O ΘΕΟΣ ΚΑΡΝΟΣ ΑΠΟΛΛΩΝΑΣ, TA ΚΑΡΝΕΙΑ, Ο ΜΑΡΑΘΩΝΑΣ, ΟΙ ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ & Ο ΣΗΜΕΡΙΝΟΣ ΕΘΝΙΣΜΟΣ

 Μια ενότητα καταπέλτης ενάντια στην λήθη και στην παραπληροφόρηση αρκετών νέο-Εθνικών, που πλείστες φορές κατηγόρησαν αμαθέστατα τους Χριστιανούς για δήθεν «προδοσία» στην Κωνσταντινούπολη καθώς και για «ξένης» προέλευσης «θρησκεία». Η ιστορία και η αρχαιολογία έχουν και πάλι τον λόγο.

Ο ΘΕΟΣ ΑΠΟΛΛΩΝ ΩΣ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟΣ ΘΕΟΣ

 Τα κάτωθι είναι αντλημένα από το παγανιστικό Περιοδικό Ιχώρ, τεύχος 39, σελίδα 92 κ. εξ, άρθρο «Η Ονοματολογία των Επουράνιων Θεοτήτων» του Γιώργου Ηλιόπουλου και είναι μια απόδειξη της αλλαγής του ρόλου των πρωτόγονων αρχαίων θεών στο πέρασμα του χρόνου από τους αρχαίους πολιτισμούς π.χ. από λατρεία λίθων σε Ερμή, από λατρεία Σπαθιού στον Άρη κ.α.

ΑΠΟΛΛΩΝ ως κτηνοτροφικός θεός

Μια εξέχουσα φυσιογνωμία, που η ονομασία της ανάγεται χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, με βάση τα φωνητικά και ετυμολογικά αξιώματα, στο αρχικό στοιχείο, το οποίο αποτελεί την αφετηρία του σχηματισμού και της διαμόρφωσής της, είναι ο Απόλλων. Πρώτοι οι Preller και Robert [L. Preller: Griechische Mythologie («Ελληνική Μυθολογία»), Carl Robert, Berlin 1984], αναγνωρίζουν την ταυτοτική αλληλουχία Απέλλων /Απόλλων, που οδηγεί άμεσα στον όρο ὁ (θείο στοιχείο) της απέλλας, δηλαδή της αγέλης, του κοπαδιού με σχηματισμό του ονόματος κατά τα κίβδη /κίβδων (κατάλοιπα μετάλλου, σκωρία /μεταλλωρύγχος), αγαθός /Αγάθων, φίλος /Φίλων [K. Brugmann: Grunfriss der Vergleich Grammatik («Γενικό Πλαίσιο συγκριτικής γραμματικής») ii, 1, Strassburg 1906, σελ. 300]. Στην αφετηρία της εμφάνισής του, ο Απέλλων είναι μια ειδικού τύπου θεότητα, ὁ (το θείο στοιχείο) των βουστασίων, η οποία σταδιακά αποκτά τα ευρύτερα χαρακτηριστικά ενός κτηνοτροφικού θεού, με τα οποία εμφανίζεται στα Ομηρικά έπη [Όμηρος: Ιλιάς ii, 766 & xxi, 448 ff] συνοδευόμενος από τα επίθετα Λύκιος (ο απομακρύνων τους λύκους για την προστασία των οικόσιτων ζώων), Καρνείος (από τον όρο «Κάρνος» που δηλώνει αγέλη ζώων) και Νόμιος (από τον όρο «Νόμος» που δηλώνει έκταση νομής ζώων). Πιθανώς τα επίθετα αυτά ανακλούν μια προγενέστερη ύπαρξη αντίστοιχων ανεξάρτητων θεοτήτων, που ενσωματώνονται στην προσωπικότητα του Απόλλωνος.

Περιοδικό Ιχώρ, τεύχος 39, άρθρο «Η Ονοματολογία των Επουράνιων Θεοτήτων» του Γιώργου Ηλιόπουλου, σελίδα 101

Ο ΘΕΟΣ ΚΑΡΝΕΙΟΣ ή ΚΑΡΝΟΣ

1) Ήταν επίθετο του θεού Απόλλωνα, που καλούνταν έτσι στην Λακωνική Μεσσηνία και σε πολλές δωρικές αποικίες (Θήρα, Κυρήνη και αλλού). Το επίθετο Κάρνειος ήταν ταυτόσημο με τα επίθετα του Απόλλωνα Νόμιος, Επιμήλιος, Ποίμνιος κ.α., τα οποία σημαίνουν τον προστάτη θεό των ποιμένων και των ποίμνιων αυτών. Υπήρχε όμως και παράδοση κατά την οποία ο Απόλλωνας ονομάστηκε έτσι, δηλαδή Κάρνειος από κρανειών με υπέρθεση του «ρ» του εν Ίδη της Τροίας ιερού του άλσους, οπότε με θυσίες των Αχαιών εξευμενίστηκε και κατάπαυσε η οργή του, διότι από τα κρανεία του άλσους του έκοψαν τα ξύλα με τα οποία κατασκεύασαν τον Δούρειο Ίππο (Παυσ. Γ. 13, 5).

2) Ιδιαίτερος θεός στην Λακωνική και την Μεσσηνία που καλούνταν και Κάρνος, με τον οποίο ταυτίσθηκε ο Απόλλωνας μετά την επιδρομή των Δωριέων στην Λακωνική και την Μεσσηνία. Ήταν θεός των ποιμένων και λατρεύονταν από αυτούς, πιθανότατα, με την μορφή κριού γι αυτό αποκαλούνταν και Κάρνος. Είναι και αυτό μια περίπτωση του ζωομορφισμού των θεών της Ελλάδος και στην Αίγυπτο, πριν του ανθρωπομορφισμού αυτού. Από τον τύπο Κάρνο επικράτησε ο όρος Κάρνειος. Του Καρνείου υπήρχε ιερό άλσος στην Οιχαλία της Μεσσηνίας, 2 ιερά στην Σπάρτη, του Καρνείου Ικέτα και του Καρνείου Δρομαίου, ιερό τέμενος του επικαλούμενου Κρανίου (εκ παραφθοράς των χειρογράφων του Παυσανία αντί Καρνείου) που καλούνταν Στεμματίος, έξω από την Σπάρτη και της έπ’ αυτής στην Αρκαδία οδό, καθώς και ιερά σε άλλες πόλεις, ιδίως Δωρικές. Στην Σπάρτη τα 2 ιερά του Οικέτα, είναι πιθανότατα ο λεγόμενος τάφος του Λεωνίδα (του οποίου τα σωζόμενα ερείπια έχουν σχήμα ιερού), διότι δίπλα σ’ αυτόν βρέθηκε και η αναθηματική στήλη του Καρνεονίκη Αιγλάτα και ο ανδριάντας του Τιβ. Κλ. Βρασίδα, ο οποίος ήταν ιερέας κατά γένος του Καρνείου Οικέτα και του Καρνείου Απόλλωνα. Από αυτό λέγονταν ότι είχε λάβει το όνομά του ένα νησί της Ακαρνανίας Κάρνος (ή Κάλαμος)

3) Υιός του Δία και της Ευρώπης, που ανατράφηκε από την Λητώ και τον Απόλλωνα, υπό του οποίου διδάχθηκε την μαντική στο ιερό του άλσος, στην Ίδα της Τροίας.

Η αναθηματική στήλη του Καρνεονίκη Αιγλάτα (Πηγή: Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος ΙΓ΄ σελ. 868)

ΤΟ ΚΑΡΝΑΣΕΙΟΝ ΑΛΣΟΣ & Η ΤΕΛΕΤΗ

Το Καρνάσειο ήταν ιερό άλσος, των μεγάλων θεών Δήμητρας και Περσεφόνης, από κυπαρίσσια στην αρχαία πόλη της Μεσσηνίας Οιχαλία και δίπλα στην αρχαία πρωτεύουσά της Ανδανία. Στο Άλσος αυτό, που εκτείνονταν δίπλα από την όχθη του ποταμού Χαράδρου, υπήρχαν αγάλματα του Καρνείου Απόλλωνα, του Ερμή που έφερε κριό και της Κόρης (Περσεφόνης), που εκεί επικαλούνταν Αγνή και της τελούσαν σεμνή εορτή παρεμφερή προς τα Ελευσίνια μυστήρια. Την εορτή αυτή λέγονταν ότι την ίδρυσε ο υιός του Κελάνη Καύκων από την Ελευσίνα και ότι προήγαγε σε τιμή ο υιός του βασιλιά των Αθηνών Πανδίονας Λύκος. Οι τελετές είχαν παύσει μετά την λήξη του Β΄ Μεσσηνιακού πολέμου, διότι αγνοούνταν το τυπικό τους και άρχισαν πάλι μετά την κτήση της Μεσσήνης από τον Επαμινώνδα το 369 π.Χ., οπότε και βρέθηκε εντός υδρίας έλασμα από κασσίτερο, επί του οποίου ήταν γραμμένο το όλο τυπικό της όλης τελετής των μεγάλων θεών. Στην ανεύρεσή της βοήθησαν, όπως λέγονταν, οι ίδιοι αυτοί οι θεοί, υποδεικνύοντας σε όνειρο στο ήρωα της λατρείας της Μεσσηνίας Καύκωνα. Επιλέγει το χωριό στο οποίο ο ήρωας Αριστομένης είχε θάψει την ιερή βίβλο, όταν αναγκάστηκε (628 π.Χ.) να εγκατάλειψη την πατρίδα του, στους εχθρούς του Σπαρτιάτες. Για τις τελετές του Καρνάσειου άλσους διαφωτιστικότατη είναι η κατά το 1858 ανευρεθείσα στο χωριό Κωνσταντίνους μεγάλη επιγραφή του 93 π.Χ.. Το χώρο του ιερού άλσους πιστεύεται ότι κατέχει σήμερα το χωριό Δογαντζήδες, δίπλα στο οποίο βρέθηκε ωραιότατο ψηφιδωτό των ρωμαϊκών χρόνων (βλ Ανδανία). Το όνομα του άλσους φαίνεται ότι προήλθε από την εισβολή των Δωριέων στην Μεσσηνία και την Λακωνία που λάτρευαν τον θεό Κάρνο ή Κάρνειο, με τον οποίο ταυτίσθηκε η δωρική θεότητα Απόλλων, ένεκα της κοινότητας του χαρακτήρα τους.

Καψάλης Γερ. Δ. Πρόεδρος Εκπαιδευτικού Συμβουλίου, Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος ΙΓ΄ σσ. 866,868 & 870

ΤΑ ΚΑΡΝΕΙΑ, Ο ΜΑΡΑΘΩΝΑΣ & ΟΙ ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ

