ΣΥΜΠΟΣΙΑ ΚΑΙ ΕΤΑΙΡΕΣ

ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΝΙΚΟΛΑΟ

Γεωργίου Δ. Παπαδημητροπούλου

Το Δεκέμβριο του 1983 ο μέχρι το 1991 Μητροπολίτης Μύρων Λυκίας και διάδοχος του αρχιεπισκόπου Νικολά­ου Χρυσόστομος (Κωνσταντινίδης), σεπτός και σοφός ιε­ράρχης της Μεγάλης του Χρίστου Εκκλησίας και καθη­γητής της Θεολογικής Σχολής Χάλκης, διοργάνωσε και υλοποίησε με επιτυχία στην Αττάλεια (σημερινή Αντάλεια) της Παμφυλίας και στα Μύρα της Λυκίας «Διεθνές Συμπόσιο για τον άγιο Νικόλαο». Το συμπόσιο αυτό κα­τέστη θεσμός, αφού πραγματοποιείται πλέον κάθε χρόνο και, μάλιστα, με όλο και μεγαλύτερη επιτυχία. Για την οργάνωση του Συμποσίου έχει συγκροτηθεί από το Μητροπολίτη Χρυσόστομο ειδική «Διοργανωτική και Επιστημονική Επιτροπή».

Το Συμπόσιο έχει δύο κέντρα, το κέντρο των επιστη­μονικών ανακοινώσεων-εισηγήσεων και το κέντρο (το και πνευματικότερο) της τελέσεως πανηγυρικής θείας Λειτουργίας στην ιστορική Βασιλική του αγίου Νικολά­ου στα Μύρα της Λυκίας. Στα πλαίσια όμως του συμπο­σίου πραγματοποιούνται και επισκέψεις στους αρχαιο­λογικούς χώρους της περιοχής.

Στο Συμπόσιο παίρνουν μέρος 250 και πάνω διαπρε­πείς επιστήμονες και κληρικοί (κυρίως Ορθόδοξοι αλλά και Ρωμαιοκαθολικοί) από την Ελλάδα, από πολλές χώρες της Ευρώπης, από την Αμερική και άλλα μέρη του κόσμου. Ιδιαίτερα αισθητή είναι ή παρουσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Εκκλησίας της Ελλάδος. Συμμετέχουν επίσης στο Συμπόσιο φοιτητές από τα ελληνικά Πανεπιστήμια, συνοδευμένοι από κα­θηγητές τους, και πολλοί προσκυνητές από όλο τον κόσμο. Τις εργασίες του Συμποσίου καλύπτουν Τούρκοι και ξένοι δημοσιογράφοι και ανταποκριτές ειδησεογρα­φικών πρακτορείων, καθώς επίσης φωτορεπόρτερς και κλιμάκιο της τουρκικής τηλεοράσεως.

Αξίζει να σημειωθεί ότι και οι τουρκικές τοπικές Αρχές (Νομάρχης και Δήμαρχος) παρευρίσκονται στις εναρκτήριες συνεδριάσεις, απευθύνουν χαιρετισμό και βοηθούν με κάθε τρόπο για την ευόδωση των εργασιών του Συμποσίου. Ενδεικτικά σημειώνω ότι η τουρκική εφημερίδα Hurriyet στις 5.12.1984 έγραψε σχετικά: «Στην έναρξη του 2ου Διεθνούς Συμποσίου του Noel Baba (αγίου Νικολάου) ό Νομάρχης της Αντάλειας Bahaedidin Gunex είπε ότι ο Noel Baba ήταν μεγάλη προσωπικότητα της θρησκείας, σύμβολο ανθρωπισμού ειρήνης, καλοσύνης, αδελφοσύνης».

