ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ, ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ, ΞΕΝΩΝΕΣ (ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ)

Ο ΛΩΤ & Η ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ

Αφορμή για την δημιουργία της παρούσης σελίδας ήταν, εκτός της ελληνικής παραδόσεως υπέρ της φιλοξενίας η οποία είναι πάρα πολύ ενδιαφέρουσα, το ζήτημα της φιλοξενίας των δύο Αγγέλων υπό του Λωτ, μόλις πριν την καταστροφή των Σοδόμων και των Γομόρρων από τον Θεό των Χριστιανών. Η προστασία των δύο Αγγέλων έναντι των θυγατέρων του Λωτ, έχει γίνει η αφορμή για άθεους, οι οποίοι δεν γνωρίζουν τις αρχαίες συνήθειες των λαών, να χλευάζουν τη Χριστιανική πίστη. Η αλήθεια είναι όμως πως γίνονται περίγελοι της απλούστατης εγκυκλοπαιδικής εκπαίδευσης η οποία αναστέλλει τη μανία καταδιώξεως του Θεού και των Αγίων Του, που έχουν στα άδικα μυαλά τους.

 

 

 

 

1.

 

 

ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ

 

1. Φιλοξενία (Φιλόξενος)

2. Φιλοξενία - Χριστιανισμός

3. Φιλοξενία - Εγκυκλοπαιδικά

4. Ξενηλάτης (Μισοξενία)

 

 

2.

 

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ

 

 

3.

 

ΞΕΝΩΝΕΣ

 

 

4.

 

ΝΕΟΠΑΓΑΝΙΣΤΙΚΕΣ ΑΠΑΤΕΣ

 

 

Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΙ ΥΓΙΕΙΝΗ, ΛΟΥΤΡΑ, ΑΝΑΘΕΜΑΤΙΖΕΙ ΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ

(Παναγιώτης Μαρίνης, περ. Τρίτο Μάτι, τεύχος 109, ένθετο, σελ. 12)

(Στέφανος Μυτιληναίος, περ. Δαυλός, τεύχος 240)

 

Η ΗΘΙΚΗ ΤΟΥ ΛΩΤ & ΤΗΣ ΒΙΒΛΟΥ (ΣΟΔΟΜΑ & ΓΟΜΟΡΡΑ)

(Bill Maher & Larry Charles, http://www.imdb.com/title/tt0815241/, Ταινία Religulous)

 

 

5.

 

 

ΑΠΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ

 

 

6.

 

 

ΠΗΓΕΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ

 

 

 

ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ

 

φιλοξενία (ή)· το να είναι τις φιλόξενος, ή προς τους ξένους υπηρεσία και δη αποδοχή και δεξίωσης εν τω ιδίω οίκω, ξενία, αντίθ. μισοξενία.

 

ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ - ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ

 

Η Παλαιά Διαθήκη πολλαχού υποδεικνύει και εξαίρει το καθήκον της φιλοξενίας, θεωρούσα τον μη σεβασμό των ξένων ως μέγα αμάρτημα (Γεν. Ιδ΄18, Κδ΄ 25 και 31. Έξοδ. Β΄, 20. Κριτ. Στ΄18 έ., Ιγ΄ 15· Ιθ΄ 20 και πολλά αλλού). Η Καινή Διαθήκη επίσης υποδεικνύει το καθήκον της φιλοξενίας, εντελλομένη Εβραίους «τῆς φιλοξενίας μὴ ἐπιλανθάνεσθε·» (Εβρ. Ιγ΄ 2 πρβλ. Ρωμ. Ιβ΄13, Α΄ Πέτρ. Δ΄ 9 και αλλού), και θεωρεί ταύτην ως συντείνουσαν εις την σωτηρίαν· «35 ἐπείνασα γὰρ καὶ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα καὶ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην καὶ συνηγάγετέ με» (Ματθαίος, Κε΄). Οι πατέρες της Εκκλησίας, στοιχούντες τη διδασκαλία της αγίας Γραφής, εξαίρουν το καθήκον της φιλοξενίας, η δε Εκκλησία απ’ αρχαιότατης εποχής φρόντισε περί της περιθάλψεως των ξένων δια της ιδρύσεως ξενοδοχείων ή ξενοκομείων, των συνήθως καλουμένων ξενώνων.

Πηγή: Δυοβουνιώτης Κ.Ι., καθηγητής της Ιστορίας των Δογμάτων και της Συμβολικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ακαδημαϊκός, Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος Κδ΄, σελ. 21

 

Σημειώσεις

Γένεσης, Κεφ Ιδ΄ «17 Ἐξῆλθε δὲ βασιλεὺς Σοδόμων εἰς συνάντησιν αὐτῷ, μετὰ τὸ ὑποστρέψαι αὐτὸν ἀπὸ τῆς κοπῆς τοῦ Χοδολλογομὸρ καὶ τῶν βασιλέων τῶν μετ΄ αὐτοῦ, εἰς τὴν κοιλάδα τοῦ Σαβύ (τοῦτο ἦν τὸ πεδίον τῶν βασιλέων). 18 καὶ Μελχισεδὲκ βασιλεὺς Σαλὴμ ἐξήνεγκεν ἄρτους καὶ οἶνον· ἦν δὲ ἱερεὺς τοῦ Θεοῦ τοῦ ὑψίστου. 19 καὶ εὐλόγησε τὸν Ἅβραμ καὶ εἶπεν· εὐλογημένος Ἅβραμ τῷ Θεῷ τῷ ὑψίστῳ, ὃς ἔκτισε τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν.»

Γένεσης, Κεφ Κδ΄ «25 καὶ εἶπεν αὐτῷ· καὶ ἄχυρα καὶ χορτάσματα πολλὰ παρ’ ἡμῖν καὶ τόπος τοῦ καταλῦσαι.», «31 καὶ εἶπεν αὐτῷ· δεῦρο εἴσελθε· εὐλογητὸς Κυρίου· ἱνατί ἕστηκας ἔξω; ἐγὼ δὲ ἡτοίμασα τὴν οἰκίαν καὶ τόπον ταῖς καμήλοις.»

Έξοδος, Β΄ «19 αἱ δὲ εἶπαν· ἄνθρωπος Αἰγύπτιος ἐρρύσατο ἡμᾶς ἀπὸ τῶν ποιμένων καὶ ἤντλησεν ἡμῖν καὶ ἐπότισε τὰ πρόβατα ἡμῶν. 20 ὁ δὲ εἶπε ταῖς θυγατράσιν αὐτοῦ· καὶ ποῦ ἐστι; καὶ ἱνατί οὕτως καταλελοίπατε τὸν ἄνθρωπον; καλέσατε οὖν αὐτόν, ὅπως φάγῃ ἄρτον.»

Κριταί, Στ΄ «18 μὴ χωρισθῇς ἐντεῦθεν ἕως τοῦ ἐλθεῖν με πρός σε, καὶ ἐξοίσω τὴν θυσίαν καὶ θύσω ἐνώπιόν σου. καὶ εἶπεν· ἐγώ εἰμι, καθήσομαι ἕως τοῦ ἐπιστρέψαι σε. 19 καὶ Γεδεὼν εἰσῆλθε καὶ ἐποίησεν ἔριφον αἰγῶν καὶ οἰφὶ ἀλεύρου ἄζυμα καὶ τὰ κρέα ἔθηκεν ἐν τῷ κοφίνῳ καὶ τὸν ζωμὸν ἔβαλεν ἐν τῇ χύτρᾳ καὶ ἐξήνεγκεν αὐτὰ πρὸς αὐτὸν ὑπὸ τὴν τερέμινθον καὶ προσήγγισε. 20 καὶ εἶπε πρὸς αὐτὸν ὁ ἄγγελος τοῦ Θεοῦ· λαβὲ τὰ κρέα καὶ τὰ ἄζυμα καὶ θὲς πρὸς τὴν πέτραν ἐκείνην καὶ τὸν ζωμὸν ἐχόμενα ἔκχεε· καὶ ἐποίησεν οὕτως. 21 καὶ ἐξέτεινεν ὁ ἄγγελος Κυρίου τὸ ἄκρον τῆς ράβδου τῆς ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ καὶ ἥψατο τῶν κρεῶν καὶ τῶν ἀζύμων, καὶ ἀνέβη πῦρ ἐκ τῆς πέτρας καὶ κατέφαγε τὰ κρέα καὶ τοὺς ἀζύμους· καὶ ὁ ἄγγελος Κυρίου ἐπορεύθη ἀπ’ ὀφθαλμῶν αὐτοῦ.»

Κριταί, Κεφ. Ιγ΄ «15 καὶ εἶπε Μανωὲ πρὸς τὸν ἄγγελον Κυρίου· κατάσχωμεν ὧδέ σε καὶ ποιήσωμεν ἐνώπιόν σου ἔριφον αἰγῶν. 16 καὶ εἶπεν ὁ ἄγγελος Κυρίου πρὸς Μανωέ· ἐὰν κατάσχῃς με, οὐ φάγομαι ἀπὸ τῶν ἄρτων σου, καὶ ἐὰν ποιήσῃς ὁλοκαύτωμα, τῷ Κυρίῳ ἀνοίσεις αὐτό· ὅτι οὐκ ἔγνω Μανωὲ ὅτι ἄγγελος Κυρίου αὐτός.»

Κριταί, Κεφ. Ιθ΄ «20 καὶ εἶπεν ὁ ἀνὴρ πρεσβύτης· εἰρήνη σοι, πλὴν πᾶν τὸ ὑστέρημά σου ἐπ’ ἐμέ· πλὴν ἐν τῇ πλατείᾳ οὐ μὴ αὐλισθήσῃ. 21 καὶ εἰσήνεγκεν αὐτὸν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ καὶ τόπον ἐποίησε τοῖς ὄνοις, καὶ αὐτοὶ ἐνίψαντο τοὺς πόδας αὐτῶν καὶ ἔφαγον καὶ ἔπιον. 22 αὐτοὶ δὲ ἀγαθύνοντες καρδίαν αὐτῶν καὶ ἰδοὺ ἄνδρες τῆς πόλεως υἱοὶ παρανόμων ἐκύκλωσαν τὴν οἰκίαν κρούοντες ἐπὶ τὴν θύραν. καὶ εἶπον πρὸς τὸν ἄνδρα τὸν κύριον τοῦ οἴκου τὸν πρεσβύτην λέγοντες· ἐξένεγκε τὸν ἄνδρα, ὃς εἰσῆλθεν εἰς τὴν οἰκίαν σου, ἵνα γνῶμεν αὐτόν. 23 καὶ ἐξῆλθε πρὸς αὐτοὺς ὁ ἀνὴρ ὁ κύριος τοῦ οἴκου καὶ εἶπε· μὴ ἀδελφοί, μὴ κακοποιήσητε δὴ μετὰ τὸ εἰσελθεῖν τὸν ἄνδρα τοῦτον εἰς τὴν οἰκίαν μου, μὴ ποιήσητε τὴν ἀφροσύνην ταύτην· 24 ἰδὲ ἡ θυγάτηρ μου ἡ παρθένος καὶ ἡ παλλακὴ αὐτοῦ, ἐξάξω αὐτάς, καὶ ταπεινώσατε αὐτὰς καὶ ποιήσατε αὐταῖς τὸ ἀγαθὸν ἐν ὀφθαλμοῖς ὑμῶν· καὶ τῷ ἀνδρὶ τούτῳ μὴ ποιήσητε τὸ ρῆμα τῆς ἀφροσύνης ταύτης. 25 καὶ οὐκ εὐδόκησαν οἱ ἄνδρες τοῦ εἰσακοῦσαι αὐτοῦ. καὶ ἐπελάβετο ὁ ἀνὴρ τῆς παλλακῆς αὐτοῦ καὶ ἐξήγαγεν αὐτὴν πρὸς αὐτοὺς ἔξω, καὶ ἔγνωσαν αὐτὴν καὶ ἐνέπαιζον ἐν αὐτῇ ὄλην τὴν νύκτα ἕως τὸ πρωΐ· καὶ ἐξαπέστειλαν αὐτήν, ὡς ἀνέβη τὸ πρωΐ. 26 καὶ ἦλθεν ἡ γυνὴ πρὸς τὸν ὄρθρον καὶ ἔπεσε παρὰ τὴν θύραν τοῦ οἴκου, οὗ ἦν αὐτῆς ἐκεῖ ὁ ἀνήρ, ἕως οὗ διέφαυσε. 27 καὶ ἀνέστη ὁ ἀνὴρ αὐτῆς τὸ πρωΐ καὶ ἤνοιξε τὰς θύρας τοῦ οἴκου, καὶ ἐξῆλθε τοῦ πορευθῆναι τὴν ὁδὸν αὐτοῦ, καί ἰδοὺ ἡ γυνὴ αὐτοῦ ἡ παλλακὴ πεπτωκυῖα παρὰ τὰς θύρας τοῦ οἴκου, καὶ αἱ χεῖρες αὐτῆς ἐπὶ τὸ πρόθυρον. 28 καὶ εἶπε πρὸς αὐτήν· ἀνάστα καὶ ἀπέλθωμεν· καὶ οὐκ ἀπεκρίθη, ὅτι ἦν νεκρά. καὶ ἔλαβεν αὐτὴν ἐπὶ τὸν ὄνον καὶ ἐπορεύθη εἰς τὸν τόπον αὐτοῦ. 29 καὶ ἔλαβε τὴν ρομφαίαν καὶ ἐκράτησε τὴν παλλακὴν αὐτοῦ καὶ ἐμέλισεν αὐτὴν εἰς δώδεκα μέλη καὶ ἀπέστειλεν αὐτὰ ἐν παντὶ ὁρίῳ Ἰσραήλ. 30 καὶ ἐγένετο πᾶς ὁ βλέπων ἔλεγεν· οὐκ ἐγένετο καὶ οὐχ ἑώραται ἀπὸ ἡμέρας ἀναβάσεως υἱῶν Ἰσραὴλ ἐκ γῆς Αἰγύπτου ἕως τῆς ἡμέρας ταύτης θέσθε ὑμῖν αὐτοῖς βουλὴν ἐπ΄ αὐτὴν καὶ λαλήσατε.».

Προς Εβραίους, Κεφ. Ιγ΄ «1 Ἡ φιλαδελφία μενέτω, τῆς φιλοξενίας μὴ ἐπιλανθάνεσθε· 2 διὰ ταύτης γὰρ ἔλαθόν τινες ξενίσαντες ἀγγέλους. 3 μιμνήσκεσθε τῶν δεσμίων ὡς συνδεδεμένοι, τῶν κακουχουμένων ὡς καὶ αὐτοὶ ὄντες ἐν σώματι.».

Προς Ρωμαίους, Κεφ. Ιβ΄ «13 ταῖς χρείαις τῶν ἁγίων κοινωνοῦντες, τὴν φιλοξενίαν διώκοντες».

Ά Πέτρου, Κεφ. Δ΄ «9 φιλόξενοι εἰς ἀλλήλους ἄνευ γογγυσμῶν·».