Τα Κάρνεια ή Κάρνεα ήταν μεγάλη εορτή των αρχαίων Σπαρτιατών τελούμενη κατά τετραετία προς τιμή του Κάρνειου Απόλλωνα κατά τον Κάρνειο μήνα. Ήταν εορτή πολεμικού χαρακτήρα, όπως στην Αθήνα τελούνταν τα Βοηδρόμια, και άρχιζε την 7^η μέρα του προορηθέντος μηνός και διαρκούσε για 9 ημέρες, κατά τις οποίες στήνονταν παρά την πόλη 9 σκιάδες, σε κάθε μια από τις οποίες διέμεναν 9 άνδρες που υπάκουαν ως σε στρατόπεδο σε όλα τα προστάγματα του κήρυκα. Τις θυσίες της εορτής επιμελούσε ιερέας που ονομάζονταν Αγητής (γι αυτό και η σπουδαιότερη μέρα της εορτής καλούνταν Αγητόρεια ή Αγητόρειον), και βοηθιόνταν από τους λεγόμενους Καρνεατές, οι οποίοι ήσαν άγαμοι Σπαρτιάτες, 5 από κάθε φυλή, κληρωμένοι για μια τετραετία, κατά την οποία δεν επιτρέπονταν να έλθουν σε γάμο. Η λαμπρότητα της εορτής αύξανε κατά την 20^η Ολυμπιάδα (676 π.Χ.) οπότε στους άλλους αγώνες αυτής προστέθηκε και μουσικός (τελούμενος πιθανότατα στην Σπάρτη Σκιάδα) από τον ονομαζόμενο προς διαλλαγή των φατριών της Σπάρτης Λεσβίου αοιδού του Τερπάνδρου. Κύριος όμως χαρακτήρας της εορτής εξακολουθούσε να είναι, όπως μαρτυριέται από τα χωρία διάφορων αρχαίων συγγραφέων (βλ. Βεκκήρου «Ανέκδοτα» 1 305.25) και της βουστροφηδόν αναθηματικής επιγραφής του Καρνεονίκη Αιγλάτα (βλ. «Τεσσαρακονταετηρίς καθηγεσίας Κ. Κοντού» σ. 275 κ. εξ.), ο αγώνας των σταφυλοδρόμων, οι οποίοι καταδίωκαν άνθρωπο περιβεβλημένο στέμματα (έρια συμπιεσμένα, παρεμφερή προς ταινία). Στον αγώνα αυτό όποιος όταν καταλαμβάνονταν ο διωκόμενος, προσδοκούσαν κάτι αγαθό για την πόλη και όταν διέφευγε από τους διώκτες του, κάτι κακό. Σε αυτό τον αγώνα νίκησε ο Αιγλάτας, όπως φαίνεται από την παράσταση που βρίσκεται στην στήλη που αφιερώθηκε στον Κάρνειο Απόλλωνα, στην οποία απεικονίζονται στέμματα. Υποστηρίχθηκε, χωρίς να υπάρχει όμως και μαρτυρία, ότι κατά την εορτή των Καρνείων περιέφεραν και πλοίο με άγαλμα εντός αυτού του Καρνείου Απόλλωνος, που ονομάζονταν και Στεμματίας, διότι αυτός και το πλοίο ήταν διακοσμημένα με στεφάνι που καλούνταν δίκηλο στεμματιαίο, σε ανάμνηση της διαβάσεως των Δωριέων από την Ναύπακτο στην Πελοπόννησο. Το πιθανότερο όμως είναι ότι τα Κάρνεια τελούνταν στην Λακωνική και προ της αυτής επιδρομής των Δωριέων προς τιμή του εγχώριου Κάρνου ή Καρνείου, με την οποία ταυτίσθηκε ο Απόλλωνας των Δωριέων.  Και κατά την διάρκεια αυτής της μεγάλης εορτής που συνέπιπτε χρονικά με τους Ολυμπιακούς αγώνες, όπως και με την τέλεση άλλων εορτών, οι Σπαρτιάτες απέφευγαν να εκστρατεύουν, και γι’ αυτό όπως είναι γνωστό από τους αρχαίους συγγραφείς (Ηροδ. Στ΄ 106 και Ζ΄ 206, Θουκυδ. Ε΄ 54 και αλλού), οι Σπαρτιάτες δεν πρόφτασαν να συμμετάσχουν στην μάχη του Μαραθώνα αλλά και στις Θερμοπύλες απέστειλαν μικρή στρατιά και δεν πήγαν όλοι μα ούτε και όλοι οι πελοποννήσιοι διότι η πατρώα θρησκεία των πρώτων  θεωρούσε ως ύψιστο καθήκον την άμυνα της πόλης και των ιερών της, με συνέπεια αυτοί να δηλώσουν προσκείμενοι στους τύπους, ότι δηλαδή δεν επιτρέπονταν πανστρατιά να εξέλθει  από την Σπάρτη ενώ διαρκούσαν τα Κάρνεια, ενώ οι Πελλοποννήσιοι επιδοκίμαζαν αυτή την αναβολή αυτή διότι προσέγγιζε ο χρόνος της τέλεσης των Ολυμπιακών αγώνων, μετά την έναρξη των οποίων απαγορεύονταν η τέλεση εκστρατειών. Επίσης κατά το 419 π.Χ. εμποδίστηκε ο Άγις να συντρέξει προς βοήθεια των Επιδαύριων, των οποίων την χώρα λυμαίνονταν οι Αργείοι, ένεκα των Καρνείων. Κάρνεια εκτελούνταν και εκτός της Σπάρτης, στην Θήρα και στην Κυρήνη και πιθανότατα σε άλλες πόλεις (Γύθειο, Λαν, Οίτυλον, Λεύκτρα Λακωνίας, Καρδαμύλη, Φαράς, Οιχαλία, Σικυώνα και αλλού) στις οποίες λατρεύονταν ο Κάρνειος.

 Καψάλης Γερ. Δ. Πρόεδρος Εκπαιδευτικού Συμβουλίου, Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος ΙΓ΄ σελίδα 868

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΑΡΑΘΩΝΑ

Κατά την πρώτη επιδρομή των Μήδων εναντίον της Ελλάδος υπό τον Δάτιν και τον Αρταφέρνην, διηγούμενος ο Ηρόδοτος τα περί της μάχης του Μαραθώνος, διά να μειώσει τα πανελλήνια αισθήματα των Λακεδαιμονίων, οίτινες πάντοτε προεκινδύνευον δια την ελευθερία των Ελληνικών πόλεων, προσπάθησε να προσάψει εις τους Λακεδαιμονίους αδιαφορία δια την τύχη των Αθηνών, δημιουργήσας τους δήθεν ισχυρισμούς των Σπαρτιατών περί πανσελήνου, δια να αποφύγουν την μάχη και να αφήσουν αβοήθητο την κινδυνεύουσα μεγάλη Ελληνική πόλη. Επί τούτου χαρακτηριστικώς ομιλεί ο Πλούταρχος, του οποίου παραθέτομε την περικοπή (Her. Mab. C, XXVI) : «Και μην την πανσέληνον ήδη σαφώς εξελήλεγκται Λακεδαιμονίων καταψευδόμενος, ήν φασί περιμένοντας αυτούς εις Μαραθώνα μη βοηθήσαι τους Αθηναίους. Ου γαρ μόνον άλλας μυρίας εξόδους και μάχας πεποίηνται μηνός: ισταμένου μη περιμείναντες την πανσέληνον αλλά και ταύτης της μάχης, έκτη βοηδρομιώνος ισταμένου γενομένης ολίγον απελείφθησαν ώστε και θεάσασθαι και νεκρούς απελθόντες εις τον τόπον. Αλλα όμως ταύτα περί της πανσελήνου γέγραφεν. Αδύνατα δη σφιν το παραυτίκα ποιέειν ταυτά, ου βουλομένοισι λύειν τον νόμον. Ήν γαρ ισταμένου του μηνός εινάτη. Εινάτη δε ουκ εξελεύσεται έφασαν ου πληρέος εόντος του κύκλου. Ούτοι μεν ουν την πασέληνον ενέμενον. Συ δε μεταφέρεις την πανσέληνον εις αρχήν μηνός διχομηνίας ούσαν και τον ουρανόν ομού και τας ημέρας και πάντα τα πράγματα συνταράσσεις. Και τα Ελλάδος επαγγελλόμενος γράφειν Ει γαρ ανέγκω ταύτα Αθηναίοις ουκ είασαν, ουδέ προείδον, ενάτη τον Φιλιππίδην παρακαλούντα Λακεδαιμονίους επί την μάχην εκ της μάχης γεγενημένον και τάυτα δευτεραίον εις Σπάρτην εξ Αθηνών (ως αυτός φησιν) αφιγμένον. Ει μη μετά το νικήσαι τους πολεμίους Αθηναίοι μεταπέμπονται τους συμμάχους;»

Και πράγματι, αφού η μάχη έγινε την έκτη βοηδρομιώνος και ο Φιλιππίδης (ή Φιδιππίδης) έφθασε εις Σπάρτη την ενάτη του μηνός, πώς ήτο δυνατόν οι Λακεδαιμόνιοι να καταφθάσουν και λάβουν μέρος εις την μάχη;  Όπως δύναται να συμπεράνει τις, εξ όσων έχουν γραφή περί της μάχης του Μαραθώνος, όχι η πανσέληνος δυσκόλευσε τους Σπαρτιάτες να σπεύσουν εις βοήθεια των Αθηναίων και παρευρεθούν εγκαίρως εις τον Μαραθώνα, αλλά η μη έγκαιρος ειδοποίησης και αίτησις βοηθείας. Οι Πέρσαι υπό τον Δάτιν και Αρταφέρνη, μετά την υποταγή των νήσων του Αιγαίου και την εκπόρθησιν της μικράς πόλεως Ερετρείας, απεβίβασαν τας μάχιμους πεζικές των δυνάμεις πλην του ιππικού, εις τον Μαραθώνα, κατά συμβουλή και υπό την οδηγία του εκδιωχθέντος υπό των Λακεδαιμονίων τυράννου των Αθηνών Ιππίου. Οι Πέρσαι έπραξαν τούτο κατόπιν των πληροφοριών του Ιππίου, ότι η πόλις ήτο διηρημένη και ότι με την βοήθεια των φίλων του θα κατελάμβαναν ταύτη σχεδόν αμαχητί. Αλλά οι Αθηναίοι μετά την πρώτη κατάπληξιν εκ της πληροφορίας της αποβάσεως και μετά πολλές διενέξεις και συζητήσεις ομονόησαν και εκλέξαντες δέκα στρατηγούς απέστειλαν εις τον Μαραθώνα δύναμη εκ δέκα χιλιάδων ανδρών δια να αντιμετωπίσουν τον εχθρό και παρακολουθήσουν τας κινήσεις του. Και εκεί εξηκολούθησαν τας συζητήσεις περί του τρόπου αμύνης και απέστειλαν πρέσβεις εις διαφόρους Ελληνικές πόλεις, αιτούντες την βοήθεια των κατά του επιδρομέως. Εις την Σπάρτη, την πλέον απομεμακρυσμένη, έστειλαν τον ταχύπουν ταχυδρόμο των, Φειδιππίδη.

Οι Πέρσαι εν τω μεταξύ αντελήφθησαν ή και επληροφορήθησαν την ομόφωνο απόφαση των Αθηναίων να αγωνισθούν υπέρ βωμών και εστιών. Επομένως, όταν είδαν τας πληροφορίας και ελπίδας των διαψευδόμενες, είτε διότι άλλαξαν σχέδιο επιθέσεως κατά των Αθηνών, είτε διότι πληροφορήθηκαν, ότι θα κατέφθαναν επικουρικές δυνάμεις προς τους Αθηναίους εκ Λακεδαίμονος και προείδαν ήττα και καταστροφή, εάν παρέμεναν εκεί επί περισσότερο χρόνο, απεφάσισαν να δώσουν αμέσως δοκιμαστική μάχη, δικαιολογόντες ούτω την εκεί απόβασή τους, και ακολούθως να εισέλθουν εις τα πλοία. Συνέταξαν, τότε, και παρέταξαν πρώτοι οι Πέρσαι τον στρατό των προς μάχη και όταν είδαν τούτο οι Αθηναίοι, αντιπαρετάχθησαν υπό την γενική αρχηγία του Μιλτιάδη, ο οποίος φρόντισε να εξισώσει την παράταξη των Αθηναίων προς την των Περσών, δια της αραιώσεως του κέντρου και της ενισχύσεως των πτερύγων.

Όταν αμφότεροι οι παρατάξεις ήλθαν εις χείρας, οι Αθηναίοι όχι μόνον νίκησαν και απέκρουσαν τους Πέρσας, αλλά και ανάγκασαν τούτους να εισέλθουν εσπευσμένως εις τα πλοία και εγκαταλείψουν πάσα επιχείρησιν κατά των Αθηνών ως αποτυχούσα.