Χρήσιμο θεωρώ να παρουσιάσω στη συνέχεια κάποιες εμπειρίες επιστημόνων-εισηγητών στο συμπόσιο, για να διαπιστώσει ό αναγνώστης το κλίμα το πνευματικό που δημιουργείται στο Συμπόσιο και να κατανοήσει την τε­ράστια σημασία που έχει ό Άγιος για το σημερινό άνθρωπο.

Ό διακεκριμένος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Π.Β. Πάσχος στο χρονικό του για το Γ΄  συμπόσιο, μεταξύ των άλλων, γράφει: «Ή συμμετοχή πιστών προσκυνητών από όλο τον κόσμο ήταν πολύ συγκινη­τική και δημιουργούσε μια ιδιαίτερα ζεστή ατμόσφαιρα, πράγμα που δε βλέπει κανείς συχνά στα επιστημονικά Συνέδρια. Στο χώρο της Μικράς Ασίας, όπου έζησε, θαυματούργησε και αναπαύτηκε ό Άγιος, μαζεύτηκαν από τα πέρατα του κόσμου επιστήμονες, να μιλήσουν για το πρόσωπο του αγίου Νικολάου, για το βίο και το έργο του, τα θαύματα του, τις παραδόσεις, την ιστορία, τη λαογραφία, την εικονογραφία, την αρχιτεκτονική και ότι άλλο σχετίζεται με τον Άγιο, την εποχή και την πε­ριοχή. Ιδιαίτερα έντονη παρουσία έκαναν οι ομογενείς μας από την Αμερική... Ή όλη ατμόσφαιρα και οι εργα­σίες του Συμποσίου κρατήθηκαν σε υψηλό επιστημονικό επίπεδο και ή ποικιλία των θεμάτων και των ομιλητών δημιούργησαν ένα ενδιαφέρον, που διατηρήθηκε αμείωτο ως το τέλος.

«Το δεύτερο και πνευματικότερο κέντρο του εορτα­στικού Συμποσίου ήταν ή θεία Λειτουργία και ή συμμε­τοχή στο μυστήριο της θείας Ευχαριστίας των περισ­σότερων ορθοδόξων Συνέδρων και προσκυνητών, που έγινε στην ιστορική Βασιλική του Άγιου Νικολάου, στα Μύρα της Λυκίας, που τώρα είναι αναστηλωμένη και προφυλαμένη από τις καταλυτικές επιδράσεις του παν­δαμάτορος χρόνου... Τα περασμένα μεγαλεία των ιστο­ρικών τόπων ξυπνούσαν μέσα μας σαν μνήμες και σαν ιερά βιώματα, ιδίως όταν βλέπαμε στις παραλίες ερει­πωμένα ερημοκλήσια με χαίνοντα παράθυρα ν’ αντικρίζουν τη Μεσόγειο, προς την Ανατολή, που τη μέ­ρα είναι καταφύγια των πουλιών και το βράδυ των αλό­γων προβάτων ή εριφίων... Ξεπερνάει όμως κάθε περι­γραφή το γεγονός της θείας Λειτουργίας στον ιστορικό ναό του Αγίου, δίπλα από τον κενό τάφο του, στο ιερό θυσιαστήριο, με το διάδοχο του Αγίου και σημερινό ποιμενάρχη στο σύνθρονο, ψηλά, και τους λειτουργούς ιερείς και διακόνους, που ήρθαν από τα πέρατα του κόσμου γι’ αυτή την ιερή στιγμή! Ό Σεβασμιώτατος Μη­τροπολίτης Μύρων κ. Χρυσόστομος και οι συλλειτουργοί του, όλοι «ὡσεί πυρός φλόγα» πνέοντες και όσμήν ευωδίας πνευματικής και κατανύξεως, ήταν σαν μια διαρκής πρόσκληση προς το κατανυγμένο εκκλησιαστικό πλή­ρωμα: «Λάβετε, φάγετε», «Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες», «Τοῦ Δείπνου σου τοῦ Μυστικοῦ σήμερον...», σε διάφορες γλώσσες, που θύμιζαν τη μέρα της Πεντηκοστής... Την ώρα, μάλιστα, που προσκυνούσαμε τον άγιο τάφο του, ένιωθες πώς περνάς από τον άγιο Επιτάφιο άλλος άφη­νε τριαντάφυλλα, άλλος άγγιζε τα τοιχώματα του τάφου ευλαβικά, άλλος έπαιρνε για φυλακτό ένα λουλούδι κι απομακρυνόταν αργά-αργά, με δάκρυα στα μάτια, σταυροκοπούμενος» (Περιοδικό ΘΕΟΛΟΓΙΑ, έτους 1986, από τις σελ. 244, 247 και 248).

