Μερικές απαντήσεις σε συχνές ερωτήσεις (f.a.q.) των νεοΕθνικών πλαισιωμένες από Χριστιανικές ερωτήσεις.
1. |
ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΑΠΟΡΙΕΣ ΤΟΥ Υ.Σ.Ε.Ε. |
2. |
ΜΟΝΟ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ Υ.Σ.Ε.Ε. |
3. |
ΠΕΡΙ ΨΥΧΗΣ |
4. |
ΠΕΡΙ ΕΞΩΓΗΙΝΩΝ |
5. |
ΠΕΡΙ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ |
Ερωτήσεις από εμάς τους Εθνικούς προς τους Χριστιανούς
Απαντήσεις και ερωτήσεις από εμάς τους Χριστιανούς για εσάς τους νεοΕθνικούς.
1. Γιατί ο Ιαχωβά, ο Θεός των Μονοθεϊστών, δεν ερμηνεύεται μέσω φυσικών διαδικασιών;
Απάντηση:
Γιατί είναι εκτός του σύμπαντος Θεός. Δεν είναι δυνατόν να ερμηνεύσεις τον Δημιουργό δια μέσω του Δημιουργήματος. Δεν είναι δυνατόν να ερμηνεύσεις τον άνθρωπο δια μέσω ενός δημιουργήματός του π.χ. ενός αυτοκινήτου ή μιας σκάλας ηλεκτρικής Είναι σαν θα θέλεις να μετρήσεις τη θερμοκρασία με ζυγαριά!
Ερώτηση:
Μήπως ερμηνεύονται οι θεοί σας δια μέσω των φυσικών διαδικασιών; Πώς ερμηνεύονται δηλαδή με φυσικές διαδικασίες α) οι και ομοφυλόφιλοι έρωτες του Δία - κεραυνού; β) ο κατσικοπόδαρος Πάν ή οι Κένταυροι; γ) ο θεός ερμαφρόδιτος; δ) η μαντική του μέλλοντος δια μέσω της σίτισης των ορνιθών ή της πτώσης των κεραυνών (δεξιά ή αριστερή κλίση πρόσπτωσης); ε) η θεουργία και η δαιμονολογία; ζ) η προσπάθεια των κενταύρων να βιάσουν την Ιπποδάμεια, μνηστή του βασιλιά των Λαπιθών; κ.λ.π. Φυσικά αστιεύεστε…
2. Γιατί δεν δέχεστε γυναίκες για ιέρειες;
Στην πραγματικότητα, οι γυναίκες μπορούν να ανεβούν το πρώτο σκαλί της ιεροσύνης, δηλαδή μπορούν να γίνουν διάκονοι, άσχετα αν αυτή η πρακτική έχει δυστυχώς λησμονηθεί στις μέρες μας! Σύμφωνα όμως με την Ιερά Παράδοση, οι γυναίκες δεν γίνονται πρεσβύτεροι και επίσκοποι. Κι αυτό γιατί ο Χριστός ήρθε στη γη με Θεανδρική φύση. Έτσι, επειδή ο ιερέας είναι στη Θεία Λειτουργία ΕΙΚΟΝΑ ΧΡΙΣΤΟΥ, πρέπει να είναι άνδρας. Αν ερχόταν ως γυναίκα ο Χριστός, ιερείς θα ήσαν ΚΥΡΙΩΣ οι γυναίκες.
Ερώτηση:
Γιατί ο αρχηγός των θεών σας είναι άρρεν και όχι θήλυ;
3. Αν δεν είχε έλθει ποτέ ο Τζεσουά, θα ήταν χειρότερη η ανθρωπότητα από αυτό που είναι σήμερα;
Η Χριστιανική Θεολογία δεν απευθύνεται μόνο στο σήμερα αλλά και ΙΔΙΩΣ στο αύριο. Αυτό είναι η σωτηριολογία. Συνεπώς η ερώτηση πρέπει να αναμοχλευτεί:
«Αν δεν είχε έλθει ο Χριστός, θα είχε ο καθείς από εμάς ένα καλύτερο μέλλον;»
Όχι, διότι θα ήτο πιο δύσκολο να είχε γνώση του ηθικού κώδικα δια μέσω του οποίου επιτυγχάνεται η θέωση. Σκοπός δεν είναι μόνο να βρούμε ποίος είναι ο Θεός αλλά να επιτύχουμε στην καθ' ομοίωση προς Αυτόν. Χωρίς συγκεκριμένες οδηγίες δεν είναι εφικτό αυτό.
Πάντως, παρά το ότι η (πρώτη) έλευση τού Χριστού έγινε για βελτίωση προσώπων και όχι τού παρόντος κόσμου, αυτή ακριβώς η βελτίωση προσώπων, οδήγησε στην καλυτέρευση τού κόσμου, δίνοντας στον κόσμο ανώτερες αρχές από τις αρχαίες ειδωλολατρικές. Ο Χριστιανισμός βοήθησε στην απελευθέρωση των δούλων δίδοντας αξία στον άνθρωπο, και αυτό φάνηκε ιδιαίτερα με την κατάργηση των μονομαχιών από τον Μ. Κωνσταντίνο, στην κοινωνική άνοδο τής γυναίκας, στην ανεξιθρησκία (όρος που πρωτοδημιουργήθηκε στην χριστιανική κοινωνία), στο σταμάτημα των ανθρωποθυσιών, στην παύση των επιρροών των δαιμόνων στην έκταση που γινόταν αυτό παλιά όπως π.χ. στα μαντεία, την έκθεση των βρεφών κλπ.
Ερώτηση:
Αν δεν υπήρχαν ποτέ οι 12, ούτε παλιά μα ούτε και σήμερα, και όλοι ήμασταν Χριστιανοί κατά την ουσία, ως μια εξεικόνιση της μελλοντικής κτίσεως, βάση της εντολής Κατά Ιωάννη, Κεφ. ιγ΄ «34 ἐντολὴν καινὴν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους, καθὼς ἠγάπησα ὑμᾶς ἵνα καὶ ὑμεῖς ἀγαπᾶτε ἀλλήλους», τι σας κάνει να πιστεύετε πως θα ήταν η ανθρωπότητα χειρότερη από ότι παλαιότερα;
4.Πού και πότε γεννιέται η περίφημη ατομική και μοναδική ψυχή για την οποία κόπτεται ο Χριστιανισμός;
Στην Χριστιανική Θεολογία ο άνθρωπος δεν είναι μόνο πνεύμα αλλά και σώμα. Στην Δευτέρα παρουσία δεν εισερχόμαστε μόνο με ψυχή αλλά και με νέο σώμα, νέας κατασκευής, ήτις αγγελικό μη προσδιοριζόμενο από σεξουαλικό πλέον φύλλο Κατά Ματθαίον, Κεφ. Κβ΄ «29 ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· Πλανᾶσθε μὴ εἰδότες τὰς γραφὰς μηδὲ τὴν δύναμιν τοῦ Θεοῦ· 30 ἐν γὰρ τῇ ἀναστάσει οὔτε γαμοῦσιν οὔτε ἐκγαμίζονται, ἀλλ' ὡς ἄγγελοι Θεοῦ ἐν οὐρανῷ εἰσι». Η αναπαραγωγή καταργείται διότι ισχύει η αφθαρσία.
Η ψυχή γεννιέται και αναπτύσσεται ταυτόχρονα με το σώμα. Περισσότερα στο «περί Ψυχής»
Ερωτήσεις:
1. Πού και πότε γεννιέται, αν γεννιέται, στην Εθνική κοσμο-αντίληψη;
2. Η δική σας θρησκεία, έχει μήπως αντιλήψεις για τη ψυχή; Ότι κατοικεί στο κεφάλι και φεύγει από το σώμα μέσω του τραύματος; Ή μήπως «έχει» αντιλήψεις κλεμμένες από κανέναν άμοιρο Έλληνα φιλόσοφο, που χωρίς να το φανταζότανε έγινε, μετά από 2500 χρόνια, κι αυτός «εκπρόσωπος της Ελληνικής Θρησκείας»;
5. Γνωρίζετε ότι το όνομα του «Θεού» που λατρεύει ο Χριστιανισμός είναι Ιαχωβά;
Γιαχβέ (ο Ων), για όποιον δεν γνωρίζει Ελληνικά, σημαίνει: «ο Είναι», δηλαδή: «ο μόνος υπαρκτός» (Θεός). Το γνωρίζουμε λοιπόν με την σωστή του ονομασία. Εσείς γνωρίζετε ότι εδώ και 23 αιώνες, δηλαδή εδώ και 2300 χρόνια ή 840075 (οκτακόσιες σαράντα χιλιάδες και εβδομήντα πέντε) ημέρες υπάρχει ελληνική μετάφραση της Π.Δ. την οποία χρησιμοποιούν οι Χριστιανοί και σε αυτήν ο Θεός λέγεται ο Ων;;
Ερώτηση:
Το γνωρίζετε πως ο θεός ήλιος του φωτός Απόλλων ήταν ένας κτηνοτροφικός θεός με φαλλική μορφή; Πρώτοι οι Preller και Robert [L. Preller: Griechische Mythologie («Ελληνική Μυθολογία»), Carl Robert, Berlin 1984], αναγνωρίζουν την ταυτοτική αλληλουχία Απέλλων /Απόλλων, που οδηγεί άμεσα στον όρο ὁ (θείο στοιχείο) της απέλλας, δηλαδή της αγέλης, του κοπαδιού με σχηματισμό του ονόματος κατά τα κίβδη /κίβδων (κατάλοιπα μετάλλου, σκωρία /μεταλλωρύγχος), αγαθός /Αγάθων, φίλος /Φίλων [K. Brugmann: Grunfriss der Vergleich Grammatik («Γενικό Πλαίσιο συγκριτικής γραμματικής») ii, 1, Strassburg 1906, σελ. 300]. ;
6. Γνωρίζετε ότι το «Αλληλούϊα» σημαίνει «Δόξα στον Ιαχωβά»;
Δόξα τον Γιαχβέ. Το γνωρίζουμε με την σωστή ονομασία. Εσείς;
Ερώτηση:
Το γνωρίζετε πως ο θεός Άρης δεν ήταν τίποτα άλλα παρά η θεοποίηση του σπαθιού ή του δόρατος και ο Ερμής των λίθων; Οι Preller και Robert [L. Preller: Griechische Mythologie («Ελληνική Μυθολογία», Carl Robert, Berlin 1984) εντοπίζουν την ταυτοτική αλληλουχία: Ερμείας / Ερμής (έρμα / λίθος, σκόπελος,, ύφαλος, έρμακες, σωροί λίθων), που οδηγεί άμεσα στον όρο ὁ (το θείο στοιχείο) των λίθων.
7. Δέχεστε ότι ο Υιός τους «Θεού» Τζεσουά μετέχει υποχρεωτικώς της εγκληματικής φύσεως του πατέρα του Ιαχωβά;
Κατ’ αρχάς ο Υιός του πραγματικού Θεού, ονομάζεται «Γεχοσούα».
Ο Θεός δεν διαπράττει εγκλήματα. Εφόσον ο Θεός είναι ο ζωοδότης, η αφαίρεση της ζωής από αυτού δεν είναι έγκλημα. Είναι η αφαίρεση ενός δώρου. Έγκλημα μπορεί να ορίσει κάποιος την αφαίρεση της ζωής από κάποιον, εφόσον και εάν δεν μπορεί να την επαναδώσει. Δεν είναι λόγου χάρη εγκληματίας κάποιος χειρούργος που θανατώνει ένα ασθενή και κατόπιν δια μέσω καρδιοαναπνευστικής ανάνηψης τον επαναφέρει πάλι, πόσο μάλλον αν μπορεί να τον επαναφέρει άφθαρτο (τελειοποίηση κτίσης) και αιώνιο (έλλειψη χρόνου). Ο Χριστός με σχέδιο του Πατέρα θανατώθηκε. Όμως επειδή ο Θεός τον ανάστησε είναι φανερό πως δεν εγκλημάτησε. Το αυτό ισχύει και για τους λαούς που χάθηκαν με την βούλησή Του. Ως Ζωοδότης και μπορεί, και θα ξαναδώσει ζωή, κατά την δημιουργία της νέας κτήσης, Β΄ Πέτρου, Κεφ. γ΄ «12 προσδοκῶντας καὶ σπεύδοντας τὴν παρουσίαν τῆς τοῦ Θεοῦ ἡμέρας, δι' ἣν οὐρανοὶ πυρούμενοι λυθήσονται καὶ στοιχεῖα καυσούμενα τήκεται! 13 καινοὺς δὲ οὐρανοὺς καὶ γῆν καινὴν κατὰ τὸ ἐπάγγελμα αὐτοῦ προσδοκῶμεν, ἐν οἷς δικαιοσύνη κατοικεῖ.»
Συνεπώς οι κατηγορίες προς αυτόν ως «εγκληματία» είναι ασύστατες, ανυπόστατες και δεν παρουσιάζουν θεολογική άποψη που έχει γνώση περί της ουσίας του Θεού των Χριστιανών. Ο Θεός των Χριστιανών είναι αναμάρτητος. Κατά Ιωάννην, Κεφ. η΄ «44 ὑμεῖς ἐκ τοῦ πατρὸς τοῦ διαβόλου ἐστὲ, καὶ τὰς ἐπιθυμίας τοῦ πατρὸς ὑμῶν θέλετε ποιεῖν. ἐκεῖνος ἀνθρωποκτόνος ἦν ἀπ' ἀρχῆς, καὶ ἐν τῇ ἀληθείᾳ οὐκ ἔστηκεν, ὅτι οὐκ ἔστιν ἀλήθεια ἐν αὐτῷ· ὅταν λαλῇ τὸ ψεῦδος ἐκ τῶν ἰδίων λαλεῖ, ὅτι ψεύστης ἐστὶ καὶ ὁ πατὴρ αὐτοῦ. 45 ἐγὼ δὲ ὅτι τὴν ἀλήθειαν λέγω, οὐ πιστεύετέ μοι. 46 τίς ἐξ ὑμῶν ἐλέγχει με περὶ ἁμαρτίας; εἰ δὲ ἀλήθειαν λέγω, διατί ὑμεῖς οὐ πιστεύετέ μοι;»
Ερώτηση:
Το γνωρίζετε πως οι θεοί σας, που δεν ανασταίνονται, μετέχουν ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ στις θυσίες ελληνοπαίδων που ζητούσαν μέσω των μαντικών χρησμών τους; (Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησης Λακωνικά, 16. 7-11 ): Τότε κάποιος χρησμός τους όρισε να ραντίζουν τον βωμό με ανθρώπινο αίμα και θυσίαζαν όποιον καθόριζε ο κλήρος. Ο Λυκούργος όμως αντικατέστησε το έθιμο αυτό με μαστιγώσεις εφήβων κι έτσι ο βωμός γεμίζει με ανθρώπινο αίμα.
8. Ποιός ο πραγματικός ορισμός της «Ειδωλολατρίας»; Γιατί την φοβάστε; Αφού θεωρείτε ανύπαρκτους του Θεούς μας, γιατί δεν μας αφήνετε να τους τιμούμε μέσα στην υποτιθέμενη «άγνοια» και «ανοησία» μας;
Ποιος φοβάται; Εσείς πρέπει να φοβάστε, διότι η δική σας η πλευρά έχει γεμίσει ειδωλολάτρες κατ’ ουσίαν που δεν έχουν κανένα ενδοιασμό να το κρύψουν!
Ειδωλολατρία, λοιπόν, βάση των δικών σας ισχυρισμών, είναι η λατρεία των θεών που κατοικούν στο σύμπαν και στην ύλη. Εφόσον οι θεοί σας είναι εγκόσμιοι και τα αγάλματα εγκόσμια, ταυτίζονται. Είτε λατρεύετε ένα άγαλμα είτε λατρεύετε ένα θεό είναι το αυτό. Πώς γίνεται να μην είστε ειδωλολάτρες εφόσον λατρεύεται τον κόσμο; (ύλη). Το είδωλο δεν είναι ύλη; Μέγιστο παράδειγμα ειδωλολατρίας η προέλευση του θεού Ερμή από την λατρεία της πέτρας - λίθων, του Άρη από την λατρεία του μακριού σπαθιού, του Ιανού από την λατρεία της πόρτας και του παράθυρου (πρβλ Αρχαία Θρησκεία και άρθρο του Εθνικού περιοδικού Ιχώρ).
Οι ίδιοι οι αντιπρόσωποί σας (των Εθνικών) ορίζουν τον Ζευ, ως ζεύξη της ύλης. Η ζεύξη της ύλης υπάρχει μέσα σε κάθε είδωλο. Όταν λοιπόν λατρεύετε το είδωλο λατρεύετε και τον Ζευ ως ζεύξη. Δείτε εδώ, στα βίντεο 19 & 24, τις δηλώνουν απρόκλητα οι οπαδοί της θρησκεία σας.
Αλλά ακόμη περισσότερο είστε ειδωλολάτρες διότι μερικοί από εσάς υποστηρίζουν πως το άγαλμα εμψυχώνεται από την «θεότητα». (Δες Διαμαντή Κούτουλα και φιλόσοφο Ιάμβλιχο, στο έργο «Περί αγαλμάτων»)
Όσο αφορά την λατρεία σας, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα να λατρέψετε ότι θέλετε. Μόνο ας πάψει η διαστρεβλωτική επίθεση ενάντια στην Αγία Γραφή και η παραχάραξη των ιστορικών θεμάτων από πλευράς Εθνισμού. Αυτό τα ήτο άριστο και από θέμα εθνικής ομόνοιας.
Τέλος ας σημειωθεί πως την θέση των «ανύπαρκτων» θεών σας, πολλές φορές καταλαμβάνουν οι δαίμονες (δες Πλωτίνο και εμφάνιση του Θεού από άρθρο στο Ιχώρ), εκμεταλλευόμενοι την «άγνοια» και «ανοησία» σας. Τέτοια φαινόμενα, πριν την έλευση του Ιησού, ήταν σε μεγαλύτερη έξαρση. Συνεπώς η υπαρκτότητα ή μη των «θεών», σας είναι συζητήσιμη.
Ερωτήσεις:
1. Γιατί θεωρείτε τον Χριστό ως ανύπαρκτο εφόσον εκλαμβάνετε τους δικούς σας ως υπαρκτούς;
2. Αν τους λαμβάνετε ως ανύπαρκτους, γιατί τότε τους τιμάτε; Ποιος ο λόγος;
9. Γιατί ο... «Υιός του Θεού» χρειάσθηκε να ενσαρκωθεί ως Ιουδαίος ραβίνος στην Παλαιστίνη και όχι ως Έλλην φιλόσοφος στην Ελλάδα, στην πιο πολιτισμένη δηλαδή χώρα εκείνης της εποχής;
Υπάρχουν πολλοί λόγοι. Μερικοί από αυτούς:
α) Επειδή είχε υποσχεθεί στους προπάτορες τού λαού αυτού ότι από το σπέρμα τους θα γεννιόταν ο Μεσσίας. Ο Θεός δεν είναι ψεύτης, ούτε αθετεί τις υποσχέσεις του, σαν μερικούς άλλους (δες μαντείο ενός ψεύτη θεού)
β) Επειδή στην Ελλάδα υπήρχε μεγάλο φιλοσοφικό ρεύμα, μια ενσάρκωση του Θεού στην Ελλάδα, θα τον κατέτασσε πιθανόν ανάμεσα στους άλλους φιλοσόφους και θα υποστηρίζονταν πως η διδασκαλία του ήταν γέννημα του Ελληνικού πολιτισμού. Όμως ο Θεός επίτηδες διάλεξε ένα λαό βάρβαρο και άγριο και δηλαδή απολίτιστο ακριβώς για να τονιστεί η θεία ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ δια μέσω μιας ισχυρής ηθικής διδασκαλίας μέσα σε ένα λαό που δεν είχε τίποτα να επιδείξει από άποψη σκέψεως
γ) Ο Ιουδαϊκός λαός είχε διαλεχτεί από τον Θεό ήδη πριν την εμφάνιση της φιλοσοφίας στους Έλληνες. Τυχόν εγκατάλειψη του λαού εκείνου από τον Θεό και ενσάρκωση στην Ελλάδα, ένεκα της παρουσίας της φιλοσοφίας, θα επέφερέ ένα σημαντικό πρόβλημα. Αυτό θα ήταν η αδυναμία ταυτοποίησης του Θεός του μονοθεϊστικού θρησκευτικού συστήματος του Ισραήλ και του Χριστού, με συνέπεια να εμφανίζονται στην ιστορία της ανθρωπότητας δύο ισχυροί Θεοί. Ένας στους Ιουδαίους (Γιαχβέ) και ένας στους Έλληνες (ο Ιησούς Χριστός). Αυτό θα επέφερε διάσταση και σύγκρουση γύρω από την μονοθεΐα και δηλαδή από την απολυτότητα του Θεού ως Όντος. Έπρεπε λοιπόν ο Χριστός να ενσαρκωθεί πρώτα ως Ιουδαίος, ώστε να καταφανεί η συνέχεια του Θεού και της διδασκαλίας του από την π.Χ. εποχή μέχρι της ημέρες της ενσαρκώσεως . Από κει και έπειτα όλα ήσαν ανοιχτά, και έτσι και έγινε, και ο Χριστός ακολούθησε τον δρόμο της Ελλάδας δια μέσω των εντολών Του, προς τον διώκτη Του Παύλο. Εξάλλου ο ίδιος ο Χριστός διάλεξε πολλούς ελληνιστές ως απόστολους.