Οι Λακεδαιμόνιοι, επομένως μη ειδοποιηθέντες εγκαίρως, ένεκα της εν αρχή συγχύσεως και των διενέξεων των Αθηναίων, δεν ηδυνήθησαν να προλάβουν την μάχη, καίτοι έσπευσαν διανύσαντες το μεταξύ Σπάρτης - Αθηνών διάστημα εντός 48 ωρών. Άλλωστε και οι Πλαταιείς, οι γείτονες των Αθηνών, μόλις κατέφθασαν την ημέρα της μάχης, ενώ οι μακράν Σπαρτιάται την υστεραία. Εάν έχωνται αληθείας τα του Ηροδότου, ότι την ενάτη βοηδρομιώνος έφθασε εις Σπάρτη ο Φιδιππίδης, ολίγας ημέρας προ της πανσελήνου, οπότε συνήρχετο η Απέλλα, η οποία απεφάσιζε περί ειρήνης ή πολέμου και εκστρατειών, ορθώς οι έφοροι παρήγγειλαν δια του Φειδιππίδου εις τους Αθηναίους στρατηγούς να επιβραδύνουν την μάχη μέχρι της πανσελήνου και να αναμείνουν την βοήθεια, η οποία θα κατέφθανε αμέσως μετά την συγκρότησιν του εκστρατευτικού σώματος και την απόφασιν της Απέλλας. Τούτο και εγένετο. Εντός ελαχίστων ημερών από της αναχωρήσεως του Φειδιππίδου κατέφθασε εις Αθήνας η Σπαρτιατική βοήθεια την υστεραία της μάχης, την οποίαν κυρίως προκάλεσαν οι Πέρσαι και όχι οι Αθηναίοι, ως συνάγεται εκ των συζητήσεων των στρατηγών και της εξισώσεως της παρατάξεως των Αθηναίων προς την των Περσών.
Δικαίως, επομένως, ο Πλούταρχος επικρίνει τον Ηρόδοτο ότι φωράται διαστρέφων τα γεγονότα, όταν γράφει, ότι οι Λακεδαιμόνιοι ηρνήθησαν βοήθεια - «αδύνατα δε σφι ήν το παραυτίκα ποιέειν ταύτα ου βολεμένοισι λύειν τον νόμον. Ην γαρ ισταμένου του μηνός εινάτη, εινάτη δε ουκ εξελεύσεσθαι, έφασαν μη ου πληρέος εόντος του κύκλου». Ο Ηρόδοτος εγνώριζεν ότι κατά την πανσέληνο συνήρχετο η Απέλλα και αποσιωπά την αλήθεια των γεγονότων, γράφων ότι οι Λακεδαιμόνιοι δεν ήθελαν να λύσουν τον νόμο και ότι «ούτοι μεν νυν την πανσέληνον έμενον», αδιαφορούντες δήθεν δια την τύχη των Αθηνών, ενώ τουναντίον τόσον εσπευσμένως απέστειλαν βοήθεια, φθάσασαν την υστεραία της μάχης: «ύστεροι απικόμενοι δισχίλιοι μετά την πανσέληνον τριταίοι εκ Σπάρτης». Εκ τούτου συνάγεται πόσον πρόθυμα έσπευσαν οι Σπαρτιάτες προς βοήθεια της κινδυνευούσης πόλεως.

Τα περί πανσελήνου και αδιαφορίας των Λακεδαιμονίων του Ηροδότου και τα πικρόχολα σχόλια περί ελλείψεως πανελληνίου αισθήματος εκ μέρους των Σπαρτιατών του Παπαρρηγοπούλου, τυγχάνουν απαράδεκτα και δικαίως οι αρχαίοι και νεώτεροι ιστορικοί τα απορρίπτουν ως μυθεύματα.  

Πηγή: Διον. Ι. Σιγαλός «Η ΣΠΑΡΤΗ ΚΑΙ Η ΛΑΚΕΔΑΙΜΩΝ» Αθήναι 1959

ΑΝΤΙ-ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΑΡΑΘΩΝΑ

Από το Έθνος της Κυριακής, Πατριδογνωσία, Κυριακή 9 Νοεμβρίου 2003, Τεύχος 91, «Πελοπόννησος», σσ. 3272 -3274

Ο Βασιλιάς Κλεομένης

Με όλα αυτά, στα τέλη του 6ου π.Χ. αιώνα οι Σπαρτιάτες διέθεταν φημισμένο στρατό, ήταν ηγέτες της Πελοποννησιακής Συμμαχίας αλλά αριθμούσαν μόλις 8.000 ενήλικους πολίτες. Στα 512 π.Χ. βοήθησαν τους Αθηναίους να διώξουν τον τύραννο Ιππία (βλ. «Ιστορία της Αθήνας»: Η γέννηση της Δημοκρατίας). Στα 499 π.Χ. αρνήθηκαν βοήθεια στους επαναστατημένους εναντίον των Περσών Ίωνες.

Ο Αρισταγόρας της Μιλήτου έφτασε στη Σπάρτη και έγινε δεκτός από τον βασιλιά Κλεομένη. Του ζήτησε να βοηθήσουν οι Σπαρτιάτες τους Ίωνες στην εξέγερσή τους και προσπάθησε να τον δελεάσει προβάλλοντας τα οφέλη που η Σπάρτη θα αποκτούσε αν κατέλυε το περσικό κράτος και κατακτούσε την πρωτεύουσα του, τα Σούσα. Ο Κλεομένης απάντησε ότι ήθελε τρεις μέρες για να σκεφτεί το όλο ζήτημα. Στη νέα συνάντηση, ο Κλεομένης ρώτησε πόσο χρειαζόταν κάποιος για να βαδίσει από τη μικρασιατική ακτή ως την περσική πρωτεύουσα. Ο Αρισταγόρας απάντησε: «Τρεις μήνες».

Ο Κλεομένης τού ζήτησε να εγκαταλείψει τη Σπάρτη πριν από τη δύση του ηλίου! Παράτησε τον Αρισταγόρα στα κρύα του λουτρού κι έφυγε. Ο Μιλήσιος έτρεξε πίσω του. Τον πρόφτασε στη βασιλική κατοικία. Τον παρακάλεσε να τον ακούσει, αφού όμως απομάκρυνε την περίπου εννιά χρόνων κόρη του, Γοργώ, που έτυχε να βρίσκεται εκεί. Ο Κλεομένης τον προκάλεσε να μιλήσει μπροστά της. Αναγκαστικά ο Αρισταγόρας είπε αυτό που ήθελε παρουσία της μικρής: αν ο Κλεομένης προσέφερε στρατιωτική βοήθεια, θα είχε να λαβαίνει αμοιβή πέντε τάλαντα. Ο Κλεομένης αρνήθηκε με θυμό. Ο Αρισταγόρας ανέβασε το ποσό της δωροδοκίας.

Ο Κλεομένης συνέχισε να αρνείται ώσπου η προσφορά έφταοε τα πενήντα τάλαντα. Τότε μπήκε στη μέση η μικρή και είπε του πατέρα της να σηκωθεί και να φύγει, γιατί αλλιώς ο ξένος θα τον διέφθειρε. Ο βασιλιάς προτίμησε να διώξει τον Αρισταγόρα.

Στην πραγματικότητα, οι Σπαρτιάτες δεν επρόκειτο να βοηθηθούν τους Ίωνες ακόμα κι αν η περσική πρωτεύουσα βρισκόταν πάνω στη μικρασιατική ακτή. Ο συνεχής ανταγωνισμός τους με τους Αργείους και ο διαρκής φόβος μιας επανάστασης στη Μεσσηνία τους κρατούσε στην Πελοπόννησο. Στα 594 π.Χ., ο στρατός του Κλεομένη τσάκισε τους Αργείους, που έχασαν σε μάχη γύρω στους 6.000 άνδρες, αλλά δεν μπόρεσε να πάρει το Άργος (βλ. «Ιστορία του Άργους»: Τελέσιλλα και Κλεομένης).

Στη Σπάρτη, οι δυο βασιλιάδες διαφωνούσαν ως προς την αντιμετώπιση των Περσών. Ο Δημάρατος έβλεπε με καλό μάτι μια συμμαχία με τους Πέρσες. Ο Κλεομένης υποστήριζε ότι η Σπάρτη έπρεπε να συνταχθεί με τους άλλους Έλληνες εναντίον των Περσών. Στα 491 π.Χ. βοήθησε γι' άλλη μια φορά τους Αθηναίους. Ήταν η εποχή που οι πρεσβευτές του Δαρείου τριγυρνούσαν την Ελλάδα και ζητούσαν «γην και ύδωρ». Οι Αιγινήτες πρόθυμα δήλωσαν υποταγή, προκειμένου να μη χάσουν τις αγορές των μικρασιατικών ακτών. Ήταν άλλωστε γνωστό ότι ένας από τους κύριους στόχους των Περσών ήταν η Αθήνα και οι Αιγινήτες δεν δυσκολεύονταν να πάνε με κάθε εχθρό των Αθηναίων (βλ. «Ιστορία Αίγινας»: Ομοψυχία στη Σαλαμίνα). Οι Αθηναίοι παραπονέθηκαν στη Σπάρτη για τη σύμμαχο τους. Ο Κλεομένης έφτασε στην Αίγινα και ζήτησε να πάρει δέκα ομήρους και να τους δώσει στους Αθηναίους. Ο Δημάρατος ειδοποίησε τους Αιγινήτες ότι ο Κλεομένης ενεργούσε ως άτομο και όχι ως βασιλιάς της Σπάρτης.

Οι Αιγινήτες αρνήθηκαν να παραδώσουν τους δέκα ως ομήρους κι ο Κλεομένης επέστρεψε έξαλλος στη Σπάρτη κι αμέσως έπιασε τον Λεωτυχίδη, διάδοχο του Δημάρατου. Τον έπεισε να καταγγείλει ως νόθο τον Δημάρατο ώστε να τον διαδεχτεί πιο γρήγορα. Η καταγγελία έγινε στους πέντε εφόρους που, καλού-κακού, απευθύνθηκαν στο μαντείο των Δελφών. Ο Ηρόδοτος γράφει ότι ο Κλεομένης δωροδόκησε το μαντείο ώστε να βγάλει βολικό γι' αυτόν χρησμό. Ο Δημάρατος καθαιρέθηκε κι έφυγε στην αυλή του Δαρείου. Ο Λεωτυχίδης πήρε τον θρόνο. Κλεομένης και Λεωτυχίδης βρέθηκαν στην Αίγινα, συγκέντρωσαν δέκα επιφανείς Αιγινήτες ως ομήρους και τους παρέδωσαν στους Αθηναίους.

Πολλοί ιστορικοί πιστεύουν ότι όλα αυτά, στην πραγματικότητα, ήταν μέρος συνωμοσίας των πέντε εφόρων που ήθελαν να έχουν βασιλιάδες του χεριού τους. Κι αυτό επειδή, μόλις έφυγε ο Δημάρατος, οι έφοροι κατηγόρησαν τον Κλεομένη ότι δωροδόκησε το μαντείο και τον ανάγκασαν να φύγει χωρίς ποτέ να ενδιαφερθούν να αποκαταστήσουν τον Δημάρατο. Αν τον έφερναν πίσω, θα έπρεπε να συμμαχήσουν με τους Πέρσες. Αν δεν ανέτρεπαν τον Κλεομένη, θα έπρεπε να βοηθήσουν τους Αθηναίους εναντίον των Περσών. Χωρίς και τους δύο, είχαν τη δυνατότητα να μείνουν ουδέτεροι. Και έμειναν: οι Σπαρτιάτες έφτασαν στον Μαραθώνα όταν η μάχη είχε τελειώσει (βλ. «Ιστορία της Αθήνας»: Η μάχη του Μαραθώνα).

Ο Κλεομένης πήγε για λίγο στη Θεσσαλία κι έπειτα εγκαταστάθηκε στην Αρκαδία μαζεύοντας στρατό για να διεκδικήσει πίσω τον θρόνο του. Οι έφοροι συνεδρίασαν κι αποφάσισαν ότι υπήρχαν πολλοί λόγοι για να τον «συγχωρέσουν». Ο κυριότερος ήταν ότι μέσα στη Σπάρτη είχαν πιθανότητες να τον εξουδετερώσουν. Μακριά της αυτό ήταν πολύ δύσκολο. Φυσικά, άλλα επικαλέστηκαν.

Ο Κλεομένης επέστρεψε στον θρόνο του. Ειπώθηκε ότι τον έπιασε μανία κι έδερνε όποιον έβρισκε μπροστά του. Αναγκαστικά τον έδεσαν και τον περιόρισαν. Ειπώθηκε ότι, παρ' όλο που ήταν δεμένος, μπόρεσε να βρει ένα όπλο και να αυτοκτονήσει. Ήταν το 487 π.Χ. Οι πέντε έφοροι κατάφεραν έτσι να απαλλαγούν και από τον Κλεομένη και από τον Δημάρατο. Ο Λεωτυχίδης ήταν του χεριού τους. Τον Κλεομένη όμως διαδέχτηκε ο ετεροθαλής αδελφός του, Λεωνίδας. Έμελλε να περάσει στον χώρο του θρύλου επτά χρόνια αργότερα, στη μάχη των Θερμοπυλών.