Ό Απ. Τζαφερόπουλος, Φιλόλογος-Σύμβουλος Εκπαί­δευσης Εξωτερικού, σε χρονογράφημα του, με την ευκαι­ρία του ΣΤ΄ Συμποσίου σημειώνει: «... Έτσι κι εφέτος, για έκτη κατά συνέχεια χρονιά, ακούστηκε κάτω από το θόλο του ιστορικού αυτού ναού η θεία Λειτουργία της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας.

Ή γάργαρη φωνή του πρωτοψάλτη του Πατριαρχείου μας, καθώς και οι χορωδιακές εκτελέσεις πολυάριθμης ομάδας Έλληνοαμερικανών σκόρπησαν στον ιερό χώρο του ναού τις θαυμάσιες βυζαντινές μελωδίες. Οι χρυσο­ποίκιλτες στολές των ιερέων ακτινοβόλησαν στο φως των κεριών. Και μέσα σ’ ένα σύννεφο γλυκομύριστο λιβανωτού πρόβαλε ή επιβλητική κορμοστασιά του ιερουργούντος αγίου Μύρων, Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Χρυσοστόμου. Στην κορυφή του κυκλικού σύνθρονου λαμπρός, μεγαλοπρεπής, ιεροπρεπής. Σεβάσμια βιβλική μορφή, που θαρρείς ξεπήδησε από τις σελίδες των ιερών Γραφών για την περίσταση. Αγιογραφία που αποσπά­στηκε από τοιχογραφία ναού και ενσαρκώθηκε ξαφνικά μπροστά στα έκπληκτα μάτια του πυκνού, ευλαβικού εκκλησιάσματος.

Οι ψάλτες έψαλαν. Οι ιερείς διακονούσαν. Ό άγιος Μύρων ευλογούσε. Και το εκκλησίασμα έκλαιγε.

Ή χαρά, το θάμβος, η έκσταση, οι ιστορικές μνήμες, οι αναγεννημένες ελπίδες μεταλλάχτηκαν σε δάκρυα πύρι­να, σε αναφιλητά, σε μυστικιστικούς ψιθύρους, σε τραυλίσματα ευχών... Και όλοι είχαν τη συνείδηση ότι είναι μάρτυρες ενός θαύματος του αγίου Νικολάου.

Ποιος ολιγόπιστος ισχυρίζεται ότι θαύματα δε γίνον­ται στον 20ό αιώνα. Αν κάποιος υπάρχει δεν έχει παρά να πάει στα Μύρα στις 6 Δεκεμβρίου. Την απόκριση θα την βρει εκεί την ημέρα που γιορτάζεται ή μνήμη του αγί­ου Νικολάου» (Α. Τζαφεροπούλου, ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΥΡΩΝ ΛΥΚΙΑΣ, σελ. 90-91).