Γιατί όμως στα αλήθεια έγινε αυτό; και δηλαδή γιατί επιλέχθηκαν οι Έλληνες και όχι κάποιοι άλλοι ως συνέχεια; Διότι οι άλλοι λαοί ήσαν φιλοσοφικά απολίτιστοι ενώ οι δε Ιουδαίοι, ακριβώς επειδή ήταν βάρβαροι δεν είχαν την ικανότητα πρόσληψης της νέας ηθικής διδασκαλίας του Χριστού και θεώρησαν αυτόν ως διάφορο του Γιαχβέ. Δηλαδή έλλειψη ικανότητας ελιγμού και σκέψης ΔΟΓΜΑΤΙΣΑΝ υπέρ του Γιαχβέ και δεν εννόησαν πως ο Γιαχβέ είχε ενσαρκωθεί και ήτο μπροστά τους. Οι Έλληνες όμως ήδη ένεκα της φιλοσοφικής τους πνευματικής ανάπτυξης υποδέχθηκαν τον Σωτήρα ελισσόμενοι πνευματικά. Άλλωστε δεν είχαν ΑΛΗΘΙΝΟ ΘΕΟ νωρίτερα ώστε να δογματίσουν ως τους Ιουδαίους και έτσι αποδέχθηκαν τον Χριστό. Δεν είναι τυχαίο πως οι περισσότεροι έλληνες φιλόσοφοι ως απολογητές ήσαν Χριστιανοί.
δ) Τέλος ο Θεός, για να τονίσει την σημασία της αποκαλυπτικότητας, επέλεξε όχι μόνο έναν λαό βάρβαρο και απολίτιστο, τους Ιουδαίους, αλλά από αυτόν τον λαό διάλεξε και επίλεξε τους πιο απαίδευτους ψαράδες, ώστε η σημασία της αποκαλυπτικής σοφίας της ηθικής των Ευαγγελίων να τονισθεί ακόμη περισσότερο. Κανείς δεν θα θαυμάσει λ.χ. σήμερα την Αμερική, αν επιτύχει κάποια μεγάλη επιστημονική ανακάλυψη. Αν όμως αυτή την ανακάλυψη π.χ. γιατρειά του ιού του AIDS, την επιτύχουν οι απολίτιστοι Εσκιμώοι ή κάποια φυλή Αβοριγίνων στην Αυστραλία, τότε αυτή η ανακάλυψη θα περάσει στα χρονικά ως θαύμα.
ε) Επειδή ΕΚΕΙ γεννήθηκε η αξιότερη, καθαρότερη και αγνότερη γυναίκα που ήταν ικανή να κρατήσει τον Θεό στα σπλάχνα της και να του δώσει σάρκα και οστά.
στ) ΤΕΛΟΣ ο Θεός δεν είναι ανόητος και επιλέγει αυτό που πετυχαίνει. Ο Χριστιανισμός, και κατά συνέπεια ο Θεός, έχει επιτύχει αυτό που επιθυμεί δεικνύοντας πως ο Θεός έπραξε σωστά, είναι αληθινός και δεν θέτει φιλοσοφικές ερωτήσεις του είδους: «αν ενσαρκωθώ ως φιλόσοφος έλληνας θα ευχαριστήσω το ΥΣΕΕ ναι ή όχι;». Σκοπός Του είναι η Αλήθεια και η Σωτηρία μας και όχι η απλή, εθνικιστική ικανοποίησή μας. Όσο αφορά τον γράφων, ο πατριωτισμός είναι άριστος, αλλά ο εθνικισμός δεν μπορεί να επιτύχει κάτι σπουδαίο στην σκέψη διότι η σκέψη ασφαλίζεται σε εθνικά πλαίσια και αδυνατεί να ξεφύγει. Άριστη απόδειξη του λόγου τ’ αληθές, οι αρχαίοι πρόγονοι. ΠΟΤΕ δεν περιχαρακώθηκαν γύρω από την ελληνική γνώση αλλά πάντοτε εδέχονταν και ξένα στοιχεία. Δεν ήσαν παιδιά (της σκέψης) του σωλήνα.
Ερωτήσεις:
1. Γιατί ένας τουλάχιστον από τους χιλιάδες θεούς σας π.χ. ο Ζευς, ο Διόνυσος, η Ήρα, ο Απόλλωνας κ.λ.π. δεν έγινε Έλληνας φιλόσοφος, να θαυματουργήσει ή απλά έστω και να διδάξει, εφόσον γνώριζε πολύ καλά να πράττει ένα σωρό άλλα τερατουργήματα π.χ. κτηνοβασίες και μεταμορφώσεις; Γιατί ΑΠΕΦΥΓΕ να γίνει άνθρωπος ο Ζευς ενώ γνώριζε να γίνει ταύρος ή κύκνος ή βροχή χρυσή και γκάστρωνε τις κόρες βασιλιάδων; Γιατί κανείς δεν αναστήθηκε αποδεικνύοντας την αθανασία του από τους Ολύμπιους;
2. Γιατί στην πιο πολιτισμένη γωνιά του κόσμου οι θεοί διαπράττουν τις χειρότερες ακολασίες που κανείς στην οικογένειά του δεν θα ήθελε ουδέποτε να συμβαίνουν; Π.χ. αιμομιξίες, μοιχίες, εξαπατήσεις, κλεψιές (βλ. Ερμής); Είναι πολιτισμένοι οι θεοί ή απολίτιστοι;
3. Γιατί στην πιο πολιτισμένη γωνιά του κόσμου οι θεοί είναι ΨΕΥΔΟΡΚΟΙ και άρα απατεώνες και ψεύτες (πρβλ. ψεύτικη ορκωμοσία ελλήνων θεών στον Ησίοδο, Θεογονία στχ. 796 κ. εξ);
4. Γιατί στην πιο πολιτισμένη ΕΛΛΗΝΙΚΗ γωνιά του κόσμου οι θεοί (υποτίθεται έλληνες) δεν γνωρίζουν τα ελληνικά και δηλαδή προτιμούν να μιλούν άλλη γλώσσα ακατανόητη στους Έλληνες δηλαδή βαρβαρικά; (πρβλ. Ησίοδος, Θεογονία στιχ. 832 κ. εξ)
ζ) Εκτός και αν οι χριστιανοί παρεξήγησαν το συμβολισμό του μύθου του Διονύσου Ζαγρέως και τον αντέγραψαν με ανόητο τρόπο ως πραγματικότητα, ποία είναι η ευθύνη του ανθρώπου για το «Θείο Πάθος» αφού ο Ιαχωβά το είχε προαποφασίσει;
Δεν τον αντέγραψαν με ανόητο τρόπο, εσείς μάλλον κάνετε ανόητους παραλληλισμούς. Διότι τι ήτο ή είναι ο Διόνυσος σε σχέση με τον Χριστό; Ουδέν!
Ο Χριστός λοιπόν δεν το είχε προαποφασίσει. Το είχε ΠΡΟΓΝΩΡΙΣΕΙ ως άχρονος, επειδή θα γινόταν. Δεν έχει ευθύνη ο άνθρωπος στο Θείο Πάθος. Συμμετέχει με ψυχικό πόνο, όπως συμμετέχει στο θάνατο ενός ήρωα που θυσιάστηκε για το κοινό καλό.
Ερώτηση:
Γιατί οι Εθνικοί έξυπνοι όντας, αντίγραψαν την σταύρωση του Ιησού Χριστού στον Διόνυσο - Ορφέα, εφόσον ο Χριστός αντέγραψε τον δικό τους μύθο (του Ζαγρέα) και μάλιστα με «ανόητο τρόπο»; Δηλαδή προτιμούσαν οι Εθνικοί τις ανοησίες των Χριστιανών, από τους «αυθεντικούς» και δικούς τους μύθους; Πόσο πιο ανόητοι ήσαν αυτοί λοιπόν, σύμφωνα με τα δικά σας λόγια, εφόσον αντέγραφαν άλλους που τους είχαν αντιγράψει ανόητα;
η) Γιατί η απουσία του Ιαχωβά δεν γίνεται αισθητή στον Κόσμο;
Δεν υπάρχει καμιά απουσία τού Γιαχβέ. Είναι πανταχού παρών. Νομίζετε εσφαλμένα πως δεν γίνεται διότι ο κόσμος έχει τους δικούς του νόμους αυτονομίας από την ημέρα της Δημιουργίας. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως ο κόσμος δεν υπόκεινται σε φθορά. Η φθορά αυτή δεν είναι φανερή στην άμεση παρατήρηση αλλά η επιστήμη έχει πολλά να πει. Λόγω λοιπόν της φθαρτότητας του σύμπαντος η απουσία του Θεού είναι αισθητή. Με την νέα κτήση και αφθαρτοποίηση του κόσμου, όχι πλέον η απουσία, αλλά αντιθέτως η παρουσία του Θεού θα είναι σε όλους γνωστή.
Προσωπικά όμως κάθε πιστός, και εφόσον συντρέχει ελεημοσύνη Θεού ή άλλος ιδιαίτερος λόγος, έχει ήδη γνώση της Παρουσίας του Θεού στο κόσμο, Κατά Ιωάννην, Κεφ. ιδ΄ «21 ὁ ἔχων τὰς ἐντολάς μου καὶ τηρῶν αὐτὰς, ἐκεῖνός ἐστιν ὁ ἀγαπῶν με· ὁ δὲ ἀγαπῶν με ἀγαπηθήσεται ὑπὸ τοῦ πατρός μου, καὶ ἐγὼ ἀγαπήσω αὐτὸν καὶ ἐμφανίσω αὐτῷ ἐμαυτόν.». συνεπώς το ερώτημά σας πρέπει να αναμοχλευτεί ως εξής: «ΓΙΑΤΙ Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΓΙΑΧΒΕ -ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΔΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΙΣΘΗΤΗ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΑΠΟ ΣΑΣ;»
Ερώτηση:
Γιατί η ύπαρξη των δικών σας θεών, και δηλαδή του Κόσμου, και η ύπαρξη των ενδοκόσμιων σωμάτων μας που αποθεώνονται κιόλας και των ενδοκόσμιων ψυχών μας, δεν μας αποτρέπει εμάς τους Χριστιανούς, από το να σκεφτόμαστε έναν Θεό έξω από τον κόσμο; Πώς είναι δυνατόν να είμαστε εσωκοσμικοί και να υπακούμε στους «νόμους των θεών» σας και ταυτόχρονα να προσευχόμαστε σε ένα Θεό πέρα από τους δικούς σας; Κατά την αντίστροφη περίσταση, δηλαδή στο ερώτημα «γιατί ο εξωκοσμικός θεός των Χριστιανών δεν απαγορεύει στους Εθνικούς να σκέφτονται τον κόσμο;» δεν υπάρχει ουδέν πρόβλημα, εφόσον όλοι ως άνθρωποι ανήκουμε ούτως ή άλλως στον υλικό κόσμο που όλοι τον αντιλαμβανόμαστε μέσω των αισθήσεων ως υπαρκτό. Τον Γιαχβέ όμως, εφόσον εξωκοσμικός «κανείς» δεν Τον αντιλαμβάνεται. Πώς λοιπόν στρέφεται η «εσωκοσμική» (μέσα στον Όλυμπο) μας σκέψη προς τα εκεί;
θ) Σε αυτό το αχανές Σύμπαν, ο Ιαχωβά έπλασε νοήμονα όντα μόνο στη Γη και μόνο σε αυτά «αποκαλύφθηκε», ή μήπως οφείλουν να είναι υποχρεωτικά «μονοθεϊστές», πόσο μάλλον «χριστιανοί», όλα τα νοήμονα όντα που τυχόν φιλοξενεί μέσα του αυτό το αχανές Σύμπαν;
Όπου ο Θεός Γιαχβέ έπλασε νοήμονα όντα, να είστε βέβαιοι πως αποκαλύφθηκε ή θα αποκαλυφθεί και σε αυτά πριν την δημιουργία της νέας κτίσης. Ο Δημιουργός αγαπά όλα τα δημιουργήματα και όπως δεν κάνει φυλετικές ή εθνικές διακρίσεις έτσι δεν κάνει και πλανητικές. Δείτε τομέα «Περί εξωγήινων».
Ερωτήσεις:
1. Αν δεν τα έπλασε ο Γιαχβέ, ποιείς αποδείξεις και ενδείξεις (επιστημονικές ή θεολογικές) έχετε αντίστοιχα πως α. υπάρχουν β. πως αν υπάρχουν, δημιουργήθηκαν μόνα τους; γ. πως αν υπάρχουν τα δημιούργησε κάποιος άλλος εκτός του Γιαχβέ;
2. ΑΝ ΑΥΡΙΟ ΕΡΘΟΥΝ ΕΞΩΓΗΙΝΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΣΚΥΝΗΣΟΥΝ ΣΤΑ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΑ ΤΟΝ ΣΑΡΚΩΜΕΝΟ ΘΕΟ ΤΙ ΘΑ ΠΕΙΤΕ; [Η μήπως εσείς έχετε απευθείας συνομιλία με τους εξωγήινους; ]
ι) Πιστεύετε στα σοβαρά ότι μπορεί να γίνει ανάσταση νεκρών;
Εφόσον αναστήθηκε ο Χριστός άρα και εμείς και εσείς θα αναστηθείτε, είτε το πιστεύετε είτε όχι. Η πραγματικότητα δεν έχει ουδεμία σχέση με την πίστη σας. Δείτε επίσης την ενότητα περί Αναστάσεως (σύντομα θα μεταφερθεί στην σελίδα σταυρός). Κατά Ματθαίον, Κεφ. κβ΄ «31 περὶ δὲ τῆς ἀναστάσεως τῶν νεκρῶν οὐκ ἀνέγνωτε τὸ ῥηθὲν ὑμῖν ὑπὸ τοῦ Θεοῦ λέγοντος, 32 ἐγώ εἰμι ὁ Θεὸς Ἀβραὰμ καὶ ὁ Θεὸς Ἰσαὰκ καὶ ὁ Θεὸς Ἰακώβ; οὐκ ἔστιν ὁ Θεὸς Θεὸς νεκρῶν, ἀλλὰ ζώντων.»
Ερωτήσεις:
1. Εσάς τι σας κάνει να μην το πιστεύετε;
2. Εσείς μήπως πιστεύετε ότι γίνεται -όπως είπαν και τόσοι Αρχαίοι- μόνον μετενσάρκωση της παγανιστικής «ψυχής» από άνθρωπο σε κρύσταλλο και μετά σε μύγες και ξανά σε άνθρωπο;
Ια) Με ποία λογική μπορεί να ορισθεί... «τριαδικότητα» του «Θεού», δίχως την ελάχιστη έστω παρουσία «θηλυκού» στοιχείου;
α) Δεν υπάρχει παρουσία ούτε αρσενικού στοιχείου στη Θεϊκή Τριαδική φύση. Ο Χριστός είναι «άνδρας» μόνο με την ανθρώπινη φύση του, (και αυτό μεταφέρεται και στη Θεϊκή, γι' αυτό τον αποκαλούμε σε αρσενικό γένος).
β) Με ποιά λογική ο ήλιος είναι φως, θερμότητα και ύλη ταυτόχρονα; Έχει νόημα να μιλάμε για το φύλο του Ήλιου; Άρα δεν έχει νόημα να μιλάμε για φύλο του Θεού. Η Σεξουαλική ταυτότητα, είναι κάτι κτιστό και δεν ταιριάζει στο Άκτιστο. Επειδή όμως κατά την ενανθρώπηση του ο Χριστός, προσέλαβε την Ανδρική φύση, χρησιμοποιούμε το αρσενικό για να απευθυνθούμε σε Αυτόν...
γ) Με την λογική της νέας Δημιουργίας. Ως ελέχθη η νέα δημιουργία κατά την οποία όλοι θα λάβουν αγγελικά σώματα, και δηλαδή σώματα θεώσεως και υιών του Θεού, θα απέχουν από την σεξουαλική διαφοροποίηση. Κατά Ματθαίον, Κεφ. Κβ΄ «29 ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· Πλανᾶσθε μὴ εἰδότες τὰς γραφὰς μηδὲ τὴν δύναμιν τοῦ Θεοῦ· 30 ἐν γὰρ τῇ ἀναστάσει οὔτε γαμοῦσιν οὔτε ἐκγαμίζονται, ἀλλ' ὡς ἄγγελοι Θεοῦ ἐν οὐρανῷ εἰσι». Εφόσον θα απέχουν από αυτής βάση της θεώσεως, δηλαδή της ομοίωσης προς τον Θεό, ποια η λογική ο Δημιουργός να είναι θήλυ ή ακόμη και άρρεν; Αν ο Θεός ήτο σεξουαλικά διαφοροποιημένος θα ήτο υλικός και όχι άυλος. Δεν παλεύει ο Θεός να γίνει άνθρωπος. Ο άνθρωπος παλεύει να γίνει θεός (θέωση).
δ) Με τη λογική ότι ο Θεός δεν έχει φύλο, και αν δεν απαλλαγείτε ποτέ από τον τοτεμισμό σας που κάθε λέξη τη θεωρεί και ..οντότητα, καθώς και από την Γραμματική, δεν θα καταλάβετε τίποτα από χριστιανική θεολογία.
Ερωτήσεις
1. Εσάς τι σας κάνει να πιστεύετε ότι ο άκτιστος Θεός έπρεπε να έχει φυλετικά στοιχεία;
2. Τι σας κάνει να πιστεύετε πως τα φύλλα είναι τρία; («τριαδικότητα»)
Ιβ) Ποία είναι η χρησιμότητα του Λόγου και της Λογικής στον άνθρωπο, όταν ο Ιαχωβά ούτως ή άλλως επρόκειτο ν’ αποκαλυφθεί δια του «ενσαρκωθέντος» «Υιού» του, ή μήπως ο Ιαχωβά σε κάποια στιγμή υποχρεώθηκε εκ των πραγμάτων να το αποφασίσει;
α) Ο Θεός δεν έχει στιγμές ως άχρονος, ούτε υποχρεώνεται. Η ενανθρώπιση τού Λόγου και Χριστού, ήταν προαιώνια βούλησή Του. Δια τής λογικής οι άνθρωποι είναι ικανοί να τον αναγνωρίσουν από τις προφητείες, και από τη διδασκαλία του. Όσοι βέβαια από αυτούς τολμούν και βάζουν τη λογική πάνω από τα άλογα πάθη και την υπερηφάνεια. Β΄ Πέτρου, Κεφ. β΄ «12 οὗτοι δέ, ὡς ἄλογα ζῷα φυσικὰ γεγεννημένα εἰς ἅλωσιν καὶ φθοράν, ἐν οἷς ἀγνοοῦσι βλασφημοῦντες, ἐν τῇ φθορᾷ αὐτῶν καταφθαρήσονται, 13 κομιούμενοι μισθὸν ἀδικίας, ἡδονὴν ἡγούμενοι τὴν ἐν ἡμέρᾳ τρυφήν, σπίλοι καὶ μῶμοι, ἐντρυφῶντες ἐν ταῖς ἀπάταις αὐτῶν, συνευωχούμενοι ὑμῖν»
β) Επίσης η χρησιμότητα του Λόγου και της Λογικής στον άνθρωπο έγκειται στην ικανότητα απάντησης με μεγάλη ευκολία στα ερωτήματα που θέσατε υπέρ της υποστήριξης της Λογικής Αλήθειας. Η Λογική δεν φτάνει για να γνωρίσει κάτι Λογικά ο άνθρωπος. Χρειάζονται στοιχεία. Ο Χριστός είναι τα στοιχεία ενώ η Λογική γνωρίζει τον Θεό βάση αυτών κάνοντας Λογικές επαληθεύσεις
Ερωτήσεις:
α) ποια η χρησιμότητα της Λογικής στον άνθρωπο, όταν ο Διόνυσος μεταμορφώνει τις γυναίκες σε μαινάδες και δηλαδή σε παράλογους ανθρώπους;
β) ποία η χρησιμότητα του Λόγου και της Λογικής στον άνθρωπο όταν οι θεοί του Ολύμπιου πάνθεον και οι μύθοι είναι γεμάτοι παραλογισμούς ή λογικές αστοχίες ή ακόμη και όταν οι ίδιοι οι θεοί μεταμορφώνονται σε ζώα, αστερισμούς ή και φυτά, χάνοντας τα λογικά τους;
ιγ) και κάτι άλλο. Επειδή στο στρατό ένας απόφοιτος του παιδαγωγικού έλεγε ότι το Ιησούς προέρχεται από το Ίασις, ξέρει κανείς την ετυμολογία, ώστε να μου την πει;
Προέρχεται από το Εβραϊκό: «Γεχοσούα» που στα Ελληνικά σημαίνει: «Η σωτηρία τού Γιαχβέ». Γιατί ο Χριστός ήταν η Σωτηρία τού Γιαχβέ προς κάθε πιστεύοντα.