 

 

ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ - ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΑ

 

Ήδη από της απώτατης αρχαιότητας οι άνθρωποι θεωρούσαν τους ταξιδεύοντες ξένους ως πρόσωπα σχεδόν ιερά και επεδαψίλευαν σε αυτούς όσες  περιποιήσεις μπορούσαν. Από τη στιγμή που ο ξένος εισέρχονταν στον οίκο του φιλοξενούντος αυτόν, απέβαινε οιονεί μέλος της οικογενείας. Πάντες έσπευδαν να τον εξυπηρετήσουν και θεωρούσαν καθήκον των να επαγρυπνούν διά την ασφάλειά του και την ζωή του, αν αυτή διέτρεχε τυχόν κίνδυνο εκ μέρους Ισχυρών διωκτών. Μεγάλη ανάπτυξη έλαβε η φιλοξενία παρά τους αρχαίους Έλληνες από τους ομηρικούς ήδη χρόνους, υπεδύθη δε τρεις κυρίως μορφές. Την πρώτη μορφή αποτελεί η εξ ευσπλαχνίας φιλοξενία των ξένων, των αγνώστων ταξιδιωτών, - οι οποίοι είχαν ανάγκην περιποιήσεως, όπως η φιλοξενία του Οδυσσέως υπό του βασιλέως των Φαιάκων Αλκινόου. Η δευτέρα μορφή αποτελούσε συνέπεια της πρώτης. Οι παρά τίνος τυχόντες φιλοξενίας ήσαν από της στιγμής εκείνης συνδεδεμένοι μετ’ αυτού δι’ ειδικού δεσμού και υπεχρεούντο εφεξής ν’ αλληλοβοηθούνται και ν’ αλληλοϋποστηρίζονται. Η υποχρέωσης αυτή μεταβιβάζετο και εις τους απογόνους των. Τοιαύτης μορφής ήτο η φιλοξενία του Τηλεμάχου υπό του Νέστορος και του Μενελάου. Δεσμούς φιλοξενίας συνήπτον προς αλλήλους οι βουλόμενοι και εκ του μακρόθεν δι’ ανταλλαγής δώρων. Τοιαύτη ήτο η σχέση φιλοξενίας, η οποία συνέδεε τον Αγαμέμνονα προς τον Κινύραν, βασιλέα της Κύπρου. Ακόμη και η ικεσία αποτελούσε υποχρέωση και ευκαιρία φιλοξενίας. Ο ικέτης, ο αναγκασθείς να καταφύγει και να ζητήσει άσυλο εις οίκον τίνα, εθεωρείτο ως ιερά παρακαταθήκη και ετύγχανε πάντοτε περιποιήσεων, κι αν ακόμη ήτο εχθρός εκείνων, προς ους κατέφευγε. Μόλις εισέρχονταν ο ξένος στον οίκον, ο οικοδεσπότης έστελλε την θεραπαινίδα του και του έπλυνε τους πόδας, δια ν’ ανακουφισθεί από την κόπωση του ταξιδιού. Κατόπιν, αν ο φιλοξενούμενος ήτο άγνωστος, ρωτούσα το όνομά του κατά την διάρκεια του πρώτου γεύματος. Οι ξένοι αποχωρίζονταν από τους φιλοξενήσαντας αυτούς, αφού αντάλλασσαν μετ’ αυτών δώρα ως ενθύμια. Θεοί προστάται της φιλοξενίας ήσαν ο Ζευς ο Ξένιος, ο Απόλλων ο Θεοξένιος, η Αφροδίτη, η Αθηνά, οι Διόσκουροι κ. λ. π. Παρά τους Εβραίους επίσης το καθήκον της φιλοξενίας ήτο εν εκ των σοβαροτέρων καθηκόντων, πλείστες δε και ωραιότατες διηγήσεις στη Βίβλο αναφέρουν μετά λεπτομερειών φιλοξενίας άγνωστων εκ μέρους των πατριαρχών. Παρά τους Γερμανούς και τους περισσοτέρους των βαρβάρων η φιλοξενία υπαγορεύονταν όχι μόνο υπό της ηθικής, αλλά και υπό των νόμων. Κατά τον μεσαίωνα, κατ’ ανάμνηση του παραγγέλματος του Ιησού, η φιλοξενία άκμασε επίσης και παρά τους λαϊκούς και παρά τους μοναχούς. Τα μοναστήρια ήσαν υποχρεωμένα να φιλοξενούν τους ζητούντες την προστασία των, διέθεταν δε πάντοτε ειδικά προς τούτο διαμερίσματα. Κατά τους νεωτέρους χρόνους το αίσθημα της φιλοξενίας αμβλύνθηκε κάπως, διότι εξέλειπαν, ως επί το πλείστον, οι συνθήκες εκείνες, οι οποίες ευνοούσαν την ανάπτυξή του. Οι άνθρωποι δεν οδοιπορούν πλέον, η δε δημιουργία των μεγάλων πόλεων επέφερε και την εμφάνιση παντοειδών καταστημάτων (λουτρών, ξενοδοχείων, εστιατορίων κ.λ.π.), τα οποία ικανοποιούν όλες τις ανάγκες ενός ξένου. Η φιλοξενία έπαυσε πλέον ν’ αποτελεί θεμελιώδη κοινωνική ανάγκην, όπως άλλοτε, οπότε άνευ αυτής ο ξένος θα κινδύνευε ν’ αποθάνει άστεγος και νήστις. Περιορίστηκε, λοιπόν, μόνον μεταξύ των συγγενών και των φίλων και μόνον εις τα χωρία και τας κωμοπόλεις απαντά εισέτι υπό την πάλαιαν μορφή της.

Πηγή: Δυοβουνιώτης Κ.Ι., καθηγητής της Ιστορίας των Δογμάτων και της Συμβολικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ακαδημαϊκός, Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος Κδ΄, σελ. 21

 

ΞΕΝΗΛΑΤΗΣ (ΜΙΣΟΞΕΝΙΑ)

Ο ελαύνων, ο απελαύνων τους ξένους, ο μη δεχόμενος εις τη χώρα του ξένους, μισόξενος, αντι. φιλόξενος: «οἱ ἀρχαῖοι Σπαρτιᾶται ἐψέγοντο ὥς ξενηλάται»

Πηγή: Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος Ιη΄, σελ. 620

 

 

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ

 

 

Ξενοδοχείο (το)· το κατάστημα, το οίκημα όπου καταλύουν οι ξένοι επί πληρωμή - Συνεκδ., το κατάστημα όπου τρώγουν οι ξένοι, ακριβέστερα εστιατόριο ή ξενοδοχείο φαγητού.

 

 

[Εγκυκλ.] Καλείται Ιδίως ξενοδοχείο το κατάστημα, εις το όποιον παρέχεται εις τους ξένους αντί χρηματικής αμοιβής κατοικία μετά ή άνευ τροφής. Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν αναγάγει την φιλοξενία εις θεότητα, ο δε Ζευς, θεωρούμενος προστάτης των ξένων, εκκαλείτο Ξένιος Ζεύς. Ο Όμηρος και ο Πλάτων εξαίρουνε την ιερότητα των ξένων και διδάσκουν ότι πάσα εχθρική εναντίον των ξένων πράξης τιμωρείται από τους θεούς. Τοιαύτας έχοντες αντιλήψεις οι αρχαίοι Έλληνες περί ξένων και ξενίας, αφιέρωναν εν διαμέρισμα της κατοικίας των, το οποίον και ξενών εκαλείτο, ίνα δέχονται εις αυτό τους ξένους των, οι όποιοι απολάμβαναν μεγάλων περιποιήσεων και τιμών, χωρίς να δίδωσιν ουδεμία αμοιβή εις τον οικοδεσπότη.

Παραλλήλως όμως προς την ανάπτυξη των μέσων της συγκοινωνίας έβαινε και η αύξησης της επικοινωνίας, συνηθέστατα δε ήσαν και τα ομαδικά ταξίδια, τα οποία οργανώνονταν δια λόγους κυρίως θρησκευτικούς. Υπό τις συνθήκες όμως ταύτας η ιδιωτική φιλοξενία απέβαινε δυσχερής, αν μη αδύνατος, και διαδέχθησαν ταύτη αφ’ ενός μεν η δημοσία φιλοξενία, ήτις οργάνωσε ξενώνες, καταγώγια ονομαζόμενους, αφ’ έτερου δε η επαγγελματική τοιαύτη διά της ιδρύσεως των πρώτων ξενοδοχείων, τα οποία πανδοχεία και καπηλεία εκαλούντο.

Τα ξενοδοχεία ταύτα ήσαν κατ’ αρχάς πρόχειρα παραπήγματα, αλλά συν τω χρόνω χρησιμοποιήθησαν ως τοιαύτα πολυτελή κτήρια με πλειοτέρους των δύο ορόφους και με πολλά δωμάτια. Ο Θουκυδίδης (III, 68, 3) αναφέρει ότι οι Λακεδαιμόνιοι, μετά την καταστροφή των Πλαταιών, περί το 428 π. Χ., ανήγειραν πλησίον του Ηραίου καταγώγιο με δύο ορόφους, έκαστη πλευρά του οποίου είχε μήκος εξήκοντα μέτρων. Δύο εκ των μεγαλυτέρων δημοσίων ξενοδοχείων (καταγωγίων) αναφέρονται : το εν Επιδαύρω, κτισθέν εντός του Ιερού περιβόλου του Ασκληπιού και χρησίμευαν διά την στέγαση των προσκυνητών και ασθενών, και το περίφημο της Ολυμπίας Λεωνίδαιον, το όποιον πιθανώς έλαβε το όνομα του από το του αρχιτέκτονας. Το «καταγώγιον» τούτο, κτισθέν κατά το 350-300 π. Χ. πλησίον του περιβόλου της ιεράς Άλτεως, ήτο εκτάκτως πολυτελές. Η μία των πλευρών του είχε έκταση 74 μέτρων, η δε άλλη 80, ολόκληρο δε το κτήριο είχε περιβληθεί από στοές, οι οποίες περιελάμβαναν 138 εν όλω κίονες ιωνικού ρυθμού.

Τα πανδοχεία και καπηλεία ευρίσκοντο συνήθως εις τας διασταυρώσεις των μεγάλων οδών, άλλα και εις αυτές τις πόλεις, οι οποίες προσείλκυαν ξένους διά εμπορικούς, θρησκευτικούς ή άλλους λόγους. Από του Δ΄ αιώνος π. Χ. τα ξενοδοχεία επληθύνθησαν στην Αθήνα, μεγάλως εργαζόμενα κατά τις εορτές των Διονυσίων ιδιαίτερα, πολλά δε τοιαύτα υπήρχαν στον Πειραιά και την Κόρινθο.

Σε πολλές πόλεις της νοτίου Ιταλίας (Μεγάλης Ελλάδος) επεκτάθηκε ενωρίς η βιομηχανία των ξένων, λόγω της μεγάλης συρροής επισκεπτών εκ τε της Ελλάδος και της Ρώμης. Εγκαίρως είχαν ανεγερθεί και στη Ρώμη δημόσια καταγώγια, τα οποία καλούνταν Hospiti puplici, ενώ τα πανδοχεία και καπηλεία εκκαλούντο deversoria ή campona. Οι πρεσβευτές της Ρόδου, μη φιλοξενηθέντες υπό της ρωμαϊκής γερουσίας (176 π. Χ.), κατέλυσαν στην «sordidum deversorium».

Στο βυζαντινό κράτος τα καπηλεία και πανδοχεία, τα οποία και χάνια εκαλούντο, κατέστησαν κέντρα ακολασίας, διότι συχνάζοντο από ύποπτα πρόσωπα και γυναίκας ελευθερίων ηθών, ελάμβαναν δε χώρα εις αυτά άσεμνοι διασκεδάσεις και όργια. Τούτου ένεκεν η Εκκλησία απαγόρευε εις τους πιστούς της να καταλύουν εις τοιαύτα κέντρα Ο 24ος κανών της συνόδου της Λαοδικείας (369 μ. Χ.) καθόρισε ότι οι κληρικοί, οι αναγνώστες, οι ψάλτες κ.λ.π. δεν έπρεπε να καταλύουν στα ξενοδοχεία. Εκ των πρώτων ο άγιος Βασίλειος της Καισαρείας καθιέρωσε τα «καταγώγια» διά τους προσκυνητές, ο δε άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος διέθεσε τα εισοδήματα της αρχιεπισκοπής διά την φιλοξενία και την περιποίηση των πτωχών. Οι κατά τόπους εκκλησιαστικές αρχές ιδρύουν καταγώγια (χάνια) και πανδοχεία, παρακολουθούσαν δε την καλή λειτουργία αυτών. Συν τω χρόνος όμως τα καταγώγια των επισκοπών εκλείπουν, διότι την φιλοξενία των ξένων αναλαμβάνουν τα μοναστήρια,  στα όποια ιδρύθηκαν ιδιαίτερα προς τούτο διαμερίσματα, ξενώνες ή αρχονταρίκια καλούμενα. Καθ’ όλη την μεσαιωνική εποχή και στη Δύση, άλλα πολύ περισσότερο στην Ανατολή, οι ταξιδιώτες καταλύουν στα μοναστήρια, τα όποια τους παρέχουν κατοικία, τροφή και μεγάλες περιποιήσεις, άνευ ουδεμιάς αμοιβής. Μία των μονών, ήτις ιδιαιτέρως αναφέρεται από τους ιστορικούς διά την εξαιρετική προς τους ξένους φιλοφροσύνη της, είναι η ετερόδοξος τοιαύτη των «Καπουτσίνων», εγκατασταθείσα στην Αθήνα κατά τον ΙΖ΄ αιώνα σε οικία παρακειμένη του μνημείου του Λυσικράτους. Εις την μονή των καπουτσίνων, ήτις εδέχετο πολλούς ξένους μέχρι της εκρήξεως της Ελληνικής Επαναστάσεως, κατέλυσε και ο Βύρων κατά την δευτέρα κάθοδό του στην Ελλάδα.

Στην Δυτική Ευρώπη, εφ’ όσον πολλαπλασιάζονταν και βελτιώνονταν τα μέσα της συγκοινωνίας, εξελίσσονταν και τα πανδοχεία, περί των οποίων ανωτέρω ανεφέραμε, σε ξενοδοχεία. Τα πρώτα αυτά ξενοδοχεία ήσαν οικήματα με δύο ή τρεις ορόφους. Και το μεν ισόγειο περιελάμβανε το μαγειρείο, το εστιατόριο και τις αίθουσες, οι δε υπερκείμενοι όροφοι περιελάμβαναν δωμάτια του ύπνου.

Στη Γαλλία αναφέρεται ως το αρχαιότερο ξενοδοχείο (1302) το εν Παρισίοις επί της οδού Αγίου Αντωνίου, το οποίο έφερε το όνομα «Αετός». Στη Βενετία κατά το 1483 ήκμαζε το ξενοδοχείο «Λευκός Λέων», στο οποίο κατέλυαν κυρίως οι βαρόνοι και ευγενείς. Στην πρώτη πρωτεύουσα του ελληνικού βασιλείου, το Ναύπλιο,  ιδρύθηκε το ξενοδοχείο του «Λονδίνου», στο οποίο κατέλυαν οι υπό του Όθωνος μετακαλούμενοι Βαυαροί διά την οργάνωση των δημοσίων υπηρεσιών. Στην Αθήνα, μετά την εις σε αυτή μεταφορά της πρωτευούσης του βασιλείου, ανεγέρθηκε το πρώτο ξενοδοχείο υπό Ιταλού τίνος, Καζάλη ονόματι, το οποίο έφερε τον τίτλο «Νέον ξενοδοχείον».

Από του Ιη΄ αιώνος άρχισαν οι μεγάλες βελτιώσεις των ξενοδοχείων. Ο Βολταίρος, Ο λόρδος Βύρων και άλλοι επίσημοι ξένοι, διελθόντες εξ Ελβετίας, εξαίρουνε τΙς μεγάλες προόδους των ξενοδοχείων της. Περί τα τέλη του ΙΗ΄ αιώνος τα καλύτερα των ξενοδοχείων εγκατέστησαν και το ιδιαίτερο εστιατόριο, χάρις στο οποίο οι πελάτες των δεν ήσαν υποχρεωμένοι να λαμβάνουν τα γεύματα των καθ’ ορισμένη ώρα, μπορούσαν δε να καταρτίζουν τα οψολόγιά τους κατά την ιδίαν των βούληση.

Οι ναπολεόντειοι πόλεμοι επέδρασαν επί μακρά έτη δυσμενώς επί της ξενοδοχειακής βιομηχανίας. Αλλά από του 1830, οπότε τα λεωφορεία (diligences) της εποχής αρχίζουν ν’ αντικαθιστούν οι σιδηρόδρομοι, η εξέλιξης των ξενοδοχείων βαίνει αλματωδώς. Η μικρά Ελβετία προηγείται όλων των ευρωπαϊκών χωρών εις τον ξενοδοχειακό πολιτισμό, ο δε Μπαίντεκερ του 1844 αναγράφει ότι οι «η Ελβετία κατέχει τα καλύτερα ξενοδοχεία του κόσμου». Από το 1843 οι ξενοδόχοι της Ελβετίας άρχισαν συννενοούμενοι δια τα επαγγελματικά των ζητήματα, καθιέρωσαν δε και κοινό τιμολόγιο δια τα πρώτης τάξεως ξενοδοχεία, το οποίο είχε έτσι:

 

Πρωινό ρόφημα .................... φρ 1.50

Πρόγευμα μετά οίνου.............     3.00

Γεϋμα μετά οίνου..................      1.00

Κατοικία..............................       1.00

Υπηρεσία............................        1.00

Φωτισμός (ένα κερί)..............      1.50

Σύνολον                              φρ. 12.00

Χάρις στις καταπληκτικές προόδους, τις οποίες έκαμε η συγκοινωνία κατά τον ΙΘ΄ αιώνα, δεν υπάρχουν πλέον χώρες άγνωστοι, ούτε μακρινοί. Οι σιδηρόδρομοι, η ναυτιλία, τα αυτοκίνητα και η αεροπορία είχαν καταπληκτικό αντίκτυπο στη πρόοδο της ξενοδοχειακής βιομηχανίας. Οι μεγαλύτεροι όμως πρόοδοι των ξενοδοχείων γίνονταν περί τα τέλη του ΙΘ΄ και τις αρχές του Κ΄ αιώνος. Προ ημίσεως ακόμη αιώνος στη Κυανή Ακτή της Γαλλίας θεωρήθηκε ως κάτι πολύ το περίεργο ότι ένα ξενοδοχείο είχε εγκαταστήσει ανά μία αίθουσα λουτρού σε έκαστον όροφο. Μέχρι της εποχής εκείνης όχι μόνον δεν υπήρχε ιδέα ιδιαιτέρας αιθούσης λουτρού, αλλά οι λουτήρες ευρίσκοντο συνήθως εις τα υπόγεια των ξενοδοχείων. Οι σπουδαιότεροι και πολυτελέστεροι των ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων, τα άφθονα μέσα της ανέσεως και ευμάρειας, ήσαν η απήχηση των προόδων των ξενοδοχείων της Αμερικής. Εκεί ανεπτύχθην το πρώτον η ξενοδοχειακή αρχιτεκτονική, ήτις αποβλέπει να εξασφάλιση εις τον πελάτη όχι μόνον άνετη διαμονή και πάσα ευμάρεια, αλλά κυρίως να διευκολύνει την πληρεστέρα και ταχεία εκμετάλλευση των διαφόρων τμημάτων του ξενοδοχείου. Εμορφώθη εντεύθεν όλως ιδιαιτέρα αρχιτεκτονική, η οποία υποχρέωσε τους αρχιτέκτονας, οι οποίοι ήθελαν να ειδικοποιηθούν σε αυτή, να παρακολουθήσουν επ’ αρκετό χρόνο τη λειτουργία εκάστου τμήματος του ξενοδοχείου. Τρία είναι κυρίως τα σημεία, στα όποια αποβλέπει η σημερινή ξενοδοχειακή αρχιτεκτονική : α΄) Εξοικονόμηση χώρου. β΄) Εφοδιασμός του κτηρίου δι’ όλων των μέσων της υγιεινής, της ανέσεως και της ευμάρειας και γ΄) Συνδυασμό των διαφόρων υπηρεσιών, εξασφαλίζων την ταχείαν, απρόσκοπτη και ολιγώτερο δαπανηρή λειτουργία αυτών.

