ο Δαυλός. «Παγκόσμιος Σάλος για την λέξη ανοησία» θα ήταν το ορθότερο.

 

Σημειώσεις

1. Κοσμάς Βίδος, On Air, Εφημερίδα Το Βήμα, σελ. Α30

2. «Στο επίπεδο σκέψης και πολιτισμού, που βρισκόμαστε, δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε, ότι στην ανθρώπινη ζωή υπάρχουν και κάποια πράγματα που δεν έχουν σχέση με τα λεφτά, αλλά και ότι ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι μόνο εκείνα πού προστατεύουν τα ελλειμματικά ή ιδιόρρυθμα άτομα, αλλά και εκείνα πού προστατεύουν τούς ψυχικά ομαλούς και εύρυθμους ανθρώπους -και επί τέλους ότι η αποκατάσταση τής φυσικής λειτουργίας τού «σαλεμένου» μυαλού τής Ρωμιοσύνης είναι πιο σημαντική υπόθεση από την αφύσικη ισοπέδωση τής προσωπικότητάς μας και την εξαθλίωση τής -ψυχικά νεκρής, όπως την καταντήσαμε- κοινωνίας μας.» (Πηγή:  Δημήτριος Λάμπρου, Περιοδικό Δαυλός, τεύχος 314, σσ. 22151 - 21152)

3. http://www.davlos.gr/spiegel.php, αποθηκευμένη εδώ.

4. «ότι μία αρχαία κάτοικος της Λέσβου, η μεγάλη λυρική ποιήτρια Σαπφώ, η οποία, σημειωτέον, αυτοκτόνησε από έρωτα προς έναν άνδρα, ήταν σώνει και καλά ομοφυλόφιλη -άρα οι σημερινές κάτοικοι της Λέσβου πρέπει να δέχονται αδιαμαρτύρητα την «παρεξήγηση» ό τι κι αυτές μπορεί να είναι τέτοιες»  (Πηγή: Δημήτριος Λάμπρου, Περιοδικό Δαυλός, τεύχος 314, σελ. 22151)

5. Βλέπε την σελίδα δαιμόνια, http://www.apologitis.com/gr/ancient/daimonia.htm.

6. Περιοδικό Δαυλός, τεύχος 314, εξώφυλλο.

 

ΑΠΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ

 

ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΑ ΑΙΣΧΗ

 

ΕΚΑΝΕ ΔΙΗΓΗΜΑ ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΤΟΥ

ΤΟΚΙΟ: Με απόλυτη ψυχραιμία είχε περιγράψει λεπτομερώς σε διήγημα ένας γιαπωνέζος έφηβος το  στυγερό έγκλημα στο οποίο προέβη. Ο νεαρός ομολόγησε στην αστυνομία ότι αφού πρώτα μαχαίρωσε τον 15χρονο αδελφό του και την 13χρονη αδελφή του, στην συνέχει άνοιξε την κοιλιά της μητέρας του για να βάλει μέσα μια κούκλα προτού πυρπολήσει το σπίτι. Οι Αρχές ανακάλυψαν στο σκληρό δίσκο του υπολογιστή του ότι περιέγραφε ακριβώς τις ίδιες σκηνές. Ο ίδιος ο πατέρας του έχει ζητήσει τη θανατική ποινή του.

Πηγή: Εφημερίδα Το Βήμα, Παρασκευή 25 Ιανουαρίου 2008, σελ. Α22

Αυτά δεν είναι τα μόνα συγγραφικά αίσχη επειδή είναι πραγματικότητα. Υπάρχουν αίσχη που είναι απλοί μύθοι.

 

Συγγραφέας έγινε δολοφόνος για να γράψει μυθιστόρημα

ΒΑΡΣΟΒΙΑ. Πολωνός συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων καταδικάστηκε σε 25ετή κάθειρξη, όταν οι Αρχές ανακάλυψαν ότι είχε διαπράξει μια δολοφονία την οποία περιέγραφε με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες σε ένα από τα μυθιστορήματα του. Στο βιβλίο του υπό τον τίτλο «Αμόκ», που κυκλοφόρησε το 2003, ο Κρίστιαν Μπάλα περιέγραφε την άγρια δολοφονία ενός Πολωνού επιχειρηματία. Η αστυνομία βρήκε ότι το μυθιστόρημα είχε ομοιότητες με ένα έγκλημα που την απασχολούσε από το 2000, όταν ένα πτώμα Ξεβράστηκε στις όχθες  του ποταμού Όντερ. Οι εισαγγελικές αρχές είπαν ότι ο Μπάλα βασάνισε το θύμα του προτού το σκοτώσει. Το θύμα φέρεται να διατηρούσε ερωτική σχέση με τη σύζυγο του συγγραφέα. Τελικώς το δικαστήριο καταδίκασε τον Μπάλα σε 25ετή κάθειρξη για τον φόνο. (Πηγή: Κόσμος, Εφημερίδα Το Βήμα, Πέμπτη 6 Σεπτεμβρίου 2007, σελ. Α24)

Αυτή η άνωθι περίπτωση θυμίζει έντονα το συγγραφικό έργο του Κωνσταντίνου Θεοτόκη «Απελλής», όπου ο ζωγράφος για να αποκτήσει την γνώση του πόνου του Προμηθέα και για να μπορέσει να τον αποθανατίσει σε ένα ζωγραφικό πίνακα, βασανίζει και θανατώνει τον γινόμενο εχθρό του Μέγα Αλέξανδρου έπειτα από την καταστροφή της Θήβας, Διονυσόδωρο, αδελφό της Καμπάστης. (1) Το ερώτημα λοιπόν για τον αναγνώστη ίσως είναι το γιατί αναφέρεται στην παρούσα σελίδα μια τέτοια είδηση. Είναι ελαφρώς σύνθετη η απάντηση σε αυτή την ερώτηση.