Έθνος της Κυριακής, Πατριδογνωσία, Κυριακή 9 Νοεμβρίου 2003, Τεύχος 91, «Πελοπόννησος», σσ. 3272 -3274

ΘΕΟΣ ΚΑΡΝΟΣ & ΣΗΜΕΡΙΝΟΣ ΕΘΝΙΣΜΟΣ ή

ΤΟ ΠΛΗΣΙΑΣΜΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΒΩΜΟΛΟΧΙΑΣ

Αφορμές:

1. Η νέο-Εθνική κατηγορία, ότι ο Χριστιανισμός, ουδεμία σχέση έχει με την αρχαία Ελληνική φιλοσοφία, αλλά με αυτήν έχει  μόνο ο νέο-Εθνισμός.

2. Το ακόλουθο άρθρο του γνωστού νέο-Εθνικού κ. Μάριου Βερέττα (εικονίζεται κάτωθι) που δημοσιεύτηκε  στο Περιοδικό Τ.Μ., τεύχος 102, σελ. 14

Το ακόλουθο άρθρο του κ. Βερέττα, είναι ομολογουμένως εξαιρετικά ενδιαφέρον, από άποψη πολιτισμική, και τηρεί εξαιρετική πληρότητα ως προς το εύρος της πληροφόρησης του εξεταζόμενου θέματος, δηλαδή των Καρναβαλιών. Ωστόσο το θέμα αυτό δεν είναι μόνο και απλά πολιτισμικό. Βασικότερα και ουσιαστικότερα έχει απόλυτα θεολογικό χαρακτήρα, όσο και αν παρουσιάζεται ως έκφανση της χαρούμενης ζωής.

 ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ, η αρχαιότερη Απολλώνια ελληνική Γιορτή

του Μάριου Βερέττα

Χρόνια και χρόνια τώρα, οι κάθε λογής ημιμαθείς ετοιμόλογοι, αμαθείς λαογράφοι, ύποπτοι ψαλιδομούστακοι «ερευνηταί», ανεγκέφαλοι μίσθαρνοι δημοδιδάσκαλοι αλλά και αναλφάβητοι δημοσιογραφίσκοι, προσπαθούν να μας πείσουν από σχολικής καθέδρας κι από... τηλεοπτικών παραθύρων ότι το Καρναβάλι - η μεγάλη αυτή γιορτή της ευθυμίας, της χαράς, του γλεντιού, του χορού, του γέλιου και του έρωτα (της αναγέννησης της φύσης και της γονιμότητας εν τέλει) - δεν έχει σχέση με την Ελλάδα! Ότι πρόκειται μάλλον για κάποια... ρωμαϊκή γιορτή του κρέατος, λαθραία ίσως επιβίωση των λατινικών Σατουρναλίων, η οποία διαμέσου της σύνδεσης της με την χριστιανική Απόκρεω - έναρξη της επιβαλλόμενης θρησκευτικής αποχής εκ του κρέατος - έφτασε μέχρι τις ημέρες μας ως μια βαρβαρική συνήθεια την οποία εμείς, οι συστηματικά μαϊμουδίζοντες νεοέλληνες, υιοθετήσαμε δήθεν μισή από την Ανατολή και μισή από την Εσπερία, προς μεγάλον σκανδαλισμό των ολούθε σταυροκοπούμενων θρησκόληπτων... Αλλά δεν είναι έτσι τα πράγματα. Διότι αυτός ο τόπος κι ετούτος ο εξαίσιος λαός διαθέτουν ως γνωστόν μιαν υπέρλαμπρη Ιστορία κι έναν πανάρχαιο πολιτισμό, όσο κι αν αγνοούνται κατά το μέγα μέρος τους αμφότεροι από τους εκπροσώπους της σύγχρονης γραφειοκρατικής και αποκλειστικά μισθοαποβλέπουσας «παιδείας». Ως εκ τούτου, αρκεί μια στοιχειώδης και καθόλου εμβριθής αναγωγή στις ρίζες των πολυθεϊστικών παραδόσεων των προγόνων μας για να φέρει στο φως τόσο την ελληνικότατη φύση του Καρναβαλιού όσο και την ουσία του, η οποία διαμέσου της αναγνώρισης όλων των αυθεντικών ιστορικών και προϊστορικών στοιχείων το αναδεικνύει, πέρα από κάθε αμφιβολία, ως μια σύγχρονη και χειροπιαστή επιβίωση της απολλώνιας και προαπολλώνιας γονιμοποιητικής λατρείας.

CARNELEVANEM;

Καρναβάλι λοιπόν. Ή «κάρνα» - «βάλι». Σύνθετη λέξη... Από πού προέρχονται τα δυο αυτά συνθετικά; Μήπως από τις λατινικές λέξεις carne (κρέας) και vale (χορός) όπως ισχυρίζονται - και διδάσκουν δυστυχώς κατά κανόνα - οι διάφοροι ανιστόρητοι; Μ' αυτή την ερμηνεία θα μπορούσαμε να μεταφράσουμε τη λέξη «καρναβάλι» ως «χορό του κρέατος», απόδοση βεβαίως που δεν σημαίνει και πολλά πράγματα, εκτός κι αν δεχθούμε ότι πρόκειται για τον... «χορό του αποχαιρετισμού του κρέατος», μια που κατά κανόνα, σύμφωνα με το χριστιανικό εορτολόγιο, το καρναβάλι προηγείται της σαρανταήμερης πασχαλινής νηστείας η οποία επιβάλλει την αποχή εκ του κρέατος.

Μια άλλη παραπλήσια ετυμολόγηση, η οποία οφείλεται στους Γάλλους εγκυκλοπαιδιστές του 18ου αιώνα και αναμασάται αβασάνιστα από τους διαδόχους και αντιγραφείς τους, είναι η άποψη πως το «καρναβάλι» προέρχεται δήθεν από την ιταλική λέξη carnevale, η οποία αποτελεί νεώτερη παραφθορά του μεσαιωνικού λατινικού καθολικού όρου «carnelevamen». Η λέξη αυτή σημαίνει «απόσυρση κρέατος» και ισοδυναμεί κυριολεκτικά με τον ορθόδοξο ελληνοειδή διαιτολογικό όρο «απόκρεω».

Εάν λοιπόν δεχθούμε τις ετυμολογήσεις «carneballe» ή «carnevale» ή «carnelevamen», παραμένουμε μέσα στα πλαίσια της χριστιανικής απόκρεω. Και αυτή όμως, ενώ δεν αποκρύπτει την καταγωγή της από τις σχετικές διατάξεις του ιουδαϊκού Λευϊτικού, εν τούτοις δεν μας προσφέρει καμία ερμηνεία σχετικά με τις μεταμφιέσεις, την γενική ευωχία, τα παιχνίδια, τους χορούς, τη βωμολοχία, τον εντονότατο ερωτισμό ή την τελική καύση του βασιλέα Καρνάβαλου, όλα δηλαδή τα χαρακτηριστικά στοιχεία της μεγάλης γιορτής, κι ακόμη λιγότερο δεν εξηγεί τις ανά τους αιώνες λυσσαλέες επιθέσεις των χριστιανών ρασοφόρων αξιωματούχων - ορθοδόξων και καθολικών - εναντίον του Καρναβαλιού.

Κάπου αλλού λοιπόν θα πρέπει να αναζητήσουμε τη σημασία των δύο συνθετικών «κάρνα» και «βάλι», προκειμένου να καταλήξουμε σε μια πειστικότερη ετυμολόγηση.

ΚΑΡΝΟΣ

Ας ανοίξουμε τον Όμηρο. Σε πάμπολλους στίχους τόσο της Ιλιάδας όσο και της Οδύσσειας (Θ306, Π392, ε376, Θ92, ι140, υ75 κ. α.) συναντάμε τη λέξη «καρ» και τα παράγωγα της με την έννοια της κεφαλής. Σύγχρονη επιβίωση της λέξης «καρ» είναι βεβαίως η «κάρα», που σημαίνει «κεφάλι» αλλά προπάντων «νεκροκεφαλή».

Εάν τώρα προσθέσουμε το γράμμα «ν» στην ομηρική λέξη «καρ», φτάνουμε ήδη στη λέξη «κάρνος». Τι σημαίνει η λέξη αυτή;

Η μυθολογία μας πληροφορεί ότι ο Κάρνος ήταν κάποιος μάντης του Απόλλωνα από την Ακαρνανία, τον οποίο σκότωσε ο Ηρακλείδης Ιππότης, γιος του Φύλαντος. Οι συγγενείς του Ιππότου αναγκάστηκαν στη συνέχεια να προσφέρουν μεγάλες θυσίες στον Απόλλωνα προκειμένου να εξευμενίσουν την οργή του για τον φόνο του Κάρνου. Εμάς όμως εκείνο που μας ενδιαφέρει εδώ είναι, αφενός να εντοπίσουμε τη ρίζα «καρν» μέσα στο όνομα της κατ' εξοχήν κτηνοτροφικής Ακαρνανίας, κι αφετέρου να υπογραμμίσουμε πως ο περιηγητής Παυσανίας αναφέρει τον Κάρνο και ως Κριό (Λακωνικά 13,4) γεγονός που δεν αφήνει καμία αμφιβολία ότι η λέξη «κάρνος» σημαίνει «κριός».

Όμως ο Κάρνος δεν ήταν μόνον ο δολοφονημένος απολλώνιος Ακαρνάν μάντης. Κάρνος λεγόταν επίσης κι ένας αρχαιότατος ποιμενικός, κριόμορφος και ιθυφαλλικός θεός, προστάτης της γονιμότητας, αντίστοιχος περίπου με τον θρακικό Πρίαπο. Ουσιαστικά ο Κάρνος ήταν ένας τοπικός πελοποννησιακός θεός, τόσο των Λακώνων όσο και των Μεσσηνίων, πριν από την εμφάνιση των Δωριέων. Η δε ιστορία των θρησκειών μας διαβεβαιώνει (πρβλ. Αιγυπτιακές θεότητες) ότι οι ζωόμορφοι θεοί προηγήθηκαν των ανθρωπόμορφων.

Πανάρχαιοι τόποι λατρείας του θεού Κάρνου υπήρχαν τουλάχιστον τρεις:

α) Το ιερό άλσος Καρνάσιον, στην Οιχαλία της Μεσσηνίας,

β) Το ιερό τέμενος του Καρνείου Οικέτα ή Βοικέτα μέσα στην αρχαία Σπάρτη, το οποίο μάλλον βρισκόταν στη θέση του επιλεγόμενου σήμερα «τάφου του Λεωνίδα», εφόσον εκεί βρέθηκε η αναθεματική στήλη του Καρνεονίκη Αιγλάτα, αφιερωμένη βεβαίως στον Κάρνο, αλλά και ο ανδριάς του Τιβέριου Κλαύδιου Βρασίδα, ιερέα κατά το γένος, του Καρνείου Οικέτα και του Καρνείου Απόλλωνα, και

γ) Το ιερό τέμενος του Καρνείου Δρομέου ή Ιτεμματίου, το οποίο βρισκόταν έξω από την Σπάρτη, στα βόρεια της πόλης, επάνω στο δρόμο που οδηγούσε προς την Αρκαδία.

Τέλος, εκτός από τον μάντη και τον θεό, Κάρνος επίσης λεγόταν κατά την αρχαιότητα και το νησί Κάλαμος, στο Ιόνιο πέλαγος, απέναντι από τις ακτές της Ακαρνανίας (βλ. Σκύλακος Περίπλους Ακαρνανίας, 34 και Λεξικόν, Στέφανου Βυζάντιου). Κάρνος λεγόταν και μια ελληνική πόλη στη Φοινίκη, στην παραλία των Αραδίων, κτισμένη από κάποιον Κάρνο, γιο του Φοίνικα, όπου επί αιώνες κόβονταν νομίσματα με την επιγραφή ΚΕΡΑΣ. Η φοινίκεια Κάρνος μετονομάστηκε επί ρωμαιοκρατίας Αντάραδος και σήμερα λέγεται Ταρτούς.