Καλό σας βράδι
Α΄ Προς Θεσσαλονικείς, Κεφ. ε΄ «4 ὑμεῖς δέ, ἀδελφοί, οὐκ ἐστὲ ἐν σκότει, ἵνα ἡ ἡμέρα ὑμᾶς ὡς κλέπτης καταλάβῃ· 5 πάντες ὑμεῖς υἱοὶ φωτός ἐστε καὶ υἱοὶ ἡμέρας. οὐκ ἐσμὲν νυκτὸς οὐδὲ σκότους. 6 ἄρα οὖν μὴ καθεύδωμεν ὡς καὶ οἱ λοιποί, ἀλλὰ γρηγορῶμεν καὶ νήφωμεν. 7 οἱ γὰρ καθεύδοντες νυκτὸς καθεύδουσι, καὶ οἱ μεθυσκόμενοι νυκτὸς μεθύουσιν· 8 ἡμεῖς δὲ ἡμέρας ὄντες νήφωμεν, ἐνδυσάμενοι θώρακα πίστεως καὶ ἀγάπης καὶ περικεφαλαίαν ἐλπίδα σωτηρίας· 9 ὅτι οὐκ ἔθετο ἡμᾶς ὁ Θεὸς εἰς ὀργὴν, ἀλλ' εἰς περιποίησιν σωτηρίας διὰ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ,10 τοῦ ἀποθανόντος ὑπὲρ ἡμῶν, ἵνα εἴτε γρηγορῶμεν εἴτε καθεύδωμεν ἅμα σὺν αὐτῷ ζήσωμεν.»
Καλή σας μέρα!
Από ένα συναγωνιστή ενάντια στο παράλογο: www.arhaioplixia.org
1) Τί από τα δύο ισχύει, το:
α) «Ενας εσωκοσμικός Θεός -ή πολλοί εξ Ενός, το ίδιο κάνει..- που γεννήθηκε από τη Φύση, ζεί μέσα στη Φύση και συνεπώς υπόκειται στους Νόμους της, ταυτίζεται αναγκαστικά με αυτήν», που γράφει ο Β. Ρασσιάς στη σελίδα του ΥΣΕΕ
ή το
β) «οι θεοί είναι αντικειμενικά υπαρκτές οντότητες των οποίων η ύπαρξη δεν εξαρτάται από τις πεποιθήσεις ή τις πράξεις κατωτέρων όντων», και «είναι συνάμα και ανώτατες οντότητες που δεν δεσμεύονται από καμία υλική μορφή» και «Δεν είναι φανταστικά σύμβολα των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων ή της ανθρωπίνης διανοίας. Ούτε είναι αλληγορικές αναπαραστάσεις φυσικών συμβάντων και διαδικασιών.» που γράφει το παράρτημα του ΥΣΕΕ της Αυστραλίας; (προσπελάστηκε την ώρα/ημερομηνία αποστολής αυτού του μηνύματος)
Πώς γίνεται, δηλαδή:
- από τη μια (στη σελίδα του ΥΣΕΕ) να λέγεται ότι «οι θεοί ταυτίζονται με τη Φύση» και ότι «οι θεοί υπόκεινται στους νόμους της»,
- ενώ από την άλλη (στη σελίδα του παραρτήματος του ΥΣΕΕ) να λέγεται ότι «οι θεοί δεν είναι αλληγορικές αναπαραστάσεις φυσικών συμβάντων και διαδικασιών», και ότι «οι θεοί είναι αδέσμευτοι από υλική μορφή»;
2) Οι φυσικές δυνάμεις του σύμπαντος αυτού είναι : «Η βαρύτητα, ο μαγνητισμός, ο ηλεκτρισμός, η πυρηνική δύναμη και η ασθενής δύναμη» . Ταυτίζονται οι χιλιάδες θεοί με 5 φυσικές δυνάμεις;
3) Μπορείτε να αποδείξετε ότι τα ηλεκτρόνια, ο κεραυνός και άλλες φυσικές διεργασίες έχουν συνείδηση και είναι θεοί;
4) Αν θεοί είναι «προϊόντα» της φύσης και όχι αιώνια αυθύπαρκτα όντα (βασική έννοια που καθορίζει το θείον), δημιουργημένα κι όχι δημιουργοί του κόσμου και αμέτοχα της κοσμικής διεργασίας, τότε ποια είναι η θέση τους στον κόσμο και ο λόγος υπάρξεώς τους; Η «θεά» Φύση, η οποία υποτίθεται ότι δημιούργησε τις φυσικές δυνάμεις, για ποιο λόγο να τις ταυτίσει με τους θεούς, τους οποίους επίσης αυτή δημιούργησε;
5) Κι οι θεοί ήταν κοσμικές, απρόσωπες δυνάμεις και λειτουργίες, σε ποιον απευθύνονταν οι επικλήσεις, οι ύμνοι, οι προσευχές; Απευθύνεται και προσεύχεται κανείς π.χ. σε μια καρέκλα ή σε κάτι απρόσωπο; «Οι Θεοί λοιπόν είναι μη προσωπικά όντα που κατέχουν την Αθανασία και τη Γνώση. (....)Δεν εμπλέκονται σε ζώνες δράσεως άλλων Θεών. Υπόκεινται στη νομοτέλεια του Φυσικού Κόσμου και υπηρετούν τους Νόμους του. (...)Οι Θεοί είναι ελεύθερες και ανεξάρτητες υπάρξεις. Είναι όλοι τους εξίσου θείοι και δεν εξουσιάζονται από καμμία άλλη οντότητα ή δύναμη. Οι Θεοί, (sic) χαίρονται όταν κατώτερα όντα ΕΛΕΥΘΕΡΑ αναγνωρίζουν την ύπαρξή τους.» ΓΡΑΦΕΙ ΤΟ ΥΣΕΕ στη σελιδα του
6) Μας λέτε ότι οι «θεοί», δεν εμπλέκονται αναμεταξύ τους σε ζώνες δράσεως άλλων θεών. Επαναλαμβάνουμε το ερώτημα που έθεσε προς τους πολυθεϊστές ο Άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός τον 8ο αι. : Αν ισχυριστείτε ότι ο καθένας θεός κυβερνά ένα μέρος του κόσμου και δεν εμπλέκεται σε ζώνες δράσης άλλων θεών, τότε Τί ή Ποιός είναι αυτός που έβαλε και όρισε αυτήν την τάξη και έκανε στους θεούς αυτή τη συγκεκριμένη διανομή κι όχι κάποια άλλη; Και γιατί αυτό το «κάτι» ή αυτός «ο κάποιος» όρισε αυτήν τάξη; Με ποιο σκοπό; Αν είναι η τύχη που τα έκανε όλα αυτά, τότε δεν παραδέχεστε ότι όλα είναι τυχαία και κατ’ ουσία παραδέχεστε ένα τυχαίο σύμπαν δίχως σκοπό (ή με «τυχαίο σκοπό» !) και με τυχαίους κυβερνήτες;
7) Όταν λέτε ότι «Οι Θεοί χαίρονται, όταν κατώτερα όντα αναγνωρίζουν την ύπαρξή τους», πώς εξηγείτε ότι οι θεοί είναι απρόσωποι/ασυνείδητοι και ταυτόχρονα «Χαίρονται»; Χαίρεται και κάτι που είναι απρόσωπο, κατά τη γνώμη σας;
8) Πώς ισχυρίζεστε: ότι οι «θεοί» σας είναι «ελεύθεροι», αφού υπόκεινται στην νομοτέλεια του κόσμου; Αφού οι «ελεύθεροι» θεοί α΄) βρίσκονται ο καθένας σε ζώνες ευθύνης, τις οποίες δεν επέλεξαν (αφού είναι κάτι τυχαίο η μοιρασιά των ζωνών) από μόνοι τους, και β΄) είναι υποχρεωμένοι να υπακούν σε φυσικούς νόμους, τους οποίους φυσικά ούτε κι αυτούς επέλεξαν να είναι όπως είναι, πώς είναι ελεύθεροι οι «θεοί» σας;
9) Οι «θεοί» χαίρονται όταν τους αναγνωρίζουμε την ύπαρξή τους. Τι ανάγκη πιστεύετε ότι έχουμε από ανελεύθερα «απρόσωπα όντα» που ούτε επέλεξαν τον χώρο ευθύνης τους, ούτε καν τους νόμους που διέπουν αυτόν;
10) Γιατί κατά τους περσικούς πολέμους (480 π.Χ.) το μαντείο των Δελφών έβγαλε χρησμό σύμφωνα με τον οποίο η συμφορά και ο αφανισμός των Ελλήνων είναι αναπόφευκτα; (πηγή: Ιστορία του Ελλ. Έθνους, εκδοτική Αθηνών)
11) Γιατί οι Σπαρτιάτες όταν οι Αθηναίοι τους παρακάλεσαν να στείλουν στρατό στο Μαραθώνα, αυτοί αρνήθηκαν με τη δικαιολογία επειδή η θρησκεία τούς απαγόρευε να εκστρατεύουν πριν την πανσέληνο; (ό.π)
12) Γιατί, σύμφωνα με ένα ψήφισμα της πόλης της Στρατονίκειας (2ος μ.Χ. αι) «υπέρ της των κυρίων Ρωμαίων αιωνίου αρχής μεριμνεί ο Δίας»; (ο.π.)
13) Γιατί δε ζητάει το ΥΣΕΕ λόγο από τους ιταλούς νεοπαγανιστές για τις καταστροφές που οι αρχαίοι πρόγονοί τους έκαναν στην Ελλάδα (π.χ. άρπαξαν 500 χάλκινους ανδριάντες ανθρώπων και θεών από τους Δελφούς, (Ελλάδος Περιήγησις 10,7,1), αλλά αντίθετα τους θεωρούν φίλους και τους προτείνουν για το νεοπαγανιστικό «gods revival award»;
14) ΓΙΑΤΙ σε ψήφισμα των Ελλήνων Παγανιστών του «Κοινού της Ασίας», με το οποίο αποφασίστηκε να ονομαστεί ο πρώτος μήνας του έτους «Καίσαρας» και να καθιερωθεί πρώτη μέρα του έτους η μέρα των γενεθλίων του αυτοκράτορα Αύγουστου ( 21 Σεπτεμβρίου), η παρουσία του Αύγουστου στον κόσμο προβάλλεται ως έργο της Θείας Πρόνοιας, ο ίδιος δε ο Αύγουστος ως ο μεγαλύτερος ευεργέτης της ανθρωπότητας;
15) Τι πιστεύετε ότι εννοεί ο Αριστοτέλης όταν λέει «Όσους όμως σοφίστηκαν μυθολογικές εξηγήσεις, δεν αξίζει να τους μελετάμε σοβαρά» (Μεταφυσικά, Β' 1000α 18-19) ;
16) Γιατί ο Ξενοφάνης αρνήθηκε κάθε εγκυρότητα της μαντικής [ Ξενοφάνης, Α52, Αέτιος 5.1.1.]
17) Πιστεύετε ότι δεν είναι θεοκρατία το «Όρισε ο Λυκούργος, ότι θα είναι όχι μόνο άνομο, αλλά και ανόσιο να μην υπακούει κάποιος σε νόμο που επικυρώθηκε από το θεό» Ξενοφών, Λακεδαιμονίων Πολιτεία, VIII,5 ; Αφού οι νόμοι της Σπάρτης δόθηκαν από το θεό, έχουμε ή όχι θεοκρατία στην αρχαία Ελλάδα;
18) Βοήθησε ο ελληνικός θεός Απόλλωνας τη Ρώμη να καταλάβει την Ελλάδα; «Ο Απόλλων εκπολίτισε με τις ελληνικές αποικίες το μεγαλύτερο μέρος της οικουμένης και μ΄ αυτόν τον τρόπο διευκόλυνε τον κόσμο να κυβερνηθεί από τους Ρωμαίους» (Ιουλιανός, «Εις τον βασιλέαν Ήλιον προς Σαλλούστιον» )
19) Τί έχετε να πείτε για το παρακάτω απόσπασμα του Διογένη Λαέρτη «Φιλοσόφων βίοι, IX 52»; «Εξαιτίας της δήλωσης του Πρωταγόρα στο βιβλίο του Περί θεών ότι δεν ξέρει αν υπάρχουν θεοί, οι Αθηναίοι τον έδιωξαν από την πόλη και ΕΚΑΨΑΝ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ στην Αγορά, αφού πρώτα έβγαλαν κήρυκα και ΤΑ ΜΑΖΕΨΑΝ ΕΝΑ-ΕΝΑ από όσους είχαν αντίτυπα» (Το ίδιο λένε και οι: Φιλόστρατος, Βίοι Σοφιστών, I 10, - Ησύχιος, Ονοματολόγος - Σέξτος Εμπειρικος, Προς μαθηματικούς, IX 55)
Πιστεύετε δηλαδή ότι αυτοί που τον εδίωξαν δεν ήταν πραγματικοί Έλληνες, αν και παγανιστές στο θρήσκευμα;
20) ΤΕΛΟΣ ΓΙΑΤΙ Ο ΠΑΝΣΟΦΟΣ ΘΕΟΣ ΔΙΑΣ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΠΩΣ Η ΓΗ ΕΙΝΑΙ ΣΦΑΡΙΚΗ; (δες περί ομφαλό των Δελφών)
Αυτά προς το παρόν...θα μπορούσαν χιλιάδες άλλα να είναι..
Αναπτύσσοντας το θέμα της ορθοδόξου ψυχοθεραπείας πρέπει να δούμε στο κεφάλαιο αυτό αφ΄ενός μεν τι είναι ψυχή και πως θεραπεύεται, αφ΄ ετέρου δε ποια είναι η σχέση μεταξύ του κατ’ εικόνα, της ψυχής, του νου, της καρδίας και της διανοίας και εκ τρίτου πως θεραπεύεται ο νους, η καρδία και η διάνοια (λογισμοί). Τα θέματα αυτά πιστεύω ότι είναι σπουδαιότατα και απαραίτητα για την γνώση της εσωτερικής καθάρσεως και θεραπείας της ψυχής, αλλά και για την επίτευξη αυτής της ιεράς εργασίας.
Η λέξη ψυχή «είναι από τις πιο δύσκολες και στη Βίβλο και στη χριστιανική γραμματεία»[1]. Η ψυχή είναι πολυσήμαντη μέσα στην Αγία Γραφή και την πατερική γραμματεία. Φανερώνει πολλά πράγματα. Όπως σημειώνει ο καθηγητής Χρηστός Γιανναράς, «οι Εβδομήκοντα μεταφραστές της Π.Δ. μετέφεραν στα ελληνικά με την λέξη ψυχή το εβραϊκό nephesch που είναι ένας πολυσήμαντος όρος. Ψυχή ονομάζεται κάθε τι έμβιο, κάθε ζώο, συνηθέστατα όμως μέσα στην Γραφή πρόκειται για τον άνθρωπο. Δηλώνει τον τρόπο με τον οποίο η ζωή εκδηλώνεται στον άνθρωπο. Δεν αναφέρεται σε ένα μόνο τμήμα της ανθρώπινης ύπαρξης - το πνευματικό, σε αντίθεση προς το υλικό - αλλά σημαίνει τον ολόκληρο άνθρωπο, ως ενιαία ζωντανή υπόσταση. Η ψυχή δεν κατοικεί απλώς στο σώμα, αλλά εκφράζεται με το σώμα, που κι αυτό, όπως και η σάρκα ή η καρδία αντιστοιχεί στο εγώ μας, στον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιούμε την ζωή. Ψυχή είναι ένας άνθρωπος, είναι κάποιος...»[2]. Η ψυχή δεν είναι η αιτία της ζωής, αλλά είναι κυρίως ο φορέας της ζωής[3].
Ψυχή είναι η ζωή που υπάρχει σε κάθε κτίσμα, όπως στα φυτά και τα ζώα, ψυχή είναι και η ζωή που υπάρχει μέσα στον άνθρωπο, είναι και ο κάθε άνθρωπος που έχει ζωή, ψυχή είναι και η ζωή που εκφράζεται μέσα από το πνευματικό στοιχείο της υπάρξεώς μας, είναι αυτό το πνευματικό στοιχείο της υπάρξεώς μας. Επειδή είναι πολυσήμαντος ο όρος ψυχή, γι’ αυτό και σε πολλά σημεία δεν είναι ξεκαθαρισμένα τα πράγματα.
Στα επόμενα θα προσπαθήσουμε να δώσουμε μερικές προεκτάσεις του όρου ψυχή από τα κείμενα της Καινής Διαθήκης και τα κείμενα των αγίων Πατέρων της Εκκλησίας.
Η ψυχή ως ζωή χρησιμοποιείται από τον Κύριο και τους αγίους Αποστόλους. Ο άγγελος Κυρίου είπε στον Ιωσήφ, τον μνήστορα της Υπεραγίας Θεοτόκου: «20 λέγων· Ἐγερθεὶς παράλαβε τὸ παιδίον καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ καὶ πορεύου εἰς γῆν Ἰσραήλ, τεθνήκασιν γὰρ οἱ ζητοῦντες τὴν ψυχὴν τοῦ παιδίου.» (Ματθ. β΄, 20). Ο Κύριος, περιγράφοντας τον Εαυτό Του ως καλόν ποιμένα, λέγει: «11 ἐγώ εἰμι ὁ ποιμὴν ὁ καλός. ὁ ποιμὴν ὁ καλὸς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ τίθησιν ὑπὲρ τῶν προβάτων·…» (Ιω. ι΄, 11). Επίσης, ο Απόστολος Παύλος γράφοντας για την Πρίσκιλλα και τον Ακύλα λέγει: «4 οἵτινες ὑπὲρ τῆς ψυχῆς μου τὸν ἑαυτῶν τράχηλον ὑπέθηκαν.» (Ρωμ. Ιστ΄, 4). Και στις τρεις αυτές περιπτώσεις ο όρος ψυχή σημαίνει την ζωή.
Η ψυχή χρησιμοποιείται ακόμη, όπως προαναφέραμε, για την δήλωση του πνευματικού στοιχείου της υπάρξεώς μας. Θα αναφέρουμε μερικά αγιογραφικά χωρία για να υποστηρίξουμε αυτήν την άποψη. Ο Κύριος είπε στους Μαθητές Του: «28 καὶ μὴ φοβεῖσθε ἀπὸ τῶν ἀποκτεννόντων τὸ σῶμα, τὴν δὲ ψυχὴν μὴ δυναμένων ἀποκτεῖναι· φοβήθητε δὲ μᾶλλον τὸν δυνάμενον καὶ ψυχὴν καὶ σῶμα ἀπολέσαι ἐν γεέννῃ.» (Ματθ. ι΄, 28). Οι άνθρωποι δεν μπορούν να φονεύουν την ψυχή, ενώ ο διάβολος μπορεί να το κάνη, με την έννοια ότι η ψυχή, εάν δεν έχει το Πνεύμα το Άγιο, είναι νεκρά. Ο διάβολος είναι νεκρό πνεύμα, γιατί δεν μετέχει του Θεού και μεταδίδει την νέκρωση και σ’ αυτούς που συνδέονται μαζί του. Είναι ζωντανή οντότης, αλλά δεν υπάρχει κατά Θεόν. Ο Κύριος στην παραβολή του άφρονος πλουσίου παρουσιάζει τον Θεό να λέγη στον άφρονα πλούσιο: «20 εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ Θεός· ἄφρον, ταύτῃ τῇ νυκτὶ τὴν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπὸ σοῦ· ἃ δὲ ἡτοίμασας τίνι ἔσται;» (Λουκ. ιβ΄, 20).