Σήμερα η ξενοδοχειακή βιομηχανία δεν δύναται να δώσει ουδεμία ικανοποίηση στον ξενοδόχον εκείνον, όστις θέλει ν’ ακολουθήσει τις καθημερινές προόδους και έχει ευρεία αντίληψη της αποστολής του, διότι ουδέν ξενοδοχείο αποδίδει αρκετά κέρδη, ώστε να δύναται να εφοδιασθεί με τις από έτους εις έτος υποδεικνυόμενες τελειοποιήσεις. Ίνα επιτευχθεί ο σκοπός ούτος, θα έπρεπε να μη υπάρχει ανάγκη της εξυπηρετήσεως του κεφαλαίου, όλα δε τα κέρδη να διατίθενται διά τις ετησίες βελτιώσεις. Αλλά η μέθοδος αυτή είναι αδύνατον να εφαρμοσθεί στα ξενοδοχεία τα ανήκοντα σε εταιρείες, διότι οι μέτοχοι αναμένουν, και πολύ δικαίως, το ετήσιο μέρισμα τους. Μόνον οι ιδιοκτήτες ξενοδοχείων, οι οποίοι δεν έχουν συντρόφους ενδιαφερομένους στα κέρδη των, δύνανται να επιτύχουν το αποτέλεσμα αυτό.

Εάν ληφθεί υπ’ όψιν ο πληθυσμός εκάστης χώρας, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής έρχονται στην πρώτη γραμμή από απόψεως αριθμού ξενοδοχείων, πολλά των όποιων έχουν 2.000 και πλέον δωμάτια έκαστον και είναι εφοδιασμένα με όλα τα μέσα της ανέσεως και της πολυτελείας. Η Γερμανία μέχρι προ ολίγου είχε την καλυτέρα ξενοδοχειακή οργάνωση στην Ευρώπη. Η Ελβετία υπήρξε η χώρα, στην οποία ταχύτερα αναπτύχθηκε η ξενοδοχειακή βιομηχανία χάρις στην τεραστία ανάπτυξη, την οποία είχαν λάβει οι σιδηρόδρομοι της από πολλών ήδη ετών. Η Γαλλία, η Αγγλία και η Ιταλία ευθύς μετά τον πόλεμο προσπάθησε να επεκτείνουν και βελτιώσουν τις ξενοδοχειακές των επιχειρήσεις, χρησιμοποιώντας προς τούτο κολοσσιαίο κεφάλαια, τα όποια υπό τις σημερινές συνθήκες δεν είναι δυνατόν να εξυπηρετηθούν. Κατά την γενομένη προ πέντε ετών απογραφή εν Ιταλία, εκτιμήθηκε η άξια όλων των ξενοδοχείων της χερσονήσου σε πέντε δισεκατομμύρια λιρέτες. Στη Γαλλία, όπου δεν εγένετο τοιούτη απογραφή, υπολογίζεται η αξία των ξενοδοχείων σε δέκα περίπου δισεκατομμύρια φράγκα. Αξιοσημείωτες ήσαν οι πρόοδοι, οι οποίοι είχαν επιτευχθεί και προ του Ευρωπαϊκού πολέμου ακόμη στις Σκανδιναβικές χώρες, την Ολλανδία, το Βέλγιο, την Τσεχοσλοβακία, την Αυστρία και αυτήν την Αίγυπτο.

Τα ξενοδοχεία διαιρούνται αναλόγως μεν των σκοπών, τους οποίους εξυπηρετούν, σε διαβατικά, τα οποία ευρίσκονται συνήθως πλησίον των λιμένων και σιδηροδρομικών σταθμών, περιόδου, δηλαδή τα ξενοδοχεία λουτροπόλεων ή τα λειτουργούντα καθορισμένη εποχή του έτους, και μακράς διαμονής, τα ξενοδοχεία των πόλεων, τα οποία εργάζονται καθ’ όλον το έτος. Αναλόγως δε της πολυτέλειας, και συνεπώς του τιμολογίου τους, κατατάσσονται σε ξενοδοχεία πολυτελείας (Palaces), πρώτης τάξεως, δευτέρας τάξεως, τρίτης τάξεως και οικοτροφεία (Pensions).

Τα δύο μεγαλύτερα και πολυτελέστερα ξενοδοχεία του κόσμου θεωρούνταν κατά το 1931 στην μεν Ευρώπη το εν Λονδίνο «Dorchester» και στη Νέα Υόρκη της Αμερικής «Waldorf Astoria». Από αυτά το πρώτο ανήκει στην εταιρία «Gordon's», στοίχισε ένα εκατομμύριο επτακόσιες χιλιάδες λίρες Αγγλίας και άρχισε τις εργασίες του το Μάιο του 1930, το δεύτερο ανήκει εις την ομώνυμη αμερικανική εταιρία, στοίχισε σαράντα εκατομμύρια δολάρια και ανακαινίσθηκε τον Οκτώβριο του 1931.

Η ξενοδοχειακή νομοθεσία καθημερινά πλουτίζεται στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, σε μερικές από τις οποίες δεν είναι δυνατή η λειτουργία νέας ξενοδοχειακής επιχειρήσεως άνευ προηγούμενης αδείας της αρμόδιας κρατικής υπηρεσίας (Patente). Σε εμάς εκτός του από του 1921 ψηφισμένου νόμου περί παροχής ορισμένων ατελειών σε ανεγειρόμενα νέα ξενοδοχεία, ψηφίσθηκαν και ετέθησαν σε εφαρμογή ο νόμος 5189, δια του οποίου επιβάλλεται η άδεια της υπουργού της Εθνικής Οικονομίας δια την λειτουργία ξενοδοχείου ή οικοτροφείου (πανσιόν), ο νόμος 5205 περί ευθύνης και προστασίας των ξενοδόχων και ο νόμος 5161 περί ξεναγών.

Πηγή: Θ. Πετρακόπουλος, Γενικός Διευθυντής Ανώνυμου Εταιρίας Ελληνικών Ξενοδοχείων Λάμψα, Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος, σελ. 622

 

 

 

 

ΞΕΝΩΝΕΣ

 

Ξενών, -ώνος (δ)· το προορισμένο δια τους ξένους δωμάτων ή διαμέρισμα, όπου διαμένουν οι ξένοι, ιδίως στα μοναστήρια.

 

[Εγκυκλ.] Παρά τους αρχαίους Έλληνες καλείτο ο ξενών το διαμέρισμα της οικίας, το προς υποδοχή των ξένων χρησιμεύων (Ευρ. Αλκ. 543, Πλάτ. Τιμ. 20C). Κοινώς άλλωστε το ξενίζεινξενία) εθεωρείτο ιερά αυτών υποχρέωση, της οποίας ούτε ο βασιλεύς εξαίρονταν, ο οποίος όφειλε όχι μόνον να φιλοξενεί, αλλά και «ξείνια» δώρα να δωρήζει. Η φιλοξενία εδίδετο και διά του δήμου και δημόσια αθύρωτα οικήματα ιδρύονταν προς στέγαση των ξένων, οι οποίοι κοινή εθεωρούντο ότι πάντες «πρὸς Διός εἰσιν» (Οδύσ. ζ. 208). Επί μακρόν δε και βραδύτερα το πανδοχείο, στο οποίο κατέλυαν οι ξένοι, ξενὼν ή ξενοδοχείο (Ιουλ. Επιστ. 49) ή και ξενοκο μεῖον (Λέοντ, Νεαρ. ιγ΄) εκαλείτο, ξενοδόχος δε η ξενοδόκος, ως και σήμερον· ο δεχόμενος τους ξένους, ξενοδοχία δε όχι μόνον η υποδοχή και ξενία κοινών και πτωχών ανθρώπων, άλλα και επισήμων, ως δήλον γίνεται εκ τηϊακής τίνος επιγραφής. Αργότερα ο ξενώνας και το ξενοδοχείο προσέλαβαν και την σημασία τόπου περιθάλψεως των ξένων ή και νοσηλείας ασθενών πτωχών, ξένων ή εντοπίων, ιδίως δε συναντούμε αυτό από τα βυζαντινά χρόνια, οπότε ως αποκλειστικό μεγαλούργημα της χριστιανικής θρησκείας άρχισε η συστηματική περίθαλψη και η ίδρυση φιλανθρωπικών καταστημάτων. Πάντως όμως και κατά τους χρόνους ακόμη εκείνους υπό το όνομα του ξενώνος εννοούνταν ιδρύματα με διττό σκοπό έχοντα, ως π.χ. από τον Προκόπιο (Περί Κτισμ. Ε, 6) σημειώνεται: «ξενῶνες δύο... ἕτερος μὲν ξένοις ἐνδημοῦσι καταλυτήριον, ὁ δ’ ἕτερος ἀναπαστήριον νοσοῦσι πτωχοῖς», των «κοινῶν νοσοκομείων» του λοιπού κατ’ έθος «ξενώνων» κληθέντων (Κίνναμ. σ.190), Οι ξενώνες ανήκαν όπως τα περισσότερα εις την εκκλησία ή στις μονές, αλλά και πολλοί φιλάνθρωποι είχαν στήσει κλίνες και νοσοκομούσαν οι ίδιοι. Έφεραν δε τα ονόματα των μονών ή των ιδρυτών, ή των μερών εις τα οποία είχαν οικοδομηθεί.

Όχι μόνον δε στις μεγάλες πόλεις, αλλά και στα προάστια και μεγάλους σταθμούς συγκοινωνιών και παράλια μέρη, κυρίως όπου έδει ταχέως περίθαλψη ή και νοσηλεία να παρασχεθεί σε πάσχοντα ή ταλαιπωρηθέντα, πτωχά ιδίως, άτομα, είχαν ιδρυθεί τοιούτοι ξενώνες· ως τα πολλά δε σε μέρη υγιεινά, παρά εκκλησίες ή μονές ή ιαματικές και θαυματουργικές πηγές υδάτων, ως π.χ. το ιατρείο της Ζωοδόχου Πηγής, το χρονολογούμενο προ του Λέοντος του Θρακός (βλ. Ευγενίου ιερέως [Γεδεών Μ αν.], Η Ζωοδόχος Πηγή, σελ. 17). Διατηρούνταν δε συνηθέστατα διά Βασιλικών επιχορηγήσεων ή διά δωρεών και κληροδοτημάτων, ως και διά της περιουσίας των επισκόπων ή του προσωπικού των ξενώνων, της κτηθείσης μετά την ανάληψη έργου εν αυτοίς (Ligenth, Jus Graecorum 4, 289). Ειδικές δε μάλιστα αυτοκρατόρων διατάξεις επέβαλλαν την ταχεία εκτέλεση των θελήσεων των διαθετών χάριν των ιδρυμάτων τούτων, τη φροντίδα και επίβλεψη των εκασταχού επισκόπων. Την τοιαύτην πρόνοια των αυτοκρατόρων βρίσκουμε ιδίως στην αρχή, οπότε σπάνιζαν αυτά τα κτήρια στο βυζαντινό κράτος, αλλά αργότερα, πολλαπλασιασθέντων τούτων, άρχισαν τουναντίον φόρος επιβαλλόμενος και απαγόρευσης δωρεών προς τοιούτον σκοπό (Θεοφ. Χρονογρ. Ι, 486).

 

Νοσοκομείο Μονής Μετεώρου. (Πηγή: Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος Ιη΄, σελ. 629)

 

Ονομαστοί ξενώνες αναφέρονται «Ἡ Βασιλειάς», «τὸ μέγα καταγώγιον τοῖς ξένοις», το ιδρυθέν υπό του Μεγάλου Βασιλείου (βλ. Αρ. Π. Κούζη, Περί βυζαντινών νοσοκομείων, ιδία δε ξενώνων κατά τον ΙΒ΄ αιώνα. Αρχ. Ιατρ. τόμ. ΙΕ΄, σελ. 40 και εφ.), το προορισμένο όχι μόνον «τοῖς κατὰ πάροδον ἐπιφοιτῶσιν» άλλα «καὶ τοῖς θεραπείας τίνος διὰ τήν ἀσθένειαν δεομένοις», ο «Ξενὼν τοῦ Σαμψών», ο καείς κατά την στάση του Νίκα και επανιδρυθείς υπό Ιουστινιανού, ο «Ξενών Ζωτικοῦ» του Ορφανοτρόφου, στο οποίο τμήμα λεπρών ίδρυσε ο Ιουστίνος ο Β΄. Αλλά και οι πλείστοι των αυτοκρατόρων από Κωνσταντίνου του Μεγάλου (303-337) και συγγενείς αυτών δεν έπαυσαν ιδρύοντες ξενώνας εις διάφορα μέρη του βυζαντινού κράτους, ιδία δ’ εν Κωνσταντινούπολη (βλ. Κ. Αμάντον, Η ελληνική φιλανθρωπία κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους, Αθήναι 1923), στους οποίους όχι σπανίων και αυτές οι αυτοκράτειρες αναφέρονται να διακονούν, ως π.χ. η αυτοκράτειρα Πλακίλλα (Migne 82, 1237). Την φιλάνθρωπο δε μάλιστα δράσιν των ξενώνων βλέπων και ο Ιουλιανός ο Παραβάτης παρήγγειλε στον επίσκοπο Αρσάκιο ίνα πανταχού του κράτους ιδρύσει ξενώνες, διότι θεώρει αισχρό «οἱ δυσσεβεῖς Γαλιλαίοι» να τρέφουσι προς τους ιδίους πτωχούς και ασθενέσι τους των εθνικών (βλ. Sudhoff, in Sudhoffs Archiv, XXI,164). Δυστυχώς αγνοούμε τελείως τις λεπτομέρειες της τε οργανώσεως και λειτουργίας πάντων των αρχαιοτέρων τούτων ξενώνων, οι οποίοι πάντως βρίσκονταν υπό διεύθυνση ανωτέρας τινός υπηρεσίας του κράτους. Κατόπιν όμως συναντάμε οργανισμούς νοσοκομείων τελειότατους, αμιλλωμένους προς τους σημερινούς. Ούτω το τυπικόν της μονής της Παναγίας της Κοσμοσωτείρας, της Ιδρυθείσης εν Θράκη παρά την Αίνον (1152) υπό του σεβαστοκράτορος Ισαακίου, τρίτου υιού του Αλεξίου Α΄ Κομνηνού, περιλαμβάνει οργανισμό νοσοκομείου εκ 36 κλινών, προνοούντα περί τροφής, στρωμνών, ενδυμάτων, λουτρών κ.λ.π. Το τυπικό ιδίως το συνταχθέν το 1136 υπό Ιωάννου Β΄ Κομνηνού, χάριν της ιδιοκτήτου, αυτού τε και της αυτοκράτειρας Ειρήνης, μεγαλοπρεπούς μονής του Παντοκράτορος εν Κωνσταντινουπόλει, περιέχει οργανισμό νοσοκομείου άξιον πολλού θαυμασμού δια την άκρα αυτού τελειότητα, αναμφισβητήτως γενόμενο επί τη βάσει παλαιοτέρων ομοίου είδους. Η μεγάλη αυτή και περίλαμπρη μονή του Παντοκράτορος, επί των ερειπίων της οποίας έχει νυν ιδρυθεί το Ζεϊρέκ-κιλισέ-τζαμί, είχε δύο κλινικές, εν μεν τρίκλινον ή τρικλινάριον χάριν των μοναχών, ένα δε ξενώνα, ήτοι νοσοκομείο, χάριν των άρρωστων της πόλεως (βλ. Αν. Ορλάνδου, Μοναστηριακή αρχιτεκτονική, Αθήναι 1927, σελ. 48 και εφ.). Ο ξενών ούτος περιείχε 50 κλίνες, από τις οποίες 10 αποτελούν εν ὄρδινον, ιατρικό τμήμα. Δέκα των κλινών προορίζονταν διά τους χειρουργικούς άρρωστους, είκοσι διά τους παθολογικούς, δώδεκα για τις πάσχουσες από γυναικολογικές ή επίτοκους ή λεχώνες, οκτώ δε δια τα οφθαλμολογικά νοσήματα. Παρά τα τμήματα αυτά ιδιαίτερο διαμέρισμα χρησίμευε δια τους πάσχοντες από επιληψία ή φρενικών νόσων. Τέλος λειτουργούσε σε αυτό και εξωτερικό ιατρείο ή αστυκλινική. Το ιατρικό προσωπικό του παθολογικού τμήματος απετελούνταν εκ δυο πρωτιάτρων, καλουμένων πρωτομυνητῶν, τριών επιμελητών (ἐμβάθμων ὑπουργῶν) και δύο βοηθών (περισσῶν ὑπουργῶν, ως εκαλούντο). Τους δύο πρωτομυνητάς ιατρούς αντικαθίστων στο χειρουργικό δύο ειδικοί χειρουργοί (τραυματικοί), δια δε τους πάσχοντας εκ κήλης υπήρχεν άδικος κηλοτόμος. Στο γυναικολογικό τμήμα υπήρχαν 2 ιατροί (γυναικεῖοι) και μία ιάτραινα, την υπηρεσίαν δε επιμελητών και βοηθών των άλλων τμημάτων εξετέλουν γυναίκες, καλούμενες ἔμβαθμοι ή περισσαὶ ὑπούργισσαι. Εν το εξωτερικό ιατρείο εργάζονταν 2 παθολόγοι Ιατροί (διαιτητικοί καλούμενοι) και δύο τραυματικοί, εκτός των επιμελητών και βοηθών. Γενικά οι Ιατροί ούτοι των τμημάτων υπηρετούν εναλλάξ, μήνα δηλαδή παρά μήνα, ήτοι έκαστος των ιατρών υπηρετεί 6 μήνες το έτος. Η επίσκεψη των ασθενών γίνονταν καθ’ εκάστη, από δε της 1 Μαΐου μέχρι 14 Σεπτεμβρίου και μετά το δειλινό. Την νύκτα ανάβονταν ανά μία κανδήλα εις τα διάφορα διαμερίσματα του ξενώνα και τρικάνδηλο στην τράπεζα και καθέδρα των Ιατρών, διενυκτέρευε δε εις εκαστον όρδινον ανά εις έμβαθμος υπουργός (επιμελητής) και μία υπούργισσα στο γυναικολογικό τμήμα, οι οποίοι καλούνταν ἐξκουβήτορες (=αγρυπνούντες). Την γενική εποπτεία του ξενώνα είχαν 2 έμπειροι ιατροί, καλούμενοι πριμμικήριοι, υπηρετούντες και ούτοι μήνα παρά μήνα. Επί δύσκολων περιπτώσεων ούτος καθόριζε και τους ιατρούς τους μέλλοντες να συνέλθουν σε συμβούλιο. Το πλείστο των ιατρών τούτων ήταν κληρικοί, αλλά και λαϊκοί, πάντως όμως χριστιανοί, διότι αυστηρά απαγορεύονταν οι Χριστιανοί να καλούν Ιουδαίους ιατρούς· έπειτα όμως την άσκηση της ιατρικής υπό κληρικών απαγόρευσε ο οικουμενικός πατριάρχης Λουκάς ο Χρυσοβέργης (1157).