 ΚΑΡΝΕΙΟΣ

Από το ουσιαστικό «κάρνος» (=κριός) παράγεται το επίθετο «κάρνειος», που το εντοπίζουμε από πολύ νωρίς ουσιαστικοποιημένο, είτε ως δεύτερη ονομασία του θεού Κάρνου (Κάρνειος), είτε ως ονομασία κάποιου επίσης απολλώνιου μάντη Καρνείου, ο οποίος σύμφωνα με τους στίχους της Σικυώνιας ποιήτριας Πράξιλας (Παυσανίας, Λακωνικά 13,4) υπήρξε γιος του Διός και της Ευρώπης, ανατράφηκε από την Λητώ και διδάχθηκε τη μαντική τέχνη από τον Απόλλωνα στο ιερό άλσος της Ίδης, της Τροίας.

Στην Αγία Αννα της Εύβοιας συντελείται ένα από τα γνησιότερα καρναβάλια. Στη φωτογραφία, ξεφάντωμα καρναβαλικό γύρω από τους ανιαννκότι· κους εορταστικούς φαλλούς. Καλυμμένες με άσπρα σεντόνια διακρίνονται να χορεύουν οι κοπέλες με κόκκινα προσωπεία και ομοιώματα φαλλών στο κεφάλι. (Πηγή: Περιοδικό Τ.Μ., τεύχος 102, άρθρο «Καρναβάλι, η αρχαιότερη Απολλώνια Ελληνική Εορτή», Μάριος Βερέττας, σελ. 15)

Πάνω από όλα όμως, «Κάρνειος» ήταν προσωνυμία του Απόλλωνα, ανάλογη προς τις προσωνυμίες «Νόμιος», «Επιμήλιος» και «Ποίμνιος» του ίδιου θεού, υπό την ιδιότητα του ως προστάτη των ποιμνίων και των ποιμένων, κυρίως στη Λακωνία και τη Μεσσηνία αλλά και στις δωρικές αποικίες της θήρας, της Κυρήνης και αλλού (βλ. Παυσανίας, Μεσσηνιακά 31,1). Ουσιαστικά δηλαδή, μετά την εμφάνιση των Δωριέων, ο προϊστορικός Κάρνος ταυτίστηκε με τον Απόλλωνα σε όλες σχεδόν τις δωρικές κοινωνίες. Ακόμη «Κάρνειος», «Καρνείος» ή «Καρνήιος» ήταν το όνομα ενός μηνός των δωρικών ημερολογίων, αφιερωμένου στη λατρεία του Καρνείου Απόλλωνα και επιγραφές με το όνομα του μηνός αυτού - τον οποίο ο Πλούταρχος ταυτίζει με τον αττικό Μεταγειτνιώνα - έχουν βρεθεί στην Σπάρτη και στην Επίδαυρο της Πελοποννήσου, στον Ακράγαντα της Μεγάλης Ελλάδος, στις Συρακούσες της Σικελίας, στη Γόρτυνα και στη Κνωσό της Κρήτης, στη Λίνδο της Ρόδου, στην Κάλυμνο και στη Νίσυρο.

ΤΑ ΚΑΡΝΕΙΑ

Από το ουσιαστικοποιημένο επίθετο «Κάρνειος» προέρχεται και η ονομασία της εορτής «τα Κάρνεια», η οποία τελείτο σε όλες τις δωρικές πόλεις προς τιμή του Καρνείου Απόλλωνος, είχε συνήθως διάρκεια εννέα ημερών και περιελάμβανε μεταξύ των άλλων πάνδημων εκδηλώσεων και αγώνες, ο νικητής των οποίων λεγόταν Καρνεονίκης.

Ειδικά στη Σπάρτη, τα Κάρνεια τελούντα κάθε τέσσερα χρόνια, την έβδομη ημέρα του μηνός Καρνείου. Οι Σπαρτιάτες έστηναν τότε εννέα εορταστικά υπόστεγα όπου διέμεναν για μία μόνον βραδιά στο καθένα εννέα επιλεγμένοι νέοι, κάτω από την επίβλεψη των Καρνεατών ιερέων. Οι Καρνεάτες ήσαν άγαμοι Σπαρτιάτες, πέντε από κάθε φυλή, και κατά τη διάρκεια της τετραετούς θητείας τους δεν είχαν το δικαίωμα να νυμφευθούν.

Τις θυσίες των Καρνείων τις πρόσφερε ο Αγητής κατά την ημέρα των Αγητορίων με τη βοήθεια των Καρνεατών κι αμέσως έπειτα άρχιζε ο αγώνας. Οι οκτώ νέοι δηλαδή έβγαιναν από τα υπόστεγα και κυνηγούσαν να πιάσουν τον ένατο, τον λεγόμενο «Στεμματία», ο οποίος ήταν μεταμφιεσμένος με λωρίδες από πατημένο μαλλί προβάτων (τα «στέμματα»). Όποιος έπιανε τον «Στεμματία» αυτός ανακηρυσσόταν «Καρνεονίκης» και το γεγονός εθεωρείτο καλό σημάδι για την πόλη, ενώ εάν δεν κατάφερνε να τον πιάσει κανείς, αυτό ήταν κακός οιωνός.

Η εορτή των Καρνείων, κατά τη διάρκεια της οποίας οι Σπαρτιάτες αρνούντο να εκστρατεύσουν και γι' αυτό το λόγο δεν πρόλαβαν να λάβουν «μέρος στη μάχη του Μαραθώνα (Ηρόδοτος ΣΤ 106, Ζ 206, Θουκυδίδης Ε,54) ολοκληρωνόταν με μια γενική ευωχία.

ΤΟ ΚΑΡΝΑΣΙΟΝ

Τα Κάρνεια, όπως είπαμε, τελούντα σε όλες τις δωρικές πόλεις. Γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι τα γιόρταζαν με ιδιαίτερη λαμπρότητα στο Γύθειο, στο Οίτυλο, στα Λεύκτρα Λακωνίας, στην Καρδαμύλη, στις Φάρες Μεσσηνίας, στην Σικυώνα, στο Αργός και προπάντων στο ιερό άλσος με τα κυπαρίσσια, το λεγόμενο Καρνάσιον ή Καρνειάσιον στη μεσσηνιακή Οιχαλία, κοντά στην αρχαία πρωτεύουσα Ανδανία. Το άλσος βρισκόταν δίπλα στην όχθη του ποταμού Χάραδρου και το κοσμούσαν τα περικαλλή αγάλματα του Κριοφόρου Ερμού, της Αγνής (τοπική ονομασία της Περσεφόνης) και του Καρνείου Απόλλωνα (βλ. Παυσανίας, Μεσσηνιακά 2,2). Εδώ τα Κάρνεια εορτάζονταν διαφορετικά, με μεταμφιέσεις και μυστήρια όμοια με της Ελευσίνας, τα οποία κατά την παράδοση Ίδρυσε ο ελευσίνιος Κούκων γιος του Κελαίνου, ενώ κατά το πέρας της εορτής ακολουθούσε «πανηγυρισμός»!

ΚΕΡΝΟΣ, ΚΕΡΝ, ΚΑΡΝΑΚ, ΚΑΡΝΑΛ

Η αναφορά των ελευσίνιων μυστηρίων στα Κάρνεια του Καρνάσιου άλσος, μας παραπέμπει φυσιολογικά στην ονομασία του ιερατικού σκεύους «κέρνος», το οποίο ήταν ένα στρογγυλό κατασκεύασμα από πηλό (κι αργότερα από μάρμαρο ή και ορείχαλκο) με μια μεγάλη κεντρική εσοχή και περιφερειακές μικρές εσοχές και δυο κέρατα σαν κηροστάσια στα δυο πλευρά. Έχουν βρεθεί άφθονοι κέρνοι στην Ελευσίνα, σημάδι ότι το σκεύος συνδεόταν κατά κανόνα με την λατρευτική πρακτική της Κόρης και της Δήμητρας.

Όπως μας πληροφορούν οι σχετικές παραστάσεις της αγγειογραφίας, μέσα στις εσοχές του κέρνου - τους κοτυλίσκους - οι λατρευτές έβαζαν δείγματα από τα κυριότερα προϊόντα της γης (μέλι, λάδι, γάλα, τυρί, στάρι, κριθάρι, φακές, κ.ο.κ.) και στη συνέχεια οι ιέρειες τοποθετούσαν τον κέρνο επάνω στο κεφάλι τους και χόρευαν τόσο επιδέξια, ώστε το σκεύος έμενε στη θέση του χωρίς να πέσει, όπως ακριβώς πολλές γυναίκες και άνδρες σήμερα χορεύουν στα γλέντια με ποτήρια ή και κανάτες στο κεφάλι! Η καλύτερη απεικόνιση αυτής της «κερνοφόρου ορχήσεως» βρίσκεται σήμερα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, στην Αθήνα, στον πήλινο αναθεματικό πίνακα της Νιννίου.

Πέραν τούτου, λέξεις ομόηχες του «κάρνου» συναντάμε και σε άλλες γλώσσες, που όλες λίγο ως πολύ παραπέμπουν στην πολυθεϊστική κερασφόρο λατρευτική πρακτική.

Στα ουαλικά για παράδειγμα - αυτή τη σύγχρονη επιβίωση της αρχαίας κελτικής - συναντάμε τη λέξη «κερν» (cairn) που σημαίνει σωρός από πέτρες με μια μεγαλύτερη στην κορυφή. Τα κερν αφθονούν ακόμη στην Ουαλία και τη Σκωτία και πρόκειται για πολυθεϊστικά επιτύμβια μνημεία, αναμνηστικά μαχών και σημεία λατρείας, όμοια στην λιτή κατασκευή τους με τις παλαιότερες υπαίθριες ελληνικές «έρμες», πριν εξελιχθούν αργότερα στα ειδικά εκείνα αγάλματα των πόλεων με τους τετράγωνους λίθους που κατέληγαν στην κεφαλή του Ερμού και στολίζονταν στο εμπρόσθιο μέρος μ' έναν ορθωμένο φαλλό.

Εκτός από τους Ουαλούς - οι οποίοι σήμερα αναβιώνουν με πάθος τις αρχαίες κελτικές παραδόσεις αλλά και την κελτική γλώσσα - Κέλτες επίσης ήσαν και οι περισσότεροι κάτοικοι της Γαλλίας, στις βορειοδυτικές ακτές της οποίας βρίσκεται το περίφημο Καρνάκ, με τις τεράστιες σειρές των «φυτεμένων» μενίρ, που απλώνονονται σε έκταση 1,5 χλμ! Το αξιοπρόσεκτο εδώ, πέρα από την ονομασία του τόπου, είναι πως ο χριστιανός «προστάτης» της πόλης του Καρνάκ λέγεται «Κορνελί» (κερασφόρος) και οι ντόπιοι συνηθίζουν ακόμη και σήμερα να σφάζουν (θυσιάζουν;) στο πανηγύρι του, εκατοντάδες βόδια!

Τέλος, στην Ινδία, στα βόρεια του Δελχί, υπάρχει μια ολόκληρη επαρχία η οποία λέγεται Κάρναλ. Όλες οι πόλεις και τα χωριά της Κάρναλ συνδέονται με τα επεισόδια του έπους της Μαχαμπαράτα και ως ιδρυτής της αναφέρεται κάποιος, επίσης κερασφόρος ημίθεος, ο Ράτζα Κάρνα, ο οποίος νίκησε τους θρυλικούς Καουράβα.

Η ΚΕΡΑΣΦΟΡΟΣ ΛΑΤΡΕΙΑ

Μετά απ' όλα αυτά και επιστρέφοντας στα ελληνικά, επισημαίνουμε ότι ακόμη και το ρήμα «κερνώ», δηλαδή προσφέρω σε κάποιον ποτό ή φαγητό στα πλαίσια της πατροπαράδοτης ελληνικής φιλοξενίας, ανάγεται ενδεχομένως στην ετυμολογία του «κάρνου» κι ας μη λησμονούμε ότι από τα πανάρχαια χρόνια τα κέρατα του βοδιού χρησίμευαν και ως κρασοπότηρα...

Από την άλλη, όσον αφορά την καταγωγή του καρναβαλιού, οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι αρκετοί πιο ανοιχτόμυαλοι ερευνητές, ημεδαποί και αλλοδαποί, εγκατέλειψαν στις ημέρες μας τις θεωρίες περί του «χορού του κρέατος» ή της «απόσυρσης του κρέατος» και αποδίδουν τη μεγάλη γιορτή σε λαϊκές επιβιώσεις βακχικών και διονυσιακών τελετών.