Η διαφορά μεταξύ της ψυχής, ως του πνευματικού στοιχείου της υπάρξεως του ανθρώπου, που είναι φύσει θνητή αλλά Χάριτι αθάνατη, και της ζωής φαίνεται και από μια άλλη διδασκαλία του Χριστού: «25 ὃς γὰρ ἂν θέλῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ σῶσαι, ἀπολέσει αὐτήν· ὃς δ' ἂν ἀπολέσῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἕνεκεν ἐμοῦ, εὑρήσει αὐτήν.» (Ματθ. ιστ΄, 25). Στην μία περίπτωση με τον όρο ψυχή εννοεί ο Κύριος το πνευματικό στοιχείο της υπάρξεώς μας και στην άλλη περίπτωση εννοεί την ζωή. Ο Απόστολος Παύλος εύχεται στους Θεσσαλονικείς: «Αὐτὸς δὲ ὁ Θεὸς τῆς εἰρήνης ἁγιάσαι ὑμᾶς ὁλοτελεῖς, καὶ ὁλόκληρον ὑμῶν τὸ πνεῦμα καὶ ἡ ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα ἀμέμπτως ἐν τῇ παρουσίᾳ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ τηρηθείη.» (Α’ Θεσ. Ε΄, 23). Δεν πρόκειται εδώ για το λεγόμενο τρισύνθετο του ανθρώπου, αλλά με τον όρο πνεύμα εννοεί την Χάρη του Θεού που δέχεται η ψυχή, το χάρισμα. Πάντως εκείνο που θέλουμε εδώ να εντοπίσουμε είναι ότι υπάρχει διάκριση μεταξύ ψυχής και σώματος. Και ο Ευαγγελιστής Ιωάννης γράφει στην Αποκάλυψή του: «9 Καὶ ὅτε ἤνοιξε τὴν πέμπτην σφραγῖδα, εἶδον ὑποκάτω τοῦ θυσιαστηρίου τὰς ψυχὰς τῶν ἐσφαγμένων διὰ τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ καὶ διὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ ἀρνίου ἣν εἶχον·» (Αποκ. στ΄, 9). Το σώμα εσφάγη, αλλά η ψυχή βρίσκεται πλησίον του Θεού και μάλιστα συνομιλεί με τον Θεό, όπως αναφέρει στην συνέχεια ο Ευαγγελιστής.
Ακόμη η λέξη ψυχή χρησιμοποιείται για να δηλώση τον όλο άνθρωπο. Ο Απόστολος Παύλος συνιστά: «1 Πᾶσα ψυχὴ ἐξουσίαις ὑπερεχούσαις ὑποτασσέσθω·…» (Ρωμ. ιγ΄, 1).
Με αυτήν την μικρή ανάλυση πιστεύω γίνεται φανερό ότι πολυσήμαντος είναι ο όρος ψυχή μέσα στην Αγία Γραφή. Με αυτόν τον όρο εννοείται και ολόκληρος ο άνθρωπος και το πνευματικό στοιχείο της υπάρξεώς του και η ζωή που υπάρχει στον άνθρωπο, στα φυτά και στα ζώα, σ’ όλα εκείνα που μετέχουν της ζωοποιού ενεργείας του Θεού. Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς μιλώντας για το άκτιστο Φως, το οποίο εγγίνεται στην θεοφόρο ψυχή «υπό του ενοικούντος Θεού», λέγει ότι αυτό είναι η ενέργεια του Θεού και όχι η ουσία του Θεού και όπως λέγεται Φως η ουσία, έτσι λέγεται Φως και η ενέργεια . Το ίδιο γίνεται και με την ψυχή. Ψυχή λέγεται και η πνευματική και η βιολογική (ζωή), αλλά γνωρίζουμε καλά ότι άλλο η πνευματική και άλλο η βιολογική (ζωή): «ώσπερ υπό της ψυχής η ζωή εγγίνεται τω εμψύχω σώματι, λέγομεν δε και την ζωήν αυτήν ψυχήν, αλλ’ ίσμεν άλλο τι παρά ταύτην ούσαν την εν ημίν ούσαν και παρεκτικήν ζωής ψυχήν, ούτω και τη θεοφόρω ψυχή υπό του ενοικούντος Θεού εγγίνεται το φως»[4].
Εντοπίσαμε αυτό το χωρίο του αγίου για να φανή ότι οι Πατέρες γνωρίζουν καλά ότι ο όρος ψυχή αποδίδεται και στο πνευματικό στοιχείο της υπάρξεώς μας, αλλά και σ’ αυτήν την ίδια την ζωή και ακόμη ότι υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ της πρώτης και της δευτέρας. Αυτό θα το δούμε καλύτερα πιο κάτω, όταν θα εξετάσουμε την διαφορά μεταξύ της ψυχής των ζώων και του ανθρώπου.
Προσπαθώντας να δώσουμε έναν ορισμό της ψυχής με την πνευματική της έννοια, ως του πνευματικού στοιχείου της υπάρξεώς μας, αναφερόμαστε στον άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό, ο οποίος λέγει ότι η ψυχή είναι ζώσα, απλή, ασώματη, αόρατη στους σωματικούς οφθαλμούς, λογική και νοερά, ασχημάτιστη, ενώ χρησιμοποιεί ως όργανο το σώμα και του δίδει ζωή, αυτεξούσια, θελητική και ενεργητική, τρεπτή δηλαδή εθελότρεπτη, κτιστή: «Ψυχή τοίνυν εστίν ουσία ζώσα, απλή, ασώματος, σωματικοίς οφθαλμοίς κατ’ οικείαν φύσιν αόρατος, λογική τε και νοερά, ασχημάτιστος, οργανικώ κεχρημένη σώματι και τούτω ζωής αυξήσεώς τε και αισθήσεως και γεννήσεως παρεκτική... αυτεξούσιος, θελητική τε και ενεργητική, τρεπτή ήτοι εθελότρεπτος, ότι και κτιστή, πάντα ταύτα κατά φύσιν εκ της του δημιουργήσαντος αυτήν χάριτος ειληφυία, εξ ης και το είναι και το φύσει ούτως είναι είληφεν»[5].
Η ψυχή είναι απλή και αγαθή «υπό του Δεσπότου αυτής κτισθείσα»[6].
Τον ίδιο σχεδόν ορισμό με τον άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό δίδει και ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης, ο οποίος βεβαίως προηγήθηκε του πρώτου: «ψυχή εστιν ουσία γεννητή, ουσία ζώσα, νοερά, σώματι οργανικώ και αισθητικώ δύναμιν ζωτικήν και των αισθητών αντιληπτικήν δι’ εαυτής ενιούσα, έως αν η δεκτική τούτων συνέστηκε φύσις»[7].
Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ερμηνεύοντας το του Αποστόλου Παύλου «ἐγένετο ὁ πρῶτος ἄνθρωπος Ἀδὰμ εἰς ψυχὴν ζῶσαν·» (Α’ Κορ. ιε΄, 45), λέγει ότι ψυχή ζώσα σημαίνει «αείζωον, αθάνατον, ταυτόν δ’ ειπείν λογικήν∙ η γαρ αθάνατος λογική∙ και ου τούτο μόνον, αλλά και κεχαριτωμένην θείως. Τοιαύτην γαρ η όντως ζώσα ψυχήν»[8].
Λέγεται ότι η ψυχή είναι αθάνατη. Γνωρίζουμε καλά ότι αυτή η έννοια της αθανασίας της ψυχής δεν είναι χριστιανικής προελεύσεως, αλλά οι Χριστιανοί την δέχθηκαν με μερικούς όρους και μερικές απαραίτητες προϋποθέσεις. Ο καθηγητής Ιωάννης Ζηζιούλας γράφει χαρακτηριστικά: «Η ιδέα της αθανασίας της ψυχής, αν και δεν είναι χριστιανικής προελεύσεως, πέρασε μέσα στην παράδοση της Εκκλησίας μας, διαποτίζοντας και αυτήν την υμνογραφία μας. Κανείς δεν μπορεί να την αρνηθεί, χωρίς να βρεθεί έξω από το κλίμα της ίδιας της λατρείας της Εκκλησίας... Η Εκκλησία δεν δέχθηκε την πλατωνική αυτή ιδέα χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Οι προϋποθέσεις αυτές περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τρία βασικά πράγματα. Το ένα είναι ότι οι ψυχές δεν είναι αιώνιες, αλλά κτιστές. Το άλλο ότι η ψυχή επ’ ουδενί λόγω πρέπει να ταυτισθεί με τον άνθρωπο (η ψυχή του ανθρώπου δεν είναι ο άνθρωπος). Άλλο ψυχή και άλλο άνθρωπος, ο οποίος είναι ψυχοσωματική οντότητα). Και το τρίτο (το σπουδαιότατο) είναι ότι η αθανασία του ανθρώπου δεν στηρίζεται στην αθανασία της ψυχής, αλλά στην Ανάσταση του Χριστού και στην μελλοντική ανάσταση των σωμάτων»[9].
Τονίσαμε προηγουμένως ότι η ψυχή του ανθρώπου είναι αθάνατη κατά Χάριν και όχι κατά φύσιν και ακόμη πρέπει να υπογραμμισθή ότι στην Ορθόδοξη Πατερική Παράδοση αθανασία του ανθρώπου δεν είναι η ζωή της ψυχής πέραν του τάφου, αλλά η υπέρβαση του θανάτου με την Χάρη του Χριστού. Η ζωή εν Χριστώ είναι εκείνο που κάνει τον άνθρωπο αθάνατο, γιατί χωρίς την εν Χριστώ ζωή υπάρχει νέκρωση, αφού η Χάρη του Θεού δίδει ζωή στην ψυχή.
Αφού δώσαμε μερικά στοιχεία συνιστώντα τον ορισμό της ψυχής πρέπει να προχωρήσουμε λίγο στο θέμα της δημιουργίας της ψυχής. Η ψυχή είναι κτιστή, αφού δημιουργήθηκε από τον Θεό. Βασική πηγή μας είναι η αποκάλυψη που δόθηκε στον Μωϋσή: «7 καὶ ἔπλασεν ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρωπον, χοῦν ἀπὸ τῆς γῆς, καὶ ἐνεφύσησεν εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ πνοὴν ζωῆς, καὶ ἐγένετο ὁ ἄνθρωπος εἰς ψυχὴν ζῶσαν» (Γεν. Β΄, 7). Αυτό το χωρίο μας περιγράφει την δημιουργία της ψυχής του ανθρώπου. Ερμηνεύοντας το ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέγει ότι είναι απαραίτητο να δη κανείς τα λεγόμενα με τους οφθαλμούς της πίστεως, και ότι λέγονται «μετά πολλής της συγκαταβάσεως και δια την ασθένειαν την ημετέραν». Το «ἔπλασεν ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρωπον καὶ ἐνεφύσησεν» είναι «ανάξιον Θεού∙ αλλά δι’ ημάς και το ασθενές το ημέτερον ούτω ταύτα διηγείται η θεία Γραφή, ημίν συγκαταβαίνουσα, ίνα ταύτης αξιωθέντες της συγκαταβάσεως, ανελθείν προς το ύψος εκείνο ισχύσωμεν»[10]. Ο τρόπος με τον οποίο ο Θεός έπλασε το σώμα του ανθρώπου και το έκανε εις ψυχήν ζώσαν, που περιγράφει η θεία Γραφή, είναι συγκαταβατικός. Περιγράφεται έτσι για την δική μας ασθένεια.
Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός γράφει ότι όσα λέγονται περί του Θεού ανθρωποπαθώς «συμβολικώς εστι λελεγμένα», έχουν δε υψηλότερο νόημα, αφού «απλούν το θείον και ασχημάτιστον». Και επειδή η Γραφή λέγει ότι ενεφύσησεν ο Θεός στο πρόσωπο του ανθρώπου, ας δούμε την ερμηνεία περί του στόματος του Θεού, που κάνει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός: «Στόμα δε και λαλιάν το ενδεικτικόν της βουλήσεως αυτού εκ του παρ’ ημίν δια στόματος και λαλιάς σημαίνεσθαι τα εγκάρδια νοήματα»[11]. Βέβαια άλλο είναι το στόμα και άλλο το εμφύσημα, αλλά το αναφέρω σαν ενδεικτικό, αφού υπάρχει μια σχέση και συνάφεια. Γενικά, όπως λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, όλα όσα σωματικώς έχουν διατυπωθή για τον Θεό, εκτός από αυτά που έχουν λεχθή για την σωματική επιδημία του Λόγου, «κεκρυμμένην έχει τινά έννοιαν εκ των καθ’ ημάς τα υπέρ ημάς εκδιδάσκουσαν»[12].
Επομένως η ψυχή, όπως και το σώμα, είναι κτίσμα Θεού[13].
Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ερμηνεύοντας το εμφύσημα αυτού του Θεού, λέγει ότι είναι «ου μόνον ανοίας αλλά και ατοπίας μεστός ο λόγος» ότι το εμφύσημα στον Αδάμ ήταν η ψυχή και ότι μεταδόθηκε η ψυχή στο σώμα από την ουσία του Θεού. Αν αυτό ήταν αληθινό τότε δεν θα ήταν σε άλλον σοφή και σε άλλον μωρά και ασύνετη, ούτε στον έναν θα ήταν ψυχή δικαία και στον άλλον ψυχή άδικη. Η ουσία του Θεού «ου μερίζεται ουδέ αλλοιούται, αλλ΄ εστιν αναλλοίωτος». Το εμφύσημα λοιπόν του Θεού ήταν η «του αγίου Πνεύματος ενέργεια». Όπως ο Χριστός είπε «λάβετε Πνεύμα άγιον», έτσι και το θείο εμφύσημα «ανθρωπίνως ακουόμενον, Πνεύμά εστι το προσκυνητόν και άγιον». Κατά τον άγιον, δεν είναι ψυχή ένα κομμάτι του Θεού, αλλά η ενέργεια του Παναγίου Πνεύματος, που έκτισε και δημιούργησε ψυχή, χωρίς να γίνη αυτό ψυχή. «Τούτο το Πνεύμα προελθόν, ουκ αυτό γέγονε ψυχή, αλλά ψυχήν έκτισεν∙ ουκ αυτό εις ψυχήν μετεβλήθη, αλλά ψυχήν εδημιούργησε∙ δημιουργόν γαρ το Πνεύμα το Άγιον, κοινωνεί τη δημιουργία του σώματος και τη δημιουργία της ψυχής. Πατήρ γαρ και Υιός και Πνεύμα Άγιον τη θεία δυνάμει δημιουργεί το πλάσμα»[14].
Ένα άλλο σημαντικό σημείο, που τονίζουν οι άγιοι Πατέρες, είναι ότι δεν έχουμε ύπαρξη του σώματος άνευ ψυχής ούτε και ύπαρξη ψυχής άνευ του σώματος. Αμέσως μόλις δημιουργεί το σώμα ο Θεός, κτίζει και την ψυχή. Ο άγιος Αναστάσιος ο Σιναΐτης γράφει: «Ούτε γαρ σώμα προ της ψυχής υφίστατο, ούτε ψυχή προ του σώματος»[15]. Ο δε άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός επιγραμματικά τονίζει, αντικρούοντας την άποψη του Ωριγένη, ότι «άμα δε το σώμα και η ψυχή πέπλασται, ου το μεν πρώτον, το δε ύστερον»[16]. Η ψυχή και το σώμα δημιουργούνται ταυτόχρονα.
Η ψυχή δεν υφίσταται προ της δημιουργίας του σώματος, αλλά κτίζεται μαζί με αυτό: «Την ψυχήν ούτε γαρ προϋφίσταται του σώματος∙ ούτε μεθυφίσταται∙ αλλ΄ άμα τη τούτου γενέσει κτίζεται και αυτή»[17].
Ο άνθρωπος είναι πλασμένος κατ’ εικόνα του Θεού. Αυτό βέβαια το κατ’ εικόνα δεν αναφέρεται στο σώμα, αλλά κυρίως και πρωτίστως στην ψυχή. Στον άνθρωπο το κατ’ εικόνα είναι ισχυρότερο από εκείνο των αγγέλων, γιατί, όπως θα δούμε, η ψυχή του ανθρώπου ζωοποιεί συνημμένο σώμα. Γενικά μπορούμε να πούμε ότι η ψυχή κατ’ εικόνα του Θεού. Και όπως ο Θεός είναι Τριαδικός, Νους, Λόγος και Πνεύμα, έτσι και η ψυχή του ανθρώπου έχει τρεις δυνάμεις, νου, λόγο και πνεύμα[18]. Σε όλη την φύση υπάρχουν «εικονικά υποδείγματα» της Αγίας Τριάδος[19], αλλά κυρίως αυτό φαίνεται στον άνθρωπο. Το κατ’ εικόνα στον άνθρωπο είναι ισχυρότερο από το κατ’ εικόνα στους αγγέλους. Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, μιλώντας για την Βάπτιση του Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό και εξηγώντας για ποιους λόγους «πλαττομένου τε και αναπλαττομένου (του ανθρώπου) το της αγίας Τριάδος φανερούται μυστήριον», γράφει ότι αυτό έγινε όχι μόνον επειδή ο άνθρωπος είναι μόνος μύστης και προσκυνητής επίγειος της Αγίας Τριάδος, αλλά «και μόνος κατ’ εικόνα ταύτης». Τα μεν αισθητικά και άλογα των ζώων έχουν μόνον πνεύμα ζωτικό, και αυτό δεν μπορεί να υφίσταται καθεαυτό, δεν έχουν όμως νου και λόγο. Οι άγγελοι και οι αρχάγγελοι έχουν νου και λόγο, επειδή είναι νοεροί και λογικοί, αλλά δεν έχουν πνεύμα ζωοποιό, επειδή δεν έχουν σώμα που ζωοποιείται από το πνεύμα. Έτσι, επειδή ο άνθρωπος έχει νου, λόγο και πνεύμα ζωοποιό, εφ’ όσον ζωοποιεί συνημμένο σώμα, είναι «μόνος κατ’ εικόνα της τρισυποστάτου φύσεως»[20].
Την ίδια διδασκαλία ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς αναπτύσσει στα φυσικά και θεολογικά κεφάλαιά του. Όπως ο Τριαδικός Θεός είναι Νους, Λόγος και Πνεύμα, το ίδιο και ο άνθρωπος. Το πνεύμα που ζωοποιεί το σώμα είναι «ο νοερός έρως του ανθρώπου» «όπερ εκ του νου εστι και του λόγου εστί∙ και εν τω λόγω και τω νω εστι∙ και εν αυτώ έχει τον τε λόγον και τον νουν»[21]. Η νοερά και λογική των αγγέλων φύση ενώ έχει νου, λόγο και πνεύμα, εν τούτοις «ουκ έχει και ζωοποιόν το πνεύμα τούτο»[22]. Όπως έχουμε σημειώσει προηγουμένως, το κατ’ εικόνα αναφέρεται πρωτίστως στην ψυχή, αλλά επειδή το σώμα ζωοποιείται από το πνεύμα, γι’ αυτό το κατ’ εικόνα στον άνθρωπο είναι ισχυρότερο από το κατ’ εικόνα στους αγγέλους.
Ο άγιος Γρηγόριος βλέπει την διαφορά μεταξύ του κατ’ εικόνα του ανθρώπου και του κατ’ εικόνα των αγγέλων και από ένα άλλο σημείο. Είναι γνωστή η διδασκαλία του ότι στον Θεό υπάρχει ουσία και ενέργεια, οι οποίες συνάπτονται διηρημένως και διαιρούνται συνημμένως. Αυτό είναι το μυστήριο της αδιαιρέτου διαιρέσεως ουσίας και ενεργείας. Η ουσία του Θεού είναι αμέθεκτη από τον άνθρωπο, ενώ οι ενέργειες του Θεού είναι μεθεκτές. Και επειδή ο άνθρωπος είναι κατ’ εικόνα Θεού, γι’ αυτό αυτήν την διδασκαλία περί ουσίας και ενεργείας την μετέφερε και στην ψυχή. Έτσι η ψυχή διαιρείται αδιαιρέτως σε ουσία και ενέργεια.
Συγκρίνοντας ο άγιος την ψυχήν των ζώων με την ψυχή των ανθρώπων, λέγει ότι τα ζώα έχουν την ψυχή κατ’ ενέργειαν και όχι κατ’ ουσίαν. Η ψυχή κάθε αλόγου ζώου είναι ζωή του «κατ’ αυτήν εμψύχου σώματος∙ και ουκ ουσίαν, αλλ’ ενέργειαν έχει ταύτα την ζωήν, ως προς έτερον ούσαν, αλλ’ ου καθ’ αυτήν». Γι’ αυτό η ψυχή των ζώων, επειδή έχει μόνον ενέργεια, αποθνήσκει με το σώμα. Αντίθετα η ψυχή του ανθρώπου δεν έχει μόνον ενέργεια, αλλά και ουσία: «Αλλ’ ου μόνον ενέργειαν, αλλά και ουσίαν έχει την ζωήν, ως ζώσα καθ’ αυτήν». Γι’ αυτό και όταν διαλύεται το σώμα αυτή δεν συνδιαλύεται. Παραμένει αθάνατη. Η λογική και νοερά ψυχή είναι σύνθετη, αλλά «αύτη προς έτερον ούσα, σύνθεσιν εμποιείν ου πέφυκεν»[23].
Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής στην διδασκαλία του αναφέρει ότι οι δυνάμεις της ψυχής είναι τρεις α) η θρεπτική, β) η φανταστική και ορμητική, γ) η λογιστική και νοητική. Της θρεπτικής δυνάμεως μετέχουν τα φυτά. Της θρεπτικής, της φανταστικής και ορμητικής μετέχουν τα άλογα ζώα, της δε λογιστικής και νοητικής μαζί με τις προηγούμενες μετέχουν οι άνθρωποι[24]. Αυτό δείχνει την μεγάλη αξία του ανθρώπου εν σχέσει προς τα άλογα ζώα. Επίσης τα προηγουμένως λεχθέντα δείχνουν καθαρά και την διαφορά του ανθρώπου από τους αγγέλους. Γι’ αυτό ο Χριστός ενανθρωπήσας προσέλαβε σώμα ανθρώπου και όχι μορφή αγγέλου, έγινε Θεάνθρωπος και όχι Θεάγγελος.
Τα όσα ελέχθησαν μας δίνουν την δυνατότητα να δούμε την διαίρεση της ψυχής. Δεν πρόκειται να αναπτύξουμε εν εκτάσει το θέμα, αλλά θα παρουσιάσουμε τα απαραίτητα και αναγκαία που έχουν σχέση με το γενικό θέμα αυτής της μελέτης.
Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός λέγει ότι η ψυχή είναι λογική και νοερά. Έδωσε ο Θεός «ψυχήν λογικήν και νοεράν δια του οικείου εμφυσήματος»[25]. Είναι βασική διδασκαλία των αγίων Πατέρων ότι ο νους και η λογική είναι δυο παράλληλες ενέργειες της ψυχής. Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, αναφερόμενος στο ότι η ψυχή είναι κατ’ εικόνα της Αγίας Τριάδος και γράφοντας ότι η Αγία Τριάς είναι Νους, Λόγος και Πνεύμα, λέγει ότι η ψυχή, δημιουργημένη από τον Θεό κατ’ εικόνα Του, είναι «νοερά, λογική τε και πνευματική». Γι’ αυτό οφείλει να φυλάττη την τάξη αυτής, να αναφέρεται ολοκληρωτικά στον Θεό. Να βλέπη μόνον τον Θεό, να κοσμή τον εαυτό της με την διαρκή μνήμη και θεωρία και με την θερμοτάτη προς αυτόν και διάπυρη αγάπη[26].
Η ψυχή δια των παθών και των αμαρτιών διασπάται, γι’ αυτό χρειάζεται να ενοποιήται, προσφερόμενη στον Θεό. Η ενοποίηση επιτυγχάνεται με πολλούς τρόπους, κυρίως με την εφαρμογή του λόγου του Χριστού. Ο Θεόληπτος, Μητροπολίτης Φιλαδελφείας, τονίζει κυρίως την αξία της προσευχής. «Και η καθαρά προσευχή, νουν και λόγον και πνεύμα προς εαυτήν συνάπτουσα, δια μεν του λόγου το όνομα, δια δε του νου τω παρακαλουμένω Θεώ ατενίζει αρεμβάστως, δια δε του πνεύματος την κατάνυξιν, την ταπείνωσιν και την αγάπην εμφανίζει, και ούτω δυσωπεί την άναρχον Τριάδα, τον Πατέρα και τον Υιόν και Άγιον Πνεύμα, τον ένα Θεόν»[27]. Με τον λόγο μνημονεύουμε διαρκώς το όνομα του Χριστού, με τον νουν ατενίζουμε τον Θεό αρεμβάστως και με το πνεύμα διακατεχόμαστε από κατάνυξη, ταπείνωση και αγάπη.
Με αυτόν τον τρόπο ενώνονται οι τρεις δυνάμεις της ψυχής και προσφέρονται στην Αγία Τριάδα. Έτσι επιτυγχάνεται η θεραπεία της ψυχής για την οποία θα επιχειρήσουμε μεγαλύτερη ανάπτυξη σε άλλο σημείο. Η διάσπαση των δυνάμεων της ψυχής συνιστά ασθένεια και η ενοποίηση συνιστά την θεραπεία.
Ο Νικήτας ο Στηθάτος διαιρεί την ψυχή σε τρία μέρη αλλά επιμένει κυρίως στα δύο, το λογικό και το παθητικό. Το λογικό είναι αόρατο και άσχετο στις αισθήσεις, «ως εκτός και εντός υπάρχον αυτών». Λέγοντας λογικό ο άγιος, νομίζω πως εννοεί τον νου του ανθρώπου. Θα κάνουμε πιο κάτω την διάκριση του λογικού από τον νου, αλλά εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι ο νους έχει σχέση με τον Θεό, δέχεται τις ενέργειες του Θεού, στον νου αποκαλύπτεται ο Θεός, η δε λογική, ως ενέργεια, είναι εκείνη που διατυπώνει και εκφράζει τις εμπειρίες του νου. Το παθητικό της ψυχής κατακερματίζεται στις αισθήσεις και στα πάθη. Λέγεται παθητικό «ως εξεταζόμενον εν τοις πάθεσιν»[28].
Ο άγιος Γρηγόριος ο Σιναΐτης, αναλύοντας τις δυνάμεις της ψυχής και περιγράφοντας τι ακριβώς κυριαρχεί σε κάθε δύναμη, λέγει ότι στο λογικό ενεργούν οι λογισμοί, στο θυμικό τα θηριώδη πάθη, στο επιθυμητικό η μνήμη της κτηνώδους ορέξεως, στο νοερό οι φανταστικές μορφώσεις και στο διανοητικό οι έννοιες[29].
Ο ίδιος άγιος αναφέρει ότι με την δημιουργία της ψυχής σε λογική και νοερά, δια της ζωτικής εμπνεύσεως «θυμόν και επιθυμίαν κτηνώδη ου συνέκτισεν αυτή ο Θεός, αλλ΄ εφέσεως δύναμιν ορεκτικήν και προς αυτή θέλξεως ανδρείαν ερωτικήν...»[30]. Με την δημιουργία της ψυχής δεν «συνεκτίσθη αυτή θυμός άλογος και άνους επιθυμία»[31]. Αυτά ήλθαν ως αποτέλεσμα της αμαρτίας.
Δεν αναπτύσσουμε περισσότερα για την διαίρεση της ψυχής, γιατί τα σχετικά με αυτήν περιγράφονται στο τέταρτο κεφάλαιο όπου γίνεται λόγος για τα πάθη. Εδώ χρειάσθηκε να γράψουμε λίγα για την διαίρεση, γιατί γίνεται ειδικότερα για την ψυχή.
Υπάρχει οπωσδήποτε μια σχέση και συνάφεια της ψυχής προς το σώμα. Αλλά τι είναι αυτή η σχέση και σε ποιο βαθμό υπάρχει; Είναι ένα θέμα το οποίο θα αντιμετωπίσουμε στο σημείο αυτό.
Ο άνθρωπος αποτελείται από σώμα και ψυχή. Κάθε στοιχείο μόνο του δεν αποτελεί τον άνθρωπο. Ο άγιος Ιουστίνος, ο φιλόσοφος και μάρτυς, λέγει ότι η ψυχή καθ’ εαυτήν δεν είναι άνθρωπος, αλλά λέγεται «ανθρώπου ψυχή». Καθώς επίσης και το σώμα δεν λέγεται ο άνθρωπος, αλλά «ανθρώπου σώμα». «Είπερ ουν κατ’ ιδίαν μεν τούτων ουδέτερον άνθρωπός εστιν, το δε εκ της αμφοτέρων συμπλοκής καλείται άνθρωπος, κέκληκεν δε ο Θεός εις ζωήν και ανάστασιν τον άνθρωπον, ου το μέρος, αλλά το όλον κέκληκεν, όπερ εστί την ψυχήν και το σώμα»[32].
Η ψυχή, όπως έχουμε σημειώσει, κτίσθηκε μαζί με το σώμα. Και ακόμη το έμβρυο «εν τη συλλήψει εψύχωται». Μαζί με την σύλληψη δημιουργείται η ψυχή και «τοσούτον η ψυχή ενεργεί τότε, όσον και η σαρξ∙ κατ’ αύξησιν γαρ την του σώματος και αύτη τας οικείας ενεργείας διαδείκνυσι»[33]. Όσο αυξάνεται το σώμα τόσο φανερώνει και τις ενέργειες της η ψυχή.
Υπάρχει σαφής διάκριση μεταξύ της ψυχής και του σώματος, αφού «ουκ έσται η ψυχή σώμα, αλλ’ ασώματος»[34]. Παρά ταύτα δεν είναι δυνατόν καθόλου να βρεθή και να υπάρξη ή να ονομασθή το σώμα ή η ψυχή άσχετα και ανεξάρτητα το ένα από το άλλο . «Η γαρ σχέσις ακίνητος»[35].
Οι αρχαίοι φιλόσοφοι πίστευαν ότι η ψυχή βρίσκεται σε ένα συγκεκριμένο σημείο του σώματος, ότι το σώμα είναι η φυλακή της ψυχής και ότι η σωτηρία της ψυχής είναι η ελευθεύρωσή της από το σώμα. Οι άγιοι Πατέρες διδάσκουν ότι η ψυχή είναι πανταχού του σώματος. Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς λέγει ότι οι άγγελοι και η ψυχή, που είναι ασώματα όντα, «ουκ εν τόπω εστίν, αλλ’ ουχί και πανταχού εστιν». Η ψυχή συνέχουσά το σώμα με το οποίο κτίσθηκε «πανταχού του σώματός εστιν, ουχ ων εν τόπω, ουδ’ ως περιεχομένη, αλλ’ ως συνέχουσά τε και περιέχουσα και ζωοποιούσα τούτο κατ’ εικόνα και τούτ΄ έχουσα Θεού»[36].
Ο ίδιος άγιος, έχοντας υπ’ όψη ότι υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι την τοποθετούν στον εγκέφαλο σαν σε ακρόπολη (οι ελληνίζοντες) και άλλοι δίδουν σ’ αυτήν το ενδοκάρδιο «και το κατ’ αυτό του ψυχικού πνεύματος» ως γνησιώτατον όχημα (Ιουδαΐζοντες), λέγει ότι εμείς γνωρίζουμε ακριβώς ότι το λογιστικό ευρίσκεται μέσα στην καρδιά, όχι σαν σε αγγείο, αφού είναι ασώματο, ούτε έξω από την καρδιά, αφού είναι συνημμένο. Η καρδία του ανθρώπου είναι το ηγεμονικό όργανο, κατά τον άγιο Γρηγόριο, ο θρόνος της Χάριτος. Εκεί βρίσκεται ο νους και όλοι οι λογισμοί της ψυχής. Ο άγιος ισχυρίζεται ότι αυτήν την διδασκαλία την παραλάβαμε από τον ίδιο τον Χριστό, ο Οποίος είναι ο πλάστης του ανθρώπου. Υπενθυμίζει τον λόγο του Χριστού «ου το εισερχόμενον εις το στόμα κοινοί τον άνθρωπον, αλλά το εκπορευόμενον εκ του στόματος τούτο κοινοί τον άνθρωπον» (Ματθ. ιε΄, 11), καθώς επίσης τον λόγο του Κυρίου «19 ἐκ γὰρ τῆς καρδίας ἐξέρχονται διαλογισμοὶ» (Ματθ. ιε΄, 19). Ο άγιος ακόμη παραθέτει και τον λόγο του αγίου Μακαρίου ότι «η καρδία ηγεμονεύει όλου του οργάνου και, επάν κατάσχη τας νομάς της καρδίας η χάρις, βασιλεύει όλων των λογισμών και των μελών∙ εκεί γαρ εστιν ο νους και πάντες οι λογισμοί της ψυχής». Γι’ αυτό ο βασικός σκοπός της θεραπείας είναι, κατά τον άγιο, να επαναφέρουμε «τον εγκεχυμένον δια των αισθήσεων νουν» από έξω μέσα στην καρδία, που είναι «το των λογισμών ταμείον» «και πρώτον σαρκικόν όργανον λογιστικόν»[37].
Θα επανέλθουμε στο θέμα αυτό, αλλά εκείνο που θέλουμε κυρίως να υπογραμμίσουμε είναι ότι η ψυχή χρησιμοποιεί, σύμφωνα με την διδασκαλία των αγίων Πατέρων, ως όργανο την καρδιά και διευθύνει το σώμα. Έχει μια ενότητα με το σώμα, δεν είναι κάτι ξένο σ’ αυτό. Ο Νεμέσιος ο Εμέσης διδάσκει ότι η ψυχή «ασώματος ούσα και μη περιγραφόμενη τόπω, όλη δι’ όλου χωρεί και του φωτός εαυτής, και του σώματος, και ουκ έστι μέρος φωτιζόμενον υπ’ αυτής εν ω μη όλη πάρεστιν». Παρά ταύτα «η ψυχή, ενουμένη τω σώματι, μένει παντελώς ασύγχυτος»[38].
Η ψυχή ενεργεί και διευθύνει όλο το σώμα και όλα τα μέλη του σώματος. Είναι διδασκαλία της Ορθοδόξου Εκκλησίας ότι ο Θεός διευθύνει τον κόσμο προσωπικά, χωρίς κτιστά μέσα, αλλά με την άκτιστη ενέργειά Του. Έτσι, όπως ο Θεός ενεργεί στην φύση, κατά τον ίδιο τρόπο και «η ψυχή τα του σώματος μέλη και ενεργεί και κινεί έκαστον προς την ιδίαν ενέργειαν»[39]. Επομένως, όπως έργο του Θεού είναι να διοική τον κόσμο, «ούτω και ψυχής κυβερνήσαι το σώμα»[40].
Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, που ενδιέτριψε πολύ στο θέμα της σχέσεως ψυχής και σώματος λέγει, ότι συμβαίνει με την ψυχή ό,τι με τον Θεό. Η ψυχή έχει μέσα της μονοειδώς «πάσας τας προνοητικάς του σώματος δυνάμεις». Και όταν ακόμη βλάπτονται μερικά μέλη του σώματος, όταν εξαχθούν τα μάτια και κωφαθούν τα αυτιά, η ψυχή δεν έχει λιγότερες προνοητικές δυνάμεις του σώματος. Η ψυχή δεν είναι οι προνοητικές δυνάμεις, αλλά έχει προνοητικές δυνάμεις. Παρά την ύπαρξη μέσα της των προνοητικών δυνάμεων, εν τούτοις είναι «μία και απλή και ασύνθετος», μη «πολλαπλασιαζομένη ή συντιθεμένη»[41].
Είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι στο χωρίο αυτό ο άγιος συνδέει ό,τι συμβαίνει με την ψυχή εν σχέσει προς το σώμα, με τον Θεό εν σχέσει προς όλη την κτίση. Ο Θεός διευθύνει τον κόσμο με τις προνοητικές δυνάμεις Του. Ο Θεός είχε τις προνοητικές δυνάμεις και πριν ακόμη δημιουργηθεί ο κόσμος. Ακόμη είναι πολυδύναμος και παντοδύναμος και δεν εκτοπίζεται το ενιαίον και απλούν του Θεού εξ αιτίας των δυνάμεων που υπάρχουν σ’ Αυτόν[42]. Αυτό δείχνει καθαρά ότι η ψυχή είναι «κατ’ εικόνα Θεού». Ό,τι συμβαίνει στον Θεό, κατ’ αναλογία συμβαίνει και στην ψυχή του ανθρώπου.
Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης λέγει ότι η ψυχή είναι άϋλος και ασώματος «τη ιδία φύσει ενεργούσα τε και κινουμένη και δια των σωματικών οργάνων τας ιδίας κινήσεις ενδεικνυμένη»[43]. Ο ίδιος άγιος (Γρηγόριος Νύσσης) επιγραμματικά διδάσκει ότι δεν κρατείται η ψυχή από το σώμα, αλλά αυτή κρατεί το σώμα. Δεν βρίσκεται μέσα στο σώμα σαν σε αγγείο ή ασκό, αλλά μάλλον το σώμα είναι μέσα σ’ αυτήν. Χωρεί η ψυχή δι’ όλου του σώματος «και ουκ εστι μέρος φωτιζόμενον υπ’ αυτής, εν ω μη όλη πάρεστιν» [44].
Το γενικό συμπέρασμα, αναφορικά με την σχέση της ψυχής προς το σώμα, είναι ότι η ψυχή βρίσκεται μέσα σε όλο το σώμα, δεν υπάρχει τμήμα του ανθρωπίνου σώματος στο οποίο δεν βρίσκεται η ψυχή, ότι η καρδιά είναι το πρώτο λογιστικό της ψυχής ταμείο, εκεί βρίσκεται το κέντρο της ψυχής, όχι σαν σε αγγείο, αλλά σαν σε όργανο, που διευθύνει όλο το σώμα και ότι η ψυχή, ενώ διακρίνεται από το σώμα, εν τούτοις συνδέεται στενώτατα με αυτό.
Όλα αυτά ελέχθησαν επειδή συνδέονται στενώτατα με το θέμα το οποίο αναπτύσσουμε στην μελέτη αυτή. Γιατί δεν μπορούμε να αντιληφθούμε την πτώση και την ασθένεια της ψυχής αν αγνοούμε τι ακριβώς είναι η ψυχή και πως συνδέεται με το σώμα.
Μιλούμε συχνά στην Εκκλησία για την πτώση του ανθρώπου και τον θάνατο που ήρθε σαν αποτέλεσμα της πτώσεως. Προηγήθηκε ο πνευματικός θάνατος και ακολούθησε ο σωματικός. Η ψυχή έχασε την άκτιστη Χάρη του Θεού, ο νους έπαυσε να έχη σχέση με τον Θεό και εσκοτίσθη. Μετέδωσε δε αυτήν την σκότωση, την νέκρωση, και στο σώμα. Κατά τον άγιο Γρηγόριο τον Σιναΐτη, το σώμα του ανθρώπου εκτίσθη άφθαρτον «οίον και αναστήσεται» και η ψυχή εκτίσθη απαθής. Και επειδή υπήρχε δια της αλληλοπεριχωρήσεως και της μεταδόσεως συνεκτικότατος δεσμός μεταξύ ψυχής και σώματος, γι’ αυτό εφθάρησαν αμφότερα, «η μεν τοις πάθεσι, μάλλον δε δαίμοσι ποιωθείσαι∙ το δε τοις αλόγοις κτήνεσιν εξομοιούμενον, τη της καταστάσεως ενεργεία και τη επικρατεία της φθοράς». Αφού διεφθάρησαν η ψυχή και το σώμα, «εν κτήνος άλογον και άνουν τω θυμώ και τη επιθυμία γενόμενον απετέλεσαν». Έτσι ο άνθρωπος, κατά τον λόγο της Γραφής, «παρασυνεβλήθη τοις κτήνεσι και ωμοιώθη αυτοίς»[45]. Η ψυχή με την πτώση γέμισε από πάθη, το σώμα ομοιώθηκε με τα κτήνη. Ο άνθρωπος φόρεσε τους δερμάτινους χιτώνες της φθοράς και της θνητότητος και ομοιώθηκε με τα άλογα ζώα.
Αυτή η ασθένεια, η δέσμευση, η ακαθαρσία και η νέκρωση της ψυχής περιγράφεται θαυμάσια στα πατερικά έργα. Κάθε αμαρτία είναι επανάληψη της αμαρτίας του Αδάμ και με κάθε αμαρτία δοκιμάζουμε τον σκοτασμό και την νέκρωση της πεπτωκυίας ψυχής. Ας δούμε όμως λίγο αναλυτικότερα αυτές τις πτωτικές καταστάσεις της ψυχής.
Όταν ο άνθρωπος αφήνη ελεύθερες τις αισθήσεις και δια των αισθήσεων ο νους διαχέεται έξω από την καρδία, τότε έρχεται η δέσμευση της ψυχής. «Η λύσις των αισθήσεων, δεσμός γίνεται της ψυχής». Αυτή η δέσμευση ισοδυναμεί με τον σκοτασμό. Η δύση του ηλίου δημιουργεί την νύκτα. Και όταν ο Χριστός υποχωρήση από την ψυχή και καταλαμβάνει αυτήν ο σκοτασμός των παθών, τότε «και οι νοητοί θήρες αυτήν διασπαράττουσι»[46]. Η ψυχή περιπίπτει σε αδιαπέραστο σκότος και οι δαίμονες ενεργούν σ’ αυτήν. Ο άνθρωπος βρίσκεται σε ασέληνον νύκτα.
Αυτό συνιστά και την ασθένεια της ψυχής. Ο όσιος Θαλάσσιος λέγει ότι ασθένεια της ψυχής είναι η έξη της κακίας, ενώ θάνατος η κατ΄ ενέργειαν αμαρτία[47]. Ασθενούσα η ψυχή οδηγείται ολίγον κατ’ ολίγον στον θάνατο.
Η ασθένεια της ψυχής είναι στην πραγματικότητα η ακαθαρσία της ψυχής. Ακαθαρσία της ψυχής είναι το να μη ενεργή κατά φύσιν. Από αυτήν την κατάσταση δημιουργούνται μέσα στον νου οι εμπαθείς λογισμοί[48]. Ψυχή ακάθαρτη, κατά τον άγιο Μάξιμο, είναι μια ψυχή που είναι γεμάτη από λογισμούς και επιθυμίες και μίση[49].