Θα κλείσω τα σχετικά με το «Διεθνές Συμπόσιο για τον άγιο Νικόλαο» με αποσπάσματα από το κήρυγμα που έκαμε κατά τη θ. Λειτουργία στο ναό του Αγίου στα Μύρα ό τότε Μητροπολίτης Μύρων Χρυσόστομος (και τώρα Εφέσου) στις 6 Δεκεμβρίου 1990 (Η' Συμπόσιο). Είπε λοιπόν, μεταξύ των άλλων, ό σεπτός ιεράρχης: «... Ύστερα από 17 αιώνες.... εμείς οι άνθρωποι του σημερι­νού προβληματισμένου κόσμου, μέσα στον όποιο οι κλαγγές πολέμου συγκλονίζουν το είναι μας, εμείς ιδού σήμε­ρα μέσα στη Βασιλική και εμπρός στον τάφο ενός Αγίου με το πνευματικό μέγεθος του αγίου Νικολάου, άρχιεπισκόπου Μύρων, του μυροβόλου και θαυματουργού, κυριο­λεκτικά «ἐνώπιοι ἐνωπίῳ» μ’ αυτόν.

«Οι μεγάλοι δεν αποθνήσκουν. Δεν αποθνήσκουν, κι αν ακόμη βρίσκονται «ἐν τάφῳ». Ό άγιος Νικόλαος υπήρξε μεγάλος. Και μένει μεγάλος στους αιώνες, όσο και στις ψυχές μας. Είτε εδώ όπου έκοιμήθη, είτε εκεί όπου οι περίεργες συνθήκες κάποιων παρωχημένων εποχών τον έφεραν. Είναι μεγάλος ό Άγιος και φυσικά δεν αποθνήσκει. Δεν έχει πεθάνει για μας, αλλά ζει στις συνειδήσεις μας, στην ευλάβεια μας, στις προσευχές μας, στις θλίψεις μας και στις αγωνίες μας, τις παλαιότερες και τις καινούριες· ζει στις χαρές μας και στις χαρές των παιδιών μας, ζει στις χριστιανικές παραδόσεις μας και στα συναξάρια της λατρείας μας, και ακόμα, ζει στα πα­ραμύθια που διηγούνται οι μεγάλοι στους μικρούς, οι γιαγιάδες στα εγγόνια τους και οι θαλασσοδαρμένοι ναυτικοί μας και οι λοιποί βιοπαλαιστές μας, ό καθένας στο περιβάλλον του...

«Προνομιούχοι, λοιπόν, εμείς σήμερα, αλλά και οφει­λέτες. Ταπεινοί και πιστοί οφειλέτες, που καλούμεθα να ανταποκριθούμε στο κάλεσμα του με ανάλογα προς τα δικά του αισθήματα. Στη διδασκαλία του, με την πι­στότητα μας στην πίστη των πατέρων μας και στις ορθό­δοξες όμογενειακές καταβολές μας. Στην αγάπη του, με την προς αλλήλους αγάπη μας. Στο πρότυπο των αρετών του, με το δικό μας ήθος, το γνήσιο, το ορθόδοξο, το προ­γονικό. Στο παράδειγμα της ταπεινοφροσύνης του, με τη δική μας έκφραση και εκδήλωση της μεταξύ μας αλληλεγγύης, άλληλοπροσοχής και αλληλοσεβασμού. Στη δικιά του φροντίδα για τον κάθε φτωχό και εμπερίστατο, με τη δική μας παραδοσιακή κοινωνικότητα, φιλοπτωχία και φιλανθρωπία. Και στο δικό του ψυχικό μεγαλείο, με τη δική μας πραότητα και ταπείνωση και ανθρωπιά» (Το κήρυγμα του Χρυσοστόμου Μύρων έχει δημοσιευτεί στο περιοδικό «Πειραϊκή Εκκλησία» τεύχος Ιανουαρίου 1991).

(Από το βιβλίο «Ζωή και θαύματα του Άγ. Νικολάου»)

(Πηγή:  Κατακόμβη, Εξαμηνιαία έκδοση Μητροπολιτικού -Καθεδρικού Ι.Ν. Αγ. Νικολάου Βόλου, Αφιέρωμα στον Άγιο Νικόλαο, Δεκέμβριος 1998)