Πλείστα ονόματα ξενοδόχων διατηρήθηκαν μέχρις ημών, τινές δε τούτων έγιναν και πατριάρχες, ως π.χ. ο Μηνάς, ο Παύλος, ο οποίος έγινε πατριάρχης Αντιοχείας, ο Ακάκιος κ. ά. Οι ξενοδόχοι δ’ είχαν ανωτέρα κοινωνική θέση, εκαλούντο δε και κατά τις υποδοχές της αυλής. Την φαρμακευτική υπηρεσία εν τους ξενώνες εκτελούσαν φαρμακοποιοί. Ούτω εν τω ξενώνα του Παντοκράτορος ο διευθυντής μεν του φαρμακείου εκαλείτο ἐπιστήκων τού πημέντου, τρεις δε φαρμακοποιοί (ἔμβαθμοι πημεντάριοι) και 2 βοηθοί (περισσοί πημεντάριοι) βοηθούσα αυτόν κατά την παρασκευή των φαρμάκων. Τινές των ξενώνων είχαν αποκτήσει και φήμη τινά περί ειδική θεραπεία ορισμένων νόσων (βλ. Άρ. Π. Κούζη, Περαιτέρω παρατηρήσεις περί της Ιατρικής των ξενώνων επί τη βάσει κωδίκων, 1930).

Στους ξενώνες προς νοσηλεία των ασθενών υπήρχαν νοσοκόμοι (οἱ νοσοκομοῦντες) και παρανοσοκόμοι, ους αμελούντας περί την εκτέλεση των καθηκόντων αυτών ποικιλοτρόπως αναφέρεται ότι εκόλαζον (Μigne Ρ.G. 99, 1741). Οι μειζότεροι τούτων, έχοντες υπηρεσία μάλλον οικονόμου, είχαν την υποχρέωση να προμηθεύονται εκ του φαρμακείου τα μάλλον εν χρήσει φάρμακα. Οι προς μεταφορά των ασθενών χρησιμοποιούμενοι αποτελούσαν τα νωχοφόρα ή τους παραπέμποντας, ως στη Βασιλειάδα. Ίσως εκ της ομάδος τούτων ήσαν και οι κατά τις επιδημίες χρησιμοποιούμενοι παραβολᾶνοι. Τέλος και περισσοί μοναχοί εχρησιμοποιούντο προς διακονία στοτς ξενώνες. (Μigne 34,  1235)

Άπαν το προσωπικό των ξενώνων ελάμβανε ορισμένη αντιμισθία εις χρυσά νομίσματα και είδος (σίτο κ.τ.λ.). Το τυπικόν δε μάλιστα του Παντοκράτορος αναγράφει λεπτομερώς και το ποσόν, όπερ ελάμβανε πας ο εν τω ξενώνι εργαζόμενος. Οι ασθενείς, εισερχόμενοι στον ξενώνα του Παντοκράτορος προς νοσηλεία, ιδία οι απορότεροι άλλαζαν τα ενδύματα αυτών, τα οποία δίδονταν για καθαρισμό, ενδύονταν ενδύματα του ξενώνα και έπειτα διανέμονταν στα διάφορα τμήματα αναλόγως του είδους της ασθενείας αυτών. Η κλίνη αυτών έφερε στρώμα, προσκέφαλο και πάπλωμα, τον δε χειμώνα προστίθονταν 2 λοονίκια (κουβέρτες). Διά τους μη δυναμένους να μετακινούνται υπήρχαν και 6 κλίνες που είχαν τα πιλωτά (τα στρώματα) τρυπημένα κατά το μέσον διά τις ανάγκες Το σιτηρέσιο των αρρώστων συνέκειτο εξ άρτου, 2 φαγητών εξ όσπριων μετά ελαίου και κρομμύων, ορισμένο δε ποσόν χρηματικό δίνονταν χάρη οίνου. Στη μονή της Κοσμοσσωτείρας δίδονταν κατά τις μεγάλες εορτές ιχθύς. Ενίοτε στους ασθενείς δίδονταν και φιλοδωρήματα ή και μηναίο επίδομα. Ειδικό δε προσωπικό (οἱ διαιτάριοι) επέβλεπε τα της διαίτης (περί της εν Αιγύπτου νοσοκομείων βλ. J. Leipoldis «Schenute von Atripe und die Entstehung des nationakaegyptischen Christentums»). Στους ξενώνες υπήρχαν πάντα τα χρήσιμα εργαλεία (χειρουργικά, καθετήρες, σικύαι κλπ.), διά δε τα μαχαίρια υπήρχε ειδικός ἀκονητής. Ιδιαίτερο διαμέρισμα χρησίμευε ως λουτρό. Κινστέρνες δια υδραγωγών προμήθευαν το δι’ αυτούς ύδωρ, ως και δια πάσα εκ του ξενώνα ανάγκην. Την λογιστική υπηρεσία των ξενώνων είχαν αναλάβει ειδικοί υπάλληλοι ὀπτίωνες, υποβάλλοντες τους λογαριασμούς στους επισκόπους, χαρτουλάριοι δε την του αρχειοφύλακος ή γραμματέως, παρά τούτους δε υπήρχαν και οἱκονόμοι. Πάντες ούτοι ήσαν υπό τις διαταγές του ξενοδόχου ή των πριμμικηρίων. Στον ξενώνα του Αρματίου αναφέρεται και κεκαλλιγράφος. Στο ξενώνα του Παντοκράτορα αναφέρεται και διδάσκαλος της Ιατρικής επιστήμης. Εκτός δηλαδή δηλαδή της κλινικής μορφώσεως, την οποία λάμβαναν οι εφιεμένοι ιατρικής παιδείας και οι παίδες των Ιατρών περιερχόμενοι και ασκούμενοι στα διάφορα Ιατρικά τμήματα του ξενώνα, άκουγαν και τα θεωρητικά μαθήματα του διδασκάλου τούτου της ιατρικής, ο οποίος επί ποινή απολύσεως έπρεπε να διδάσκει τακτικά και κανονικά. Το ανώτερο προσωπικό των ξενώνων όχι μόνο για την νοσηλεία και διδασκαλία ασχολούνταν και περί την συγγραφή έργων, μερικά από τα οποία διασώθηκαν μέχρις ημών, π.χ. το του Ρωμαναού του κουβουκλησίου της του Θεού άγιας και μεγάλης Εκκλησίας και άλλα τινά γενικότερα υπό τύπο ιατροσοφίων, ως τα φερόμενα υπό τον τίτλο «θεραπευτικαί καὶ ιατρεῖαι συντεθεῖσαι παρὰ διαφόρων κατὰ τήν ἐκτεθεῖσαν ἀκολουθίαν τοῦ ξενῶνος» (βλ. Ar. Kousis, Contribution à l’ étude de la médecine des xénons pendant le XVe siècle l, 1927). Στους ξενώνες υπήρχαν και βιβλιοθήκες, ιδίως ιατρικών έργων (Διοσκορίδου, Γαληνού κ. ά). Στα προδρομικά ποιήματα αναφέρεται (Hessel-Pern. IV, 89): «Ὡς πρῆσμαν ἐκ τοῦ κρούσματος γέγονε τῇ χειρί μου | ὁλόκληρον ἐδιάβασα μῆναν εἰς τὸν ξενῶνα». Τελείως ιδιαίτερα διαμερίσματα, εις τους μεγάλους ιδίως ξενώνες, ήσαν προορισμένα διά τις εκκλησίες, ιδιαίτερα διά τους άνδρας και διά τις γυναίκες, το μαγκιπεῖον (αρτοποιείον) το μαγειρεῖον, τήν ἄρουλαν («μεγάλη» κατά το τυπικό του Παντοκράτορος), το ἐστιατόριον, τα σωτήρια  (απόπατοι), το ξενοτάφιον προς ταφή των θνησκόντων ξένων, τον μύλον, τό ἱπποστάσιον, το πλυντήριον, στα οποία εργάζονταν μέγα προσωπικό  εκ μαγκίπων και μαγκιπισσῶν, μυλοχαράκτου, στράτορος (ιπποκόμου), ὀψωνιάτορος (προμηθής τροφίμων), μαγείρων και λεβηταρίων, πλυντριῶν, ἱερέων, νεκροθαφτῶν, εκτός του ὀστιαρίου ή πυλωροῦ. Ως παραρτήματα επίσης του ξενώνας αναφέρονται λωβοκομεῖα, υπάρχοντα και την σήμερον στις μονές (Μονή Ιβήρων Άθω) και γηροκομεία.

Η οργάνωση αυτή των ξενώνων, ως εικός, επηρέασε μεγάλως όχι μόνον την των αραβικών νοσοκομείων κατά τον μεσαίωνα, άλλα και κατόπιν εκείνων της Δύσης, ένθα βρίσκουμε ουκ ολίγα ιδρυθέντα υπό το αυτό όνομα xonodochium, ως π.χ. στην αρχαία Ισπανική πόλη Μερίδη, όπου κατά το 580 μ. Χ. αναφέρεται τοιούτου μεγαλοπρεπούς ξενοδοχείου ίδρυση, ως παραρτήματος κάποια μονής καθόσα αναφέρει Παύλος ο διάκονος. Αργότερα μάλιστα στη Δύση βρίσκουμε διατηρούμενη την αυτή  περίπου διαρρύθμιση των ξενώνων κατά το βυζαντινό σύστημα, ως δείχνουν και πολλά διαγράμματα διασωθέντα μέχρις ημών (όπως της μονής St. Gall κ.τ.λ.)

 

Επιπλέον Βιβλιογραφία

01. Ευγενίου ιερέως [Γεδεών Μ αν.], Η Ζωοδόχος Πηγή

02. Ligenth, Jus Graecorum

03. Αρ. Π. Κούζη, Περί βυζαντινών νοσοκομείων, ιδία δε ξενώνων κατά τον ΙΒ΄ αιώνα. Αρχ. Ιατρ. τόμ. ΙΕ΄

04. Κ. Αμάντον, Η ελληνική φιλανθρωπία κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους, Αθήναι 1923

05. Migne, Ελληνική Πατρολογία

06. Sudhoff, in Sudhoffs Archiv

07. Άρ. Π. Κούζη, Περαιτέρω παρατηρήσεις περί της Ιατρικής των ξενώνων επί τη βάσει κωδίκων, 1930

08. J. Leipoldis «Schenute von Atripe und die Entstehung des nationakaegyptischen Christentums»

09. Ar. Kousis, Contribution à l’ étude de la médecine des xénons pendant le XVe siècle l, 1927

10. Hessel-Pern. IV, 89

11.  Ευρ. Αλκ.

12. Πλάτ. Τιμ.

13. Ομήρ. Οδύσ

14. Ιουλ. Επιστ. 49

15. Λέοντ, Νεαρ. ιγ΄

16. Προκόπιος, Περί Κτισμ.

17. Θεοφ. Χρονογρ.

 

Πηγή: Αριστ. Π. Κούζης, Καθηγητής της Ιστορίας της Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ακαδημαϊκός, Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος Ιη΄, σσ. 628-629

 

 

ΝΕΟΠΑΓΑΝΙΣΤΙΚΕΣ ΑΠΑΤΕΣ

 

 

Κεντρική σελίδα με νεοπαγανιστικές απάτες

 

 

Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΙ ΥΓΙΕΙΝΗ, ΛΟΥΤΡΑ, ΑΝΑΘΕΜΑΤΙΖΕΙ ΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ

(Κατά: Παναγιώτη Μαρίνη, περ. Τρίτο Μάτι, τεύχος 109, ένθετο, σελ. 12)

(Κατά: Στέφανου Μυτιληναίου, περ. Δαυλός, τεύχος 240)

 

Απαγόρευσις της υγιεινής, "κλείσιμο" των Ασκληπιείων και των Λουτρών, αναθεματισμός της ιατρικής: «Νοσεῖ Γαληνὸς, ἐκφοβεῖ δὲ τὰς νόσους ὁ Πέτρος ἡμῶν τὰς σαγήνας ὁ πλέκων»(20) (Πηγή: Παναγιώτης Μαρίνης, Περιοδικό Τρίτο Μάτι, τεύχος 109, ένθετο «Θα αναγνωρισθεί επίσημα η Αρχαία Ελληνική Θρησκεία;», σελ. 12)

«Απαγορεύεται γενικώς το λουτρόν καθαριότητος: «ἀνδρεῖον καὶ σοφρωνέστατον πρᾶγμα τὸ νὰ ἀπέχῃ τινὰς ἀπὸ τὰ λουτρά... Καὶ ἁπλῶς εἰπεῖν, τὰ λουτρά ἄλλον καλὸν δὲν προξενοῦσι, πάρεξ ἡδονὰς σαρκικάς, καὶ φαντασίας ἀτόπους» (ΠΗΔΑΛΙΟΝ)!» και «Λουτρά - Απαγορεύονται! τα μεγαλοπρεπή λουτρά των Ελληνικών πόλεων ισοπεδώνονται! Απαγορεύεται γενικώς το λουτρόν καθαριότητας» (Πηγή: Παναγιώτης Μαρίνης, περιοδικό Τρίτο Μάτι, τεύχος 142, ένθετο «Αφιέρωμα, η πρόσφατη αναγνώριση της Αρχαίας Ελληνικής Θρησκείας» σελ. 11 & 12)

 

 

Απαγορεύονται τα κοινά μπάνια στις παραλίες

«Ὅτι οὐ δεῖ Ἱερατικοὺς ἢ Κληρικοὺς ἢ Ἀσκητὰς ἐν βαλανείῳ μετὰ γυναικῶν ἀπολούεσθαι, μηδὲ πάντα χριστιανὸν λαϊκόν· αὐτὴ γὰρ πρώτη κατάγνωσις παρὰ τοῖς ἔθνεσιν. Εἰ δέ τὶς ἐπὶ τοῦτο φωραθείη, εἰ μὲν Κληρικὸς εἴη καθαιρείσθω, εἰ δὲ λαϊκὸς ἀφοριζέσθω» (Kανών ΟΖ της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου).