Οι φίλοι αυτοί, παρόλο που βρίσκονται προς τη σωστή κατεύθυνση, τελικά σφάλουν. Το Καρναβάλι είναι επιβίωση αρχαίων τελετών, όχι όμως διονυσιακών, αλλά απολλώνιων! Η έκταση του παρόντος άρθρου απαγορεύει βέβαια την πλήρη ανάπτυξη της σχετικής επιχειρηματολογίας, αρκεί ωστόσο να λάβουμε υπόψη όσα εκθέσαμε προηγουμένως περί της λατρείας του Κόρνου και του Καρνείου Απόλλωνα και να προσθέσουμε επιπλέον δυο λόγια περί του Δηλίου Κερατώνος, τα οποία κάνουν ακόμη πιο προφανείς τις σχέσεις του Απόλλωνα με τις γονιμοποιητικές πανηγύρεις.

Ο Κεράτων της Δήλου, λοιπόν, ήταν ένας βωμός αφιερωμένος στον Απόλλωνα, κατασκευασμένος εξ ολοκλήρου από κέρατα θυσιασμένων ζώων! «...ο δ' έπλεκε βωμόν Απόλλων εκ κεράαιν, κεραούς δε πέριξ υπεβάλλετο τοίχους» γράφει ο Καλλίμαχος στον Ύμνο εις Απόλλωνα και ο σχετικός μύθος λέει ότι ο τετραετής Απόλλων θεμελίωσε το βωμό αλλά και τους γύρω κεράτινους τοίχους με τα κέρατα από τις αίγες που θήρευε η αδελφή του η Άρτεμις δίπλα στην κυκλοτερή λίμνη της Δήλου.

Εδώ σε πρώτο πλάνο το «Ιερό Αιδοίον» από...σαμπρέλα ρόδας τρακτέρ(!) καλυμμένο με προβιές και πιο πίσω ο «Ιερός Φαλλός», ή «θεός του Σύμπαντος», πλαισιωμένος από άλλους ποικιλόχρωμους φαλλούς. (Πηγή: Περιοδικό Τ.Μ., τεύχος 102, άρθρο «Καρναβάλι, η αρχαιότερη Απολλώνια Ελληνική Εορτή», Μάριος Βερέττας, σελ. 17)

Όπως φαίνεται ο βωμός αυτός ήταν ένα αριστούργημα της αρχαίας δομικής τεχνικής, εφόσον πολυάριθμοι συγγραφείς της ύστερης αρχαιότητας θεωρούν τον Κεράτωνα ως ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου! Παραπέμπουμε ενδεικτικά στον «Θησέα» του Πλουτάρχου, στο «De Spectaculis» του Μαρτιάλη, και στις «Heroides» του Οβίδιου, ενώ ο Διογένης Λαέρτιος (VIII,13) προσθέτει ότι δίπλα στον Κεράτωνα υπήρχε και άλλος βωμός «ο του Γενέτορος» ο οποίος εθεωρείτο αγνός, εφόσον δεν εθυσίαζαν ποτέ επάνω του.

Πέρα όμως από την κατασκευαστική τεχνική του Κεράτωνα, εκείνο που προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη εντύπωση είναι οι σχετικές αναφορές περί των τελετουργικών δρωμένων γύρω από τον εν λόγω βωμό. Ο Πλούταρχος για παράδειγμα (θησεύς 21), μας πληροφορεί ότι πρώτος ο Θησέας κατά την επιστροφή του από την Κρήτη (όπου το πρώτον εκτίσθησαν κερασφόροι βωμοί), καθιέρωσε στη Δήλο τον εύθυμο χορό «γερανό» και την ίδια εκδοχή επαναλαμβάνει και ο Ησύχιος (λήμμα Δηλιακός βωμός): «Ο θησεύς ήρξατο το περιτρέχειν κύκλω τον εν Δήλω βωμόν και τύπτεσθαι, χάριτι της από του λαβυρίνθου φυγής.»

Στον Θησέα και πάλι (Καλλίμαχος, «Ύμνος εις Δήλον») αποδίδεται το έθιμο της διαμαστίγωσης, όπου οι ναυτικοί που αποβιβάζονταν στο νησί μαστιγώνονταν οικιοθελώς εν είδη παιδειάς-τρέχοντας και γελώντας γύρω από το βωμό με τα χέρια δεμένα πισθάγκωνα, πριν χορέψουν τον «γερανό».

Από το καρναβάλι Αγίας Άννας. Το «σύνθημα» είναι άμεσο και σαφές. Ίσως μάλιστα να έχει και πολιτικές προεκτάσεις αν συσχετιστεί με τη διπλανή του επιγραφή... (Πηγή: Περιοδικό Τ.Μ., τεύχος 102, «άρθρο Καρναβάλι, η αρχαιότερη Απολλώνια Ελληνική Εορτή», Μάριος Βερέττας, σελ. 17)

θέλετε τώρα και το εκπληκτικό;

Το 1928 ο λαογράφος Αντώνιος Κεραμόπουλος (Ημερολόγιο Μεγάλης Ελλάδος) σημειώνει την επιβίωση ενός πανάρχαιου χορού στην Πάρο και στη Σύρο, ο οποίος χορευόταν από άνδρες και γυναίκες μαζί, κατά τις απόκριες, με ιδιαίτερη ευθυμία και άφθονες βωμολοχίες και ερωτικά πειράγματα. Ξέρετε πώς ονομάζει τον χορό αυτό ο Κεραμόπουλος; «Αγέρανο»!..

Μετά απ' όλα αυτά μάλλον δεν απομένει καμία αμφιβολία ότι το πρώτο τουλάχιστον συνθετικό της λέξης «Καρναβάλι» μας παραπέμπει κατευθείαν σε μια πανάρχαια δωρική γιορτή προς τιμή του θεού Απόλλωνα κι ακόμη σε παλαιότερες προδωδεκαθεϊστικές πελοποννησιακές αγροτικές τελετές προς τιμήν του κερασφόρου θεού Κάρνου, προστάτη της γονιμότητας των ποιμνίων και άρα τιμούμενου, όπως κάθε άλλος γονιμοποιητικός θεός, με φαλλοφορίες, προσωπιδοφορίες, χυδαιολογίες, πανηγυρισμούς και εκστατικούς χορούς υπό την συνοδεία ερωτικότατων ασμάτων.

ΒΑΛΛΙΣΜΟΣ

Πάμε τώρα στο δεύτερο συνθετικό της λέξης «Καρναβάλι»

Κατ' αρχήν το επίρρημα «βάλε» ή «άβαλε» στα αρχαία ελληνικά σημαίνει «είθε» και «μακάρι». Έπειτα, μερικές από τις δεκαπέντε και πλέον σημασίες του ρήματος «βάλλω» (αυτού του τόσο πλούσιου σε παραγωγή συνθέτων λέξεων ρήματος, εφόσον δεν υπάρχει άλλο που να παράγει σύνθετες λέξεις με όλες τις ελληνικές προθέσεις!) έχουν την έννοια του «στρέφω», «σείομαι πέρα δώθε», «ελαύνω», «φορώ», «προκαλώ», «ρίπτομαι» αλλά και... «φωτίζω»

Είναι αξιοσημείωτο ότι «φαλικές» γιορτές έχουν επιβιώσει σε πολλά μέρη της Ελλάδας. Εδώ, φωτογραφία από τις εκδηλώσεις που τελούνται στο Διδυμότειχο. (Πηγή: Περιοδικό Τ.Μ., τεύχος 102, άρθρο «Καρναβάλι, η αρχαιότερη Απολλώνια Ελληνική Εορτή», Μάριος Βερέττας, σελ. 17)

Από εδώ κι έπειτα περνάμε στο ρήμα «βαλλίζω» που σημαίνει «χοροπηδώ», στα ουσιαστικά «βαλλισμός» δηλαδή «πηδηκτός χορός» και «βαλλήν» δηλαδή «νεαρός ηγεμόνας ή βασιλέας» (απ' όπου και η... τούρκικη λέξη «βαλής», η αρχαιογαλλική «val» αλλά και η... χαρτοπαικτική «βαλές») και τέλος στο επίθετο «βάλιος» που σημαίνει «γοργοκίνητος», «ποικίλος» αλλά και «κατάστικτος»!... Με βάση τα προηγούμενα θα μπορούσαμε λοιπόν να συμπεράνουμε ότι:

α΄ Μια έκφραση του τύπου «καρνάβαλε», θα μπορούσε να σημαίνει «μακάρι Καρνέ θεέ», ή «είθε Καρνέ θεέ να εκπληρώσεις τις γονιμοποιητικές μας προσδοκίες για την εύξηση της σοδειάς και των γεννημάτων μας».

β΄ Μια έκφραση του τύπου «καρναβάλλω» θα μπορούσε να σημαίνει «στρέφομαι ή σείομαι πέρα δώθε», κατά τη διάρκεια της σχετικής εορτής, προς τιμή του θεού Κάρνου ή του Καρνείου Απόλλωνα.

γ΄ Μια έκφραση του τύπου «καρναβαλλίζω» θα μπορούσε να σημαίνει ότι «χοροπηδώ» στο πανηγύρι του Κάρνου, φορώντας τα κέρατα του θεού ή το κριόμορφο προσωπείο του, με άλλα λόγια ότι «επιδίδομαι σε καρναβαλλισμό», στον πηδηκτό δηλαδή χορό του σχετικού γονιμοποιητικού πανηγυριού. Σε περίπτωση μάλιστα που θα αναδειχθώ «καρνεονίκης» θα μπορούσαν οι συντοπίτες μου να με στέψουν «καρναβαλλήνα», νεαρό βασιλέα δηλαδή της εορτής, κατά το τέλος της οποίας θα όφειλα να παραδώσω στη Ουσιαστική πυρά την πρόσκαιρη εορταστική αμφίεση μου, με δεδομένο ότι σύμφωνα προς τις αρχαίες λατρευτικές συνήθειες οι λάτρες-φίλοι των θεών κατανάλωναν τα κρέατα του ζώου της θυσίας, ενώ το δέρμα, τα οστά και τα κέρατα παραδίδονταν στην θυσιαστική πυρά, επάνω στο βωμό, προς απόλαυση των Αθανάτων. Σε όλη τη διάρκεια της εορτής μάλιστα θα φερόμουν ως «βάλιος», δηλαδή ως γοργοκίνητος χορευτής, ποικιλόμορφος και κατάστικτος από τα σημάδια της θεουργίας επάνω στο σώμα μου!

Η ΚΥΚΛΟΤΕΡΗΣ ΣΥΝΕΧΕΙΑ

Να λοιπόν που ταιριάζουν τελικά οι ψηφίδες της εικόνας και με λίγη δόση φαντασίας αξιοποιούνται τα διασωθέντα ψήγματα της αρχαιογνωσίας προκειμένου να μας οδηγήσουν διαμέσου της ερμηνείας των λέξεων στο «απώτερο νόημα της μεγάλης γιορτής του Καρναβαλιού. Διότι ολόκληρο το σκηνικό της αρχαίας τελετουργίας εξακολουθεί να βρίσκεται, σχεδόν ανέπαφο, εδώ. Κανένα στοιχείο δεν απουσιάζει: η μεταμφίεση, ο ερωτικός χορός, η χυδαιολογία, η παρέλαση, το πανηγύρι και τέλος το κάψιμο του βασιλέα-βαλλήνα Καρνάβαλου!

Κι όλα αυτά γίνονται προς δόξαν της ευωχίας, ίου ξεφαντώματος, πράγμα που σημαίνει ότι ο στόχος δεν είναι απλά η αποκομιδή του όποιου εμπορικού κέρδους από τους διοργανωτές της εορτής, αλλά η συνειδητή ή ασυνείδητη (προπάντων αυτή) επιδίωξη για την διασφάλιση της γονιμότητας της γης, των ζώων, των ανθρώπων.

Από τα προηγούμενα συμπεραίνουμε ότι η πηγή του Καρναβαλιού εντοπίζεται αρχικά στην Πελοπόννησο αλλά και στις απανταχού δωρικές κοινωνίες. Διότι εκεί τιμούσαν εξαρχής ως γονιμοποιητική δύναμη τον θεό Κάρνο και που στη συνέχεια ταυτίστηκε με τον Κάρνειο Απόλλωνα.