Ο Ησύχιος ο Πρεσβύτερος περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο ασθενεί η ψυχή και τελικά θανατούται. Ενώ η ψυχή δημιουργήθηκε από τον Θεό απλή και αγαθή, ευχαριστείται με τις προσβολές του διαβόλου και «απατωμένη προστρέχει, ως καλώ, τω χείρονι» και κατ’ αυτόν τον τρόπο αναμιγνύει, δια της φαντασίας, τους δικούς της λογισμούς με την προσβολή του δαίμονος. Και στην συνέχεια συγκατατίθεται και προσπαθεί δια του σώματος να διαπράξη «το οφθέν αυτή ανόμημα κατά διάνοιαν» και έρχεται στην κατάκρισή της[50].
Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, παρουσιάζοντας χωρία της Γραφής, όπως του Αποστόλου Παύλου «5 καὶ ὄντας ἡμᾶς νεκροὺς τοῖς παραπτώμασι συνεζωοποίησε τῷ Χριστῷ·» (Εφεσ. Β΄, 5), του Ευαγγελιστού Ιωάννου «ἔστιν ἁμαρτία πρὸς θάνατον·» (Α’ Ιω. ε΄, 16) και τον λόγο του Χριστού προς Μαθητή Του «ἄφες τοὺς νεκροὺς θάψαι τοὺς ἑαυτῶν νεκρούς» (Ματθ. η΄, 22) λέγει ότι, καίτοι η ψυχή κατά Χάριν είναι αθάνατη, εν τούτοις «διαχεομένη και ταις ηδοναίς εαυτήν εφιείσα και σπαταλώσα, ζώσα τέθνηκε». Έτσι ερμηνεύει τον λόγο του Αποστόλου Παύλου ότι «6 ἡ δὲ σπαταλῶσα (χήρα) ζῶσα τέθνηκε» (Α’ Τιμ. ε΄, 6). Η ψυχή καίτοι ζη, εν τούτοις, επειδή δεν έχει την όντως ζωή που είναι η Χάρη του Θεού, είναι νεκρά[51]. Οι προπάτορες, όταν εξέστησαν από την μνήμη και θεωρία του Θεού και παρέβησαν την εντολή και συνεμάχησαν με το νεκρό του σατανά πνεύμα, εγυμνώθησαν από των «της άνωθεν αίγλης φωτεινών και ζωτικών ενδυμάτων νεκροί, φευ, ως ο σατάν και αυτοί κατά πνεύμα γεγόνασιν»[52]. Έτσι συμβαίνει πάντοτε. Όταν ο άνθρωπος συνδέεται με τον σατανά και κάνει τα δικά του θελήματα, τότε νεκρώνεται η ψυχή του, γιατί ο σατανάς όχι μόνον είναι νεκρό πνεύμα, αλλά και νεκρώνει τους εγγίζοντας αυτόν[53].
Όταν η ψυχή δεν ενεργή κατά φύσιν είναι νεκρά. «... Όταν μηδέν υγιές έχη, καν δοκή ζην, τέθνηκεν... Οίον, όταν μη επιμελήται αρετής, αλλά αρπάζη και παρανομή, πόθεν δύναμαι ειπείν ότι ψυχήν έχεις; Ότι βαδίζεις; Αλλά τούτο και των αλόγων. Αλλ’ ότι εσθίεις και πίνεις; Αλλά τούτο και των θηρίων. Αλλ’ ότι ορθός έστηκας επί δύο ποσί; Τούτό μοι μάλλον δείκνυσιν, ότι θηρίον ει ανθρωπόμορφον»[54].
Στην διδασκαλία του Αποστόλου Παύλου ο νεκρός άνθρωπος λέγεται «σαρκικός» ή «ψυχικός». Στην προς Κορινθίους επιστολή του γράφει ότι «14 ψυχικὸς δὲ ἄνθρωπος οὐ δέχεται τὰ τοῦ Πνεύματος τοῦ Θεοῦ·» (Α’ Κορ. β΄, 14). Επίσης γράφει: «3 ὅπου γὰρ ἐν ὑμῖν ζῆλος καὶ ἔρις καὶ διχοστασίαι, οὐχὶ σαρκικοί ἐστε καὶ κατὰ ἄνθρωπον περιπατεῖτε;» (Α’ Κορ. γ΄, 3). Κατά τον Καθηγητή π. Ιωάννη Ρωμανίδη οι όροι «ψυχικός», «σαρκικός» και « κατὰ ἄνθρωπον περιπατεῖτε» έχουν την ίδια σημασία[55]. Σε άλλα σημεία της μελέτης του γράφει ότι «ο σαρκικός και ψυχικός άνθρωπος είναι όλος ο άνθρωπος, ψυχή και σώμα, όστις στερείται της αφθαρτοποιού ενεργείας του Αγίου Πνεύματος»[56]. «Όταν ο άνθρωπος δεν ακολουθή το Πνεύμα, στερείται της ζωοποιού ενεργείας του Θεού και καθίσταται ψυχικός»[57].
Όλη η παράδοση της Ορθοδόξου Εκκλησίας συνίσταται στο να θεραπεύση και να ζωοποιήση την νεκρά από την αμαρτία ψυχή. Σ’ αυτό το σημείο έγκειται η θεραπεία της ψυχής και σ’ αυτό συντελούν όλα τα Μυστήρια και όλη η ασκητική ζωή της Εκκλησίας. Όποιος αγνοεί αυτήν την πραγματικότητα δεν μπορεί να αισθανθή την ατμόσφαιρα της Ορθοδόξου Παραδόσεως. Θα δούμε στην συνέχεια τι είναι αυτή η υγεία και η ζωοποίηση της ψυχής και μερικούς τρόπους για την απόκτησή της, καθώς επίσης και πως λειτουργεί μια υγιής και ζωντανή ψυχή.
Η υγεία της ψυχής είναι η απάθεια και η γνώση[58]. Ψυχή τελεία είναι «η ταις αρεταίς ανακραθείσα»[59]. Ψυχή τελεία είναι εκείνη της οποίας «η παθητική δύναμις νένευκεν ολοτελώς προς τον Θεόν»[60]. Ψυχή καθαρά είναι «η αγαπώσα τον Θεόν»[61]. Ψυχή καθαρά είναι «η παθών ελευθερωθείσα και υπό της θείας αγάπης αδιαλείπτως ευφραινομένη»[62].
Οι άγιοι Πατέρες περιγράφουν και μερικούς τρόπους δια των οποίων ανασταίνεται, ζωοποιείται και θεραπεύεται η ψυχή. Η λύπη κατά Θεόν, δηλαδή η μετάνοια, αναιρεί την ηδονή∙ «ηδονής δε αναίρεσις, ανάστασις υπάρχει ψυχής»[63]. Ο Μέγας του Θεού θεράπων Αντώνιος έλεγε ότι πρέπει να καθαρεύσωμεν την διάνοιαν. «Εγώ γαρ πιστεύω, ότι καθαρεύσασα πανταχόθεν και κατά φύσιν εστώσα δύναται διορατική γινομένη, πλείον και μακρότερον βλέπειν των δαιμόνων, έχουσα τον αποκαλύπτοντα Κύριον αυτή»[64]. Δηλαδή μας συνιστά, ο άγιος θεράπων της ψυχής, να καθαρίζουμε την διάνοια. Είναι παρατηρημένο ότι, όταν κρατά κανείς τον νου του καθαρό από λογισμούς και διάφορες εικόνες, τότε μπορεί να διατηρή καθαρά την ψυχή του.
Ο Θεόληπτος Μητροπολίτης Φιλαδελφείας διδάσκει: «όταν τους έξω περισπασμούς καταργήσης και τους έσω λογισμούς καταλείψης, εγείρεται τότε ο νους εν τοις έργοις και τοις λόγοις του πνεύματος». Η προσπάθεια να κρατήση κανείς τον νου του καθαρό και η προσπάθεια να ελευθερωθή από τους πολλούς περισπασμούς έχει σαν αποτέλεσμα να φανή μέσα μας ο νους, ο οποίος μέχρι πρότινος ήταν νεκρός και άρα αφανής. Γι’ αυτό πάλι ο Θεόληπτος παραγγέλλει: «στήσον τοιγαρούν τας ομιλίας των έξω και πύκτευσον προς τους έσω λογισμούς, μέχρις αν εύρης τον τόπον της καθαράς προσευχής και τον οίκον, εν ω Χριστός κατοικεί»[65]. Η καρδιά, όπως θα παρατηρηθή σε άλλο σημείο, είναι ο οίκος όπου κατοικεί ο Θεός. Θα τον ανακαλύψουμε μόνον όταν αγωνισθούμε για να ζήσουμε ησυχαστικά και όταν αγωνισθούμε εναντίον των λογισμών που κυριαρχούν μέσα μας. Έχει μεγάλη σημασία η καθαρότης του νου. Η μέθοδος αυτή είναι απλή, αλλά περιεκτική και προξενεί μεγάλη ωφέλεια στην ψυχή του ανθρώπου, αφού την καθιστά ναό του Παναγίου Πνεύματος.
Η ψυχή θεραπεύεται όταν αποστέργη την προς τα χείρω σχέση και προσκολλάται δια της αγάπης τω κρείττονι[66].
Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ερμηνεύοντας όλη την Παράδοση της Ορθοδόξου Εκκλησίας, λέγει ότι με την παράβαση και την αμαρτία χάσαμε μεν το καθ’ ομοίωσιν, αλλά «το κατ΄ εικόνα ουκ απωλέσαμεν». Ακριβώς επειδή δεν χάσαμε το κατ’ εικόνα, γι΄ αυτό μπορούμε να αναστήσουμε την ψυχή. Απαλασσομένη η ψυχή από την σχέση προς τα χειρότερα και προσκολλωμένη δια της αγάπης προς το αγαθότερο και υποτασσομένη σ’ αυτό, δια των έργων και των τρόπων της αρετής, «φωτίζεται παρ’ αυτού και καλλύνεται βελτιουμένη και πειθομένη ταις εκείνου βουλαίς και παραινέσεσι, παρ’ ων και την όντως ζωήν την αιώνιον απολαμβάνει»[67]. Η ψυχή όταν υπακούη στον νόμο του Θεού υγιαίνει ολίγον κατ’ ολίγον, φωτίζεται και απολαμβάνει της αιωνίου ζωής.
Ο Νικήτας Στηθάτος, εκτός από την πρακτική μέθοδο για να θεραπευθή η ψυχή, προτείνει και άλλη μέθοδο, την θεωρητική. Εκεί που υπάρχει έρως Θεού, εργασία των νοητών πραγμάτων και μετουσία του απροσίτου φωτός, «εκεί των δυνάμεων της ψυχής ειρήνη και νοός κάθαρσις και η ενοίκησις της Αγίας Τριάδος»[68]. Γι’ αυτό, εκτός από την προσπάθεια να τηρήσουμε τον νου μας καθαρό, χρειάζεται να τον συνηθίζουμε στην νοερά εργασία και την νοερά προσευχή∙ να αποκτήση αγάπη και έρωτα προς τον Θεό, γιατί όπου ενοικεί αυτός ο έρως εκεί επιτυγχάνεται η ειρήνη των δυνάμεων της ψυχής και η καθαρότης του νοός.
Σε άλλο κεφάλαιο αυτής της μελέτης περιγράφουμε αναλυτικότερα ότι η ψυχή θεραπεύεται όταν κινήται κατά φύσιν και παρουσιάζουμε εκεί ποια είναι η κατά φύσιν κίνηση κάθε μέρους της ψυχής. Εδώ, επειδή γίνεται λόγος για την θεραπεία της ψυχής, επιγραμματικά τονίζουμε μερικές πραγματικότητες.
Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς γράφει ότι αγωνιζόμαστε να εξοικίσουμε από το σώμα τον νόμο της αμαρτίας και να ενοικίσουμε μέσα στο σώμα την επισκοπή του νου και έπειτα νομοθετούμε σε κάθε δύναμη της ψυχής και στα μέλη του σώματος τα προσήκοντα. Στις αισθήσεις νομοθετούμε εγκράτεια. Στο παθητικό μέρος της ψυχής την αγάπη. Το λογιστικό βελτιώνουμε αποβάλλοντες κάθε τι που εμποδίζει την διάνοια στην ανάβαση προς τον Θεό, και αυτό καλούμε νήψη. Όταν κανείς καθαρίση το σώμα με την εγκράτεια, τον θυμό και την επιθυμία «δι’ αγάπης θείας ποιησάμενος» και παρουσιάση στον Θεό τον νου του εξαγνισμένο δια της προσευχής, τότε «κτάται και ορά εν εαυτώ την επηγγελμένην χάριν τοις κεκαθαρμένοις την καρδίαν»[69].
Ο άγιος Μάξιμος, ευρισκόμενος μέσα στην Ορθόδοξη Παράδοση, προτρέπει: «Το θυμικόν της ψυχής, αγάπη χαλίνωσον∙ και το επιθυμητικόν αυτής, εγκρατεία καταμάρανον∙ και το λογιστικόν αυτής, προσευχή πτέρωσον και το φως του νου ουκ αμαυρούται ποτέ»[70].
Η θεραπεία της ασθενούς ψυχής, η ζωοποίηση του νεκρού νοός, η καθαρότης της ακαθάρτου καρδίας, δεν επιτυγχάνονται με συμβουλές, ούτε με φάρμακα, αλλά με την ασκητική μέθοδο της Εκκλησίας, με την εγκράτεια, την αγάπη, την προσευχή και την διαφύλαξη του νου από τις προσβολές του σατανά δια των λογισμών. Γι’ αυτό πιστεύουμε ότι η Ορθόδοξη Παράδοση έχει μεγάλη σημασία για την εποχή μας, γιατί είναι η μόνη που μπορεί να ελευθερώση τον άνθρωπο και να τον θεραπεύση από το άγχος και την ανασφάλεια που προέρχονται από τον θάνατο της ψυχής.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
[1] Γιανναρά Χρήστου: Αλφαβητάρι της πίστης, εκδ. Δόμος, σελ. 87
[2] ένθ. ανωτ. σελ. 88
[3] ένθ. ανωτ. σελ. 88
[4] Γρηγορίου Παλαμά έργα, Ε.Π.Ε., Θεσσαλονίκη 1982, τόμος 2ος, σελ. 198
[5] αγ. Ιωάννου Δαμασκηνού: Έκδοσις ακριβής της Ορθοδόξου πίστεως, εκδ. Πουρνάρα, Θεσσαλονίκη 1976, σελ. 152
[6] Ησύχιος Πρεσβύτερος, Φιλοκαλία Α΄, σελ. 148, μγ΄
[7] P G 46, 29
[8] Γρηγορίου Παλαμά Συγγράμματα, τόμος Α΄, Θεσσαλονίκη 1962, σελ. 85
[9] Σύναξη, τεύχος 6, σελ. 81-82
[10] P G τόμος 53, 102-105
[11] αγ. Ιωάννου Δαμασκηνού: Έκδοσις... ένθ. ανωτ. σελ. 74
[12] ένθ. ανωτ. σελ. 76
[13] Ησύχιος Πρεσβύτερος, Φιλοκαλία Α΄, σελ. 171, ρκβ΄
[14] αγ. Νικοδήμου αγιορείτου: Εορτοδρόμιον, εκδ. Σπανού, σελ. 73, σημ. 1
[15] P G 89, 724
[16] αγ. Ιωάννου Δαμασκηνού: Έκδοσις... ένθ. ανωτ. σελ. 150
[17] Ιωάννου Σιναΐτου: Κλίμαξ, λόγος ΚΣΤ΄, σελ. 136, σημ. 2
[18] αγ. Γρηγορίου Παλαμά, Φιλοκαλία Δ΄, 145, λστ΄, -146, λζ΄
[19] Ιερομονάχου Αμφιλοχίου Ράντοβιτς: «Το Μυστήριον της Αγίας Τριάδος κατά τον άγ. Γρηγόριον Παλαμά», Πατριαρχικόν Ίδρυμα Πατερικών μελετών, Θεσσαλονίκη 1973, σελ. 38
[20] αγ. Γρηγορίου Παλαμά, ομιλίαι Οικονόμου, σελ. 248-249
[21] Φιλοκαλία Δ΄, σελ. 147, λη΄
[22] ένθ. ανωτ. σελ. 146, λη΄
[23] αγ. Γρηγορίου Παλαμά, Φιλοκαλία Δ΄, σελ. 143-144, λ΄, λα΄, λβ΄, λγ΄
[24] Φιλοκαλία Β΄, σελ. 32, λβ΄
[25] αγ. Ιωάννου Δαμασκηνού: Έκδοσις... ένθ. ανωτ. σελ. 150 και 152
[26] Φιλοκαλία Δ΄, σελ. 147, μ΄
[27] ένθ. ανωτ. σελ. 10
[28] Νικήτα Στηθάτου, Φιλοκαλία Γ΄, σελ. 328, θ΄
[29] Φιλοκαλία Δ΄, σελ. 39, ξγ΄
[30] ένθ. ανωτ. σελ. 43, πβ΄
[31] ένθ. ανωτ. σελ. 42, πα΄
[32] Ιουστίνου, περί αναστάσεως, Βιβλιοθήκη Ελλήνων Πατέρων και Εκκλησιαστικών συγγραφέων, Αθήναι 1955, 4, 229-230. βλ. Χρήστου Βάντσου: Ο Γάμος και η προετοιμασία αυτού εξ επόψεως ορθοδόξου Ποιμαντικής, Αθήνα 1977, σελ. 70
[33] Ιωάννου Σιναΐτου: Κλίμαξ, σελ. 136, σημ. 2
[34] αγ. Γρηγορίου Θεολόγου, P G 10, 1141
[35] αγ. Μαξίμου, Φιλοσοφικά και θεολογικά μελετήματα, τόμος Α΄, έκδ. Αποστολικής Διακονίας, Αθήνα 1978, σελ. 222
[36] Φιλοκαλία Δ΄, 156, ξα΄
[37] Γρηγορίου Παλαμά έργα, Ε.Π.Ε. Θεσσαλονίκη 1982, τόμος 2ος, σελ. 124-126
[38] P G 40, 597 & 600
[39] αγ. Γρηγορίου Σιναΐτου, Φιλοκαλία Δ΄, σελ. 42, πα΄
[40] οσ. Θαλασσίου, Φιλοκαλία Β΄, σελ. 207, λα΄
[41] Γρηγορίου Παλαμά έργα, Ε.Π.Ε. τόμος 2ος, σελ. 682-684
[42] ένθ. ανωτ.
[43] P G 46, 29
[44] ένθ. ανωτ. 45, 217
[45] Φιλοκαλία Δ΄, σελ. 43, πβ΄
[46] Θεολήπτου Μητροπολίτου Φιλαδελφείας, Φιλοκαλία Δ΄, σελ. 6
[47] Φιλοκαλία Β΄, σελ. 215, πθ΄
[48] αγ. Μαξίμου, Φιλοκαλία Β΄, σελ. 32, λε΄
[49] Φιλοκαλία Α΄, σελ. 5, ιδ΄
[50] ένθ. ανωτ. Α΄, σελ. 148, μγ΄
[51] ένθ. ανωτ. Δ΄, σελ. 150, με΄
[52] ένθ. ανωτ. σελ. 150, μστ΄
[53] ένθ. ανωτ.
[54] Ιερού Χρυσοστόμου, P G 61, 439
[55] Ιωάννου Ρωμανίδου: Το προπατορικόν αμάρτημα, εκδ. Πουρνάρα, Θεσσαλονίκη 1970, σελ. 131
[56] ένθ. ανωτ. σελ. 130
[57] ένθ. ανωτ. σελ. 131
[58] οσ. Θαλασσίου, Φιλοκαλία Β’ σελ. 211, β΄
[59] ένθ. ανωτ. σελ. 214, νδ΄
[60] αγ. Μαξίμου, Φιλοκαλία Β΄, σελ. 40, κζ΄
[61] οσ. Θαλασσίου, Φιλοκαλία Β΄, σελ. 125, οθ΄
[62] αγ. Μαξίμου, Φιλοκαλία Β’ σελ. 6, λδ΄
[63] οσ. Θαλασσίου, Φιλοκαλία Β΄, σελ. 207, λθ΄
[64] Ησυχίου Πρεσβυτέρου, Φιλοκαλία Α΄, σελ. 169, ροθ΄
[65] Φιλοκαλία Δ΄, σελ. 6
[66] αγ. Γρηγορίου Παλαμά, Φιλοκαλία Δ΄, σελ. 147, λθ΄
[67] Φιλοκαλία Δ΄, σελ. 147, λθ΄
[68] ένθ. ανωτ. Γ΄, σελ. 298, β΄
[69] Γρηγορίου Παλαμά έργα, Ε.Π.Ε τόμος 2ος, σελ. 122
[70] Φιλοκαλία Β΄, σελ. 49, π΄
Αριστερά: Ο καθ.. Αστροφυσικής Παν/μίου Αθηνών, Μάνος Δανέζης
Δεξιά: Ένα Α.Τ.Ι.Α. (Ufo) Ρωσικής κατασκευής, που παρουσίασε ο Μάνος Δανέζης στην εκπομπή Χωρίς Μοντάζ ΙΙ, του τηλεοπτικού καναλιού Alter, τον Φεβρουάριο του 2004, το οποίο πουλήθηκε από αυτούς στις Η.Π.Α. μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού.