Ερμηνεία υπό Αγαπίου ιερομόναχου και Νικοδήμου μοναχού: «Ο παρών Κανών αυτολεξεί λ΄ της εν Λαοδικεία Συνόδου εστί Κανών χωρίς του επιτιμίου μόνου· λέγει ουν, ότι δεν πρέπει οι εντός του βήματος ιερωμένοι ή οι εντός του βήματος κληρικοί ή οι μοναχοί και ασκηταί ή απλώς κάθε λαϊκός Χριστιανός να λούεται εις τα λουτρά μαζί με τας γυναίκας επειδή το άτοπον τούτο κοντά εις τα έθνη φαίνεται να είναι η πρώτη κατηγορία και το μεγαλύτερον σκάνδαλον εναντίον εις τους Χριστιανούς. Ο δε απόστολος προστάζει να γινώμεθα απρόσκοποί εις τους Ιουδαίους και Έλληνας και εις την Εκκλησίαν του θεού. Και αν, καθώς λέγει δ Ζωναράς και αυτό, το να απαντήσει τινάς γυναίκας απλώς εις στράταν ή εις οίκον, ταράττει τον λογισμόν, πως δεν θέλει καταβαπτισθεί και εις επιθυμίαν να κινηθεί ο νους εκείνων των ανδρών, όπου με γυναίκας συλλούωνται, κατά τον Βαλσάμωνα ή εις λουτρόν δηλαδή ή εις θάλασσαν ή εις ποταμόν εξουσιάζουσι γαρ τα σώματά των δια παιδοποιίαν και όχι δια να ξεγυμνώνονται και να βλέπωσι την ασχημοσύνην των. Προσθέτει δε ο Κανών, ότι όποιος ήθελε φανεί να κάμει τούτο, κληρικός μεν ων, ας καθαίρεται, λαϊκός δε ας αφορίζεται».

Συμφωνία: «Αλλά και αι αποστολικαί διαταγαί (βιβλ. α΄ κεφ. θ΄) εμποδίζουσι να λούεται γυνή μετά ανδρός. Την αταξίαν ταύτην αναφέρει και ο Επιφάνιος, αιρεσ. λ΄. και Κλήμης ο Αλεξανδρεύς». (Παιδαγωγού, βιβλ. γ΄. κεφ. ε.)

Απίστευτο και όμως αληθινό, ότι σε περίπτωση που εφαρμοστεί ο εν λόγω κανόνας, θα πρέπει να αφορισθεί όλος ο πληθυσμός της Ελλάδας, για να μην πούμε όλος ο πληθυσμός της χριστιανικής Ευρώπης!

 

«Αν δεν πλένεστε καθόλου, τόσο το καλύτερο»

Το ιδανικό του ιουδαιοχριστιανισμού είναι να πλένονται οι, άνθρωποι όσο το δυνατόν λιγότερο έως και καθόλου. Ο επίσκοπος Φίλων, προσπαθώντας να περάσει τα ιουδαϊκά ήθη στους Χριστιανούς, συμβουλεύει: «ότι και οι Ιουδαίοι με τους πατέρας των δεν συλλούονται, ίνα μη ιδωσι την γύμνωσιν του πατρός των ως ο Χαμ την του Νώε. Όθεν ακολούθως ουδέ τα παιδία των Χριστιανών πρέπει με τους πατέρας των να συλλούωνται. Ο δε άγιος Διάδοχος της Φωτικής Επίσκοπος (κεφ. νδ΄, σελ. 216, της Φιλοκαλ.) λέγει, ότι είναι ανδρείον και σωφρονέστατον πράγμα το να απέχει τινάς από τα λουτρά και μάλιστα εκείνοι, όπου αγαπούν να ενωθούν με το κάλλος της σωφροσύνης ταυτόν ειπείν, οι παρθενίαν υποσχεθέντες ιερωμένοι και μοναχοί, διότι η ηδονική εκείνη υγρασία του λουτρού χαυνώνει και εκθηλύνει το σώμα, και η εν τω λουτρω γύμνωσις φέρει εις ενθύμησιν την άδοξον εκείνην γύμνωσιν, όπου έπαθεν ο Αδάμ μετά την παρακοήν. Και απλώς ειπείν, τα λουτρά άλλο καλόν δεν προξενούσι πάρεξ ηδονάς σαρκικάς και φαντασίας ατόπους, εκτός μόνον αν λούεται τινάς δι’ ανάγκην ασθενείας» (Φίλων, σελίδα 163 του α΄ τόμου της «Οκτατεύχου»).

Το κάλλος της σωφροσύνης λοιπόν περνάει από τον κάλλο της απλυσιάς και μονάχα σε περίπτωση ασθενείας (η οποία πολύ πιθανό να έχει προκληθεί από την απλυσία) είναι πράξη αναμάρτητη το να λουστεί κανείς.  (Πηγή: Στέφανος Μυτιληναίος, Περιοδικό Δαυλός, τεύχος 240, σσ. 15439 - 15448, http://www.davlos.gr/dissue.php?issue=240)

 

Μυθοπλάστες: Στέφανος Μυτιληναίος & Παναγιώτης Μαρίνης

Απάντηση:   Εδώ

 

 

Η ΗΘΙΚΗ ΤΟΥ ΛΩΤ & ΤΗΣ ΒΙΒΛΟΥ (ΣΟΔΟΜΑ & ΓΟΜΟΡΡΑ)

(Κατά: Bill Maher & Larry Charles, http://www.imdb.com/title/tt0815241/, Ταινία Religulous)

 

Ο Bill Maher καταπιάνεται με ένα αγαπημένο θέμα των αθεϊστών, το οποίο όμως είναι παγίδα για τους ίδιους. Την περίπτωση του Λωτ, των Σοδόμων και των Γομόρρων και τις κόρες του Λωτ. Τα ζητήματα είναι σεξουαλικά και ηθικά. (Πηγή Φώτο: Bill Maher & Larry Charles,  Ταινία Religulοus,  http://www.imdb.com/title/tt0815241/)

 

Βίντεο. Μέγεθος: 305Κb - Διάρκεια: 1΄06΄΄

Σωστά. Πίσω μου και άνωθι βρίσκονται οι δίδυμες πόλεις. Τα Σόδομα και τα Γόμορρα. Πρέπει να ήταν κάποιο εντελώς παράδοξο μέρος. Πόσο παράδοξο; Ας πούμε πως ότι έγινε στα Γόμορρα έμεινε πάντα εκεί.

Αυτό μέχρι να ασχοληθεί ο Θεός που έστειλε δύο Αγγέλους να ερευνήσουν. Οι άγγελοι πήγαν στο σπίτι του ενός θεοσεβούμενου ανθρώπου, του Λώτ, και οι άνθρωποι της πόλης προσπάθησαν να τους βιάσουν.

Επειδή ο Λωτ δεν ήθελε η πόλη να δυσφημιστεί ως ένα μέρος που βιάστηκαν οι άγγελοι, πρόσφερε τις κόρες του στον όχλο για να τις βιάσει. Κι αυτός ήταν ο «καλός» άνθρωπος στη πόλη. Πράγμα που με οδηγεί σ’ αυτό το συμπέρασμα. Αν θα έπρεπε ποτέ να δώσω ένα όρκο, γιατί να θέλω να βάλω το χέρι μου πάνω στη Βίβλο του βασιλιά Τζέιμς; Θα μπορούσα να βρω καλύτερη ηθική. (Πηγή: Bill Maher & Larry Charles,  Ταινία Religulοus,  http://www.imdb.com/title/tt0815241/)

 

Μυθοπλάστες: Bill Maher & Larry Charles

Απάντηση: Ο Bill Maher διατείνεται πως «Θα μπορούσα να βρω καλύτερη ηθική» από της Βίβλου. Βέβαια υπάρχει καλύτερη, κι αυτή είναι η της Καινής Διαθήκης. Όμως επειδή οι Αμερικάνοι και οι Σάξονες γενικότερα ως «Βίβλο» θεωρούν τόσο Π.Δ. όσο και την Κ.Δ., πρέπει να υποδειχθούν στους Bill Maher & Larry Charles τα τραγελαφικά τους λάθη. Πρώτα από όλα και προς αποφυγή παρεξηγήσεων, η ίδια η Π.Δ. πληροφορεί τον αναγνώστη της ότι, στα Σόδομα και Γόμορρα δεν υπήρχαν ούτε καν δέκα μόλις άνθρωποι (1) που να μην είχαν πολύ μεγάλες αμαρτίες κατ’ εξακολούθηση (2), δηλαδή άνευ ουδεμίας προθέσεως μετάνοιας έναντι του Θεού και ζωοδότη του κόσμου τούτου. Αναλυτικότερα...

 

1. Η αμαρτία των Σοδομιτών & Γομορριτών & το ψέμα των Bill Maher & Larry Charles

Οι αμαρτίες των Σοδομιτών και Γομορριτών δεν ήταν τίποτα άλλο παρά ο «Σοδομισμός», δηλαδή η ομοφυλοφιλία. Μια σεξουαλική διαστροφή που οδηγεί εις την ατεκνία και στο βιολογικό αφανισμό κι η οποία δεν ακολουθεί το Θέλημα του Θεού, το γνωστό της Γενέσεως, Κεφ. Α΄ «28 καὶ εὐλόγησεν αὐτοὺς ὁ Θεός, λέγων· αὐξάνεσθε καὶ πληθύνεσθε...».

Οι ομοφυλόφιλοι άνδρες Σοδομίτες, ήθελαν να βιάσουν δύο αγγέλους : «...οἱ ἄνδρες τῆς πόλεως οἱ Σοδομῖται ...ἔλεγον... ἐξάγαγε αὐτοὺς πρὸς ἡμᾶς, ἵνα συγγενώμεθα αὐτοῖς.» (3) Πολλές φορές άνθρωποι πόρνοι στη ψυχή διαστρέφονται με παιδιά ή με ζώα. Δεν προκαλεί εντύπωση που οι «άνδρες» Σοδομίτες ερεθίζονταν με άλλους άνδρες. Εξάλλου αυτό συμβαίνει και σήμερα.

Πριν λοιπόν κοιμηθούν, προσπάθησαν να βιάσουν τους Αγγέλους «οἱ ἄνδρες τῆς πόλεως οἱ Σοδομῖται»· αντίθετα οι Bill Maher & Larry Charles υποκριτικά υποστηρίζουν ότι προσπάθησαν να τους βιάσουν γενικά κι αόριστα οι [φυσιολογικοί;] «άνθρωποι της πόλης» (4). Δεν ξεκαθαρίζουν τα γεγονότα αναφέροντας απλούστατα το ουδέτερο ουσιαστικό «ἄνδρες».  Και όταν ξεκινά κανείς με ψέματα την ιστορία του, στο τέλος θα βγάλει πλαστά συμπεράσματα, γεγονός που μπορεί να μην είναι αθέμιτο για μερικούς, ούτε φυσικά ακούσιο.

 

2. Η απόφαση του Λωτ, τα στοιχεία της Βίβλου & τα λάθος συμπεράσματα των Bill Maher & Larry Charles

Ο Λωτ, επειδή γνώριζε την αμαρτία των Σοδομιτών και τις ομοφυλοφιλικές τους τάσεις στις πλανεμένες καρδιές τους, όταν οι Άγγελοι του ζήτησαν να μείνουν «ἐν τῇ πλατείᾳ» της πόλης, ο Λωτ τους πίεσε αμέσως («κατεβιάζετο αὐτούς») να τους φιλοξενήσει σπίτι του. (5) Η σημασία της φιλοξενίας για την εποχή εκείνη ήταν σημαντικότατη (6) σε όλους σχεδόν τους αρχαίους πολιτισμούς κι ομοίως έχει παραμείνει ορθότατα εις την μετέπειτα Κ.Δ. (7), όπου μάλιστα έχει λάβει σωτηριολογικές διαστάσεις (8), ως ενδιαφέρον προς το συνάνθρωπο.

Εκείνη λοιπόν την εποχή, κάθε φιλοξενούμενος αποτελούσε μέλος της ίδιας της οικογένειας, θεωρούνταν πρόσωπο ιερό και προστατεύονταν με κάθε μέσο (9) [πρβλ. φιλοξενία]. Οι δύο φιλοξενούμενοι του Λωτ επιπλέον, τύγχαναν κι απεσταλμένοι του ίδιου του Θεού· του Όντος Εκείνου που έχει πάσα δύναμιν επί παντός βιολογικού όντος. Έτσι οι δύο Άγγελοι, θεωρούνταν δύο φορές ιερά πρόσωπα, τα οποία έπρεπε να τύχουν προστασίας εκ του οικοδεσπότη από τους μανιασμένους ομοφυλόφιλους Σοδομίτες, οι οποίοι δεν δίστασαν να απειλήσουν τον Λωτ με βιασμό, αν τους αντιστέκονταν («νῦν οὖν σὲ κακώσωμεν μᾶλλον ἢ ἐκείνους.») (10). Μάλιστα αυτή η απειλή αποδείχνει περίφημα ότι, οι ερμηνείες ορισμένων ομοφυλοφίλων εις το διαδίκτυο, πως οι Σοδομίτες ήθελαν να φιλοξενήσουν τους Αγγέλους παρά να τους βιάσουν, είναι φρούδες ελπίδες. Όχι μόνο γιατί το «κακώσωμεν» δεν έχει καμιά σχέση με την φιλοξενία αλλά και διότι δεν είναι δυνατό όλοι οι άνδρες της πόλης να θέλουν να φιλοξενήσουν τους Αγγέλους το ίδιο αυτό βράδυ. Άλλωστε η προσφορά των θυγατέρων του Λωτ εις το πλήθος είναι ένα ακόμη σοβαρότατο στοιχείο ενάντια σε μια τόσο διεστραμμένη υπεράσπιση, που προσπαθεί να καλύψει πάθη παρά να ερμηνεύσει βάση της λογικής.

 

3. Γιατί... μπαμπά;  ή «γιατί έτσι κι όχι αλλιώς;»

Πολλές φορές οι άθεοι ή οι νεοπαγανιστές, προσπαθώντας απελπισμένα να φέρουν αντιρρήσεις εις την Αγία Γραφή, εφαρμόζουν την μέθοδο της πλάγιας, παρά της ευθείας αντίρρησης. Η πλάγια αντίρρηση δεν διατυπώνεται με «όχι» ή «μη», τα οποία για τους άθεους είναι επιθυμητό να αποφεύγονται ως δογματίζοντα, αλλά με «αμπελοφιλοσοφικές» ερωτήσεις τύπου: «γιατί έγινε εκείνο το συμβάν κι όχι το δείνα;» ή «γιατί έτσι και όχι αλλιώς;». (11) Με αφορμή αυτή την τακτική εδώ θα γίνει προσπάθεια να καλυφθούν τυχόν περεταίρω τέτοιες «αμπελοφιλοσοφικές» ερωτήσεις αρνητών:

 

        α. Γιατί δεν πρόσφερε ο Λωτ εαυτόν, αντί τις κόρες του, θυσία εις τους Σοδομίτες;

       Δεν ένιωθε ότι έχει την «σωματική φυσιολογία» για να τύχει συνουσιασμού από άνδρες. Ακόμη κι αν τυχόν πρόσφερε εαυτόν, οι κατήγοροι σήμερα θα του πρόσαπταν την κατηγορία της ομοφυλοφιλίας· θα υπαινίσσονταν πως ήταν ομοφυλόφιλος και πως θα του «άρεσε» αυτή η «θυσία» υπέρ των Αγγέλων. Κι αν αυτή η κατηγορία του επισυνάπτονταν, τότε κανείς δεν θα γνώριζε να απαντήσει εις το γιατί ο Θεός τον εξαίρεσε από την καταστροφή των δύο πόλεων, των Σοδόμων και των Γομόρρων και δηλαδή από την κατηγορία περί ομοφυλοφιλίας. Στην ουσία θα είχε να αντιμετωπίσει κανείς ένα Θεό προσωπολήπτη υπέρ του Λωτ, που όμως δεν είναι (12).

        β. Γιατί δεν πρόσφερε την γυναίκα του ο Λωτ;

        Διότι οι κατήγοροι θα υποστήριζαν πως, εφόσον αυτή ήταν ηλικιωμένη δεν θα ήταν αρεστή εις το πλήθος. Και τι σημασία έχει αυτό, θα ρωτούσε κάποιος. Η σημασία είναι απόλυτη ως προς τη στοιχειοθέτηση της διαστροφής των Σοδομιτών και Γομορριτών. (βλέπε το κάτωθι γ)

        γ. Γιατί πρόσφερε τις κόρες του ο Λωτ;

        Η προσφορά των θυγατέρων του που ήταν δύο, νέες και παρθένες «αἳ οὐκ ἔγνωσαν ἄνδρα·» (13) έχει να κάνει με την απόδειξη του ότι «οἱ ἄνδρες τῆς πόλεως οἱ Σοδομῖται» δεν είχαν στην πραγματικότητα προτιμήσεις ανδρών· αντίθετα ήσαν όλοι τους ανεξαρτήτως διεστραμμένοι. Αντί να προτιμούν τις δύο παρθένες που τους πρόσφερε ο Λωτ λέγοντας «ἐξάγαγε αὐτὰς πρὸς ἡμᾶς, ἵνα συγγενώμεθα αὐταῖς», προτιμούσαν τους άνδρες αντιλέγοντας «ἐξάγαγε αὐτοὺς πρὸς ἡμᾶς, ἵνα συγγενώμεθα αὐτοῖς». Αν δεν υπήρχε αυτή η ξεκάθαρη παρουσίαση της άρνησης των δύο παρθένων από το πλήθος, κανείς άθεος ή παγανιστής δεν θα μπορούσε να εννοήσει την ομοφυλοφιλική διαστροφή των Σοδομιτών. Ο Θεός θα αντιμετώπιζε την κατηγορία μιας άδικης καταστροφής δύο πόλεων και του πληθυσμού τους. Θεός όμως άδικος δεν υπάρχει.