Θα ήταν λοιπόν παράλογο να αναρωτηθεί κανείς εάν είναι εντελώς τυχαίο που στην σύγχρονη πελοποννησιακή πρωτεύουσα, την Πάτρα, αναβιώνει κάθε χρόνο με τόση λαμπρότητα το σύγχρονο Καρναβάλι;

Ναι, ναι, ξέρω... Πριν μερικές δεκαετίες κάποιοι αρμόδιοι ανέλαβαν τις σχετικές πρωτοβουλίες και χάρη στις φιλότιμες προσπάθειες τους συνέβαλαν καθοριστικά στις μεγαλειώδεις πατραϊκές εκδηλώσεις. Τους συγχαίρω από καρδιάς... Όμως ποια είναι αυτή η εσώτερη δύναμη η οποία εμψυχώνει κάθε χρόνο τις δεκάδες χιλιάδες των καρναβαλιστών, οι οποίοι τόσους και τόσους κόπους καταβάλουν για την επιτυχία της μεγάλης εορτής στην πελοποννησιακή μεγαλούπολη; Και εν τέλει ποια είναι αυτή η εσωτερική δύναμη που έκανε το λαό μας - τον τόσο κατατρεγμένο πολιτικά αλλά προπάντων πολιτισμικά λαό μας - αιώνες και αιώνες τώρα να επιμένει στις εορταστικές εκδηλώσεις του Καρναβαλιού ερήμην των εκκλησιαστικών απαγορεύσεων;

Διότι το Καρναβάλι, ως επιβίωση των ποικιλόμορφων αρχαίων Καρνείων, αφιερωμένων στον Κάρνο και στον Απόλλωνα, δεν έχει βεβαίως καμία άλλη σχέση με την χριστιανική Απόκρεω, η οποία στα λατινικά λέγεται «carnelevamen», πέραν της ημερολογιακής σύμπτωσης...

Η ΑΠΟΚΡΕΩ

Για να ξεκαθαρίσουμε μια για πάντα αυτό το ζήτημα, οφείλουμε να σημειώσουμε ότι η λέξη «απόκρεω» καθιερώθηκε κάπου τον 6ο μ.Χ. αιώνα (Χρονογραφία θεοφάνους), για να επισημάνει την τελευταία ημέρα προ της νηστείας της σαρακοστής, γεγονός που το επιβεβαιώνει και ο Μαλάλας (Χρονογραφία).

Αλλά η νηστεία της σαρακοστής - όπως και κάθε άλλη χριστιανική νηστεία - κατάγεται, όχι από την ελληνική παράδοση, αλλά από τις αρχαίες ιουδαϊκές λευιτικές διαιτολογικές απαγορεύσεις, οι οποίες, σε συνδυασμό με τις άλλες απαγορεύσεις περί μεταμφιέσεων (Δευτερονόμιο 22,5), δεν είναι σε θέση να εξηγήσουν τη σύνδεση της ορθόδοξης «απόκρεω» ή της καθολικής «carnelevamen» με την ευωχία του Καρναβαλιού, τη γενικευμένη ερωτική χαρά του πανάρχαιου λαϊκού γονιμοποιητικού εθίμου, το οποίο καταπολέμησε μετά μανίας αλλά και εις μάτην, τόσο η ορθόδοξη όσο και η καθολική Εκκλησία. Εν τέλει, από χριστιανική άποψη τίποτα το εύθυμο και τίποτα το γόνιμο δεν συνδέεται με την «απόκρεω», εφόσον κατά τη σχετική λειτουργία διαβάζονται στους «πιστούς» τα... τρομοκρατικά περί «μελλούσης κρίσεως» εδάφια!

Ερήμην λοιπόν των διωγμών και των απαγορεύσεων ο υπέροχος ελληνικός λαός συνέχισε διαμέσου των αιώνων να γιορτάζει το Καρναβάλι του, τον προς «Κάρνο βαλλιομό», με διαφορετικό μάλιστα τρόπο σε κάθε τόπο, αλλά πάντοτε με άφθονα στοιχεία γονιμοποιητικής θεουργίας, πράγμα βεβαίως που προκάλεσε το ενδιαφέρον των νεώτερων λαογράφων ερευνητών.

Ήδη μετά την Απελευθέρωση πολυάριθμοι Νεοέλληνες λόγιοι εντυπωσιάστηκαν από τα κατά τόπους έθιμα του Καρναβαλιού και τα κατέγραψαν συστηματικά, αλλά παρασυρμένοι ενδεχομένως από τις σπουδές τους στην Εσπερία και τους Γάλλους εγκυκλοπαιδιστές, απόδωσαν το ελληνικό Καρναβάλι στα λατινικά Βαγχανάλια ή Σατουρνάλια, ενώ άλλοι διατύπωσαν διαφορετικές αλλά παρόμοιες γνώμες. Ο Σάθας, για παράδειγμα (Εστία τ. ε΄ σ. 273) ισχυρίζεται ότι το Καρναβάλι προέρχεται από τις λατινικές «Καλένδες» και ο αξιολογότατος κατά τ' άλλα, Νικόλαος Πολίτης, αποδίδει την καταγωγή του στα επίσης λατινικά Λουπερκάλια.

Μόνον κάποιος ξένος ερευνητής του 19ου αιώνα, ονόματι C. Clemen (Der Usprung des Karnevalis) είδε με ξεκάθαρο βλέμμα το όλο ζήτημα και υποστήριξε ότι το Καρναβάλι κατάγεται ...από αρχαίες τελετές που σχετίζονται με την «προαγωγή της βλαστήσεως»!

Η ημερολογιακή σύμπτωση της χριστιανικής «απόκρεω» με το Καρναβάλι, την οποία σημειώσαμε προηγουμένως, δεν είναι γενικευμένο φαινόμενο. Υπάρχουν και εξαιρέσεις. Βεβαίως ξέρουμε ότι ήδη από τον 13ο αιώνα το Καρναβάλι γιορταζόταν λίγο ως πολύ κατά τις τέσσερις εβδομάδες πριν την λεγόμενη Καθαρή Δευτέρα, αλλά σε πολλά μέρη της Ελλάδας, ακόμη και σήμερα, παρόμοια γιορτή τελείται και σε άλλες περιόδους.

Σε πολλά χωριά της Θεσσαλίας, της Μακεδονίας, και της Θράκης, το Καρναβάλι συνέπιπτε και συμπίπτει με το χριστουγεννιάτικο Δωδεκαήμερο, ή τα Θεοφάνια, ή ακόμη και την Πρωτομαγιά (Γιορτή του Μαϊουμά στο Βόλο) ενώ στην Πελοπόννησο συνδεόταν επί αιώνες με τη τελετουργική σφαγή του χοίρου και δεν λεγόταν Καρναβάλι ,αλλά... Γουρνοχαρά!

Επάνω σ' αυτό, προσέξτε μια μικρή λεπτομέρεια: Πριν από την εποχή του αυτοκινήτου και σε πολλά μέρη της Ελλάδας, «γουρουνάκι» λεγόταν η μικρή αχιβάδα, που κρεμούσαν οι αγωγιάτες στο μέτωπο των αλόγων προκειμένου να τα προστατέψουν από το κακό μάτι. Κατά κανόνα η αχιβάδα των αλόγων - το «γουρουνάκι» - ήταν το κέλυφος του πασίγνωστου και νοστιμότατου οστακοειδούς «κτεις» ή «χτένι», που οι αρχαίοι το θεωρούσαν ως σύμβολο του γυναικείου αιδοίου! Στο κεραμεικό τμήμα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, αφθονούν οι παραστάσεις της γέννησης της Αφροδίτης μέσα από την «κτείνα», δηλαδή το αιδοίο της θάλασσας. Κέλυφος κτεινός λοιπόν, κρεμούσαν και οι αρχαίοι προγονοί μας στα άλογα και ίο αποκαλούσαν «δελφάκιον» το οποίο επίσης σημαίνει «γουρουνάκι»!

Η ΒΩΜΟΛΟΧΙΑ

(Η συνέχεια του κειμένου του κ. Βερέττα σε εικόνα και με κόκκινο επισημαίνονται εστιάσεις του Ανώνυμου Απολογητή, γύρω από την «θεολογία» του αρθρογράφου, καθόσον ο πρώτος δεν επιθυμεί να συγγράφει «θεολογικές» βωμολοχίες σε τούτη την ιστοσελίδα)

Η ΖΩΗ

Ας μη θολώνουν το βλέμμα μας οι εμπορικές προσθήκες, τα αλλότρια άσματα, οι αλλοδαποί χοροί. Οι Έλληνες ήσαν πάντοτε ανεκτικοί απέναντι στα εισαγόμενα πολιτισμικά προϊόντα, έστω κι όταν επρόκειτο για υποπροϊόντα. Εδώ δεν τίθεται ζήτημα καθαρότητας και γνησιότητας των επί μέρους λεπτομερειών του βασικού εθίμου. Διότι οι Έλληνες ξέρουν πολύ καλά να αφομοιώνουν καλόκαρδα τις ξένες επιρροές και να τις μετουσιώνουν γρήγορα προς την κατεύθυνση της δικής τους μοναδικής και κυκλοτερούς πορείας μέσα στον χώρο και στον χρόνο.

Τύρναβος: Η «υπηρεσιακή» κορδέλα τα λέει όλα σχετικά με την εξουσία των ιδιόμορφων τροχονόμων που σταματούν τα αυτοκίνητα την ημέρα της σχετικής γιορτής... (Πηγή: Περιοδικό Τ.Μ., τεύχος 102, άρθρο «Καρναβάλι, η αρχαιότερη Απολλώνια Ελληνική Εορτή», Μάριος Βερέττας, σελ. 19)

Και εάν επιμένουμε να αναζητούμε γνησιότερες εκφράσεις της πανάρχαιας εορτής του θεού Κάρνου, μπορούμε κι αυτές να τις εντοπίσουμε σε πολλά μέρη της σύγχρονης Ελλάδος, όπως για παράδειγμα στη Σκύρο, με το έθιμο των τραγοπροσωπείων, στην Μακεδονία και τη Θράκη - ειδικά στους Κήπους του Έβρου - με τα έθιμα της γυναικοκρατίας, στον Τύρναβο, στον Ελισσούντα και αλλού, ή τέλος, στην Αγιάννα της Βόρειας Εύβοιας, την μόλις λίγα χιλιόμετρα μακριά από την ομηρική Κήρινθο. Εκεί στην Κήρινθο, αιώνες πριν, αλλά και στις μέρες μας, οι εξαίσιοι αγρότες καρναβαλιστές ορθώνουν στο κέντρο της πλατείας του χωριού έναν υπερμεγέθη Ιερό Φαλλό, γράφουν επάνω του - και πολύ σωστά - «Ο ΘΕΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ», τον συντροφεύουν, φυσικά, μ' ένα γιγαντιαίων διαστάσεων Ιερό Αιδοίο - κατασκευασμένο πολλές φορές από... σαμπρέλα ρόδας τρακτέρ, στολισμένη με μαλλιαρά τομάρια προβάτων - και χορεύουν κυκλοτερώς γύρω από το Ιερό Ζεύγος, στους ήχους ίων πανάρχαιων τοπικών ασμάτων, με στίχους παραδοσιακούς οι οποίοι παραλλάσσονται από αυτοσχεδιασμούς σύγχρονης θεματολογίας, όλα με λόγο χυδαιότατο - όπως πρέπει, δηλαδή - ντυμένοι, άντρες και γυναίκες, με πρόχειρες αμφιέσεις - σεντόνια, κουρέλια, φούμο - και στεφανωμένοι με τα πρώτα άνθη των γειτονικών αγρών αλλά και χάρτινα ομοιώματα γονιμοποιητικών φαλλών!