Υπολογίζεται ότι ένα κύτταρο χρειάζεται τουλάχιστον 255 γονίδια για να μπορεί να επιβιώσει(δηλαδή να παίρνει ύλη κι ενέργεια από το περιβάλλον, να αναπαράγεται κλπ).Το απλούστερο γονιδίωμα στην Γη περιέχει 472 γονίδια (και είναι μύκητας).
Υπάρχουν 4 διαφορετικές βάσεις - μονομερή στην αλυσίδα του DNA (με αρχικά A, T, G, C).Μια μόνο πρωτεΐνη 100 αμινοξέων χρειάζεται 300 βάσεις DNA (ανά τρεις κωδικοποιούν ένα αμινοξύ). Οπότε υπάρχουν 4^300 =4,15E+180 διαφορετικοί συνδυασμοί για μια ομάδα 300 αντικειμένων από 4 (όπως υπάρχουν και 10 μονοψήφιοι αριθμοί, 100 διψήφιοι, 1000 τριψήφιοι κοκ). Λέμε 10 εις την 180, όμως πόσο μεγάλος είναι αυτός ο αριθμός;
Νομίζω ότι δεν μπορεί κανείς ούτε καν να φανταστεί, αλλά ας κάνουμε μια προσπάθεια:
Ένας κύβος γεμάτος με 4,15E+180 άτομα υδρογόνου εφαπτόμενα έχει μήκος έδρας 1,61E+60 άτομα υδρογόνου (η κυβική ρίζα όπως αν έχει 8 άτομα θα έχει έδρα 2) ή: 1,61E+50 μέτρα 1 μέτρο=1,E+10 άτομα υδρογόνου ή: 1,70E+34 έτη φωτός 1 έτος φωτός =9,47E+15 μέτρα ή: 1,70E+29 διαμέτρους του Γαλαξία μας. Η διάμετρος του Γαλαξία μας=1,E+05 έτη φωτός Το ορατό Σύμπαν περιέχει 10^80 πρωτόνια και έχει ηλικία περίπου:15 δισεκατομμύρια έτη=4,73364E+17 δευτερόλεπτα Είναι *μεγάλο* το σύμπαν αν συγκριθεί με αυτήν την πληροφορία;
ΟΧΙ ΒΕΒΑΙΑ!
Σήμερα πιστεύουμε ότι οι πρώτες μορφές ζωής εμφανίστηκαν επάνω στη Γη πριν από 3,3 δισεκατομμύρια χρόνια, ενώ η ηλικία της Γης υπολογίζεται από την αναλογία ουρανίου και μολύβδου στα πετρώματά της σε 4,5 δισεκατομμύρια έτη.
Αν αναλογιστούμε ότι για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα από την στιγμή τις δημιουργίας της Γης οι συνθήκες δεν ήταν κατάλληλες ώστε να ευνοηθεί η ανάπτυξη ζωής, μπορούμε με αρκετή βεβαιότητα να συμπεράνουμε ότι αυτή θα έπρεπε να δημιουργήθηκε σ' ένα χρονικό διάστημα ενός δισεκατομμυρίου ετών.
Ήταν όμως αυτό το χρονικό διάστημα αρκετό προκειμένου να δημιουργηθεί ζωή επάνω στην Γη;
Ειδικοί ερευνητές έχουν ήδη υπολογίσει ότι για να τοποθετηθούν στη σωστή τους θέση όλα τα αμινοξέα ενός απλούστατου έμβιου συστήματος πρέπει να επιτελεστούν περίπου 10^2.000.000 αντιδράσεις. κάθε αντίδραση, όμως, δεν μπορεί να γίνει σε χρόνο μικρότερο από 0,3 x 10^(-18)sec , γεγονός που σημαίνει ότι σε ένα δισεκατομμύριο χρόνια μπορούν να συμβούν μόνο 10^35 αντιδράσεις, αριθμός βέβαια ασυγκρίτως μικρότερος από τον απαιτούμενο αριθμό αντιδράσεων (10^2.000.000).
Αυτό σημαίνει ότι η ζωή πάνω στην Γη πρέπει να δημιουργήθηκε με έναν τρόπο που σήμερα δεν είμαστε σε θέση ακόμα να γνωρίζουμε.
[Από το βιβλίο «ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΑ, Εισαγωγή στην Αστροφυσική» (Β΄ τόμος) των επίκουρων καθηγητών του πανεπιστημίου Αθηνών Μάνου Δανέζη και Στράτου Θεοδοσίου.]
Σημείωση: 10^35 σημαίνει τον αριθμό 1 ακολουθούμενο από 35 μηδενικά. Δηλαδή 100.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000. Ο αριθμός 10^2.000.000 είναι το ίδιο μόνο που τώρα έχουμε 2.000.000 μηδενικά και, με συγχωρείτε, αλλά δεν πρόκειται να τον γράψω! Τέλος ο αριθμός 10^(-18) είναι ο 0,000000000000000001.
Αλλά ας δεχτούμε πως υπάρχουν και αλλού νοήμονα όντα, χάριν συζητήσεως. Άλλωστε και οι Άγγελοι είναι νοήμονα όντα.
Γιατί να μην είναι μονοθεϊστές; Που γνωρίζετε εσείς πως ο Θεός δεν έχει αποκαλυφθεί και σε αυτούς; Ο Ιησούς, είναι πανταχού παρόν! Όταν τελούμε την θεία λειτουργία, ο Άρτος και ο Οίνος γίνονται σώμα και αίμα, παντού , όπου τελείται η λειτουργία.
Βεβαίως, ας τονισθεί, πως οι διάφορες κατά καιρούς «θεάσεις» εξωγήινων, δεν είναι καθόλου εξωγήινοι. Είναι, είτε παραληρήματα ψυχοπαθών, είτε μυστικά σκάφη του στρατού (π.χ. Για τα Stealth, πριν γίνει γνωστή η ύπαρξη τους, υπήρχαν πολλές καταγγελίες ανύποπτων πολιτών που νόμιζαν πως είδαν UFO!), είτε οράματα μεταφυσικού περιεχομένου (π.χ. δαίμονες κτλ).
Το βιβλίο του Dr. Jacques Vallee σχετικά με τα UFO, «Το αόρατο Κολλέγιο» [Jacques Vallee, The Invisible College, E.P. Dutton, Inc., New York, 1975], αποκαλύπτει τι σκέφτονται τώρα γι’ αυτά αξιόπιστοι επιστήμονες ερευνητές. Πιστεύει ότι τώρα είμαστε «πολύ κοντά» στο να κατανοήσουμε τι είναι. Σημειώνει ότι η ιδέα της «εξωγήινης» νοήμονος ζωής έχει μέσα σε λίγα χρόνια γίνει πολύ της μόδας, ανάμεσα σε επιστήμονες όπως επίσης και μάντεις, ως αποτέλεσμα «μεγάλης δίψας για επαφή με ανώτερους νόες που θα προσφέρουν καθοδήγηση για το φτωχό, ταλαιπωρημένο, ταραχώδη πλανήτη μας» (σελ. 195). Ενδεικτικά βλέπει ότι η ιδέα επισκεπτών από το εξώτερο διάστημα έχει γίνει ο μεγάλος μύθος ή «ζωτικό ψεύδος» των καιρών μας. «Έχει γίνει πολύ σημαντικό για μεγάλους αριθμούς ανθρώπων να περιμένουν επισκέπτες από το εξώτερο διάστημα» (σελ. 207, η έμφαση στο πρωτότυπο).
Όμως βρίσκει αφελές το να πιστέψει σ’ αυτόν το μύθο: «Αυτή η εξήγηση είναι πολύ κουτή για να ερμηνεύσει την ανομοιότητα της αναφερόμενης συμπεριφοράς των επιβατών και της διακρινόμενης αλληλεπίδρασής τους με τα ανθρώπινα όντα» (σελ. 27). Ο Δρ. Hynek έχει σημειώσει ότι με σκοπό να εξηγήσουμε τις ποικίλες επενέργειες που παράγουν τα UFO, πρέπει να υποθέσουμε ότι αυτά είναι «ένα φαινόμενο που έχει υλικές συνέπειες αλλά έχει επίσης τα χαρακτηριστικά του ψυχικού κόσμου» [J. Allen Hynek και Jacques Vallee, The Edge of Reality: A Progress report on Undentified Flying Objects, Henry Regnery Co., Chicago 1975, σελ. 259]. Ο Δρ. Vallee πιστεύει ότι «είναι δομημένα τόσο ως υλικά σκάφη (ένα γεγονός που για καιρό μου φαινόταν αναμφισβήτητο) όσο και ως ψυχικά επινοήματα, των οποίων οι ακριβείς ιδιότητες μένουν να καθοριστούν» (The Invisible College, σελ. 202, έμφαση στο πρωτότυπο). Πραγματικά, τη θεωρία ότι τα UFO δεν είναι καθόλου υλικά σκάφη, αλλά κάποιο είδος «παραφυσικού» ή ψυχικού φαινομένου, έχει εισηγηθεί ένας αριθμός ερευνητών στην αρχή της δεκαετίας του 1950• αλλά η γνώμη αυτή «πνίγηκε» μετά, από τη μια μεριά από τους οπαδούς λατρειών και την επιμονή τους στην «εξωγήινη» προέλευση των UFO, κι από την άλλη από τις επίσημες κυβερνητικές εξηγήσεις, που ανταποκρίνονταν στην ευρέως εξαπλωμένη λαϊκή γνώμη ότι το όλο φαινόμενο ήταν φανταστικό [John A. Keel, UFOs: Operation Trojan Horse, G. P. Putnam΄s Sons, New York, σελ. 38-41]. Μόνο αργότερο άρχισαν σοβαροί ερευνητές να συμφωνούν ότι τα UFO, παρ’ ότι είχαν συγκεκριμένα «υλικά» χαρακτηριστικά, δεν μπορούν όλα να ερμηνευθούν ως «διαστημόπλοια» κάποιου, αλλά είναι καθαρά κάτι που ανήκει στον παραφυσικό ή αποκρυφιστικό χώρο.
Γιατί, αλήθεια, υπάρχουν τόσες πολλές «προσεδαφίσεις» UFO ακριβώς στη μέση του δρόμου; Γιατί τόσο φανταστικά «προοδευμένα» σκάφη χρειάζονται τόσο συχνά «επισκευές»; Γιατί οι επιβάτες χρειάζεται να μαζεύουν τόσο συχνά πέτρες και ξύλα (ξανά και ξανά επί 25 χρόνια!) και να «εξετάζουν» τόσους πολλούς ανθρώπους - αν είναι στ’ αλήθεια αναγνωριστικά σκάφη από άλλο πλανήτη, όπως ισχυρίζονται συνήθως τα «ανθρωποειδή»; Ο Δρ Vallee ρωτάει σωστά: πότε η ιδέα «επισκεπτών από το εξώτερο διάστημα» δεν μπορεί να «εξυπηρετεί ακριβώς ένα ρόλο αντιπερισπασμού που καλύπτει την αληθινή, απείρως πολυπλοκότερη φύση της τεχνολογίας που προκαλεί τις θεάσεις» (The Invisible College, σελ. 28). Πιστεύει ότι «δεν έχουμε να κάνουμε με διαδοχικά κύματα επισκέψεων από το διάστημα. Έχουμε να κάνουμε με ένα σύστημα ελέγχου» (σελ. 195). «Αυτό που λαμβάνει χώρα μέσω των στενών επαφών με UFO είναι ο έλεγχος των ανθρώπινων δοξασιών» (σελ. 3). «Με κάθε νέο κύμα UFO, ο κοινωνικός αντίκτυπος γίνεται μεγαλύτερος. Περισσότεροι νέοι άνθρωποι γοητεύονται με το διάστημα, με τα ψυχικά φαινόμενα, με νέα σύνορα στη συνειδητότητα. Περισσότερα βιβλία και άρθρα εμφανίζονται, αλλάζοντας τον πολιτισμό μας» (σελ. 197-8). Σε ένα άλλο βιβλίο σημειώνει ότι «είναι δυνατό να κάνεις μεγάλες μερίδες οποιουδήποτε πληθυσμού να πιστέψει στην ύπαρξη υπερφυσικών φυλών, στο ενδεχόμενο ιπτάμενων συσκευών, στο πλήθος των κατοικημένων κόσμων, εκθέτοντάς τους σε λίγες προσεκτικά σχεδιασμένες σκηνές, οι λεπτομέρειες των οποίων προσαρμόζονται στον πολιτισμό και τις προλήψεις ενός συγκεκριμένου χρόνου και χώρου» [Vallee, Passport to Magonia, Henry Regnery Co, Chicago, 1969, σελ. 150-1].
Μια σημαντική ένδειξη του νοήματος αυτών των «σχεδιασμένων σκηνών» μπορεί να φανερωθεί από ένα σχόλιο που κάνουν συχνά προσεκτικοί παρατηρητές των φαινομένων UFO, ειδικά των περιπτώσεων ΣΕ-3 (=Στενών Επαφών 3ου τύπου) και των «επικοινωνούντων»• ότι είναι βαθειά «παράλογες» ή περιέχουν τόση μωρία, όση λογική (Vallee, The Invisible College, σελ. 196). Ατομικές «στενές επαφές» έχουν ανόητες λεπτομέρειες, όπως οι τέσσερις τηγανίτες που έδωσε ένας επιβάτης UFO σε ένα εκτροφέα κοτόπουλων στο Wisconsin το 1961• Πιο ενδεικτικά, οι ίδιοι οι επιβάτες είναι παράξενα ξεκάρφωτοι, χωρίς καθαρό σκοπό ή νόημα. Ένας ψυχίατρος της Pennsylvania έχει υποθέσει ότι η ανοησία που είναι παρούσα σε όλες σχεδόν τις στενές επαφές με UFO είναι στην πραγματικότητα μια υπνωτιστική τεχνική. «Όταν το άτομο είναι ενοχλημένο από το παράλογο ή το αντιφατικό, και το μυαλό του ψάχνει για νόημα, είναι εξαιρετικά ανοιχτό σε μεταβίβαση σκέψης, σε αποδοχή ψυχικής θεραπείας, κ.τ.λ.» (The Invisible College, σελ. 115). Ο Dr Vallee συγκρίνει αυτή την τεχνική με τα παράλογα κοάν των δασκάλων του Ζεν (σελ. 27), και κάνει λόγο για την ομοιότητα μεταξύ των επαφών με UFO και των αποκρυφιστικών τελετών μύησης που «ανοίγουν το νου» σε ένα «νέο σύνολο συμβόλων» (σελ. 117). Όλα αυτά καταδεικνύουν αυτό που αποκαλεί «την επόμενη μορφή θρησκείας» (σελ. 202).
Έτσι, οι «επικοινωνούντες» με UFO δεν είναι παρά μια σύγχρονη μορφή ενός αποκρυφιστικού φαινομένου το οποίο έχει υπάρξει δια μέσου των αιώνων. Οι άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει το Χριστιανισμό και ψάχνουν για «σωτήρες» από το εξώτερο διάστημα, και γι’ αυτό το φαινόμενο παρέχει εικόνες διαστημοπλοίων και όντων από το διάστημα. Αλλά τι είναι αυτό το φαινόμενο; Ποιος κάνει το «σχεδιασμό», και με ποιο σκοπό;
Οι ερευνητές του σήμερα έχουν ήδη δώσει τις απαντήσεις τουλάχιστον στα δύο πρώτα ερωτήματα, παρ’ ότι, μη έχοντας επάρκεια στο πεδίο των θρησκευτικών φαινομένων, δεν καταλαβαίνουν πλήρως τη σημασία αυτού που έχουν ανακαλύψει. Ένας ερευνητής, ο Brad Steiger, καθηγητής του Πανεπιστημίου της Iowa, που έχει γράψει πολλά βιβλία πάνω στο θέμα, μετά από μια πρόσφατη λεπτομερή μελέτη των φακέλων της Πολεμικής Αεροπορίας «Μπλε Βιβλίο», συμπέρανε: «Έχουμε να κάνουμε με ένα πολυδιάστατο παραφυσικό φαινομένο, το οποίο είναι κατά ένα μεγάλο μέρος γηγενές στον πλανήτη γη» (Canadian UFO Report, καλοκαίρι 1977). Οι δόκτορες Hynek και Vallee έχουν παραγάγει την υπόθεση των «ξένων αποκλεισμένων στη γη» για να εξηγήσουν τα φαινόμενα UFO, και κάνουν εικασίες για «συνδεόμενα σύμπαντα» ακριβώς εδώ στη γη, από τα οποία μπορεί να προέρχονται, όπως τα «poltergeist» (θορυβοποιά και ενοχλητικά πνεύματα) παράγουν φυσικά αποτελέσματα ενώ τα ίδια παραμένουν αόρατα. Ο John Keel, που άρχισε την έρευνά του για τα UFO ως σκεπτικιστής και είναι ο ίδιος αγνωστικιστής όσον αφορά τη θρησκεία, γράφει: «Η πραγματική ιστορία των UFO... είναι μια ιστορία με πνεύματα και φαντάσματα και παράξενες νοητικές αποπλανήσεις• ενός αόρατου κόσμου που μας περιβάλλει και περιστασιακά μας καταπίνει... Είναι ένας κόσμος παραίσθησης... όπου η ίδια η πραγματικότητα διαστρεβλώνεται από παράξενες δυνάμεις που φαινομενικά μπορούν να χειριστούν το χώρο, το χρόνο, και την ύλη - δυνάμεις που είναι σχεδόν ολοκληρωτικά πέρα από τις δυνάμεις κατανόησής μας... οι εκδηλώσεις UFO μοιάζουν να είναι, συνολικά, μονάχα μικρότερες παραλλαγές του αρχαίου δαιμονολογικού φαινομένου» (UFOs: Operation Trojan Horse, σελ. 46, 299). Σε μια πρόσφατη βιβλιογραφία των φαινομένων UFO που ετοίμασε η Βιβλιοθήκη του Κογκρέσσου για το γραφείο επιστημονικής έρευνας της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, η εισαγωγή δηλώνει ότι «Πολλές από τις αναφορές UFO που δημοσιεύονται τώρα στον λαϊκό Τύπο εξιστορούν υποθετικά συμβάντα που είναι χτυπητά παρόμοια με τη δαιμονοκαταληψία και τα ψυχικά φαινόμενα που είναι γνωστά από παλιά στους θεολόγους και τους παραψυχολόγους»[Lynn G. Gatoe, UFOs and Related Subjects: An Annotated Bibliography U.S. Government Printing Office, Washington, DC] . Οι περισσότεροι ερευνητές UFO στρέφονται τώρα στο πεδίο του αποκρυφισμού και στη δαιμονολογία για την ανάλυση των φαινομένων τα οποία μελετούν.
Όλα τα υπόλοιπα, είναι απλώς αστεία. Περισσότερα στοιχεία περί μεταφυσικής ερμηνείας των θεάσεων UFO μπορείτε να βρείτε στο βιβλίο «Ορθοδοξία και η Θρησκεία του Μέλλοντος» του Σεραφείμ Ρόουζ. Εκδόσεις Εγρήγορση.
Thomas Arnold, Καθηγητής Ρωμαϊκής Ιστορίας
Ο Thomas Arnold (Τόμας Άρνολντ), καθηγητής της Ρωμαϊκής Ιστορίας, συγγραφέας μιας υπέροχης τρίτομης Ιστορίας του Ρωμαϊκού Κόσμου (έργο κλασσικό), γράφει: «Χρόνια μελετούσα την αρχαία ιστορία. Ερευνούσα τις πηγές. Και «ζύγιζα» τις απόψεις των νεωτέρων συγγραφέων, που ασχολήθηκαν με την εποχή αυτή. Σαν κατασταλάγματα των μελετών μου λέγω τούτο: Δεν ξέρω να υπάρχει στην ιστορία ολόκληρης της ανθρωπότητας άλλο γεγονός, που να θεμελιώνεται - για τον απροκατάληπτο ερευνητή - σε πιο πειστικές και αξιόπιστες μαρτυρίες και σε πιο εξαντλητική έρευνα από το σημείο (εννοώ τον κενό τάφο) που μας έδωκε ο Θεός, για να δείξει, ότι ο Χριστός απέθανε μεν, αλλά και αναστήθηκε εκ νεκρών» (Πηγή: Arnold, Th. Christian Life, Its Hopes, its Fears and its Glory, London 1859, σελ. 324.)