        δ. Γιατί οι κόρες του Λωτ δεν προσφέρθηκαν μόνες τους στο πλήθος;

        Πρώτα από όλα δεν ήσαν αυτές οικοδέσποινες του σπιτιού που φιλοξενούσε τους Αγγέλους. Ήταν ο Λωτ ο οικοδεσπότης κι ο κύριος υπεύθυνος της φιλοξενίας τους. Αυτός αποφάσιζε για όλους. Κατά δεύτερο λόγο, αν προσφέρονταν μόνες τους θα υπόκειντο κι αυτές εις την κατηγορία της πορνικής συμπεριφοράς, πως δηλαδή «ήθελαν κι έπαθαν το βιασμό». Όπως η εκβίαση της «προσφοράς» τους με εντολή του Λωτ, είναι ένα ξεκάθαρο σημάδι πως η οικογένεια του Λωτ που σώθηκε της καταστροφής, δεν είχε καμιά σχέση με τις «συμπεριφορές» & «προτιμήσεις» ή τον ακόλαστο βίο των Σοδομιτών γενικότερα. Οι κόρες του Λωτ υπόκειντο στην ίδια  βία που εξέπεμπε το μανιασμένο πλήθος κι η οποία μεταφέρονταν σ’ αυτές με εντολή του οικοδεσπότη - πατρός. Κατά τρίτο λόγο, το πιθανότερο ήταν ότι φοβόνταν και ασφαλώς δεν επιθυμούσαν να προσφερθούν, όπως ελέχθη. Επιπλέον δεν ήσαν στο ίδιο επίπεδο με τον Λωτ, όσο αφορά την ηθική σπουδαιότητα κι υπεράσπιση της φιλοξενίας.

        ε. Γιατί δεν έγιναν διαφορετικά τα πράγματα ή γιατί έγιναν έτσι; [η απόδειξη της ανορθολογικής ανοησίας των άθεων]

        Ο τρόπος με τον οποίο συνέβηκαν τα γεγονότα δια των αποφάσεων του Λωτ, ήταν ο καλύτερος δυνατός για την εποχή. Αν υποθετικά ο αναγνώστης ήταν εκείνος που φιλοξενούσε σπίτι του τους απεσταλμένους του Θεού, Εκείνου του Θεού που έχει δύναμη σε Ζωή και Θάνατο, που είναι Παντοδύναμος και Φιλεύσπλαχνος, θα εξέπεμπε τους Αγγέλους Του εις το πλήθος να υποστούν την ανεξέλεγκτη βλακώδη βία, υποβοηθώντας κι ο ίδιος αυτό το παραλήρημα των ομοφυλοφίλων; ή θα προσπαθούσε να τους καλύψει όσο μπορούσε καλύτερα, περιμένοντας κι ελπίζοντας κάποια επέμβασή του Θεού υπέρ της δικαιοσύνης, γινόμενος ο ίδιος ή η οικογένεια του θυσία;

        Ο Λωτ πίστευε κι έλπιζε στον Θεό κι ο Θεός δεν τον απογοήτευσε. Οι Άγγελοι Του έσωσαν τον Λωτ, την οικογένειά του, τις κόρες του και τους γλίτωσαν όλους από τη βία, τυφλώνοντας και παραλύοντας τους Σοδομίτες κακοποιούς (14). Βάση της απλής βιολογικής λογικής, χωρίς κανένα συναισθηματισμό ή δικαιοσύνη, κάποιος συντάσσεται με τον ισχυρότερο για να επιβιώσει. Οι άθεοι, ενώ δεν πιστεύουν εις το Θεό, δηλαδή εις την δικαιοσύνη Του και σε όλες τις λοιπές ιδιότητές Του, δεν αποδέχονται ούτε τη λογική ταύτιση του Λωτ με τον ισχυρότερο, σε μια προσπάθεια να εξέλθει αυτός της δύσκολης κατάστασης εις την οποία είχε περιπέσει μαζί με τους ιερούς για την εποχή, βάση της φιλοξενίας,  ομοσκεπείς του (15).

        Η αθεϊστική ανοσία του Religulous ουσιαστικά δεν ξέρει κανείς τι να υποθέσει ότι επιθυμεί. Μήπως έπρεπε ο Λωτ να παραδώσει τους Αγγέλους εις το πλήθος και να εκταμιεύσει κι αυτός μαζί με τους Σοδομίτες τη δικαιοσύνη του Θεού; ή θα έπρεπε να πράξει κάποιο από τα άνωθι υποθετικά α,β,γ,δ; Αστείες υποθέσεις για άθεους κι ανισσόροπους παγανιστές που, ενώ παριστάνουν τους λογικούς έχουν το θράσος να προτάσσουν «καλύτερες ηθικές»· εκείνες δηλαδή κατά τις οποίες ο φιλοξενούμενος εγκαταλείπεται εις την όπια βίαιη τύχη του. Οι αθεοπαγανιστές περισσότερο δείχνουν να ενοχλούνται από τον επιτυχημένο εις τις αποφάσεις Λωτ παρά από τη βία των Σοδομιτών.

       Ασφαλώς ο Λωτ ότι έπραξε δεν το έπραξε βάση της απομονωμένης λογικής, αλλά βάση της θεοσέβειάς του· της αγάπης του προς το Θεό. (βλ. κάτωθι) Η δε θεοσέβεια είναι ούτως ή άλλως το πιο λογικό πράγμα εις τον κόσμο.

 

4. Ο αναγνώστης εις τη θέση του Λωτ (1η απόδειξη της ανωτερότητας της στάσης του Λωτ)

Αυτή είναι η θέση που λαμβάνουν οι άθεοι για να αντλήσουν τα λαθεμένα συμπεράσματά τους κατά του Λωτ. Γενικά θεωρούν απαράδεκτο ο Λωτ να μην αμύνεται υπέρ της οικογενείας του (προσωπικό συμφέρον) και να αμύνεται έναντι ενός φιλοξενούμενου (αλτρουισμός). Με άλλα λόγια τον κατηγορούν για την έλλειψη εγωισμού. Όμως είναι ξεκάθαρο πως η ομοίωση προς το Χριστιανικό Θεό, δεν είναι ο εγωισμός αλλά ο γενναιότερος αλτρουισμός (βλ. κάτωθι «Η Θυσία του Χριστού & ο εγωισμός του άθεου»). Ασφαλώς οι άθεοι έχουν ακόμη ένα μειονέκτημα· δεν γνωρίζουν καν τι σήμαινε φιλοξενία εις την αρχαία εποχή. Κι η κριτική που ασκούν δεν είναι τίποτα άλλο παρά φανέρωση αυτής τους της άγνοιας για τα ιστορικά δεδομένα της εποχής της Βίβλου αλλά και της Κ.Δ. (βλ. σημ. 8)

Επιστρέφοντας εις τον εγωισμό, πρέπει να λεχθεί ότι, ο μέσος άνθρωπος κοιτάει πρώτα το δικό του συμφέρον και το συμφέρον της οικογένειας του έναντι των άλλων. Συνεπώς ο καθένας μπρος εις τον απειλούμενο φιλοξενούμενο έναντι της οικογενείας, θα προτιμούσε να προστατέψει την δεύτερη, παρά τον πρώτο. Αυτή είναι η κανονικότητα. Η υπέρβαση όμως αποτελεί την χορηγία ή ανάλωση του προσωπικού συμφέροντος έναντι του συλλογικού. Αυτό καθορίζει τους ήρωες και τους Αγίους, δηλαδή η θυσία για τον άλλον, το συνάνθρωπο. Η υπέρβαση του Λωτ, δηλαδή η νίκη επί του εγωισμού του, κι επί του προσωπικού του συμφέροντος κατ’ επέκταση, ήταν η προσφορά της οικογένειάς του εις τη βία, παρά η προσφορά των μη οικείων φιλοξενουμένων του.

Είτε βιάζονταν οι Άγγελοι από το πλήθος, είτε οι κόρες του Λωτ, η ουσία είναι πως κάποιος θα βιάζονταν στο τέλος. Και σε αυτό δεν έφταιγε ο Λωτ, παρ’ όλες τις εκνευρισμένες γκρίνιες των άθεων, που δίνουν άφεση αμαρτιών στο πλήθος που ήταν η βασική και μόνη αιτία της βίας. Κι η απόφαση του ποιος θα βιάζονταν στο τέλος, δεν βρίσκονταν μόνο εις τα χέρια του Λωτ αλλά και εις την απόφαση του πλήθους, όπως βλέπει κανείς στην θέση 3γ. Πάρα ταύτα, η απόφαση του Λωτ, ώστε τα θύματα του βιασμού αυτού να είναι οι δικές του κόρες έναντι των φιλοξενουμένων, επιδεικνύει ακριβώς την θυσία του Λωτ κατά του προσωπικού του συμφέροντος. Διότι αποφάσισε πως αυτός ή αυτοί που θα βιάζονταν, θα ήταν συγγενικά εξ αίματος πρόσωπα εις τον Λωτ κι όχι οι φιλοξενούμενοι του.

Είναι αστείο ως κωμικοτραγικό να υποθέτει κανείς πως ο Λωτ παρέδιδε τις κόρες του εις το πλήθος με πλήρη αδιαφορία. Αντιθέτως. Αυτή ήταν κι η πιο δύσκολη απόφαση εις την παρούσα περίπτωση (βλ. «Η διαφορά της φιλοξενίας του Λωτ με άλλες εποχές»). Διότι ο άδικος κριτής του Λωτ, ο άθεος ή η ταινία Religulous, κρίνει τον Λωτ γι’ αυτό ακριβώς το λόγο· τον κατηγορεί δηλαδή για το ότι δεν ακολούθησε το προσωπικό του συμφέρον (της οικογενείας) και δεν έλαβε την πιο εύκολη απόφαση από όλες. Διότι για τον άθεο, αυτή είναι η «καλύτερη ηθική»· το προσωπικό συμφέρον, που είναι κι η πιο εύκολη απόφαση, εφόσον προκύπτει αβίαστα μέσα στο μυαλό της πλειοψηφίας· άλλωστε αυτός είναι κι ο λόγος που αυτή η κατηγορία των άθεων κατά του Λωτ έχει ευρεία αποδοχή στους μη γνωρίζοντες· το ότι ο περισσότερος κόσμος είναι συμφεροντολόγος. Δεν είναι πράγματι γελοίο;

Πέρα δε του ότι ηθικά η απόφαση του Λωτ ήταν η πιο γενναία, από την άλλη μεριά και μακροπρόθεσμα, από όσο είδε ο αναγνώστης, το οικογενειακό συμφέρον του Λωτ βάση της λογικής, ήταν η προάσπιση «του Θεού» με όλα τα δυνατά μέσα (βλ. 3ε). Άσχετα που ο Λωτ δεν το έλαβε υπ’ όψιν του, μη γνωρίζοντας το γνωστό σε μας μέλλον του· απλά έλπιζε στο Θεό. Και εδώ βρίσκεται και το σημαντικό στοιχείο της υπόθεσης των Σοδόμων. Πως δηλαδή για όλα τελικός Κριτής ήταν ο Θεός. Διότι η απόφαση του ποιος θα βιάζονταν, δεν εξαρτήθηκε ούτε από τους Σοδομίτες, ούτε από τον Λωτ τελικά, αλλά από τους ίδιους τους Αγγέλους του Θεού, που είχαν την εξουσία Του να αποτρέψουν οιαδήποτε βία· ο Λωτ δεν λάθεψε εμπιστευόμενος την εξουσία του Θεού. Οι άθεοι εις την θέση του Λωτ θα εμπιστεύονταν το συμφέρον τους δια της τύχης, αρνούμενοι οιαδήποτε εμπιστοσύνη εις το Θεό.

Η «ευκολία» με την οποία φαντάζει εις τα μάτια του αναγνώστη αυτή η απόφαση του Λωτ, είναι πράγματι εκείνο που συγχύζει και τον κάνει να πιστεύει πως ο Λωτ δεν έδρασε σύμφωνα με τα κριτήρια που θα έπρεπε να είχε πράξει (κανονικότητα). Όμως η ευκολία με την οποία λαμβάνονται οι δύσκολες αποφάσεις στις περιπτώσεις θυσίας, είναι κι η απόδειξη του μεγέθους της ηθικής διαφοροποίησης του αποφασίζοντα, έναντι του κριτικού τοιαύτης αποφάσεως. Έτσι για παράδειγμα δεκάδες άνθρωποι που θυσίασαν για την πατρίδα τη ζωή τους με τόση ευκολία, για κάποιον απάτριδα φαντάζουν παντελώς βλακώδεις. Ομοίως για ένα άθεο, η θυσία του προσωπικού συμφέροντος υπέρ του Θεού φαντάζει εντελώς ανούσια· κι αυτό συμβαίνει όταν μάλιστα ο ίδιος ο Θεός θυσίασε τον Υιό Του υπέρ πάντων των φιλοξενούμεν ανθρώπων εις την γη του Θεού. (βλ. κάτωθι «Η Θυσία του Χριστού & ο εγωισμός του άθεου»)

Ίσως κανείς να ενοχληθεί με τη προσφορά των θυγατέρων του Λωτ έναντι της προσωπικής του τελευταίου. Ένεκα όμως της ιδιάζουσας κατάστασης, δηλαδή της σαρκικής θυσίας, ας μελετήσει αναγνώστης τα άνωθι 3α, 3β, 3γ, 3δ καθώς και τις κάτωθι ενότητες: («Η διαφορά της φιλοξενίας του Λωτ με άλλες εποχές» κι «Ο αναγνώστης εις την θέση των Αγγέλων»).

 

5. Ο αναγνώστης εις τη θέση των θυγατέρων

Αν ο αναγνώστης λάβει τη θέση των θυγατέρων του Λωτ σε αυτή την ιστορία, είναι σίγουρο πως θα αισθανθεί αδικημένος από την απόφαση του πατέρα, που προτίμησε να βιαστούν αυτές έναντι των Αγγέλων. Η αλήθεια είναι όμως πως η θυσιαστική απόφαση του Λωτ, που μοιάζει με τη θυσία του Υιού του Θεού (βλ. κάτωθι «Η Θυσία του Χριστού & ο εγωισμός του άθεου») επέφερε την παρέμβαση του Θεού και τη λύτρωση της οικογένειάς του. Έτσι, αν κι ο φόβος επικράτησε για λίγο εις τις θυγατέρες του Λωτ, η ιστορική αλήθεια είναι πως αυτός κράτησε πάρα πολύ λίγο. Βέβαια κάποιος μπορεί να αναρωτηθεί τι θα έπραττε ο Λωτ αν οι Άγγελοι δεν ήσαν Άγγελοι αλλά κοινοί θνητοί. Αυτό δεν το γνωρίζει κανείς. Ο Λωτ κρίνεται για τις συγκεκριμένες πράξεις του κι όχι για τις όποιες υποτιθέμενες του άθεου, οι οποίες δεν διαφέρουν από τα κοινά ψέματα.

 

7. Ο αναγνώστης εις τη θέση των Αγγέλων [2η απόδειξη της ανωτερότητας της στάσης του Λωτ]

Εκτός από τις θέσεις των θυγατέρων και του Λωτ που αναλύθηκαν παραπάνω, υπάρχει ακόμη μια θέση την οποία μπορεί να λάβει ο αναγνώστης, ζώντας φανταστικά το ιστορικό συμβάν των Σοδόμων και των Γομόρρων σήμερα. Κι αυτή δεν είναι άλλη παρά η θέση του φιλοξενουμένου. Έτσι για παράδειγμα, αν ο άθεος αναγνώστης ήτο ο φιλοξενούμενος του Λωτ, κι ο Λωτ προσφέρονταν να τον σώσει από το ομοφυλόφιλο μανιασμένο πλήθος, προσφέροντας τις κόρες του θυσία αντί αυτού, πιθανόν τότε και μόνον τότε ο άθεος ξερόλας να απόδιδε εις τον Λωτ μια κάποια είδους ευγνωμοσύνη. Ειδάλλως αν δεν απέδιδε, θα θεωρούνταν αχάριστος, όπως πράγματι είναι. (Η ίδια αυτή αχαριστία του άθεου φανερώνεται σήμερα με την άρνηση της θυσίας του Χριστού υπέρ του πρώτου).

Από την άλλη μεριά, θα έπρεπε ο άθεος να μαίνεται κατά του πλήθους των Σοδομιτών, διότι ανεξαρτήτως του ποιος θα ήταν το θύμα, ο ίδιος ο άθεος ή οι κόρες του Λωτ, θα έπρεπε να αντιλαμβάνεται ξεκάθαρα πως δεν ήταν ο Λωτ ο υποκινητής της βίας· αλλά μόνο εκείνος που μετατόπιζε το αποτέλεσμά της.

 

8. Η φιλοξενία στα σύγχρονα χρόνια & η στάση του Λωτ

Ακόμη και στον αιώνα μας, άνθρωποι που έχουν φιλοξενηθεί από άλλους, έχρησαν πολλές φορές της πλήρης προστασίας από τους οικοδεσπότες. Τέτοια παραδείγματα υπήρξαν πολλά λ.χ. εις τον Β΄ ΠΠ πολλοί διωκόμενοι (π.χ. Εβραίοι, Άγγλοι) άπαξ και φιλοξενήθηκαν σε σπίτια, έτυχαν και της δέουσας φυγάδευσης από τους Ναζί, ακόμη και με κίνδυνο της ίδιας της ζωής των οικοδεσποτών που τους φιλοξένησαν και των οικογενειών τους. Η διαφορά εις την περίπτωση του Λωτ συνίσταται εις το λεπτό ζήτημα της σαρκικής βίας, η οποία ενδεχομένως δυσκολεύει τον μη θρησκευόμενο Ορθόδοξα να εννοήσει τη θυσία της οικογένειας του Λωτ. Εδώ είναι χρήσιμη η ανάγνωση της κάτωθι παραγράφου.