Ναι, ναι, το γνωρίζω. Οι απανταχού της Ελλάδος καρναβαλιστές αγνοούν παντελώς σήμερα τον θεό Κάρνο και τον Κάρνειο Απόλλωνα. Όμως -καθώς οι δενδρόφιλες Νύμφες στολίζουν τις αμυγδαλιές με εκείνην την υπέροχη λευκή και μυροβόλα ανθοφορία, οι άνθρωποι - που σε πείσμα των κάθε λογής εξουσιαστικών αντιδράσεων και υπό την επιρροή των κάθε λογής αλλότριων πολιτισμικών δανείων, επιμένουν κάθε χρόνο να γιορτάζουν το Καρναβάλι - μυρίζουν στην ελληνική ατμόσφαιρα το επερχόμενο έαρ, ενθουσιάζονται, μεταμφιέζονται, χορεύουν, παρελαύνουν, χυδαιολογούν, ερωτοτροπούν και αποκαλύπτουν στο βλέμμα τους τη λάμψη του Έρωτα, ο οποίος με το χρυσό δοξάρι τεντωμένο, τους καλεί να αναπαράγουν, διαμέσου της μεγάλης εορτής, τη Ζωή! ΤΜ

ΚΕΡΑΣΦΟΡΟΣ ΜΟΛΩΧ & BOHEMIAN GROVE

Οι (πρώην, σημερινοί και μελλοντικοί) ηγέτες της πολιτισμένης Δύσης, ντυμένοι με μαύρους χιτώνες, ανάβουν φωτιές προς τιμήν του αγάλματος της κερασφόρου κουκουβάγιας του Μολώχ. (Πηγή: Περιοδικό Τρίτο Μάτι, άρθρο «Άρνολντ Σβάρτσενέγκερ, Το‘Παλικάρι’ της νέας τάξης», Λάμπρος Καούλλας, Τεύχος 117, σελίδα 17)

Εκεί [στην κομητεία του Sonoma στο Βοημηκό άλσος], και σύμφωνα με την San Francisco Chronicle της 23ης Ιουλίου 2003, οι παρευρισκόμενοι ρεπουμλικάνοι επέλεξαν τον Άρνολντ ως υποψήφιο. Σε άρθρο της στις 14 Σεπτεμβρίου 2003, η ίδια εφημερίδα αναφέρει επί λέξει : «ο εσωτερικός κύκλος των “λαϊκών” σταυροφόρων του Σβαρτσενέγκερ μοιάζει με ένα “πάρτυ μανδύων” του Bohemian Grove: Donald Bren, George Shultz, David Murdock, Warren Buffet»

Το Bohemian Club ιδρύθηκε το 1872 και από το 1901, κάθε καλοκαίρι όλοι οι πρόεδροι των Η.Π.Α. παρευρίσκονται στις συναντήσεις που οργανώνονται εκεί. Μερικά από τα βαρύγδουπα ονόματα που έλαβαν μέρος στις κατά καιρούς συναντήσεις είναι: Χένρυ Κίσσινγκερ, Άλαν Γκρίνσπαν της Federal Reserve, Ρόναλντ Ρήγκαν, Τζωρτζ Μπους κ.α. βιομήχανοι, πολιτικοί, στρατιωτικοί, ηθοποιοί, καγκελάριοι, μεγαλοεκδότες και άλλοι συμμετέχουν στα παράλογα και εξωφρενικά που λαμβάνουν χώρα στο Βοημικό Άλσος. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι σημαντικότατες για την ανθρωπότητα αποφάσεις λήφθησαν κάτω από τους ίσκιους των δένδρων του άλσους, όπως το σχέδιο Manhattan για την ατομική βόμβα, καθώς και το πρόγραμμα Star Wars.

Στην δροσιά των δένδρων του βοημικού άλσους αποφασίστηκε από τους ρεπουμπλικάνους μέλη του κλαμπ, η υποβολή υποψηφιότητας του Σβαρτσενέγκερ, παρουσία του ιδίου, όπως επισημαίνει η εφημερίδα San Fransisco Chronicle (Πηγή: Περιοδικό Τρίτο Μάτι, άρθρο «Άρνολντ Σβάρτσενέγκερ, Το‘Παλικάρι’ της νέας τάξης», Λάμπρος Καούλλας, Τεύχος 117, σελίδα 17)

Μέσα στο Bohemian Grove λαμβάνουν χώρα απίστευτα πράγματα, πράγματα που δεν θα περίμενες ποτέ από τους «πολιτισμένους» ηγέτες της Δύσης. Ομοφυλοφιλικά όργια, ακριβοπληρωμένες πόρνες και ζιγκολό, παιδεραστία, νεκροφιλία, σοδομισμός, μέθη μέχρι πρωίας και αλλόκοτες «μαύρες» τελετές, μία εκ των οποίων είναι το άναμμα της φωτιάς και η λατρεία ενός τεράστιου αγάλματος κερασφόρου κουκουβάγιας, το οποίο παριστάνει τον Μολώχ.

ΚΑΤΑ ΚΑΡΝΟΥ και κ. ΒΕΡΕΤΤΑ 

Δηλαδή ο κερασφόρος Απόλλων έχει αποκλειστική σχέση με τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη και τους προσωκρατικούς Ίωνες ενώ ο Χριστός όχι; Ο καθείς ας μελετήσει φιλόσοφους και ας κρίνει μόνος του…ο γράφων νίπτει τας χείρας του περί των αποφάσεων και των μέσων «κρίσεων» ως προς την ελληνικότητα.

Στο πλάι, πάνω στο φαλλικό «θεϊκό» σύμβολο - γνώρισμα κατά νέο-Εθνικούς, αναγράφει «είναι ο θεός τους», αναφερόμενο σκωπτικά προς το θήλυ ανθρώπινο φύλο.

Αναρωτιέται κανείς αν το φαλλικό σύμβολο του Καρνίου Απόλλωνα είναι και ο θεός του αρθρογράφου… ή μήπως εκείνου θεά τυγχάνει το αιδοίο της θέας Αφροδίτης; Διότι οι αρχαίοι ημών πρόγονοι τίμησαν την γονιμότητα και ουχί τον απλό ηδονισμό. Αν συνέβαινε το τελευταίο τότε θα έπρεπε ανάμεσα σε διάφορους «ιερούς» φαλλούς και αιδοία των άδυτων των αρχαίων ναών, όργανα που είναι χρηστικά ως προς την αναπαραγωγή, να υπήρχαν και «ιεροί» πρωκτοί αναφερόμενοι στην ηδονική παρά φύση συνουσία.

 Αν λοιπόν συμβαίνει να τιμάται η χρησιμότητά τους ως προς την αναπαραγωγή στον άνθρωπο και όχι η καθαρά επιφανειακή ευχαρίστηση του συνουσιασμού τότε θα πρέπει να ειπωθεί ότι κάτι τέτοιο δεν έχει καμιά διαφορά με την «μισητή» βιβλική εντολή του, «ανέραστου» κατά νέο-Εθνικούς, Γιαχβέ («εγώ είμαι») προς τον Νώε «αὐξάνεσθε καὶ πληθύνεσθε καὶ πληρώσατε τὴν γῆν» Γένεσης Κεφ. Θ΄ 1.

 Ας μην ξεχνάει κανείς ακόμη, ότι και ο Πλάτωνας, ο μέγιστος θεολόγος κατά τους αρχαίους μας π.Χ. προγόνους αναφέρει ότι εκείνοι που ορέγονται διαρκώς από τις αισθήσεις, πλησιάζουν την ζωή των θηρίων (ζωώδης βίος) παρά των ανθρώπων. Ας σκεφτεί κανείς τι συμβαίνει όταν τέτοιες ορέξεις καταλαμβάνουν τους θεούς ή τον Θεό!!!. Και φυσικά ουδεμία σχέση μπορεί να έχει ο «θεός Καρν(ειος)άβαλος Απόλλωνας» με τον θεό του Πλάτωνα η του Αριστοτέλη αλλά και πλήθος άλλων φιλοσόφων. Διότι στο χωρίο Ωσηέ Δ΄ 10 - 11 που αναφέρεται στους Ισραηλίτες της «μισητής» κατά νεοΕθνικούς Βίβλου αναφέρει «10 καὶ φάγονται καὶ οὐ μὴ ἐμπλησθῶσιν, ἐπόρνευσαν καὶ οὐ μὴ κατευθύνωσι, διότι τὸν Κύριον ἐγκατέλιπον τοῦ φυλάξαι. ~ 11 Πορνείαν καὶ οἶνον καὶ μέθυσμα ἐδέξατο καρδία λαοῦ μου.». Αναρωτιέται δηλαδή κανείς ποια η διαφορά στην Ελληνική σκέψη, όσο αφορά την πνευματική άνοδο, και αυτό το χωρίο. Ας το εξηγήσουν οι νέο-Εθνικοί που κάποια εξηγούν και άλλα παρεξηγούν.

Μια φορά είναι εκπληκτικές οι προσπάθειες «ελληνιστών», ως του κύριου Βερέττα, που προσπαθούν να αποπάρουν τους Έλληνες πολίτες από τα «παραμύθια» των Ευαγγελίων και να τους διδάξουν τα πραγματικά και ακλόνητα στοιχεία που διαθέτουν περί του πραγματικού θεού, όπως διαφαίνεται και μέσα από τις φιλοσοφικές σκέψεις των Ελλήνων, υπό την μορφή κερασφόρων ζωόμορφων κριών, κερασφόρων θεών του ήλιου (Απόλλων) κ.α. μιας και όπως φαίνεται τέτοιου είδους  λατρείας κερασφόρων θεοτήτων, είναι το νέο κύμα μόδας περί των θρησκευτικών στα «ιερά άλση» της Δύσης!

ΠΗΓΕΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ

Εγκυκλοπαίδειες:

1. «Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια», τόμοι Ιγ΄, Κδ΄

2. Τομή

Περιοδικά:

1. «Τρίτο Μάτι», τεύχη 95, 102 & 117

2. Περιοδικός Ιχώρ, τεύχος 39

3. Ιστορία Εικονογραφημένη, τεύχος 405

4. Διιπετές, τεύχος 15

5. Δαυλός, Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2001

Βιβλία:

1. «Χαλδαϊκά Λόγια ή Χρησμοί», Κείμενο, αρχαία σχόλια, Ιδεοθέατρον - Διμέλη, Αθήναι 1998

2. Άραι,  Ι. Θ. Κακριδή, Εκδόσεις Ιδεοθέατρον Ραδάμανθυ Αναστασάκη, Αθήνα 2000

3. Διον. Ι. Σιγαλός «Η Σπάρτη και η Λακεδαίμων» Αθήναι 1959

4. Le Civillta, Vol. I , Il Vicino Oriente e la Grecia, Vallardi edizioni Periodiche, Milano 1963

5. Η ιατρική στην αρχαιότητα, Ελλάδα - Ρώμη - Βυζάντιο - Η ιατρική στη Βίβλο και το Ταλμούδ, Kurt Pollak, Μετάφραση Αιμίλιος Δημ. Μαυρούδης, Εκδόσεις Δημ. Ν. Παπαδήμα, Αθήνα 2005

6. Ιπποκράτης, Ιατρική Δεοντολογία, τόμος Α΄, Περί Ιητρού, Το Βήμα, Αρχαίοι Συγγραφείς, Εκδόσεις Ζήτρος, Εισαγωγή Μετάφραση Σχόλια: Δημήτριος Λυπουρλής

7.  Χαλδαϊκά Λόγια ή Χρησμοί, Κείμενον  Αρχαία Σχόλια, Πρόλογος και Σχόλια του Παναγιώτη Μαρίνη, Εκδόσεις Ιδεοθέατρον, Αθήνα 1998

Εφημερίδες - Ένθετα

1. Έθνος της Κυριακής, ένθετο Πατριδογνωσία, Κυριακή 9 Νοεμβρίου 2003, Τεύχος 91, «Πελοπόννησος»

2. Το Βήμα, Σάββατο 7 Οκτωβρίου 2006
 

Διαδίκτυο

1.  http://www.ysee.gr/index.php?type=d&f=about

2. Βλάσης Γ. Ρασσιάς,  http://ethnikoi.org/giannaki.html)

Τηλεοπτικοί Σταθμοί

1. Ν.Ε.Τ., 24 Δεκεμβρίου 2004, εκπομπή «Transit»

2. Τηλεοπτικός σταθμός Alter, εκπομπή «Χωρίς Μοντάζ ΙΙ», Σάββατο 07/02/2004

Αρχαίοι Συγγραφείς

1. Διογένης Λαέρτιος Βίοι Φιλοσόφων

2. Ηρόδοτος

3. Θουκυδίδης

4. Ιπποκράτης

ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