A. Fr. Gfrörer, Ιστορικός
Ο διάσημος ιστορικός A. Fr. Gfrörer, (Α. Γραίρερ), που από άθεος μετά βαθιά μελέτη των πηγών επίστευσε στον Χριστό, λέγει: «Η ανάσταση του Χριστού είναι το πιο έγκυρο και το πιο μαρτυρημένο γεγονός της αρχαίας ιστορίας. Αν αφήσω τον εαυτό μου να μην παίρνει στα σοβαρά τις μαρτυρίες για την ανάσταση του Χριστού, μόνο και μόνο επειδή προέρχονται από χριστιανούς (από τους αποστόλους), δεν έχω πια δικαίωμα να θεωρώ κανένα γεγονός της αρχαίας ιστορίας έγκυρο και αξιόπιστο» (Πηγή:Koch, Anton. Hom. Handbuch, Band 1, Freiburg 1952, σελ. 443.)
Dr Simon Greenleaf, νομική αυθεντία των Η.Π.Α.
Ο Dr Simon Greenleaf (Σίμων Γκρήνληφ), ένας από τους πιο μεγάλους αμερικανούς νομικούς (θεωρείται η πιο μεγάλη νομική αυθεντία των Η.Π.Α.) έγραψε ένα βιβλίο αφιερωμένο στο θέμα: Έχουν νομική αξία οι μαρτυρίες των αποστόλων για την ανάσταση του Χριστού; Τα συμπεράσματα του είναι:
· Αποκλείεται (σαν από νομικής πλευράς απίθανη) η υπόθεση ότι θα μπορούσαν οι απόστολοι να μείνουν για πάντα σταθεροί στην άποψη ότι ο Χριστός αναστήθηκε, αν αυτό δεν ήταν όχι απλώς γεγονός, αλλά γεγονός αδιαμφισβήτητο και ένδοξο.
· Η ανάσταση ήταν για τους απόστολους γεγονός τόσο γνωστό και σαφές, όσο τα πιο σοβαρά γεγονότα της ζωής τους, για τα οποία δεν έχουν καμία αμφιβολία ότι έγιναν.
· Η ανάσταση του Χριστού - από πλευράς των αποδείξεων που εξετάζουν και λαμβάνουν υπ’ όψιν τους τα σημερινά δικαστήρια - είναι το πιο αδιαμφισβήτητο γεγονός της παγκοσμίου ιστορίας (Πηγή:Greenleaf, Simon, An Examination of the Testimony of the Fourth Evangelist by the Rules of Evidence Administrated in the Courts of Justice, New York. Grand Rapids 1965, σελ. 29.)
Frank Morisson, Νομικός
Όμως ένας άλλος διαπρεπής νομικός, ο Frank Morisson έβαλε στόχο του να διαμφισβητήσει τις μαρτυρίες που έχομε για την ανάσταση του Χριστού. Ο Μόρισον
· Παραδεχόταν ότι ο Χριστός υπήρξε∙ ότι ήταν πρότυπο αρετής και υπέροχος διδάσκαλος∙
· δεν παραδεχόταν μόνο την ανάστασή του.
· έλεγε πως η ανάσταση ήταν μια μυθοποιημένη ωραιοποίηση της ιστορίας του Χριστού.
Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο των ιδεών του ο Μόρισον αποφάσισε να γράψει την ιστορία των τελευταίων ημερών του Ιησού, χωρίς να κάμει καμία αναφορά στην ανάστασή του. Του είχε μπει η ιδέα, ότι αν έγραφε τέτοιο τεκμηριωμένο βιβλίο, θα έκανε να ... ξεχασθεί η ανάσταση του Χριστού! Άρχισε λοιπόν να έρχεται σε επαφή με τα γεγονότα και με τα προβλήματα που τα ακολουθούν. Και τότε η δικαστική του ευσυνειδησία τον έκαμε να αλλάξει γνώμη και τοποθέτηση.
Ασχολήθηκε λοιπόν με το θέμα αυτό στα σοβαρά . Μελέτησε, όσο πιο καλά μπορούσε, όλα τα στοιχεία που είχε στην διάθεσή του. Και κατάλαβε, ότι ακόμα και αν το ήθελε, ήταν αδύνατο να γράψει το βιβλίο, που είχε σχεδιάσει και όπως το είχε σχεδιάσει. Και κατέληξε να γράψει ένα βιβλίο εντελώς διαφορετικό από εκείνο που είχε προγραμματίσει. Ο τίτλος του βιβλίου αυτού είναι: «Ποίος απεκύλησε τον λίθο»; Στο πρώτο κεφάλαιο ο Μόρισον δηλώνει: «Ποτέ μου δεν το είχα φαντασθεί ότι θα κατέληγα να γράψω ένα τέτοιο βιβλίο» (Πηγή:Morisson, Frank, Who Moved the Stone. London (Faber and Faber) 1930)!
Το βιβλίο του Μόρισον είναι μια συνεχής διακήρυξη, ότι η ανάσταση του Χριστού είναι γεγονός. Κυκλοφόρησε σε εκατομμύρια αντίτυπα και αποτελεί αληθινό μνημείο μιας λογικής εργασίας, που κυριολεκτικά ξετινάζει όλα τα επιχειρήματα εκείνων που προσπάθησαν να αμφισβητήσουν την ανάσταση του Χριστού.
Josh Mc Dowell, Επιστήμων
Ο Josh Mc Dowell (Πηγή:Mc Dowell, Josh. More than a Carpener. Eastbourne, 1989, σελ. 86.), διαπρεπής αμερικανός επιστήμων, ξεκίνησε άθεος. Πάλεψε να παραμερίσει από το φάσμα της ζωής του την πίστη στον Χριστό Μα δεν τα κατάφερε. Η διακήρυξη του για την ανάσταση του Χριστού:
Κάποτε ένας φίλος μου με ρώτησε:
- Τί είναι εκείνο, που σε κάνει να μένεις δεμένος με τον Χριστιανισμό; Του απάντησα:
- Ένα. Ένας και μόνο λόγος. Έψαχνα για χρόνια να βρω μια εξήγηση για την ανάσταση του Χριστού. Έψαχνα χρόνια να ιδώ: μπορεί να δοθεί στην ανάσταση του Χριστού εξήγηση διαφορετική από αυτήν που δίνουν οι απόστολοι στα ευαγγέλια και στις επιστολές τους; Συγκεκριμένα «έφαγα» εφτακόσιες (ναι, εφτακόσιες!) ώρες εργαστηριακής έρευνας επάνω στο θέμα αυτό! Ερεύνησα όλες τις πηγές. Και εξέτασα όλες τις δυνατές εκδοχές.
Ξεκίνησα από την σκέψη, ότι η ανάσταση του Χριστού πρέπει να είναι:
· ή η πιο μεγάλη απάτη και πονηρία στον κόσμο,
· ή το πιο μεγάλο γεγονός της παγκόσμιας ιστορίας.
Στην συνέχεια όμως η έρευνά μου με υποχρέωσε να παραδεχθώ, ότι
· Η ανάσταση του Χριστού είναι γεγονός.
· Γεγονός, που έγινε σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο.
· Γεγονός, που έχει μάρτυρες και αποδεικτικά στοιχεία (πειστήρια).
Η έρευνα μου με έκαμε να καταλάβω, ότι η χριστιανική πίστη∙
· Δεν είναι στοχασμός.
· Δεν είναι φιλοσοφία.
· Δεν είναι μια πλαστή ιστοριούλα.
· Είναι η πιο αληθινή ιστορία στον κόσμο.
Με άλλα λόγια, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά και τόσο απλοϊκά, όσο φαντάζονται μερικοί με την απλοϊκότητα και απλότητά τους.
Σπύρος Μακρής, Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης:
Αυτά που γράφω είναι όλα προσωπικά μου βιώματα. Είναι πράγματα που παίδεψαν την ψυχή μου∙ που αποτελούν το τέρμα της πνευματικής μου πορείας∙ που μπορώ να τα βεβαιώσω με την σφραγίδα της απόλυτης εσωτερικής μου πληροφορίας, από την βίωση και την παρατήρηση αρκετών δεκαετιών από τον καιρό που επέστρεψα στον Κύριο μας Ιησού Χριστό. Η σταύρωση και η Ανάσταση του Χριστού είναι το επίκεντρο, είναι ο πυρήνας της κατάφασης του Χριστιανισμού. Γιατί, αν η Σταύρωση και η Ανάσταση του Χριστού είναι αλήθεια, τότε όλα εκείνα που πιστεύομε και ακολουθούμε (και είναι ξένα και αντίθετα στον Χριστό και στο ευαγγέλιό Του) πρέπει να γκρεμιστούν∙ γιατί είναι είδωλα και ψέματα. Γι’ αυτό ξεσηκώνονται με τόση μανία και τόσο πείσμα να μας πείσουν με ένα σωρό επιχειρήματα παραπλανητικά, ότι η Ανάσταση του Χριστού δεν έγινε. Επειδή: Αν η Ανάσταση του Χριστού έγινε, τότε ο Χριστός είναι Θεός∙ και όλα όσα μας λέει είναι αλήθεια. Και συνεπώς θα πρέπει να πεθάνομε για το κάθε τι, που είναι αντίθετο στο λόγο του Χριστού. Και να ζήσομε μια ζωή σύμφωνη με αυτά που είπε ο Χριστός και πρεσβεύει η Εκκλησία Του. (Πηγή: Σπυρ. Μακρή, καθηγητού Αναισθησιολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπ. Θεσσαλονίκης: Η Επιστήμη μπροστά στην Σταύρωση και την Ανάσταση του Ιησού Χριστού, Θεσσαλονίκη 1981).
George Eldon Ladd, Νομικός
Γράφει ο διαπρεπής αμερικανός νομικός George Eldon Ladd (Τζώρτζ Έλντον Λάντ)
Σήμερα ο πιστός χριστιανός μπορεί να είναι 100% σίγουρος ότι ο Χριστός αναστήθηκε. Η πίστη μας δεν στηρίζεται σε μύθους. Ούτε σε φιλοσοφικές στοχαστικές συλλήψεις. Στηρίζεται σε ιστορικά γεγονότα με αδιάσειστη βάση∙ και με αναντίρρητες αποδείξεις. (Πηγή:Ladd, George Eldon, I Believe in the Resurrection of Jesus, Grand Rapids 1975, σελ.. 141.]
Λόρδος Darling, Νομικός και αρχιδικαστής της Αγγλίας
Ένας άλλος διαπρεπής νομικός ο αρχιδικαστής της Αγγλίας (Πρόεδρος του Αρείου Πάγου, θα λέγαμε εμείς), λόρδος Darling (Λόρδος Ντάρλινγκ) μετά μια νομική έρευνα επάνω σε όλες τις μαρτυρίες που έχουν σχέση με την ανάσταση του Χριστού, γράφει:
Για την ανάσταση του Χριστού έχομε πάρα πολλές μαρτυρίες. Και θετικές. Και αρνητικές. Που όλες, η κάθε μία με τον τρόπο της μας δίνουν τόσες πολλές ενδείξεις, ότι η Ανάσταση του Χριστού είναι μια ζωντανή πραγματικότητα, ώστε κανένα σώμα από μελετημένους δικαστικούς (από όποιο μέρους του κόσμου κι αν είναι!) δεν θα μπορούσε να βγάλει - με βάση τα στοιχεία που μας δίνουν οι μαρτυρίες αυτές - απόφαση διαφορετική από ότι:
· η Ανάσταση του Χριστού είναι γεγονός∙
· ο Χριστός ανέστη.
Οι προφητείες και η επιστημονική τους βαρύτητά
Ο Ιησούς είναι ένα μοναδικό στην ιστορία πρόσωπο. Όλοι οι άνθρωποι αρχίζουν να υπάρχουν με την γέννησή τους. Και παύουν να ζουν και να ενεργούν με τον βιολογικό τους θάνατο. Αντίθετα ο Ιησούς μαρτυρείται ότι ζει αιωνίως. Ζει, πριν γεννηθεί. Ζει∙ και ενεργεί. Και ο κόσμος τον περιμένει. Και μετά το βιολογικό Του θάνατο εξακολουθεί να ζει. Πριν ο Χριστός γεννηθεί, ένας λαός μιλάει γι’ Αυτόν. Και Τον περιμένει. «Η προσδοκία της ελεύσεως του Ιησού υπήρχε πάντοτε στον κόσμο» (L’ attente et la venue de Jésus était toujours sur la terre), λέγει ο Πασκάλ.
Μήπως οι προφητείες της Π.Δ. θα μπορούσαν να εφαρμοστούν και σε άλλα πρόσωπα; π.χ. τον Μ. Αλέξανδρο, τον Ιουστινιανό, τον Λουδοβίκο, τον Κρόμβελ, τον Λίνκολν, κ.ο.κ.; Η Παλαιά Διαθήκη είναι ένα μεγάλο βιβλίο. Με πολλές προφητείες και ακόμη περισσότερες προτυπώσεις. Οι προφητείες, που ομιλούν ξεκάθαρα για τον ερχόμενο Μεσσία, είναι επάνω από 60. Μα υπάρχουν και πολλές άλλες εκατοντάδες προφητείες, που μιλούν για τον Χριστό κάπως συνεσκιασμένα. Όλες αυτές ταιριάζουν στον Χριστό. Ολόκληρη η Π.Δ. μπορεί να θεωρηθεί σαν μια προφητεία για τον Χριστό. Κάθε της Κεφάλαιο έχει και κάποια προφητεία, που εκπληρώθηκε στον Χριστό. Ταιριάζουν άραγε και σε άλλα πρόσωπα;
Κάτι κάπου μπορεί να ταιριάζει!
Και σε κάθε άνθρωπο, που προσπάθησαν να τον παραστήσουν σαν Μεσσία, κάποια προφητεία μπορεί να ταιριάζει!
Peter Stoner
Ένας Αμερικανός, ο Peter Stoner (Πήτερ Στόνερ) έχει γράψει για το θέμα των προφητειών που εκπληρώθηκαν στο πρόσωπο του Χριστού, ένα βιβλίο που τιτλοφορείται: Ομιλεί η επιστήμη (Πηγή: Stoner, P.-Newman, R.C. Science Speaks, Chicago 1976, σελ.. 106-112.).
Σήμερα έχει προσελκύσει την προσοχή του επιστημονικού κόσμου η μαθηματική θεωρία των πιθανοτήτων.
· Τί πιθανότητα έχομε να κληρωθεί ο αριθμός του λαχείου μας; Κάποια. Ελάχιστη.
· Τί πιθανότητα έχομε, αν ρίχνομε τυχαία ένα κουτάκι με στοιχεία του αλφαβήτου επάνω σε ένα τραπέζι, να ιδούμε σχηματισμένο το «Πάτερ ημών»;...
· Τί πιθανότητα υπάρχει, να συμπέσουν τόσες προφητείες τυχαία σε ένα πρόσωπο;
· Τί πιθανότητα...
Αν θελήσομε, μας λέγει λοιπόν ο Στόνερ, να εφαρμόσομε τις σύγχρονες μεθόδους της θεωρίας των πιθανοτήτων σε οχτώ μόνον προφητείες έχομε το εξής αποτέλεσμα: η πιθανότητα να επιζήσει ένας άνθρωπος και να πραγματοποιήσει στον εαυτό του τις οχτώ αυτές προφητείες είναι μία στις δέκα υψωμένες στην 17 δύναμη (1/10^17). Αυτό σημαίνει ότι η πιθανότητα αυτή είναι 1/100.000.000.000.000.000 δηλ. μία στα εκατό τετράκις εκατομμύρια!
Τι σημαίνει αυτό;
· Αν πάρομε 10^17 (δηλ. εκατό τετράκις εκατομμύρια) μεταλλικά εικοσάδραχμα και τα απλώσουμε στο έδαφος του Τέξας (έχει έκταση, όση και η Βαλκανική!) θα χρειασθεί να σκεπάσουμε το έδαφός του σε πάχος 0,60 μ.
· Μετά παίρνομε ένα κάποιο από αυτά τα νομίσματα και το σημαδεύομε. Και μετά το ανακατεύομε μέσα σ’ εκείνο το χάος των νομισμάτων.
· Μετά παίρνομε έναν άνθρωπο, του δένομε τα μάτια, και του δίνομε την άδεια να ψάξει σε όποια κατεύθυνση θέλει, για να βρει το σημαδεμένο νόμισμα! Και όχι μόνο να το βρει μα και να μας βεβαιώσει ότι είναι εκείνο που του ζητάμε και όχι κάποιο άλλο!
Τί πιθανότητα υπάρχει, να μπορέσει να βρει το σημαδεμένο νόμισμα;
Μηδενική!
Αν λοιπόν οι συγγραφείς των βιβλίων της αγίας Γραφής έγραψαν τις οκτώ μόνον προφητείες κατά υπαγόρευση της φαντασίας τους - επειδή δηλ. έτσι τους κατέβηκε - η πιθανότητα να πραγματοποιηθούν σε ένα πρόσωπο είναι μία στα εκατό τετράκις εκατομμύρια, δηλαδή μηδενική. Για φανταστείτε τώρα να εφαρμόσομε την θεωρία των πιθανοτήτων όχι μόνο σε οκτώ προφητείες, αλλά σε 300. Τί πιθανότητα έχομε να συμπέσουν σε ένα πρόσωπο; Ο Στόνερ γράφει: 1/10^157. Σε τί μεταφράζεται αυτός ο γρίφος, αν το 10^17 μας κάνει εκατό τετράκις εκατομμύρια;
Επειδή οι περισσότεροι δεν ξέρομε πολλά πράγματα για την θεωρία των πιθανοτήτων - πολλοί, ακόμη και επιστήμονες, δεν ξέρουν τίποτε για αυτήν - διερωτώμεθα:
Είναι τα πορίσματα του Στόνερ σωστά;
Harold Hartzler, γραμματέας της «εταιρείας επιστημών»
Απάντηση μας δίνει ο Harold Hartzler, (Χάρολντ Χάρτσλερ) γραμματέας της «εταιρείας επιστημών» της Αμερικής, στον πρόλογό του στο ως άνω βιβλίο του Στόνερ. Λέει:
«Το βιβλίο του Στόνερ το μελετήσαμε με πολλή προσοχή
α) μια Επιτροπή Επιστημόνων μελών της «Εταιρείας Επιστημόνων» της Αμερικής και
β) η εκτελεστική Επιτροπή της Εταιρείας. Και οι δύο επιτροπές κατέληξαν στη διαπίστωση ότι το βιβλίο αυτό χρησιμοποιεί σωστά και με ακρίβεια το επιστημονικό του υλικό. Η επιχειρούμενη μαθηματική ανάλυση γίνεται με βάση τις αρχές της θεωρίας των πιθανοτήτων, που δεν διαμφισβητούνται. Και ο καθηγητής Στόνερ χρησιμοποίησε τις αρχές αυτές σωστά και πειστικά».
Αν λοιπόν θελήσει κανείς να κατανοήσει το θέμα αυτό με το φως της θεωρίας των πιθανοτήτων, καταλαβαίνει, ότι: η εκπλήρωση οκτώ μόνον προφητειών στον Χριστό είναι μια υπέροχη απόδειξη, ότι:
· οι προφητείες γράφτηκαν με τον φωτισμό του Θεού∙ και
· εκπληρώθηκαν σε ένα συγκεκριμένο πρόσωπο (τον Ιησού) με το πανσθενές θέλημα του Θεού, που δεν υπόκειται στον νόμο των πιθανοτήτων!
Θα μπορούσε να ειπεί κανείς:
Καλά! Και αν έτσι έτυχε και εκπληρώθηκαν όλες οι «τάχα προφητείες» στον Χριστόν;
Απάντηση: - Η τοποθέτηση αυτή μεταφράζεται με τα λόγια: ου με πείσεις καν με πείσης. Και η απροθυμία ενός ανθρώπου να αποδεχθεί ό,τι αποτελεί καταστάλαγμα σοφίας. Λέγεται «δογματισμός».Οι άθεοι (και γενικά οι αρνητές του Χριστού) είναι οι πιο σκληροί «δογματικοί», που μπορεί να συναντήσει κανείς στον κόσμο
Κατά Μάρκον, Κεφ. η΄ «17 καὶ γνοὺς ὁ Ἰησοῦς λέγει αὐτοῖς· Τί διαλογίζεσθε ὅτι ἄρτους οὐκ ἔχετε; οὔπω νοεῖτε οὐδὲ συνίετε; ἔτι πεπωρωμένην ἔχετε τὴν καρδίαν ὑμῶν; 18 ὀφθαλμοὺς ἔχοντες οὐ βλέπετε, καὶ ὦτα ἔχοντες οὐκ ἀκούετε;»
|