 

9. Η διαφορά της φιλοξενίας του Λωτ με άλλες εποχές

Εκείνο που σκοτίζει την λογική ορισμένων αναφορικά με τη στάση του Λωτ υπέρ των Αγγέλων, είναι η σεξουαλική βία και πράξη. Πολλές φορές για παράδειγμα, άνθρωποι έθεσαν εαυτούς ανταλλάξιμους εις τη θέση άλλων που θα οδηγούνταν σε εκτελεστικά αποσπάσματα. Αν για παράδειγμα ο Λωτ πρόσφερε τις κόρες του για εκτέλεση αντί των Αγγέλων, οι αντιρρήσεις πιθανόν να ήταν λιγότερες και περισσότερο κατανόηση θα επιδείχνονταν εις τη στάση του Λωτ. Η σαρκική όμως βία σκοτίζει πολλές φορές τη δικαιοσύνη του ανθρώπου εις την κρίση καταστάσεων, ανάλογα με το πόσο σεξουαλικό πάθος φωλιάζει εις την καρδιά του εκάστοτε μελετητή.

Ας φανταστεί ο αναγνώστης το εξής παράδειγμα:

Οι ναζί έχουν περικυκλώσει ένα χωριό και ζητούν από το δήμαρχο να εκλέξει 10 άτομα για εκτέλεση. Αν ο δήμαρχος απέκλειε από αυτά τα 10 θύματα τους συγγενείς του, δεν θα ήταν ένας άνθρωπος που κοιτούσε απλά το συμφέρον του, ευσπλαχνιζόμενος περισσότερο τους δικούς του ανθρώπους παρά τους ξένους; Αν αντίθετα επέλεγε ως 10 άτομα αυστηρά και μόνο ανθρώπους της οικογενείας του, δεν θα ήταν κάποιος που θυσίαζε εαυτόν για τους άλλους; Έπειτα αυτή η τελευταία απόφαση δεν θα ήταν η πιο δύσκολη από όλες; (βλ. ενότητα 4)

Ποιός αλήθεια συγχωριανός θα μπορούσε να κατηγορήσει ποτέ το δήμαρχο ότι, έπραξε κακώς, όταν επέλεγε ανθρώπους που ήταν συγγενείς του έναντι των πρώτων; Κι αν κανείς τον κατηγορούσε, δεν θα ήταν αχάριστος, αφού στο δήμαρχο θα χρωστούσε τη ζωή του; Ποιός θα ήταν εκείνος που θα έστρεφε τα φώτα της δημοσιότητας εναντίων του δημάρχου παρά ενάντια εις τους ναζί που ήσαν οι γεννήτορες της βίας; Ποιός θα ήταν εκείνος που θα υπαινίσσονταν πως η προστασία της οικογενείας του έναντι των συγχωριανών του είναι «καλύτερη ηθική» από εκείνη του δημάρχου; Η απάντηση είναι πως θα υπήρχαν κάποιοι... κι αυτοί δεν θα ήσαν άλλοι από τους Bill Maher & Larry Charles της ταινίας Religulous.

Μόνον και μόνον αυτό το παράδειγμα είναι αρκετό για να αποδείξει την ανοησία της αθεϊστικής κατηγορίας κατά του Λωτ· η οποία, σημειωτέον, εμπίπτει εις την ίδια λογική εξαπάτηση του μελετητή, βάση της σοφιστικής θέσης εντυπωσιασμού  «γιατί εκείνο κι όχι το άλλο;» ή «γιατί τις κόρες του κι όχι τους αγγέλους;»

 

Η φιλοξενία του Αβραάμ που εικονίζει την Αγία Τριάδα δια μέσω Τριών Αγγέλων.

 

10. Η Θυσία του Χριστού & ο εγωισμός του συμφεροντολόγου άθεου

Η απιστία του άθεου και μαζί κι η τρομερή του ανοησία, τον ωθεί να εξακοντίζει αμπελοφιλοσοφίες ως την πρόταση: «Θα μπορούσα να βρω καλύτερη ηθική» από εκείνης της Βίβλου. Ο συμφεροντολόγος άθεος δεν μοιάζει σε τίποτα με την Αγάπη του Ζώντος Θεού, τουλάχιστον μέχρι να μετανοήσει. Ο Θεός Πατέρας θυσίασε τον Υιό Του τον Αγαπητό υπέρ των ανθρώπων. Ο Λωτ θέλησε να θυσιάσει τις κόρες του υπέρ των Αγγέλων του Θεού ή υπέρ κάποιων φιλοξενούμενών του. Στην ουσία δεν αστόχησε σε τίποτα θεολογικά ως προς την απόφασή του. Κάθε άλλο. Ακολούθησε πιστά το παράδειγμα που έθεσε ο ίδιος ο Πατέρας με τον Υιό Του στον κόσμο.

Αντίθετα, ο άθεος ατομικιστής, αναγνωρίζει μόνο το δρόμο της ζούγκλας και του προσωπικού συμφέροντος ως «καλύτερη ηθική». Ο άθεος ως «θεός» του κόσμου βαστάει την ευτυχία για τον εαυτό του και την οικογένειά του· μπορεί να έχει το δικαίωμα αντιθετικά με τον Λωτ να είναι εγωιστής·  δεν μπορεί όμως να έχει το θράσος να πουλάει τηλεοπτικά για «καλύτερη ηθική» του κόσμου τούτου, το εύκολο και απλούστατο προσωπικό συμφέρον, το οποίο είναι σε όλους τους ανθρώπους γνωστό πως έχει επιφέρει μυριάδες καταστροφές εις τον κόσμο, από πολέμους μέχρι οικονομικές καταστροφές (βλ. πρόσφατη «οικονομική κρίση»). Ένα γνωστό παράδειγμα σε όλους τους Έλληνες είναι εκείνο των εξωτερικών ιατρείων  κάτωθι.

 

11. Το παράδειγμα των εξωτερικών ιατρείων & η «καλύτερη ηθική» των Bill Maher & Larry Charles

Όσοι έχουν καθίσει να περιμένουν στα επείγοντα των εξωτερικών ιατρείων κάποιου ελληνικού νοσοκομείου, γνωρίζουν πολύ καλά τι είδους «καλύτερη ηθική» ευαγγελίζονται οι Bill Maher & Larry Charles· εκείνη την ηθική η οποία, για να υπερασπίσει το οικογενειακό συμφέρον πολλές φορές αδίκως καταπατά το δίκαιο συμφέρον οιοδήποτε άλλου. Αντιπρόσωποι μιας τέτοιας ηθικής είναι άνθρωποι διαφορετικής οικονομικής βάσης και κοινωνικής καταγωγής, που όλοι έχουν το ίδιο κοινό χαρακτηριστικό· πάντοτε κοιτούν να εξυπηρετήσουν εαυτούς και οικογένεια, εις βάρος όλων εκείνων που περιμένουν εις τα καθίσματα του διαδρόμου, ώρες πριν από τους πρώτους, τσαλακώνοντας κάθε έννοια σεβασμού, προτεραιότητας και δικαιοσύνης. Τέτοιοι «πρακτικοί» του ηθικού κώδικα των Bill Maher & Larry Charles αντιπροσωπεύονται από διάφορα μοντέλα συμπεριφοράς, τα οποία εμφανίζονται το αυτό πρωινό, το ένα κατόπιν του άλλου σε κάποιο ελληνικό νοσοκομείο.

Υπάρχει λοιπόν πρώτα απ’ όλα το μοντέλο συμπεριφοράς (Α) του «άνετου τύπου», που οδηγεί τον πατέρα του στα ιατρεία, με τον «αέρα» εκείνου που είναι «γνωστός σ’ αυτό το μαγαζί» και που με μια βαριά δόση ανδρικής κολόνιας και χαρωπής «ανωτερότητας», θα εισέλθει στο χώρο των ιατρών δίχως να ρίξει ούτε μια ματιά εις τους καθισμένους που περιμένουν με τις ώρες στη σειρά τους· αυτοί αποτελούν απλά τους θεατές των «ικανοτήτων» του.

 

Δεξιά: Νοσηλευτικό Ίδρυμα Μετοχικού Ταμείου Στρατού. (Πηγή Φώτο: http://www.nimts.gr/content/index.php?option=com_content&task=view&id=24&Itemid=74)

 

’λλο μοντέλο συμπεριφοράς (Β) είναι εκείνου που έχει συνοδεύσει την μάνα του άρρωστη και έχει στήσει στενό καραούλι έξω από την πόρτα των ιατρών, κουνώντας συνεχώς ανυπόμονα το πόδι του, ανήσυχος για το χρόνο εισόδου του· αδιαφορεί παντελώς για τους γύρω του ή για την σειρά τους. Σηκώνεται διαρκώς στις μύτες των ποδιών του και κοιτάει από το άνωθι μέρος της πόρτας που καλύπτεται από τζάμι αντί ξύλου, εις το χώρο εξέτασης. Ενώ λοιπόν έχει αποφασίσει πως θα μπει πρώτος από όλους, χωρίς καν να το δικαιούται, εμφανίζεται ένα τρίτο μοντέλο συμπεριφοράς (Γ), το οποίο στο τέλος θα τορπιλίσει τις προσπάθειές του (Β)· εκείνο του νεοαφιχθέντα, κατά σύμπτωση φίλου και γνωστού του, που είναι πατέρας ενός άρρωστου υιού στην ηλικία της εφηβείας· αυτός (Γ), ενώ ομοίως δεν ενδιαφέρεται για την έννοια της «σειράς προτεραιότητας», επιπλέον εις το ευτυχές κάλεσμα του νοσοκόμου «ο επόμενος», εκμεταλλευόμενος την ολιγόλεπτη απουσία του (Β) στο διπλανό μόλις διάδρομο, θα παρεισφρήσει από την πόρτα γρήγορα για εξέταση, αδιαφορώντας, τόσο για την ουρά όλων εκείνων που ψήνονται στον πυρετό στα καθίσματα περιμένοντας να εξεταστούν, όσο και για το «φίλο» του, με τον οποίο τόση ώρα είχαν θερμή συζήτηση για τις ατυχίες που τους βρήκαν κι η οποία τελικά αποδεικνύεται εκ των γεγονότων «παιδικός μονόλογος». Κατά την επιστροφή του (Β), ο (Γ) είναι πάντοτε χαρωπός και «χάι» που «τα κατάφερε» να περάσει τον υιό του για εξέταση, ενώ ο (Β) τον παρακολουθεί κάπως αμήχανα συνεχίζοντας το καραούλι.

Τέλος υπάρχει ακόμη ένα μοντέλο (Δ) συμπεριφοράς οικογενειακού συμφέροντος στα ελληνικά εξωτερικά ιατρεία το αυτό πρωινό· εκείνο της μητέρας ή της υπευθύνου περί της οικογενείας, η οποία ομοίως θα προσπεράσει όλη την σειρά των ασθενών, θεωρώντας πως η κόρη της είναι πιο άρρωστη, πιο επείγον περιστατικό από όλους τους άλλους, δίχως όμως να έχει γίνει η παραμικρή σύγκριση μεταξύ τους· αυτή η μητέρα θα βάλει τις φωνές με παράπονο κι ειρωνεία επειδή, ενώ εξήγησε εις τους νοσοκόμους την βαρύτητα της καταστάσεως της κόρης της, εκείνοι «δεν της έδωσαν καμία σημασία»· θα συνεχίσει τα παράπονα της με έντονο ύφος συζητώντας με τους συνοδεύοντες συγγενείς της, παρότι κι αυτή με τη σειρά τους αδιαφορούν χαρακτηριστικά και δεν έχουν δώσει καμία σημασία σε όλους τους υπόλοιπους που κάνουν υπομονή στα καθίσματα τους, παραχωρώντας διαρκώς την σειρά τους εδώ και ώρες, σε όλα αυτά τα αναφερόμενα εδώ μοντέλα συμπεριφοράς· δεν έχουν άλλωστε ούτε την όρεξη, ούτε τη διάθεση, ούτε τη δύναμη για διαπληκτισμούς. Ενόσω λοιπόν επικρατούν ειρωνείες κατά ιατρών και νοσοκόμων από τα μέλη της οικογένειας, κάποιος αγανακτισμένος από τους συνοδεύοντες συγγενείς της υπερπροστατευτικής μητέρας, θα ορμήσει στο ιατρείο εξέτασης, επιβάλλοντας την προτεραιότητά του φυσικού δικαίου· τότε, ολάκερη η οικογένεια ντύνεται στο χαμόγελο κι οι πρώην «αντιπαθητικοί» ιατροί και νοσοκόμοι αποκαθίστανται δικαίως εις την συνείδηση των συγγενών. Η οικογένειά τους τα κατάφερε ακόμη μια φορά να εξυπηρετηθεί πρώτη απ’ όλους. Για όλη αυτή την ώρα, τα μάτια της οικογενείας ήσαν στραμμένα εις το νοσηλευτικό προσωπικό· αντίθετα οι παραπαίοντες εις τα καθίσματα ήταν σαν να μην υπήρχαν για να τα αισθητήρια όργανα της .

 

 

Συμπερασματικά

Σύμφωνα με τα άνωθι περί της ιερότητας της φιλοξενίας, ασφαλώς κατανοητή εις τον Λωτ (16), η συμπερασματική εξαγγελία των Bill Maher & Larry Charles ότι «ο Λωτ δεν ήθελε η πόλη να δυσφημιστεί ως ένα μέρος που βιάστηκαν οι άγγελοι» είναι μια διατύπωση κάποιων που όλο χαμογελούν αφελώς, μα που τίποτα σημαντικό δεν έχουν να πουν. Αναλυτικά, η διατύπωση αυτή δείχνει ανθρώπους που δεν κατέχουν ευρύτερη παιδεία γύρω από τα ήθη και τα έθιμα της εποχής που εξετάζουν κι εξ ανάγκης, φανερώνει πως απευθύνεται σε ανθρώπους που επίσης δεν την κατέχουν. (βλ. «διαφωτισμένους» δυτικούς). Με άλλα λόγια η ταινία Religulous είναι μια ταινία από «απαίδευτους» προορισμένη για «απαίδευτους», που μαζί χαίρονται κωμικά χαμογελώντας με την άγνοιά τους.

 

 Έτσι εξαπατά ο διάβολος τους ανθρώπους που δεν πιστεύουν στα θαύματα και δηλαδή εις την επέμβαση του Θεού στον κόσμο· θαυματουργικά τους αποκρύβει την καταστροφή των Σοδόμων & Γομόρρων με την «άρνηση εις την ηθική του Λωτ και της Βίβλου». (Πηγή Φώτο: Bill Maher & Larry Charles,  Ταινία Religulοus,  http://www.imdb.com/title/tt0815241/)

 

 

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΓΙΑ ΠΑΓΑΝΙΣΤΕΣ

Φυσικά κι ανειλημμένα, οι Έλληνες νεοπαγανιστές δεν ξεχνούν ποτέ να συμμετάσχουν ως σύμμαχοι σε κριτικές ως του Religulous κατά της Ορθοδοξίας· κενοί κι αυτοί θεολογικού περιεχομένου, αναγκαστικά ανατρέχουν εις τη Δύση, ως έκαναν πάντοτε, για να λάβουν τα «φώτα» του σκοταδισμού τους. Δεν πρέπει να ειπωθούν πολλά εδώ. Πρώτα κι καίρια θα παρουσιαστούν δύο παράγραφοι για την ελληνική μυθολογία και μετά θα σχολιαστούν τάχιστα.

 

Θέσπιος

Στην ελληνική μυθολογία ο Θέσπιος ήταν επώνυμος ήρωας των Θεσπιών της Βοιωτίας (δεν πρέπει να συγχέεται με τον Θέστιο). Πατέρας του ήταν ο Ερεχθέας, βασιλιάς της Αττικής. Ο Θέσπιος εγκατέλειψε την Αττική και πήγε και ίδρυσε ο ίδιος βασίλειο στη Βοιωτία. Πήρε ως σύζυγό του τη Μεγαμήδη και απέκτησε από αυτή και από διάφορες παλλακίδες 50 κόρες.