Πρώτον, διότι οι νεοπαγανιστές έχουν μια μανία να υπερασπίζονται τα «γράμματα», ακόμη και όταν αυτά είναι αμφιβόλου ποιότητας, τόσο ως προς το μήνυμα, όσο και ως προς την ηθική πηγή που τα γέννησε (2). Περισσότερο ενδιαφέρει τους νεοπαγανιστές η γραμματική παρά το μήνυμα του όποιου κειμένου (3). Συχνάκις, λοιπόν, διάφοροι συγγραφείς, διαδίδουν μέσα από τα βιβλία τους, τις ψυχολογικές, ερωτικές, φονικές, ηθικές κ.α. διαστροφές τους. Η Ορθόδοξη Εκκλησία αλλά και ο κάθε Χριστιανός όμως εξετάζουν ποιος και τι γράφει και πόσο αυτά που γράφονται συμβαδίζουν με τους κανόνες του Θεού για λύτρωση, όπως αυτοί εκφράζονται μέσα στα Ιερά και Όσια Ευαγγέλια.

Δεύτερον, διότι οι νεοπαγανιστές έχουν μια μανία να υπερασπίζονται τα «γράμματα», ακόμη και όταν αυτά περιέχουν θεολογικές αστοχίες ως προς τον Χριστιανισμό (4), την ίδια ώρα που αυτοί δεν δέχονται, ούτε την θεολογία των Ευαγγελίων, μήτε την ελληνική κοινή γλώσσα των τελευταίων ως συγγραμμάτων. (5)

Τρίτον, διότι αποδεικνύεται περίτρανα πως κάθετι που γράφεται σε ένα συγγραφικό έργο, πολλές φορές έχει τόσο ανήθικες όσο και παράνομες προεκτάσεις που στην ουσία είναι καταδικαστέες από το σύνολο της κοινωνίας και όχι μόνο από τον Χριστιανισμό. Έτσι δεν είναι μοναχικός ο Χριστιανισμός όταν καταδικάζει το περιεχόμενο μυθολογικών συγγραμμάτων, αν αυτό τύχει και εννοηθεί ως πραγματικότητα (6) αλλά και το κράτος και η πολιτεία μπορούν κάλλιστα να καταδικάσουν οτιδήποτε το «μυθιστορηματικό» - συγγραφικό το οποίο είναι (συμβαίνει στην) πραγματικότητα. Με άλλα λόγια, όταν ο νεοπαγανισμός υποστηρίζει την συγγραφική γραμματική, έναντι της κριτικής του Χριστιανισμού προς την πραγματική εφαρμογή της όποιας συγγραφής, θέλοντας να παρουσιάσει μια τάχα «σκοταδιστική Χριστιανική θρησκεία», έρχεται επίσης κατ’ ανάγκη σε αντίθεση αλλά και σε αυστηρότατη σύγκρουση με τους νόμους του κράτους (παρανομία) αλλά και με τον ίδιο τον πολιτισμό του ανθρώπου.

 

Σημειώσεις

1. Απόστολος Μπενάτσης, Κωνσταντίνος Θεοτόκης, Πάθη-Δράση-Κώδικες, Εκδόσεις Επικαιρότητα Αθήνα 1995

2. Βλέπε την Σαπφώ.

3. Βλέπε π.χ. τον νεοπαγανιστή Μαρίνη και την επίθεσή του κατά της Ορθοδοξίας: «XII) Επίθεσις εναντίον του «Έλληνος λόγου» - προσπάθεια εξοντώσεως τής Ελληνικής Γλώσσης. Εκφράζεται η απαξία: Της γραμματικής ακριβείας: «Ἀρχὴ τῆς φλυαρίας ὑμῖν γεγόνασιν οἱ γραμματικοί»!»»

4. Βλέπε ξανά π.χ. τον νεοπαγανιστή Μαρίνη και την επίθεσή του κατά της Ορθοδοξίας: «Της ποιήσεως: «οἱ ἔξω ληροῦντες τί μὴ νοοῦσιν Ὅμηρον ὄνειρον ἀργόν; ...κατάπαυσον Ὅμηρε, τὴν ᾠδήν·  οὐκ ἔστι καλή»»

5. Βλέπε ξανά π.χ. τον νεοπαγανιστή Μαρίνη και την επίθεσή του κατά της Ορθοδοξίας: «Η επιλογή δια την συγγραφή των ιερών κειμένων των ουχί της ελληνικής αττικής γλώσσης η οποία ήτο η μόνη, ούτως ή άλλως, γραπτή γλώσσα τής εποχής άλλα της ελληνογενούς κοινής -«Λίγκουα Φράνκα» της εποχής που ωμιλείτο δια τας ανάγκας της συνεννοήσεως από τους μετανάστας αλλοεθνείς!»

6. Βλέπε την περίπτωση του Κώδικα Ντα Βίντσι.