Την εποχή που ο Ηρακλής ήταν μόλις 18 ετών, παρουσιάσθηκε στον Θέσπιο και του υποσχέθηκε να σκοτώσει το λιοντάρι που λυμαινόταν τον Κιθαιρώνα. Σε όλη τη διάρκεια του κυνηγιού αυτού, ο Ηρακλής ήταν φιλοξενούμενος του Θεσπίου, ο οποίος, μη έχοντας διαθέσιμους γαμπρούς για τις 50 κόρες του και θέλοντας οπωσδήποτε απογόνους από δυνατή γενιά, σκέφθηκε να αξιοποιήσει την ακατάλυτη δύναμη του ήρωα: κάθε βράδυ του έστελνε στο κρεβάτι του και μία από τις 50 κόρες του, γνωστές και ως Θεσπιάδες. Πολλοί μυθογράφοι αναφέρουν ότι ο Θέσπιος είχε αφήσει τον Ηρακλή με την εντύπωση ότι του έκανε την τιμή να του παραχωρήσει μία θυγατέρα του. Ο ήρωας, καθώς επέστρεφε κάθε βράδυ κουρασμένος από το κυνήγι, δεν αντιλαμβανόταν την εναλλαγή και έτσι συνουσιάσθηκε και με τις 50 θυγατέρες του Θεσπίου («μίαν νομίζων εἶναι τὴν αεί συνευναζομένην, συνήλθε πάσαις»). Σε άλλες παραδόσεις όμως, οι 50 κόρες καταμερίζονται σε επτά νύκτες, ενώ σε άλλες ο Ηρακλής κοιμήθηκε σε μία μόνο νύκτα και με τις 50 Θεσπιάδες. Το τέχνασμα του Θεσπίου πέτυχε, αφού βρέθηκε εννιά μήνες αργότερα να έχει περίπου 47 εγγονούς με θεϊκά γονίδια. Τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά του Ηρακλή πήγαν με οδηγό τους τον Ιόλαο στη Σαρδηνία, όπου ίδρυσαν αποικία. Δύο μόνο έμειναν στις Θεσπιές και άλλα δύο πήγαν στη Θήβα. Αυτά που πήγαν στη Σαρδηνία μυθολογείται ότι έζησαν πολλά χρόνια και όταν έφθασε η τελευταία στιγμή της ζωής τους καταλήφθηκαν από ένα βαθύ αιώνιο ύπνο και δεν ξύπνησαν ποτέ πια. Απέφυγαν έτσι την αποσύνθεση του τάφου ή την αποτέφρωση της πυράς.

Παραδίδεται επίσης ότι ο Θέσπιος ήταν αυτός που απεκάθαρε τον Ηρακλή από το μίασμα του φόνου των τέκνων που είχε αποκτήσει με τη Μεγάρα.

Πηγή: http://el.wikipedia.org/wiki/Θέσπιος

 

Φιλοξενία

Η φιλοξενία (ετυμολ. από το φιλώ (= αγαπώ) + ξένος) αναφέρεται στην πράξη της περίθαλψης και φροντίδας ενός ξένου στο σπίτι κάποιου.

Ήταν θεσμός για τους αρχαίους να υποδέχονται και να περιποιούνται τους ξένους στο σπίτι τους. Πίστευαν ιδιαίτερα στην ιδέα της φιλοξενίας και την θεωρούσαν ηθικό χρέος και ιερό κανόνα των θεών (προστάτης ο Ξένιος Δίας). Γι' αυτό και οι ξένοι, ως σταλμένοι από τους θεούς, θεωρούνταν πρόσωπα ιερά, τιμημένα και σεβαστά.

Αυτή η αντιμετώπιση των ξένων ξεκίνησε από την πίστη ότι οι ίδιοι οι θεοί, μεταμορφωμένοι, τους επισκέπτονταν για να ελέγξουν ποιοι άνθρωποι τηρούν τους θρησκευτικούς κανόνες και υπακούν στους νόμους και ποιοι όχι (υβριστές). Επιπλέον, ο τρόπος ζωής των Ελλήνων (ταξίδια, εμπόριο, πόλεμοι) είχε αποτέλεσμα να βρίσκονται στους δρόμους, σε ξένους τόπους, με μεγάλη ανάγκη για κατάλυμα, βοήθεια ή προστασία. Με το θεσμό, λοιπόν, της φιλοξενίας, έβρισκαν και οι ίδιοι αυτά που ζητούσαν. Εξάλλου, οι ξένοι ήταν καλοδεχούμενοι, γιατί ήταν για πολλούς η μόνη επαφή με τον υπόλοιπο κόσμο και πηγή πληροφοριών λόγω της έλλειψης μέσων επικοινωνίας.

Πηγή: http://el.wikipedia.org/wiki/Φιλοξενία

 

Σχόλια

Κατ’ αρχήν για την ελληνική μυθολογία ο κάθε φιλοξενούμενος «ήτο» ο θεός. Για τον Λωτ λοιπόν οι Άγγελοι, μέσα από την παγανιστική σκοπιά, έπρεπε να υπερασπιστούν με κάθε μέσο. Κάθε περεταίρω κριτική λοιπόν κατά του Λωτ από έλληνες παγανιστές πρέπει να θεωρείται από υποκριτική μέχρι πεισματικά βλακώδης και το λιγότερο υβριστική (ασεβής) προς τους θεούς· κάθε παγανιστική κριτική κατά του Λωτ δεν είναι τίποτα άλλο παρά σκύψιμο της κεφαλής εις την «σοφία» της δύσεως (βλ. Religulous).

Ιδιάζουσα περίπτωση είναι ο μύθος για τον Ηρακλή· διότι ο φιλοξενούμενος αυτός ημίθεος δεν αντιστέκεται εις την απόφαση του πατρός ήρωος (Άγιος για παγανιστές) Θεσπιού να εκβιάζει τον έρωτα των θυγατέρων του υπέρ του φιλοξενουμένου. Κι σ’ αυτό το παράδειγμα δεν υπάρχει κανένας εξωτερικός εξαναγκασμός προσφοράς των θυγατέρων, ως για παράδειγμα εις την περίπτωση του Λωτ ήτο το ομοφυλόφιλο πλήθος των Σοδομιτών. Δύο παγανιστικοί ήρωες αποφασίζουν κι οι κόρες του ενός αποδέχονται, πλην μιας που αρνήθηκε μένοντας παρθένα· αργότερα αυτή η τελευταία έγινε η πρώτη από τις παρθένες ιέρειες στο ναό του Ηρακλέους στις Θεσπιές, σύμφωνα με τον μύθο (17). Γεγονός που κινεί την περιέργεια σαν υποστηρίζεται από την μυθολογία ότι, ο Ηρακλής δεν αντιλήφθηκε την εναλλαγή της κόρης, εφόσον κάθε φορά αυτή έχανε ξανά και ξανά την παρθενία της.

Βέβαια για τους παγανιστές αυτά είναι «συμβολισμοί». Οι Ορθόδοξοι «συμφωνούμε» μαζί τους και τους κλείνουμε χαρωπά το μάτι.

 

Σημειώσεις

1. Γένεσης Κεφ. Ιη΄,  «32 καὶ εἶπε· μήτι κύριε, ἐὰν λαλήσω ἔτι ἅπαξ· ἐὰν δὲ εὑρεθῶσιν ἐκεῖ δέκα; καὶ εἶπεν· οὐ μὴ ἀπολέσω ἕνεκεν τῶν δέκα. 33 ἀπῆλθε δὲ ὁ Κύριος, ὡς ἐπαύσατο λαλῶν τῷ Ἁβραάμ, καὶ Ἁβραὰμ ἀπέστρεψεν εἰς τὸν τόπον αὐτοῦ.»

2. Γένεσης Κεφ. Ιη΄ «20 εἶπε δὲ Κύριος· κραυγὴ Σοδόμων καὶ Γομόρρας πεπλήθυνται πρός με, καὶ αἱ ἁμαρτίαι αὐτῶν μεγάλαι σφόδρα».

3. Γένεσης, Κεφ Ιθ΄ « 4 πρὸ τοῦ κοιμηθῆναι δέ, οἱ ἄνδρες τῆς πόλεως οἱ Σοδομῖται περικύκλωσαν τὴν οἰκίαν ἀπὸ νεανίσκου ἕως πρεσβυτέρου, ἅπας ὁ λαὸς ἅμα. 5 καὶ ἐξεκαλοῦντο τὸν Λὼτ καὶ ἔλεγον πρὸς αὐτόν· ποῦ εἰσιν οἱ ἄνδρες οἱ εἰσελθόντες πρὸς σὲ τὴν νύκτα; ἐξάγαγε αὐτοὺς πρὸς ἡμᾶς, ἵνα συγγενώμεθα αὐτοῖς.».

4. «Town’ s people» στο πρωτότυπο.

5. Γένεσης, Κεφ. Ιθ΄ «1 ΗΛΘΟΝ δὲ οἱ δύο ἄγγελοι εἰς Σόδομα ἑσπέρας· Λὼτ δὲ ἐκάθητο παρὰ τὴν πύλην Σοδόμων. ἰδὼν δὲ Λώτ, ἐξανέστη εἰς συνάντησιν αὐτοῖς καὶ προσεκύνησε τῷ προσώπῳ ἐπὶ τὴν γῆν. 2 καὶ εἶπεν· ἰδοὺ κύριοι, ἐκκλίνατε εἰς τὸν οἶκον τοῦ παιδὸς ὑμῶν καὶ καταλύσατε καὶ νίψασθε τοὺς πόδας ὑμῶν, καὶ ὀρθρίσαντες ἀπελεύσεσθε εἰς τὴν ὁδὸν ὑμῶν. καὶ εἶπαν· οὐχί, ἀλλ’ ἐν τῇ πλατείᾳ καταλύσομεν. 3 καὶ κατεβιάζετο αὐτούς, καὶ ἐξέκλιναν πρὸς αὐτὸν καὶ εἰσῆλθον εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ. καὶ ἐποίησεν αὐτοῖς πότον, καὶ ἀζύμους ἔπεψεν αὐτοῖς, καὶ ἔφαγον.».

6. Έξοδος, Β΄ «19 αἱ δὲ εἶπαν· ἄνθρωπος Αἰγύπτιος ἐρρύσατο ἡμᾶς ἀπὸ τῶν ποιμένων καὶ ἤντλησεν ἡμῖν καὶ ἐπότισε τὰ πρόβατα ἡμῶν. 20 ὁ δὲ εἶπε ταῖς θυγατράσιν αὐτοῦ· καὶ ποῦ ἐστι; καὶ ἱνατί οὕτως καταλελοίπατε τὸν ἄνθρωπον; καλέσατε οὖν αὐτόν, ὅπως φάγῃ ἄρτον.»

 7. Προς Εβραίους, Κεφ. Ιγ΄ «1 Ἡ φιλαδελφία μενέτω, τῆς φιλοξενίας μὴ ἐπιλανθάνεσθε· 2 διὰ ταύτης γὰρ ἔλαθόν τινες ξενίσαντες ἀγγέλους. 3 μιμνήσκεσθε τῶν δεσμίων ὡς συνδεδεμένοι, τῶν κακουχουμένων ὡς καὶ αὐτοὶ ὄντες ἐν σώματι.», Προς Ρωμαίους, Κεφ. Ιβ΄ «13 ταῖς χρείαις τῶν ἁγίων κοινωνοῦντες, τὴν φιλοξενίαν διώκοντες», Ά Πέτρου, Κεφ. Δ΄ «9 φιλόξενοι εἰς ἀλλήλους ἄνευ γογγυσμῶν·».

8. Ματθαίος, Κεφ. Κε΄«35 ἐπείνασα γὰρ καὶ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα καὶ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην καὶ συνηγάγετέ με»

9. «Από τη στιγμή που ο ξένος εισέρχονταν στον οίκο του φιλοξενούντος αυτόν, απέβαινε οιονεί μέλος της οικογενείας. Πάντες έσπευδαν να τον εξυπηρετήσουν και θεωρούσαν καθήκον των να επαγρυπνούν διά την ασφάλειά του και την ζωή του, αν αυτή διέτρεχε τυχόν κίνδυνο εκ μέρους Ισχυρών διωκτών». (Πηγή: Δυοβουνιώτης Κ.Ι., καθηγητής της Ιστορίας των Δογμάτων και της Συμβολικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ακαδημαϊκός, Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος Κδ΄, σελ. 21)

10. Γένεσης, Κεφ. Ιθ΄ «9 εἶπαν δὲ αὐτῷ· ἀπόστα ἐκεῖ. εἰσῆλθες παροικεῖν· μὴ καὶ κρίσιν κρίνειν; νῦν οὖν σὲ κακώσωμεν μᾶλλον ἢ ἐκείνους.»

11. Ένα όμορφο τέτοιο παράδειγμα πλάγιας άρνησης μπορεί να δει κανείς εις την απάτη «το γαϊδουράκι των Ιεροσολύμων & ο σεισμός του Γολγοθά» εις την παράγραφο «γιατί το "ένα" κι όχι το "άλλο"».

12. Πράξεις Αποστόλων, Κεφ. Ι΄ «34 Ἀνοίξας δὲ Πέτρος τὸ στόμα αὐτοῦ εἶπεν· Ἐπ' ἀληθείας καταλαμβάνομαι ὅτι οὐκ ἔστι προσωπολήπτης ὁ Θεός».

13. Γένεσης, Κεφ Ιθ΄ «6 ἐξῆλθε δὲ Λὼτ πρὸς αὐτοὺς πρὸς τὸ πρόθυρον, τὴν δὲ θύραν προσέῳξεν ὀπίσω αὐτοῦ. 7 εἶπε δὲ πρὸς αὐτούς· μηδαμῶς ἀδελφοί, μὴ πονηρεύσησθε. 8 εἰσὶ δέ μοι δύο θυγατέρες, αἳ οὐκ ἔγνωσαν ἄνδρα· ἐξάξω αὐτὰς πρὸς ὑμᾶς, καὶ χρᾶσθε αὐταῖς, καθὰ ἂν ἀρέσκῃ ὑμῖν· μόνον εἰς τοὺς ἀνδρας τούτους μὴ ποιήσητε ἄδικον, οὗ εἵνεκεν εἰσῆλθον ὑπὸ τὴν σκέπην τῶν δοκῶν μου. 9 εἶπαν δὲ αὐτῷ· ἀπόστα ἐκεῖ. εἰσῆλθες παροικεῖν· μὴ καὶ κρίσιν κρίνειν; νῦν οὖν σὲ κακώσωμεν μᾶλλον ἢ ἐκείνους. καὶ παρεβιάζοντο τὸν ἄνδρα τὸν Λὼτ σφόδρα. καὶ ἤγγισαν συντρίψαι τὴν θύραν.»

14. Γένεσης, Κεφ Ιθ΄ «10 ἐκτείναντες δὲ οἱ ἄνδρες τὰς χεῖρας εἰσεσπάσαντο τὸν Λὼτ πρὸς ἑαυτοὺς εἰς τὸν οἶκον, καὶ τὴν θύραν τοῦ οἴκου ἀπέκλεισαν· 11 τοὺς δὲ ἄνδρας τοὺς ὄντας ἐπὶ τῆς θύρας τοῦ οἴκου ἐπάταξαν ἐν ἀορασίᾳ ἀπὸ μικροῦ ἕως μεγάλου, καὶ παρελύθησαν ζητοῦντες τὴν θύραν.»

15. Γένεσης, Κεφ. Ιθ΄ «οὗ εἵνεκεν εἰσῆλθον ὑπὸ τὴν σκέπην τῶν δοκῶν μου».

16. Βλέπε στην ενότητα Φιλοξενία - Χριστιανισμός τα σχετικά αποσπάσματα της Π.Δ.

17. Η Ελληνική Μυθολογία,  Κ. Κερένυϊ, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, Ι.Α. Κολλάρου & Σίας Α.Ε., μετάφραση Δημήτριου Σταθόπουλου,  σελ. 379

 

 

ΑΠΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ

 

Ουδέν.

 

 

 

ΠΗΓΕΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ

 

 

Βιβλία

01. Η Ελληνική Μυθολογία,  Κ. Κερένυϊ, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, Ι.Α. Κολλάρου & Σίας Α.Ε., μετάφραση Δημήτριου Σταθόπουλου,  σελ. 379

 

Περιοδικά

1. Δαυλός, τεύχος 240

2. Τρίτο Μάτι, τεύχος 109

 

Επιπλέον Βιβλιογραφία

01. Ευγενίου ιερέως [Γεδεών Μ αν.], Η Ζωοδόχος Πηγή

02. Ligenth, Jus Graecorum

03. Αρ. Π. Κούζη, Περί βυζαντινών νοσοκομείων, ιδία δε ξενώνων κατά τον ΙΒ΄ αιώνα. Αρχ. Ιατρ. τόμ. ΙΕ΄

04. Κ. Αμάντον, Η ελληνική φιλανθρωπία κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους, Αθήναι 1923

05. Migne, Ελληνική Πατρολογία

06. Sudhoff, in Sudhoffs Archiv

07. Άρ. Π. Κούζη, Περαιτέρω παρατηρήσεις περί της Ιατρικής των ξενώνων επί τη βάσει κωδίκων, 1930

08. J. Leipoldis «Schenute von Atripe und die Entstehung des nationakaegyptischen Christentums»

09. Ar. Kousis, Contribution à l’ étude de la médecine des xénons pendant le XVe siècle l, 1927

10. Hessel-Pern. IV, 89

 

Αρχαίοι Συγγραφείς

1. Θουκυδίδης

2.  Ευρ. Αλκ.

3. Πλάτ. Τιμ.

4. Ομήρ. Οδύσ

5. Ιουλ. Επιστ. 49

6. Λέοντ, Νεαρ. ιγ΄

7. Προκόπιος, Περί Κτισμ.

8. Θεοφ. Χρονογρ.

 

Εποπτικό Υλικό

01. Ταινία Religulous,

 

Διαδίκτυο

01. http://www.imdb.com/title/tt0815241/

02. http://el.wikipedia.org/wiki/Θέσπιος

03. http://el.wikipedia.org/wiki/Φιλοξενία